HABITATRICHTLIJNSOORTEN WAARVOOR HET NOG NIET LUKT LUKT

soorten zijn immers afhankelijk van vegetatiestructuur (structuurvariatie) en dus ook van het beheer dat daar al dan niet op gericht is. De Biologische Waarderingskaart (BWK) en de Europese habitatkaart zijn in essentie kaarten met de vegetatiesamenstelling en niet van vegetatiestructuur. In de toekomst zou vegetatiestructuur geïntegreerd kunnen worden in dergelijke kaarten door middel van hoge-resolutie satelietbeelden.

4.10 HABITATRICHTLIJNSOORTEN WAARVOOR HET NOG NIET

LUKT

Voor 26 Habitatrichtlijnsoorten waarvoor in Vlaanderen doelen werden gesteld, is het

momenteel nog niet mogelijk om leefgebiedenkaarten aan te maken: 18 soorten vleermuizen en 8 soorten vissen (Tabel 19).

Tabel 19 Habitatrichtlijnsoorten waarvoor in Vlaanderen doelen werden gesteld, maar waarvoor momenteel nog geen leefgebiedenkaarten gemaakt kunnen worden.

Vleermuizen Vissen

Baardvleermuis (Myotis mystacinus) Barbeel (Barbus barbus) Bechsteins vleermuis (Myotis bechsteinii) Beekprik (Lampetra planeri) Bosvleermuis (Myctalus leisleri) Bittervoorn (Rhodeus sericeus) Brandts vleermuis (Myotis brandtii) Fint (Alosa fallax)

Franjestaart (Myotis nattereri) Grote modderkruiper (Misgurnus fossilis) Gewone dwergvleermuis (Pipistrellus pipistrellus) Kleine modderkruiper (Cobitis taenia) Grijze grootoorvleermuis (Plecotus austriacus) Rivierdonderpad (Cottus perifretum) Grote hoefijzerneus (Rhinolophus ferrumequinum) Rivierprik (Lampetra fluviatilis) Ingekorven vleermuis (Myotis emarginatus)

Kleine dwergvleermuis (Pipistrellus pygmaeus) Laatvlieger (Eptesicus serotinus)

Meervleermuis (Myotis dasycneme) Mopsvleermuis (Barbastella barbastellus) Rosse vleermuis (Nyctalus noctula)

Ruige dwergvleermuis (Pipistrellus nathusii) Tweekleurige vleermuis (Vespertilio murinus) Vale vleermuis (Myotis myotis)

Watervleermuis (Myotis daubentonii)

Dit is voornamelijk te wijten aan het ontbreken van gebiedsdekkende kaarten van de kwaliteit en structuur van waterlopen bij vissen en belangrijke nest- en foerageergelegenheden bij vleermuizen. Bovendien is de kennis over de zomerhabitats en foerageergebieden van de vleermuizen momenteel nog ontoereikend om voldoende realistische leefgebiedenkaarten aan te maken. Meer wetenschappelijk onderzoek naar deze zomerhabitats en foerageergebieden is dan ook wenselijk.

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

5 REFERENTIES

Barnagaud JY, Devictor V, Jiguet F, Barbet-Massin M, Le Viol I & Archaux F (2012) Relating Habitat and Climatic Niches in Birds. Plos One 7 (3): 10. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0032819

Box GEP (1976) Science and Statistics. Journal of the American Statistical Association 71 (356): 791-799.

https://doi.org/10.1080/01621459.1976.10480949

Bush A, Mokany K, Catullo R, Hoffmann A, Kellermann V, Sgro C, McEvey S & Ferrier S (2016) Incorporating evolutionary adaptation in species distribution modelling reduces projected vulnerability to climate change. Ecology Letters 19 (12): 1468-1478.

https://doi.org/10.1111/ele.12696

De Bie E, Wouters J, Oosterlynck P, De Saeger S, Denys L, Vandekerkhove K, Thomaes A, De Keersmaeker L, Vanden Borre J & Paelinckx D (2018) Beoordelingskader voor ‘regionaal belangrijke biotopen’ (rbb) en andere natuurstreefbeelden. Eindrapport. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en

Bosonderzoek 2018 (98). Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel.

https://doi.org/10.21436/inbor.15720703.

De Knijf G, Adriaens D, Van Elegem B & Paelinckx D (2013) Natura 2000 habitattypen - Meer dan flora! Selectiecriteria en gebruik van typische faunasoorten bij de gewestelijke beoordeling van de staat van instandhouding. Natuurfocus 12 (3): 109-120.

De Knijf G, Westra T, Onkelinx T, Quataert P & Pollet M (2014) Monitoring Natura 2000-soorten en overige soorten prioritair voor het Vlaams beleid. Blauwdrukken soortenmonitoring in Vlaanderen. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek INBO.R.2014.2319355. Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel.

De Saeger S, Guelinckx R, Oosterlynck P, De Bruyn A, Debusschere K, Dhaluin P, Erens R, Hendrickx P, Hendrix R, Hennebel D, Jacobs I, Kumpen M, Opdebeeck J, Ruymen J, Spanhove T, Tamsyn W, Van Oost F, Van Dam G, Van Hove M, Wils C & Paelinckx D (2018) Biologische Waarderingskaart en Natura 2000 Habitatkaart, uitgave 2018. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek 2018 (71). Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel.

https://doi.org/10.21436/inbor.15138099.

Decleer K (2007) Europees beschermde natuur in Vlaanderen en het Belgisch deel van de Noordzee. Habitattypen | Dier- en plantensoorten. Mededelingen van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek INBO.M.2007.01. Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussels.

Devictor V, van Swaay CAM, Brereton T, Brotons L, Chamberlain J, Heliölä J, Herrando S, Julliard R, Kuussaari M, Lindström A, Reif J, Roy DB, Schweiger O, Settele J, Stefanescu C, van Strien A, van Turnhout C, Vermouzek S, WallisDeVries MF, Wynhoff I & Jiguet F (2012) Differences in the climatic debt of birds and butterflies at a continental scale. Nature Climate Change 2: 121-124.

https://doi.org/10.1038/nclimate1347

Jacobs I, Segers N, Vanreusel W, Van Dyck H & Maes D (2014) Wetenschappelijk basisrapport voor het Soortbeschermingsprogramma Bruine eikenpage (Satyrium ilicis). Rapport van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek INBO.R.2014.1494759. Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel. Leyssen A, Denys L & De Saeger S (2018) Indicatieve situering van het Natura 2000 habitattype 3260.

Submontane en laaglandrivieren met vegetaties behorend tot het Ranunculion fluitantis en het

Callitricho-Batrachion. Uitgave 2018 (versie 1.6). Rapporten van het Instituut voor Natuur- en

Bosonderzoek 2018 (72). Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel.

https://doi.org/10.21436/inbor.15138370.

Maes D, Adriaens D, Van der Meulen M, Poelmans L, Anselin A, Casaer J, De Knijf G, Devos K, Packet J, Speybroeck J, Stienen EWM, Stuyck J, Thomaes A, T'Jollyn F, Van Daele T, Van Den Berge K, Van Elegem B, Van Landuyt W, Vermeersch G, Wils C & Pollet M (2015) Afbakenen van potentiële leefgebieden voor Europese en Vlaamse prioritaire soorten in het kader van de voortoets: versie 2.0. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek INBO.R.2015.10201559. Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel.

Maes D, Adriaens D, van der Meulen M, Poelmans L, Vandegehuchte M, Everaert J, Verhaeghe F, Anselin A, Casaer J, Decleer K, De Knijf G, Devos K, Engelen G, Gouwy J, Packet J, Stienen EWM, Stuyck J,

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Thomaes A, T’jollyn F, Speybroeck J, Van Den Berge K, Van Elegem B, Van Landuyt W, Vermeersch G, Wils C & Pollet M (2017a) Potentiële leefgebieden voor bedreigde soorten. Mogelijke toepassingen in het Vlaamse natuurbeleid en -beheer. Natuurfocus 16 (2): 56-66.

Maes D, Anselin A, De Knijf G, Denys L, Devos K, Gouwy J, Leyssen A, Packet J, Pauwels I, Pollet M, Speybroeck J, Stienen EWM, Thomaes A, T'Jollyn F, Van Den Berge K, Van Landuyt W, Van Thuyne G, Vermeersch G & Verhaeghe F (2017b) Afbakenen van actueel relevant potentieel leefgebied voor een selectie van Europees prioritaire soorten. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek 2017 (30). Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel.

https://doi.org/10.21436/inbor.12602606.

Maes D, Brosens D, T’jollyn F, Van Hoey S, Piesschaert F, Adriaens T, Dekoninck W, Devos K, Lock K, Onkelinx T, Packet J, Speybroeck J, Thomaes A, Van Den Berge K, Van Landuyt W & Verreycken H (2019) A database of threat statuses and life-history traits of Red List species in Flanders (northern Belgium). Biodiversity Data Journal 7: e34089. https://doi.org/10.3897/BDJ.7.e34089

Maes D, Everaert J, Decleer K, De Knijf G, Scheppers T, Speybroeck J, Thomaes A, T'jollyn F, Van Den Berge K & Verhaeghe F (2016) Afbakenen van actueel relevante potentiële leefgebieden voor een selectie van habitattypische en Europese en Vlaamse prioritaire diersoorten. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek INBO.R.2016.11534907. Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel. https://doi.org/10.21436/inbor.11534907.

Packet J, Scheers K, Smeekens V, Leyssen A, Wils C & Denys L (2018) Watervlakken versie 1.0:

polygonenkaart van stilstaand water in Vlaanderen. Een nieuw instrument voor onderzoek, water-, milieu- en natuurbeleid. Rapporten van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek 2018 (14). Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel. https://doi.org/10.21436/inbor.14178464. Pateman RM, Hill JK, Roy DB, Fox R & Thomas CD (2012) Temperature-dependent alterations in host use

drive rapid range expansion in a butterfly. Science 336 (6084): 1028-1030.

https://doi.org/10.1126/science.1216980

Rose PM & Scott DA (1994) The Ramsar Convention criteria for identifying wetlands of international importance. In: The Ramsar Convention. Rose PM & Scott DA (editors)IWRB, 3-5.

Schweiger O, Harpke A, Wiemers M & Settele J (2014) CLIMBER: Climatic niche characteristics of the butterflies in Europe. ZooKeys (367): 65-84. https://doi.org/10.3897/zookeys.367.6185

Titeux N, Maes D, Van Daele T, Onkelinx T, Heikkinen RK, Romo H, García-Barros E, Munguira ML, Thuiller W, van Swaay CAM, Schweiger O, Settele J, Brotons L & Luoto M (2017) The need for large-scale distribution data to estimate regional changes in species richness under future climate change. Diversity and Distributions 23 (12): 1393-1407. https://doi.org/10.1111/ddi.12634

van der Meulen M, Uljee I, Everaert J & Engelen G (2016) De ontsnipperingstool: handleiding en resultaten van de 'Eerste Run'. 2016/RMA/R/0543. VITO, Mol.

Vriens L, Bosch H, De Knijf G, De Saeger S, Oosterlynck P, Guelinckx R, T'jollyn F, Van Hove M & Paelinckx D (2011) De Biologische Waarderingskaart. Biotopen en hun verspreiding in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Mededelingen van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek INBO.M.2011.1. Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek, Brussel.

/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

6 BESPREKING PER EUROPESE HABITATGROEP

We geven de Europese habitatcodes die we tot elke habitatgroep rekenen in tabelvorm. Per habitatgroep berekenen we het percentage dat in Habitatrichtlijngebied ligt (Tabel 3). We berekenen het verschil in oppervlakte tussen de huidige toestand en de toekomstkaart voor heel Vlaanderen en enkel voor de Habitatrichtlijngebieden (Tabel 8; Tabel 3). In een figuur visualiseren we het verschil tussen de huidige toestand en de toekomstkaart in de

verschillende Habitatrichtlijngebieden. In het groen tonen we op onderstaande figuren toenames met minstens 100 hectare. Verschillen groter dan 500 hectare worden in het vet aangeduid in de onderstaande tabellen.