Inleiding
Punten voor de onderzoeker om rekening mee te houden
• Allereerst vragen of het interview mag worden opgenomen. Ik zal de opgenomen stukken in een samenvatting opnemen in mijn scriptie.
• In de vragen kunnen woorden als ‘het bedrijf’ vervangen worden door de naam van het bedrijf waar het in dit specifieke interview om draait.
Onderzoek en onderzoeker
• Mijn naam is Thijs Wemerman, ik volg momenteel een master Small Business & Entrepreneurship.
• Ik heb vanuit mijn interesse voor familiebedrijven dit onderzoek opgezet voor mijn masterscriptie.
o Dit onderzoek focust zich op familiebedrijven in de metaal, in het bijzonder waarom familiebedrijven het feit dat ze een familiebedrijf zijn naar buiten brengen. Ik zal dit in het vervolg van dit interview family branding noemen. Dit is dus de mate van
aanwezigheid van de familie in jullie communicatie, zowel schriftelijk als in woord en digitaal. Op het moment dat je als bedrijf sterk inzet op het benoemen van de geschiedenis van het bedrijf door de generaties heen doe je dus aan family branding. o Het doel van dit interview is in kaart brengen hoe individuele karakteristieken van
managers, het familiebedrijf en de familie zelf leiden tot een bepaald niveau van family branding.
• Het interview is ruwweg opgedeeld in 4 onderdelen die ik aan het begin van een nieuw onderdeel even kort zal inleiden.
Rechten van de geïnterviewde
• U heeft ten allen tijden het recht om het interview te stoppen. • U kan ten allen tijden vragen stellen en mij onderbreken. (0) Inleidende vragen
• Om te beginnen zal ik u eerst wat inleidende vragen stellen, waarna ik door zal gaan met iets specifiekere vragen.
0.1 Zou u even kort kunnen uitleggen wat de hoofdactiviteiten zijn van uw bedrijf? 0.2 Hoe lang werkt u al bij dit bedrijf?
0.3 Zou u dit bedrijf omschrijven als een typisch familiebedrijf? Structurele macht
4.1.1 Wat is uw functie, of functies wanneer u er meer dan één hebt? 4.1.2 Welke verantwoordelijkheden zijn verbonden aan deze functie? (1). Eerste onderdeel
78 Family branding als bewuste keuze of onbewuste uitkomst
Allereerst wil ik graag vaststellen of de mate van family branding die jullie toepassen een bewuste keuze is geweest uit het verleden als onderdeel van een branding of marketingstrategie. Het kan ook zijn dat de mate van family branding die nu van toepassing is, onbewust is voortgekomen uit
beslissingen door de jaren heen.
• Is er een duidelijk aan te wijzen punt wanneer er werd besloten om aan family branding te doen?
• Is family branding bewust toegepast met het doel daar bepaalde commerciële voordelen uit te halen?
Is het een bewuste keuze? Dan moeten de vragen met een* ook behandeld worden.
Waargenomen non-economische utiliteit – Perceptie van de relatie tussen interne en externe partijen en het familiebedrijf.
Ik ga hier een aantal vragen stellen die in gaan op hoe u de relatie tussen uzelf en het bedrijf ziet. Daarnaast zal ik vragen hoe u de relatie tussen het bedrijf en uw collega’s en externe partijen zoals klanten inschat.
Sociale identificatie van managers met het familiebedrijf
1.1.1 In hoeverre voelt u zich trots wanneer u anderen vertelt over uw werk? Had u ditzelfde gevoel ook bij eerdere werkgevers?
1.1.2 In hoeverre associëren klanten de familienaam met de producten en services van het bedrijf? In het geval dit aanwezig is, ziet u deze associatie als positief?
1.1.3 In hoeverre ziet u succes van het bedrijf als persoonlijk succes? In hoeverre voelt u zich verantwoordelijk om dit succes te behalen? 1.1.4 Hoe zeer definieert het feit dat u bij dit bedrijf werkt u als persoon?
Is het feit dat u hier werkt iets wat anderen snel aan u koppelen?
* Is de mate waarin u zich identificeert met het bedrijf veranderd sinds het besluit om aan family branding te doen?
Bindende sociale relaties
1.2.1 Welke rol speelt vertrouwen bij afspraken tussen uw bedrijf en een ander bedrijf?
1.2.2 In hoeverre is het bouwen van sterke relaties met externe partijen (zoals andere bedrijven of overheidsinstanties) belangrijk voor het bedrijf?
Heeft uw bedrijf vooral intensieve of minder intensieve relaties met externe partijen? 1.2.3 In hoeverre is het bedrijf sociaal betrokken in de lokale omgeving?
Weet u wat de redenen zijn voor deze sociale betrokkenheid?
* Vind u vertrouwen binnen het bedrijf en met klanten even belangrijk sinds het besluit om aan family branding te doen?
Emotionele verbondenheid van managers met het familiebedrijf
1.3.1 Vindt u dat emoties een grote rol speelt in beslissingen binnen het bedrijf? Ziet u dit als iets positiefs of negatiefs voor het bedrijf?
1.3.2 In hoeverre voelt u zich persoonlijk verantwoordelijk voor het welzijn van uw collega’s? Denkt u dat andere collega’s een vergelijkbare hoeveelheid verantwoordelijkheid voelen? 1.3.3 Heeft u het gevoel dat er over het algemeen een sterke emotionele band is tussen collega’s in uw bedrijf?
1.3.4 Is een sterke emotionele band tussen collega’s volgens u belangrijk om goed te functioneren voor jullie als bedrijf?
79
Waargenomen non economische utiliteit – Perceptie van de relatie tussen de familie en het familiebedrijf
In het volgende stuk zal ik wat meer ingaan op de positie van de familie in het bedrijf en welke relatie zij hebben tot het familiebedrijf.
Invloed en controle van de familie
2.1.1 Is het grootste deel van de aandelen van het bedrijf in handen van familieleden? 2.1.2 In hoeverre beïnvloeden familieleden strategische beslissingen?
Heeft de familie een vetorecht als het gaat om belangrijke beslissingen?
2.1.3 Worden belangrijke functies in het bedrijf voornamelijk bekleed door familieleden of niet familieleden?
2.1.4 Denkt u dat een hoge inmenging en aanwezigheid van familie in het bedrijf belangrijk is voor de continuïteit van het bedrijf?
*Is sinds de toepassing van family branding het belang van de aanwezigheid van familieleden in het bedrijf veranderd volgens u?
Vernieuwing van familiebanden door opvolging
2.2.1 Heeft u het idee dat uw bedrijf zich meer op de lange of korte termijn richt? Weet u wat de motivatie achter deze specifieke focus is?
2.2.2 Wat denkt u dat de kans is dat een familielid zijn of haar aandelen aan een externe partij zal verkopen?
Wat zou u ervan vinden als een familielid dat zou doen?
2.2.3 In hoeverre ziet u de familiegeschiedenis van dit bedrijf als een belangrijke reden voor het bedrijf om voort te bestaan?
2.2.4 Heeft u het idee dat succesvolle opvolging voortdurend een belangrijk en relevant doel is voor het bedrijf?
Zijn er momenteel plannen voor een overname binnen de familie?
*Is de voortzetting van het familiebedrijf volgens u een belangrijker doel geworden sinds er sprake is van family branding?
(2) Tweede onderdeel
• Dit tweede daal gaat over hoe u de huidige reputatie van familiebedrijven inschat. U mag dus inschatten hoe de gemiddelde persoon tegen familiebedrijven aankijkt.
Waargenomen economische utiliteit
Perceptie van de huidige maatschappelijke reputatie van familiebedrijven
3.1.1 Hoe schat u de huidige maatschappelijke reputatie van familiebedrijven in? Welke positieve en negatieve inschattingen zitten er volgens u verbonden aan familiebedrijven?
3.1.2 Heeft u het idee dat deze reputatie is veranderd in de afgelopen 10 jaar? Zo ja, waarom is dat volgens u gebeurt?
Definitie family branding
• Het volgende gedeelte gaat over family branding, ik had dit aan het begin van het interview al gedefinieerd maar zal het nogmaals doen voor de duidelijkheid. Family branding is dus de mate van aanwezigheid van de familie in jullie communicatie, zowel schriftelijk als in woord en digitaal. Op het moment dat je als bedrijf sterk inzet op het benoemen van de geschiedenis van het bedrijf door de generaties heen doe je dus aan family branding.
80 Perceptie van de mate van toegepaste family branding 6.1.1 In hoeverre past jullie bedrijf family branding toe.
In hoeverre is het op de website terug te vinden dat het een familiebedrijf is?
6.1.2 Denkt u dat de mate dat jullie family branding toepassen kleiner of groter is dan bij andere familiebedrijven?
*Is de mate van family branding veranderd sinds dit voor het eerst is toegepast? Houding tegenover de toepassing van familie ‘branding’
3.2.1 Denkt u dat family branding de winstgevendheid van het bedrijf kan verhogen? 3.2.2 Denkt u dat family branding kan bijdragen aan de groei van het bedrijf?
3.2.3 Heeft u het idee dat er financiële risico’s vast zitten aan family branding?
*Is uw houding tegenover de uitkomsten van family branding veranderd sinds er sprake is van family branding?
Family branding dynamiek
Vergelijking tussen huidige mate van family branding en mogelijke toekomstige aanpassing in mate van family branding
7.1.1 Denkt u dat het niveau van family branding die jullie op het moment toepassen goed is? 7.1.2 Zou u het niveau van family branding aanpassen gebaseerd op de kennis die u er momenteel over heeft?
(3) Derde onderdeel
• Dit derde deel gaat over het in kaart brengen in hoeverre u en de rest van de directie invloed heeft kunnen hebben op het nemen van beslissingen.
Invloed op beslissingen in het topmanagement, dimensies van macht Macht door eigenaarschap
4.2.1 Heeft u aandelen van het bedrijf in bezit?
4.2.2 Zo ja, wat is het percentage aandelen dat u in bezit heeft?
4.2.3 Bent u de oprichter van het bedrijf of bent u familie van de oprichter?
*Heeft u een hoger percentage aandelen in bezit sinds het toepassen van family branding? Macht door expertise
4.3.1 Heeft u het idee dat uw expertise essentieel is voor het bedrijf? Is deze expertise zeldzaam of moeilijk aan te leren?
4.3.2 In hoeverre is uw expertise uniek in het bedrijf? Zijn er collega’s met dezelfde of vergelijkbare expertise?
4.3.3 Zou u zeggen dat uw expertise breed of gefocust is?
*Heeft u het idee dat het belang van uw expertise in het bedrijf veranderd is sinds de toepassing van family branding?
Macht door prestige
4.4.1 Bent u nog lid van een andere formele groep binnen het bedrijf los van het management? 4.4.2 Bent u actief in non-profit besturen, en zo ja hoeveel?
4.4.3 Bij welke instelling heeft u uw opleiding gedaan en op welk niveau?
Wat vond u van de kwaliteit van uw opleiding en de kwaliteit van de instelling waar u de opleiding heeft gevolgd?
*Bent u onderdeel uit gaan maken van andere of aanvullende formele groepen binnen het bedrijf sinds de toepassing van family branding?
81
Perceptie van de invloed op beslissingen in het management van het familiebedrijf 5.1.1 Meten van de invloed op beslissingen binnen het familiebedrijf
Om de invloed op beslissingen van de managers die ik nu interview in kaart te brengen wil ik graag samen deze tabel invullen. In deze tabel moet u elke manager scoren op een schaal van 1 tot 7 hoeveel invloed zij hebben op belangrijke beslissingen in het bedrijf. De antwoorden zullen in mijn rapport worden geanonimiseerd door in plaats van namen, nummers te gebruiken. Op deze schaal is een 7, iemand met veel invloed op beslissingen en een 1 iemand met weinig tot geen invloed op beslissingen. Namen van managers 1 2 3 4 1 X 2 X 3 X 4 X
Perceptie van de invloed op beslissingen in het management van het familiebedrijf 5.1.1 Meten van de invloed op beslissingen binnen het familiebedrijf
Om de invloed op beslissingen van de managers die ik nu interview in kaart te brengen wil ik graag samen deze tabel invullen. In deze tabel moet u elke stelling scoren op een schaal van 1 tot 7. Hierbij staat 1 voor sterk oneens, 4 voor niet oneens maar ook niet eens, en 7 voor sterk mee eens.
Statement Score
Ik kan andere managers makkelijk naar mij laten luisteren.
Mijn wensen dragen niet veel gewicht binnen het managementteam. Ik kan andere managers laten doen wat ik graag wil.
Ondanks dat ik spraak aan mijn visie geef, heeft dit weinig invloed op het managementteam.
Ik heb het gevoel dat ik veel macht heb binnen het managementteam
Mijn ideeën en meningen worden regelmatig genegeerd door andere managers.
Zelfs als ik het probeer ben ik niet in staat om mijn zin te krijgen bij de andere managers. Als ik het zou willen zou ik individueel beslissingen kunnen maken binnen het
82