Datum: 26-04-2017 Duur: 34:40 Plaats: Stadskantoor, Hilversum
Geïnterviewde: Maarten Wiegant, Gemeente Hilversum Interviewer: Yorick van der Sar
INTERVIEWER: Zou je me kunnen vertellen wat je functie is?
MAARTEN WIEGANT: Coördinator fietsbeleid en mobiliteitsmanagement. In de praktijk dan ook bezig
met bedrijven om ze op een slimme manier naar het werk laten reizen. Openbaar vervoer belangrijk. Soms dus conflicterende functies. Voorbeeld: Als het doel is om een goed Ov-systeem te hebben, kan het voorkomen dat je bij een verkeerslicht toch de fietser voorrang wil geven. Dat betekent afwegingen.
INTERVIEWER: Tijdens onderzoek is ook naar voren gekomen dat het bij gemeenten natuurlijk ook
voorkomt dat er tegenstrijdige belangen zijn, omdat elke afdeling weer iets anders vertegenwoordigd, maar dat dit op persoonsniveau ook al is, dat zegt genoeg over de problemen die dit op grotere schaal kunnen opleveren.
MAARTEN WIEGANT: En ik houd me bezig met de aanvraag van oplaadpunten voor elektrische
auto's. Eerst meegeschreven aan het beleid en dat zit dan meteen in de uitvoering. Dat begeleid ik ook.
INTERVIEWER: Ik wil dan meteen de koppeling maken naar mobiliteitsmanagement. Welk beleid heeft
de Gemeente Hilversum hier op? De structuurvisie is er. Wordt daar breed ingegaan op MM?
MAARTEN WIEGANT: Het is meer een zijspoor. Hoe hoger het schaalniveau en daarmee het
abstractieniveau, hoe minder uitgebreid er ingegaan wordt op mobiliteitsmanagement. Er zijn visies die daar weer een uitwerking van zijn. Centrumvisie. Hier staat meer over verkeer. mobiliteitsmanagement wordt wat minder genoemd.
INTERVIEWER: In reactie op het centrum. Ik heb het centrum gekozen als gebied voor Hilversum. Het
stuk van stationsgebied en markt, langs de stationsstraat In hoeverre wordt daar gedaan aan mobiliteitsmanagement?
De nieuwe plannen zijn er uiteraard op gericht om minder autoverkeer in het gebied te hebben, door ondertunneling, aanpassing van doorgaande wegen via Koninginneweg en doortrekken plein naar Groest.
Maar wordt er actief gestuurd om bewoners en bedrijven meer op de fiets te krijgen?
MAARTEN WIEGANT: Binnen zo'n project is dat geen doel. De kwalitatieve verbinding is het doel.
Daarom is de Stationsstraat autoluw gemaakt.
In projecten is mobiliteitsmanagement meestal niet een belangrijk uitgangspunt. Het wordt wel genoemd, maar er wordt weinig geld in gedragsverandering gestoken. Zoals het project van de HOV- baan. Hierdoor moeten oplossingen worden gezocht voor ander verkeer, maar dan gaat het geld toch vooral naar de autobereikbaarheid. Er moeten ook nieuwe fietsovergangen komen, maar die worden bijna niet genoemd. Door hier meer aandacht aan te geven en mensen te stimuleren deze routes te pakken kan je fietsen stimuleren.
INTERVIEWER: Heeft de politieke samenstelling van Hilversum hier mee te maken?`
MAARTEN WIEGANT: In dit geval niet zo. De wethouder verkeer is van VVD, vaak geassocieerd met
de auto, maar zorgt voor goede, vooruitstrevende stimulering van de fiets en OV.
INTERVIEWER: Is het ook niet zo dat wanneer de auto in dit geval alsnog weer veel aandacht krijgt,
het hele nut van dit HOV-project eigenlijk teniet gedaan wordt, omdat mensen op deze manier alsnog niet getriggerd worden om met fiets en OV te gaan reizen?
MAARTEN WIEGANT: Die maatregelen zelf zijn niet zo groot dat het nieuw autoverkeer aantrekt,
maar het geeft wel een signaal af dat zegt: blijf maar lekker met de auto komen. Als je daar meer op inzet, zal gedragsverandering minder effectief zijn.
Het blijft een politiek verhaal. Er moeten toch ook oplossingen komen voor de auto.
INTERVIEWER: Dan zit je weer in het gedragsverandering. Mensen pakken nou eenmaal nog vaak
die auto en tot die tijd zit de politiek en daarmee de ambtenaren met de vraag: moeten we meegaan in die eisen of er juist tegenin gaan om een verandering te brengen.
MAARTEN WIEGANT: Precies. en dat is een lastig spanningsveld waarin je je moet begeven. INTERVIEWER: Terugkomend op het gebied. De overheid kan sturen op meer samenwerking vanuit
bedrijven. Maar is er al een samenbindend instrument op dit vlak, zoals een BIZ?
MAARTEN WIEGANT: Bedrijfsvereniging, Bedrijfsvereniging Hilversum. INTERVIEWER: Is dit een vrijblijvend iets of is het verplicht, zoals bij een BIZ?
MAARTEN WIEGANT: Niet alle bedrijven doen er aan mee. Er is wel een centrummanager, die de
belangen vertegenwoordigt. Spreekt namens de bedrijven voor de Raad.
INTERVIEWER: Deze zit waarschijnlijk meer in de marketing ook?
MAARTEN WIEGANT: Samen met de centrummanager wordt ook aan oplossingen gedacht:
fietsparken impuls geven. Er wordt veel op maaiveld geparkeerd. Het doel is om dit anders te
doen. Op straatniveau nog wel voor mensen die even snel een boodschap doen, maar voor mensen die langer dan een half uur willen parkeren, dus het echte winkelende publiek, bewoners en
werkenden, die moeten meer inpandig gaan parkeren.
In het verleden ook al wel geweest, maar de locatie was niet goed. De vindbaarheid was slecht, waardoor deze niet veel gebruikt werd.
INTERVIEWER: De uitvoering moet dus beter, maar de intentie is al goed. Dus beter over nadenken. MAARTEN WIEGANT: Dit komt mede omdat er toen nog geen planvorming op papier stond. Nu zijn
er echt locaties aangewezen, berekeningen gemaakt.
Waar moet een stalling aan voldoen: dichtbij hoofdfietsroute, belangrijke winkel, de drukke plek. Zo zijn locaties aangewezen.
INTERVIEWER: Leren van een spontaan experiment en daaruit tot goedwerkende en doordachte
maatregelen komen.
INTERVIEWER: Hilversum zit in het programma Beter Benutten, ondergebracht bij de regio
Amsterdam. Is dat merkbaar in projecten binnen Hilversum?
MAARTEN WIEGANT: Jazeker. Er wordt een fietsapp gebouwd, die halverwege 2017 komt. Dit
is een meetinstrument, die werknemers die met de auto naar het werk gaan stimuleert om een fiets te kopen en de spits met de auto te mijden. Hier kunnen ze geld mee verdienen via de app. Op deze manier kan de fiets worden terugverdiend.
Deelfietsen worden gestimuleerd. Bedrijventerrein Kerkelanden krijgt deelfietsen, zodat de bedrijven sneller onderling naar elkaar kunnen en naar het centrum of OV-haltes kunnen fietsen.
Op ArenaPark wordt gekeken naar vrachtverkeer. Stromen samenbrengen als terrein. Bedrijven samen laten profiteren van efficiëntere organisatie.
INTERVIEWER: Bedrijven willen dat vaak wel, maar zonder de gemeente komen dit soort dingen vaak
niet van de grond.
MAARTEN WIEGANT: Ze hebben een extra zetje nodig, maar sommige bedrijven willen ook gewoon
niet. Nike is een zeer groot bedrijf, maar laat niet graag inmengen in de bedrijfsvoering. Het Amerikaanse systeem, waar de overheid minder te zeggen heeft.
INTERVIEWER: Amerikaanse bedrijven zijn minder gewend aan deze 'hoge' overheidsbemoeienis in
Nederland. Dat maakt het wel lastig als er internationale bedrijven zitten.
Uitleg over travel Plans, andere manier van werken dan in Nederland. In de Angelsaksische landen is dus ook de planning anders.\
INTERVIEWER: Wat is hierop jouw mening? Kunnen we hier van leren?
MAARTEN WIEGANT: Het vereist een andere denkrichting en er liggen zeker kansen. De andere
kant is dat we een systeem hebben dat zo ver is ingebed in ons denken en doen, dat we niet zomaar iets kunnen veranderen.
Ons manier van omgang met burgers verandert wel, door inspraak en participatie, dus dan kan dat wel die kant op gaan. Bedrijven mede-verantwoordelijk maken voor het aantrekken van verkeer is eigenlijk heel logisch.
INTERVIEWER: Nu wordt de gemeente vaak afgerekend op dingen, terwijl bedrijven juist degene zijn
die verkeer aantrekken.
MAARTEN WIEGANT: Verkeer is ook een resultaat. Je kan moeilijk zeggen: 'dit is het maximum aan
verkeer' en dan een hek neerzetten o.i.d. Maar je kan wel werken vanuit de gedachte om het verkeer te verminderen.
INTERVIEWER: Als je die intentie hebt komt er sowieso een vermindering.
MAARTEN WIEGANT: Er zou nog meer vanuit de fiets moeten worden benaderd. Soms is de
inrichting ook totaal verkeerd. Een fietser moet bijvoorbeeld vaak een kruising twee keer oversteken. terwijl een automobilist dat maar één keer hoeft. Zo is de maatschappij ingericht.
Er komen wel veranderingen. Fietsrotondes, etc.
INTERVIEWER: Omgevingswet. Wil de gemeente in de te schrijven visie meer richten op mobiliteit en
verkeer?
MAARTEN WIEGANT: Die gesprekken moeten intern nog worden gevoerd. Maar een aantal zaken
blijven natuurlijk hetzelfde. Zo blijft de gemeente wegbeheerder en heeft ze gewoon haar verplichtingen, maar ze kan wel op een andere manier beleid tot stand laten komen.
INTERVIEWER: In die omgevingswet liggen juist kansen voor die veranderende rol van de overheid,
door aan andere partijen over te laten. Hier kan het onderwerp mobiliteit misschien beter aan bod komen.
Hoe werkt de interne structuur van de gemeente samen? Jouw afdeling, die meer gaat over mobiliteit met afdelingen over bedrijven en gebiedsontwikkeling.
MAARTEN WIEGANT: Die samenwerking is goed. Er is onderling veel overleg. Zo is er voor veel
bedrijventerreinen een overlegstructuur mobiliteitsmanagement opgezet. Arenapark is dit al lang bezig en nu zelfs gekoppeld aan KVO overleg. daardoor mensen makkelijker aan tafel.
Op MediaPark gaat dat lastiger, omdat er veel kleine bedrijfjes zitten en die zien mobiliteit minder als probleem, mede door de goede bereikbaarheid per trein en het vele aantal parkeerplaatsen. Op Arenapark zijn te weinig plaatsen.
INTERVIEWER: Op Arenpark te weinig? Dan kan je twee dingen doen: of meer parkeerplaatsen
maken, of de plaatsen beter verdelen. deelparkeren.
MAARTEN WIEGANT: Dat gebeurt ook sinds kort. INTERVIEWER: Er zijn dus wel oplossingen.
MAARTEN WIEGANT: Voor een ambtenaar mobiliteit is een parkeerprobleem eigenlijk alleen maar
fijn, omdat daar een kans ligt om aan gedragsverandering te doen. Er zijn ook bedrijven die hier positief mee omgaan.
Voorbeeld NCOI: eerste maand niet met auto, maar andere oplossing. Daarna blijven veel mensen dit alternatief gebruiken. Na die maand is er ook maar een beperking een parkeerplek beschikbaar.
INTERVIEWER: Het is goed dat een bedrijf hier mee bezig is, maar lang niet elk bedrijf doet dit. Hier
liggen kansen voor bedrijven als &Morgen.
MAARTEN WIEGANT: Er zijn accountmanagers in Hilversum. Die zitten dan ook aan tafel. INTERVIEWER: Ter afronding
MAARTEN WIEGANT: Mobiliteitsmanagement is eigenlijk de basis van het hele verkeersbeleid. Raar
dat dit dan een apart vakgebied is. Het zou eigenlijk een veel belangrijker plaats in moeten nemen.
INTERVIEWER: Veel meer zien als uitgangspunt dan als oplossing van problemen dus. Dat is goed bij
nieuwe ontwikkelingen.
MAARTEN WIEGANT: Mensen zijn op zo'n moment ook meer geneigd tot verandering. En dat is wat