Hoofdvraag: Welke invloed heeft het gebruik van WhatsApp als enquêtemethode op

Hoofdstuk 5. Conclusie en discussie

5.5 Hoofdvraag: Welke invloed heeft het gebruik van WhatsApp als enquêtemethode op

antwoorden in vergelijking met computer-assisted enquêtes via telefoon, face-to-face en internet?

Uit de bij dit onderzoek door de respondenten ervaren voor- en nadelen van WhatsApp als enquêtemethode blijkt dat het in elk geval aanbeveling verdient deze enquêtemethode verder te onderzoeken. Uit de in het tweede hoofdstuk besproken verschillen met huidige veelgebruikte enquêtemethoden (onder andere gebaseerd op Jans (2008)) komt naar voren dat WhatsApp op belangrijke punten van die andere methoden verschilt. Het interviewen via WhatsApp biedt bijvoorbeeld een grote mate van flexibiliteit, iets dat ook door de respondenten werd opgemerkt bij dit onderzoek. Aan de andere kant moet er ook rekening gehouden worden met de vragen die deze nieuwe methode oproept bij respondenten, met name op privacygebied, omdat juist zorgen van de respondent op dat gebied kunnen leiden tot meer sociaal wenselijke antwoorden.

Als deze enquêtemethode op grotere schaal wordt ingezet is het ook van groot belang dat duidelijker wordt wat de gevolgen van deze methode zijn op het voorkomen van satisficing en sociaal wenselijke antwoorden, maar ook beïnvloeding van data op eventuele andere gebieden die in het huidige onderzoek niet of niet uitvoerig aan de orde zijn gekomen. Zo zou bij een vervolgonderzoek het effect van een profielfoto bestudeerd kunnen worden op de door de respondent ervaren aanwezigheid van de interviewer. Hiertoe kan zowel naar het al dan niet tonen van een profielfoto van de interviewer als naar de invloeden van de uiterlijke kenmerken van zo’n profielfoto worden gekeken.

Wat betreft de in het huidige onderzoek aan bod gekomen verschijnselen is een grotere en meer diverse groep respondenten nodig om enerzijds meer gegevens te verkrijgen van WhatsApp-enquêtes en anderzijds om deze met een grotere hoeveelheid gegevens van andere enquêtemethoden te kunnen vergelijken. Omdat de groep via WhatsApp ondervraagde respondenten bijna uitsluitend uit personen onder de 30 jaar bestond, beperkte dit in grote mate de hoeveelheid respondenten uit de bestaande dataset waarmee werd vergeleken. De veelal niet significante resultaten van dit onderzoek komen ook niet overeen met eerdere onderzoek (Heerwegh & Loosveldt, 2008; Holbrook et al., 2003) waarbij wel significante resultaten zijn gevonden. Dit onderstreept het belang van een grootschaliger replicatie van het huidige onderzoek.

Daarnaast zouden er, wanneer er meer significante resultaten waren gevonden, nog andere verklaringen een rol kunnen spelen, bijvoorbeeld het opleidingsniveau van de respondenten (Holbrook et al., 2003; Narayan & Krosnick, 1996). Hier is bij het huidige onderzoek niet naar gevraagd, maar hoogopgeleiden waren naar alle waarschijnlijkheid oververtegenwoordigd.

Wanneer we de resultaten en de antwoorden op de deelvragen samennemen valt op dat er weinig significante verschillen gemeten zijn. Hoewel dit leidt tot het verwerpen van de hypotheses is dit niet alleen negatief. Het betekent namelijk ook dat het interviewen via WhatsApp bij dit formaat onderzoek geen negatief significant verschil geeft ten opzichte van de andere enquêtemethodes. Hoewel een positieve invloed op satisficing en sociaal wenselijke antwoorden het meest hoopgevend was geweest, betekent de huidige uitslag alleen dat er, in elk geval bij dit formaat onderzoek, geen grote verschillen zijn tussen de de onderzochte enquêtemethoden.

Bibliografie

ACM. (2013a). Openbare rapportage mobiel Q2 2013. Gedownload van https://www.acm.nl/nl/ download/bijlage/?id=11649 ACM,

ACM. (2013b). Openbare rapportage vaste telefonie Q2 2013. Gedownload van https:// www.acm.nl/nl/download/bijlage/?id=11650 ACM,

Church, K., & Oliveira, R. d. (2013). What's up with whatsapp?: comparing mobile instant messaging behaviors with traditional SMS. Paper gepresenteerd op Proceedings of the 15th international conference on Human-computer interaction with mobile devices and services, Munich, Germany.

Crowne, D. P., & Marlowe, D. (1960). A new scale of social desirability independent of psychopathology. Journal of consulting psychology, 24(4), 349.

Edgell, S. E., Himmelfarb, S., & Duchan, K. L. (1982). Validity of Forced Responses in a Randomized Response Model. Sociological Methods & Research, 11(1), 89-100. doi: 10.1177/0049124182011001005

European Social Survey. (2012). van http://www.europeansocialsurvey.org

Groves, R. M., Fowler, F. J., Couper, M. P., Lepkowski, J. M., Singer, E., & Tourangeau, R. (2013). Survey Methodology: Wiley.

Haan, M. (2012). Mixed Mode Studies in Survey Research. University of Groningen, Groningen Häkkilä, J., & Chatfield, C. (2005). 'It's like if you opened someone else's letter': user perceived

privacy and social practices with SMS communication. Paper gepresenteerd op

Proceedings of the 7th international conference on Human computer interaction with mobile devices & services, Salzburg, Austria.

Heerwegh, D. (2009). Mode Differences Between Face-to-Face and Web Surveys: An

Experimental Investigation of Data Quality and Social Desirability Effects. International Journal of Public Opinion Research, 21(1), 111-121. doi: 10.1093/ijpor/edn054

Heerwegh, D., & Loosveldt, G. (2008). Face-to-Face versus Web Surveying in a High-Internet-Coverage Population: Differences in Response Quality. Public Opinion Quarterly, 72(5), 836-846. doi: 10.1093/poq/nfn045

Holbrook, A. L., Green, M. C., & Krosnick, J. A. (2003). Telephone versus Face-to-Face

Interviewing of National Probability Samples with Long Questionnaires: Comparisons of Respondent Satisficing and Social Desirability Response Bias. Public Opinion Quarterly, 67(1), 79-125. doi: 10.1086/346010

Jans, M. E. (2008). Mode Effects. In P. Lavrakas (Ed.), Encyclopedia of Survey Research Methods (pp. 476-481). Thousand Oaks, CA: SAGE Publications, Inc.

Jans, M. E. (2010). Verbal paradata and survey error: Respondent speech, voice, and question-answering behavior can predict income item nonresponse. University of Massachusetts Boston.

Kiesler, S., Siegel, J., & McGuire, T. W. (1984). Social psychological aspects of computer-mediated communication. American Psychologist, 39(10), 1123-1134. doi: 10.1037/0003-066X.

Krosnick, J. A. (1991). Response strategies for coping with the cognitive demands of attitude measures in surveys. Applied Cognitive Psychology, 5, 213-236.

Krosnick, J. A. (1999). SURVEY RESEARCH. Annual Review of Psychology, 50(1), 537-567. doi: doi:10.1146/annurev.psych.50.1.537

Lunden, I. (2014). Messaging Giant WhatsApp, Now With 430M Users, Has No Plans For Disappearing Photos. TechCrunch. Gedownload 21-01-2014, van http://techcrunch.com/ 2014/01/20/whatsapp-dld/

McCarty, J. A., & Shrum, L. J. (2000). The Measurement of Personal Values in Survey Research: A Test of Alternative Rating Procedures. Public Opinion Quarterly, 64(3), 271-298. doi:

10.1086/317989

Narayan, S., & Krosnick, J. A. (1996). Education moderates some response effects in attitude measurement. Public Opinion Quarterly, 60(1), 58-88.

Olsen, R. J. (2004). Computer-Assisted Personal Interviewing. In M. Lewis-Beck, A. Bryman & T. Liao (Eds.), Encyclopedia of Social Science Research Methods. (pp. 160-162). Thousand Oaks, CA: SAGE Publications, Inc.

Porter, S. R., Whitcomb, M. E., & Weitzer, W. H. (2004). Multiple surveys of students and survey fatigue. New Directions for Institutional Research, 2004(121), 63-73. doi: 10.1002/ir.101 Roese, N. J., & Jamieson, D. W. (1993). Twenty years of bogus pipeline research: A critical review

and meta-analysis. Psychological Bulletin, 114(2), 363-375. doi: 10.1037/0033-2909.114.2.363

Schober, M. F., Conrad, F. G., Antoun, C., Bowers, A. W., Hupp, A. L., & Yan, H. (2013). Conversational interaction and survey data quality in SMS text interviews. Paper

gepresenteerd op 68th Annual Conference of the American Association for public opinion research, Boston, 19 mei.

Smyth, J. D., Dillman, D.A. and Christian, L.M. (2007). Context effects in internet surveys. New issues and evidence. In A. N. Joinson (Ed.), The Oxford handbook of Internet psychology (pp. 429-445). Oxford: Oxford University Press.

Statista. (2014). Age distribution of adult WhatsApp users in the United States as of February 2014. Gedownload 11 juni, 2014, van http://www.statista.com/statistics/290447/age-distribution-of-us-whatsapp-users/

Stoop, I., Koch, A., & Billiet, J. (2008). Response rates and nonresponse bias in the ESS. Eight lessons from the first three rounds. Paper gepresenteerd op International Conference on Survey Methods in Multinational, Multiregional, and Multicultural contexts, Berlin.

Tourangeau, R., & Rasinski, K. A. (1988). Cognitive processes underlying context effects in attitude measurement. Psychological Bulletin, 103(3), 299-314. doi: 10.1037/0033-2909.103.3.299 Van ’t Westeinde, T. M. (2013). De invloed van de interviewer op sociaal wenselijke antwoorden in

survey interviews., Rijksuniversiteit Groningen, Groningen. Gedownload van http:// irs.ub.rug.nl/dbi/51f6356c37644

van Kordelaar, K., Vlak, A., Kuin, Y., & Westerhof, G. (2009). Vriendschap en liefde Groen en grijs (pp. 81-85): Bohn Stafleu van Loghum.

Warner, S. L. (1965). Randomized Response: A Survey Technique for Eliminating Evasive Answer Bias. Journal of the American Statistical Association, 60(309), 63-69. doi:

Bijlagen

Vragenlijst Eerste bericht:

Goedemiddag, je hebt als het goed is via Facebook aangegeven mee te willen werken aan mijn onderzoek waarin ik verschillen in meningen tussen bevolkingsgroepen op een aantal gebieden onderzoek. Klopt dat en komt het je uit om op dit moment een aantal vragen te beantwoorden?

Indien akkoord:

Bedankt dat je wilt meedoen aan dit onderzoek. Je antwoorden worden uiteraard anoniem opgeslagen en verwerkt. Je krijgt straks de vragen één voor één toegestuurd. Hierop kun je reageren door de letter voor het antwoord van je keuze terug te sturen. Als iets niet duidelijk is kun je er gewoon een vraag over stellen. Heb je op dit moment al vragen? Vraag 1 van 14

Hoe geïnteresseerd ben je in politiek? Ben je: (reageer met één van de volgende letters) a. Heel erg geïnteresseerd

b. Tamelijk geïnteresseerd c. Nauwelijks geïnteresseerd d. Helemaal niet geïnteresseerd

Sociaal wenselijke antwoorden: a, b (Holbrook et al., 2003) Vraag 2 van 14

Sommige mensen stemmen tegenwoordig om de één of andere reden niet. Heb je tijdens de laatste Tweede Kamer verkiezingen in september 2012 gestemd?

a. Ja b. Nee

c. Niet stemgerechtigd

Sociaal wenselijke antwoord: a. (Holbrook et al., 2003) Vraag 3 van 14

En wat is je mening met betrekking tot mensen van een andere huidskleur of etnische groep dan de meeste Nederlanders? Het Nederlands beleid moet...

a...velen toelaten om hier te komen wonen en leven b...een aantal toelaten

c...enkelen toelaten d...niemand toelaten

Sociaal wenselijke antwoorden: a, b, c (Holbrook et al., 2003) Vraag 4 van 14

Hoe vaak neem je, in vergelijking met andere mensen van je leeftijd, deel aan sociale activiteiten?

a. Veel minder dan de meesten  b. Minder dan de meesten c. Ongeveer evenveel d. Meer dan de meesten e. Veel meer dan de meesten

Vraag 5 van 14

Kun je bij de volgende uitspraken steeds aangeven in welke mate je het met elk van de uitspraken eens of oneens bent? “Homoseksuele mannen en lesbische vrouwen moeten vrij zijn hun leven te leiden zoals zij dat willen.”

a. Helemaal eens b. Eens