Implementatie binnen de verschillende ketenorganisaties

Binnen alle ketenorganisaties wordt aandacht aan en voorlichting over de Wlt gegeven. De deelnemers aan de landelijke projectgroep waren verantwoordelijk voor de implementatie binnen de eigen organisatie.

De mate waarin en de wijze waarop binnen de ketenorganisaties de professionals zijn geïnformeerd, verschilt. Logischerwijs is er meer aandacht besteed aan de Wlt door organisaties waarbij de Wlt heeft geleid tot wijzigingen in de taken en verantwoordelijkheden. Verder is er vooral aandacht besteed aan de implementatie van de verlenging van de proeftijd van de v.i. en de GVM. Aan de VB is nauwelijks aandacht besteed, omdat er vooralsnog geen wijzigingen in de huidige werkprocessen nodig zijn. In de meeste organisaties is niet met een implementatie- en communicatieplan gewerkt. Opvallend is dat meerdere respondenten benoemden dat na de inwerkingtreding van de wet bij sommige organisaties, zoals 3RO en DJI, de Wlt niet langer beleidsmatig is belegd. Redenen die daarvoor zijn aangegeven is dat onderwerpen waarvoor niet langer ontwikkel-of implementatieactiviteiten nodig zijn bij uitvoerend professionals

worden belegd en niet bij beleidsadviseurs en het aantal beleidsmatige onderwerpen in relatie tot de beschikbare capaciteit aan beleidsadviseurs. Hierdoor is er volgens de respondenten minder aandacht voor het informeren en voorlichten over de Wlt.

Alle respondenten benoemen dat implementeren in de praktijk tijd kost en niet klaar is zodra de wet in werking is getreden. Het is volgens meerdere respondenten moeilijk om, gezien de beperkte omvang van de doelgroep, binnen alle lagen van de organisatie tussen de oren te krijgen wat de Wlt inhoudt. Een respondent van het OM zegt hierover:

Men krijgt het pas op het netvlies als men ermee te maken krijgt. Dan pas op zoek naar informatie.

Het blijkt niet te beklijven als je niet met dit type zaken te maken hebt. Het gaat om een relatief klein rechtsgebied. (respondent 49wD91Bw)

Ook na de inwerkintreding van de wet is aandacht nodig voor de implementatie aldus meerdere respondenten. Knelpunten in de uitvoering kunnen ten tijde van de implementatie niet altijd worden voorzien, omdat deze vaak pas tot uiting komen als in de uitvoering ervaring wordt opgedaan met een wet. Een voorbeeld daarvan is bijvoorbeeld dat de Expertgroep Langdurig Toezicht van 3RO in de loop van 2019 is stopgezet. Hierdoor is minder actief informatie gedeeld over de GVM.

Tot slot speelde bij de implementatie van de Wlt volgens meerdere respondenten mee dat kort na de inwerkingtreding de voorbereiding van de implementatie van de WSenB startte. De WSenB kreeg veel aandacht en prioriteit, waardoor de prioriteit voor de Wlt afnam.

In onderstaand kader geven we per ketenorganisatie een korte omschrijving van het verloop van het implementatieproces van de Wlt. Voor een uitgebreide beschrijving verwijzen we naar bijlage 4.

ZM

Het LBVr zorgt voor de vakinhoudelijke implementatie van nieuwe wetgeving binnen de Rvdr. Er waren beperkte wijzigingen in de ICT-systemen nodig en de implementatie werd over het algemeen niet als enorm complex bestempeld. Voor de implementatie heeft het LBVr afgestemd met de Stichting Studiecentrum Rechtspleging (SSR), Stichting Instituut voor Onderzoek naar Leefwijzen &

Verslaving (IVO) en de Rvdr. Deze overleggen werden periodiek gehouden om de voortgang te monitoren en na te gaan of alles gereed is voor de daadwerkelijke inwerkingtreding. Standaard wordt een wetgevingsbericht ca. drie maanden voor de inwerkingtreding rondgestuurd en nogmaals op de dag van de inwerkingtreding. Na de inwerkingtreding in 2018 zijn rechters en andere medewerkers uitvoerig geïnformeerd. Daarnaast hebben stafjuristen bij een aantal gerechten nog expliciet de Wlt onder de aandacht gebracht. De informatie is via het intranet te raadplegen. Ook wordt tijdens de opleiding bij het SSR (opleidingsinstituut voor het OM en ZM) aandacht aan de Wlt besteed.

OM

Er is een werkgroep opgesteld (bestaande uit CVv.i., Expertisecentrum Bijzondere Penitentiaire Zaken (EBPZ) en de projectleider van het Parket-Generaal (PAG) voor voorlichting over de Wlt. Deze

werkgroep heeft informatie-presentaties en een factsheet gemaakt. In 2017 en 2018 zijn door de werkgroep voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd in de arrondissementen en resortparketten.

Hier sloten ook medewerkers van de reclassering en de Zorg- en Veiligheidshuizen bij aan. Op het intranet van het OM zijn juridische kennispagina’s over de Wlt aangemaakt. Ook heeft de werkgroep webcolleges gemaakt voor het SSR. Daarnaast heeft het OM voorlichting gegeven aan de drie reclasseringsorganisaties. Er is door het OM veel tijd en moeite gestoken in het informeren van de juiste mensen over de Wlt, zodat zij ermee aan de slag konden. Het blijft een punt van aandacht om de Wlt, vanwege de beperkte omvang van de doelgroep, op het netvlies van medewerkers van het OM te houden.

3RO

Binnen 3RO werd een interne projectleider aangewezen die als taak had de medewerkers binnen 3RO te informeren over de Wlt. Door de projectleider is in de aanloop naar de inwerkingtreding meerdere keren informatie verspreid onder medewerkers, via onder andere de nieuwsbrief en communicatiekanalen zoals Digiplein. Daarnaast heeft de projectleider in verschillende gremia voorlichting gegeven over de Wlt. De verwachting van de beperkte omvang van de doelgroep waarop de GVM van toepassing is, was bepalend voor het relatief geringe gewicht dat er intern binnen de organisatie is gegeven aan de GVM.

De focus bij de implementatie van de Wlt lag vooral op de verlenging van de v.i. Daarnaast is er een Expertgroep Langduig Toezicht ingericht die heeft meegedacht over criteria die meegewogen dienen te worden bij het adviseren van een GVM. Daarnaast diende de expertgroep als klankbordgroep voor het bespreken van casuïstiek. De expertgroep is momenteel niet meer actief en de Wlt is beleidsmatig niet meer belegd binnen de organisatie. Informatie over de Wlt kan door medewerkers worden geraadpleegd in de kennisbank van 3RO.