04-05-18 11:26 minutes
S = Sam/Interviewer R = Rosa
S: Is het goed als ik dit gesprek ga nemen? R: Jaa hoor dat is prima
S: Oke, nou bedankt dat je mee wilt doen aan mijn onderzoek en dit ja interview met mij wilt houden. Uhm als eerst, ja waarom ben je naar de A-lab vertical farm tour gegaan?
R: Eigenlijk door mijn dochter, zij vertelde mij over vertical farming. Heel eerlijk gezegd begreep ik er niet zoveel van, haha, althans hoe dat precies werkte en eruit zou zien. Vandaar ook de tour. Maar ik ben wel heel geïnteresseerd in milieu, duurzaamheid, innovatie en de verdeling van voedsel zodat de ene niet veel te veel heeft en de ander veel te weinig. En ja, beetje hoe kunnen we dat met ons allen voor elkaar krijgen, dat vind ik echt wel een van de belangrijkste vraagstukken van de komende jaren. Maar ook dat we zijn
ontzettend slim op gebied van tech en innovaties, met AI en VR en van alles en nog wat, maar hoe kunnen we die kennis ook inzetten voor het behoud van natuur en oceanen? Een wereld waarin dieren vrienden zijn en geen voedsel, haha. Nou ja, ik draaf een beetje door maar wat ik ervan begreep toen ik net van vertical farming hoorde is dat het wel met deze vraagstukken te maken heeft. Vond het gelijk wel boeiend. Dus toen we hoorden van de tour, gingen we graag mee. Ik had niet goed begrepen dat de vertical farm in A-lab zo klein was, haha, aan de andere kant: ik wist helemaal niet hoe het eruit zou zien dus wat had ik dan
verwacht. Het is natuurlijk een soort testopstelling. Ik vond de uitleg van de tourguy inspirerend en duidelijk. Na een paar vragen en antwoorden snapte ik het doel van vertical farming veel beter.
S: Je had het wat groter verwacht?
R: ik wist eigenlijk niet wat ik moest verwachten, maar ik vind het wel klein ja. Een soort hele lichte kast met sla. Maar de gastheer vertelde wel dat er heel grote farms zijn in Amerika en ik dacht Japan en dat dit dus een testopstelling is, juist om mensen voor te lichten.
S: En je wist dus niet veel over vertical-farming?
R: Nee.echt he-le-maal niks, Nog nooit van gehoord. Terwijl ik best veel lees en zoals al zei, een natuurlijke nieuwsgierigheid heb naar dit soort ontwikkelingen. Ik heb wel even gegoogled voordat ik naar de tour ging. S: Wat zag je dan op internet?
R: Dat er al heel veel over geschreven wordt, terwijl ik er nog nooit van had gehoord. De eerste site, vertical farm.nl, is al heel informatief. Het wordt enorm goed en begrijpelijk uitgelegd. En er wordt met name ingegaan op de oplossingsgerichte en positieve kanten van VF. Je wordt er heel blij van en je denkt waarom gebeurt dit niet al op grote schaal?
S: Wat dacht je daarbij dan?
hoe handig robots kunnen zijn voor geestdodend werk enzo. Maar welke invloed hebben robots op de samenleving, wat zijn de valkuilen op de lange duur, is AI wel echt een oplossing of creëren je ook weer een nieuwe set problemen? Antwoorden op die vragen die journalisten en onderzoekers alleen geven, die komen vaak niet uit de markt zelf. Soms wel trouwens hoor, maar je moet naar alle aspecten onderzoek doen. En dat zag ik ook een beetje op de eerste zoekresultaten pagina op internet over vertical farming: veel dit moet iedere stad doen verhalen maar grondige tegens misten een beetje.
S: Wat zie je dan als tegens? Als mogelijke nadelen of risico’s?
Voor landbouwers is het een nieuwe ontwikkeling waar ze wel erg aan zullen moeten wennen.Wat betekent het voor hen? Ik weet niet of iedere stad zich echt leent voor de grote schaal waarop het moet gebeuren want anders wordt het denk ik onbetaalbare groente. Veel mensen zullen het ‘eng’ vinden: groente zonder buitenlucht. Net als mensen kweekvlees eng vinden. En automatisering en hoogstaande tech schrikt veel mensen ook af.
S: Zijn dat ook dingen die jij eng vindt?
R: Nee, wat ik vind heel weinig innovaties eng. Ik omarm technische vooruitgang met de terughoudendheid van iemand met gezond verstand.
S: Wat zie je dan als de voordelen van verticale landbouw?
R: Het mes snijdt aan twee kanten, lijkt me. Of misschien wel drie of vier kanten, als dat mogelijk zou zijn haha. Aan de ene kant, verbouw je waar veel mensen wonen dus vervoer wordt teruggedrongen. Je kunt leegstaande geschikte gebouwen gebruiken of er met de bouw al rekening mee houden. Voedselproductie bij jou in de buurt geeft, denk ik, veel meer betrokkenheid bij de afkomst is van je lunch en wat je in je mond stopt.. En verticale landbouw gaan over plantaardige producten dus wellicht wordt veeteelt minder
prominent. En het is natuurlijk, wat ik ervan begrijp, schoon. Geen pesticiden, heel gecontroleerd dus efficiënt, je kunt op grote schaal geautomatiseerd werken.
S: Denk je dat het nodig is om een alternatief voor de huidige landbouw te zoeken?
R: Ja, dat denk ik zeker. Kijk, traditionele landbouw is natuurlijk ook niet de meest duurzame manier om mensen te voeden. Veel grond voor nodig, pesticiden, arbeidsintensief, vervoer om het bij de mensen te krijgen. Daarbij: bevolkingsgroei neemt alsmaar toe. Dus ja, ik denk dat het verstandig is om naar alternatieven te blijven zoeken want zoals het nu gaat is het niet houdbaar - voor iedereen. S: Heeft de tour je mening veranderd? Of helemaal niet?
R: Ik had er eigenlijk geen mening over dus veranderen kon ie ook niet. Na de tour ben ik best wel een believer geworden maar ja, ik ben al snel enthousiast over nieuwe duurzame ontwikkelingen. Ik zie wat dat betreft niet zo snel beren op de weg. Maar toen ik op mijn werk, tijdens de lunch, vertelde over de herkomst van mijn bakje sla, van A-Lab dus, zag ik wel wat collega’s zuchten. Zo van, heb je haar weer met dr duurzaamheid. Dus ik denk ook wel dat op grote schaal mensen enthousiasmeren, een hele toer wordt omdat heel veel mensen het ook heel vermoeiend vinden, al dat verantwoorde gedoe om eten.
S: Waarom vinden mensen het vermoeiend denk je?
R: Zodra het over voedsel gaat, heb je een grote groep mensen dat afhaakt omdat ze ‘al aan zoveel dingen moeten denken.’ Deze groep gooit alles op een hoop: dan mag ik dit weer niet eten, dan is dat weer slecht
Vergeet niet dat hoe verder mensen naar buiten toe zijn gericht, dus verder kijken dan hun eigen gezin, werk, straat, wijk, vrienden, hoe vaker dat mensen zijn die om een specifieke reden heel betrokken zijn of mensen die wat beter in hun tijd en geld zitten. Serieus, dit soort dingen interessant vinden, moet je je gewoon ook kunnen veroorloven. Als ik 3 kinderen heb, een werkloze man en 1 salaris dan ben ik blij dat ik goedkope kipdijen van Lidl op tafel kan zetten. Dan kan het aan mijn reet roesten dat indoor verbouwde sla beter is voor mens en milieu enzo.
S: Probeer je dan wel eens mensen te overtuigen, die collega’s bijvoorbeeld?
R: Als ik zie dat er 5 vellen wit papier met een woord erop uit de printer komen omdat iemand niet goed heeft geprint, dan ga ik de zaal langs wie dat heeft gedaan. Ik hamer op gescheiden afval binnen mijn bedrijf. Ik vraag speciaal papieren mappen aan in plaats van die plastice, dus ja, ik probeer mensen te overtuigen. Soms, zoals met ‘koop niet teveel kleding’, komt het over. Maar met vertical farming had ik niet de meeste aandacht, haha. Is toch iets te ver van het gewone slabedje bij de supermarkt. Mensen vinden het eten van sla al een verantwoorde daad, dan ook nog speciaal verbouwde sla, dat gaat ze misschien een stap te ver om moeite voor te doen.
S: Ja kan ik me ook wel voorstellen misschien
R: Jaa mensen doen wel hun best binnen wat ze kunnen S: Oke, nou bedankt voor je tijd en het interview
R: Ja! graag gedaan en succes met alles S: Bedankt!