Zoals de naam aangeeft, vallen onder het thema Hersenen & Zintuigen de specialismen, die te maken hebben met de hersenen en zintuigen. Onder het thema vallen de afdelingen: KNO, MKA, Neurochirurgie, Neurologie, Oogheelkunde en Psychiatrie.
Terugblik 2019
a Project nazorg – Voor wervelkolom patiënten, die door neurochirurgen in het Erasmus MC zijn geopereerd, is in nauwe samenwerking met revalidatielocatie Laurens Intermezzo een zorgpad opgesteld. Patiënten worden in principe op de tweede dag na hun operatie doorverwezen om daar te herstellen. Voorafgaand aan de uitvoering van dit nieuwe zorgpad is het personeel van Laurens Intermezzo aanvullend geschoold.
a DBS – Neurochirurgie en Neurologie zijn een fase 1 studie Deep Brain Stimulation (DBS) gestart voor kinderen met onbehandelbare epilepsie. Dit is de eerste studie ter wereld in zijn soort.
a Kinderhersencentrum – In het nieuwe expertisecentrum van het Erasmus MC - Sophia Kinderziekenhuis werken medisch specialisten en wetenschappers van verschillende afdelingen intensief samen om kinderen met een aandoening aan het hoofd, de hersenen en/of zintuigen zo goed mogelijk te kunnen laten deelnemen in de samenleving. Voor realisatie van de vele ambities is een succesvolle fondsenwerving gestart om het kinderhersenlab te realiseren.
a Digitale operatiemicroscoop – Neurochirurgie en Plastische chirurgie hebben samen als eerste in Europa een volledig digitale gerobotiseerde operatiemicroscoop in gebruik genomen. Hiermee is een basis gelegd voor het doorontwikkelen van geavanceerde microchirurgie.
a Drazen’s Dozen - Toen dr. Drazen in 2019 na bijna 19 jaar afscheid nam als editor-in-chief van de New England Journal of Medicine maakte hij een selectie van 12 artikelen, die naar zijn mening sinds 2000 de grootste impact op de gezondheidzorg hebben gehad. Eén daarvan is de Mr Clean studie van de
afdelingen Neurologie (prof. Diederik Dippel) en Radiologie (prof. Aad van der Lugt), die heeft aangetoond dat snelle endovasculaire behandeling van een herseninfarct veilig en effectief is. Goed lopende nieuwe Mr Clean studies beogen deze nieuwe standaardbehandeling te optimaliseren.
a Data engineering VBHC – Voor drie pilots (stroke, schisis en hoofd-, halsoncologie) is data engineering ingezet om uit verschillende databronnen informatie te ontsluiten, die tezamen zorgverleners belangrijke informatie levert om de zorg in te richten conform de aanpak van VBHC (valuebased healthcare).
a HHO – De afdelingen KNO en MKA hebben het initiatief genomen om een multidisciplinaire hoofd- halsunit op te richten voor oncologische patiënten volgens de principes van een integrated practice unit (IPU). Streven is om met een gezamenlijke visie en strategie, en op basis van outcome en ervaringsmetingen, door te ontwikkelen in waardegedreven zorg voor deze patiëntengroep.
a Operatieve ingrepen – De afdelingen Oogheelkunde en MKA zijn gestart met het uitvoeren van operatieve ingrepen op een bouwlaag in het ziekenhuis buiten het OK-complex. Resp. dokters- en tandartsassistenten worden in samenwerking met OK-personeel geschoold om bij deze ingrepen te assisteren. Met behoud van de hoge eisen aan kwaliteit, veiligheid en service aan de patiënt wordt hiermee het gebruik van het kostbare OK-complex geminimaliseerd en krijgt personeel van beide afdelingen nieuwe ontwikkelkansen. Afdeling KNO heeft een deel van zijn operaties verplaatst naar Park Medisch Centrum om ondanks de krapte op het OK-complex blijvend aan de zorgvraag te kunnen voldoen.
a Protonentherapie - De afdeling Oogheelkunde heeft in samenwerking met het LUMC en het Holland PTC voorbereidingen getroffen om de behandeling
verslag 2019
van oogmelanoom met protonentherapie mogelijk te maken. De behandeling kon eerder niet in Nederland gegeven worden. Patiënten met oogmelanoom kunnen vanuit heel Nederland verwezen worden naar de twee expertisecentra LUMC en Erasmus MC. Van daaruit komen patiënten voor protonentherapie naar HollandPTC. Ook patiënten met hoofd-/halscarcinoom (van de afdelingen KNO en MKA) kan vaker deze nieuwe protonentherapie worden geboden.
a Optical Image Guided Surgery – Voor Optical Image Guided Surgery zijn twee grants toegekend; een young investigator grant van het KWF en een Daniel den Hoed award.
a MPU - In nauwe samenwerking tussen de afdelingen Interne Geneeskunde en Psychiatrie is in 2019 de eerder opgerichte medisch psychiatrische unit (MPU) in het Erasmus MC volledig operationeel geworden. Deze unit is voor Erasmus MC-patiënten met een somatische aandoening, die behandeling op een somatische afdeling behoeft, in combinatie met een psychiatrische aandoening, die niet op een reguliere somatische afdeling hanteerbaar is. De behandeling gebeurt door speciaal daartoe bijgeschoolde verpleegkundigen, de zaalarts vanuit de Interne Geneeskunde, de insturend medisch specialist en de MPU psychiater.
a iBerry - In 2015 startte de longitudinale cohortstudie iBerry over de oorzaak en het verloop van psychopathologie, waarbij het streven is om over een periode van minimaal 10 jaar 1.000 hoog-risico jongeren uit Rotterdam en omstreken te volgen. In 2019 is onder leiding van Nina Grootendorst de 1.000e jongere in de studie geïncludeerd en is de eerste follow-up in volle gang. Tevens is samenwerking met de Universiteit van Delft tot stand gekomen op het gebied van machine learning voor de herkenning van vroege tekenen van psychose.
a Onderzoek afbouw antidepressiva - Witte Hoogendijk e.a. hebben in UMC netwerk voor de studie OPERA een ZONMW deelsubsidie ontvangen voor gerandomiseerd onderzoek met controlegroep (RCT) naar de afbouw van antidepressiva.
a Benoemingen hoogleraar – Prof. dr. Roel Ophoff is benoemd tot bijzonder
hoogleraar Psychiatrische moleculaire genetica. Prof. dr. Kamran Ikram is benoemd tot bijzonder hoogleraar Klinische neuro-epidemiologie bij de afdelingen
Neurologie en Epidemiologie.
2019
Sophia
Het thema Sophia is gericht op het verbeteren van de gezondheid van de volgende generatie. De samenhang tussen de afdelingen in het thema is gebaseerd op de “levensloop-benadering”: van preconceptie, foetale ontwikkeling, geboorte, groei en ontwikkeling van de pasgeborene tot het opgroeiende kind tot de transitie naar volwassene en voortplanting. Binnen het thema zijn de medische afdelingen Kindergeneeskunde, Kinderchirurgie, Kinder- en Jeugdpsychiatrie/Psychologie, Klinische Genetica, Verloskunde
& Gynaecologie, Urologie en Gynaecologische Oncologie verantwoordelijk voor 3e en 4e lijns zorg, onderzoek en onderwijs op deze vakgebieden. De sectoren binnen het thema Sophia faciliteren de medische afdelingen met het beddenhuis en de verpleegkundige zorg en ook de neonatale intensive care en de intensive care kinderen van het Sophia Kinderziekenhuis.
Thema Sophia heeft samen met alle gebruikers van het Sophia-complex gewerkt aan een visie voor het Erasmus MC-Sophia voor de komende jaren. De kern van het portfolio van het Sophia is opgebouwd uit vier inhoudelijke profileringsgebieden:
a Kinderhersencentrum
a Kinderthoraxcentrum
a Centrum voor Moeder en Kind
a Centrum voor Zeldzame ziekten
De profileringsgebieden staan op een basis waarin alle (deel)specialismen vertegenwoordigd zijn: het academisch fundament.
Terugblik 2019
a Samenwerkingsverband tussen de Europese kinderziekenhuizen, European Children’s Hospitals Organisation (ECHO), is uitgebreid en bestaat nu uit 13 deelnemers. ECHO draagt het belang uit voor Europa om rekening te houden met de behoeften van kinderen en jongvolwassenen, met name diegenen die gespecialiseerde klinische zorg nodig hebben.
a Strategische alliantie Kindergeneeskunde Erasmus MC- LUMC wordt voortgezet.
a Oprichting Taskforce ‘Nederland HPV-kankervrij’ door Dr. Heleen van Beekhuizen en Prof. Dr. Folkert van Kemenade.
a HIPEC chirurgie voor hoog stadium ovariumcarcinoom is in 2019 gestart en loopt naar wens.
a Anser prostaatnetwerk vierde in september zijn éénjarig bestaan. Binnen het netwerk werken zeven ziekenhuizen intensief samen om optimale zorg te leveren aan patiënten met prostaatkanker.
a Concentratie van blaaskankerzorg en nierkankerzorg in goede afstemming met de regio partners en verzekeraars is geregeld.
a De landelijke kinderadviesraden dag 2019 vond plaats in het Erasmus MC Sophia. Kinderadviesraden uit kinderziekenhuizen door heel Nederland kwamen in het Sophia Kinderziekenhuis bij elkaar om te discussiëren en debatteren.
a Doorontwikkeling Erasmus MC Lifecourse Zorgplatform 1.0
a Doorontwikkeling in gezond zwanger worden met leefstijl polikliniek “Gezond Zwanger Worden”, digitale portaal www.mijnleefstijlzorg.nl en de health coaching programma’s Slimmer Gezond bij diabetes en bij hart en vaatziekten.
Nieuwe versies www.slimmerzwanger, www.smarterpregnancy.co.uk, www.slimmeretenmetjekind.nl
verslag 2019
a De Nationale Kiembaan dialoog is van start gegaan in Rotterdam.
De dialoog bestaat uit een serie gesprekken en debatten die tussen medio 2019 en eind 2020 door het hele land plaatsvinden met als doen erachter komen wat de Nederlandse samenleving vindt van het bewerken van embryo-DNA.
a Het Internationale FMR1 pre-mutatie congres werd in 2019 in Rotterdam georganiseerd met lezingen over basismechanismen, klinische betrokkenheid, therapie en biomarkers.
a De minor Nutrition and Lifestyle in Health and Disease is gestart. Met deze minor wordt gestreefd om de focus in de toekomst te gaan verleggen van ziekenhuiszorg naar thuiszorg en van ziekenzorg naar gezondheidszorg, waarbij een meer holistische en integratieve benadering van gezondheid en ziekte wordt nagestreefd.
a College van Bestuur geeft goedkeuring voor het uitwerken van een nieuwe research master van de afdeling Klinische Genetica: Genomics in Society.
a Dit jaar is gestart met acties en werving voor oprichting van het eerste kinderhersenlab in Europa (kinderhersencentrum).
a Op het sedumdak van het Sophia Kinderziekenhuis zijn bijenkasten geplaatst.
a Het challenge & support programma is gericht op het laagdrempelig beschikbaar stellen van hoogwaardige coaching voor medisch professionals met als focus potentieontwikkeling. Het programma is een initiatief van de afdelingen kindergeneeskunde van het Erasmus MC en het LUMC. Na een succesvolle pilot wordt het programma vanaf 2019 landelijk aangeboden.
2019