Grondig maïs telen, duurzame maïsteelt met KKM

Doel: Demonstratie en introductie van een meer duurzame maïsteelt (goed bodembeheer) op zandgrond. In eerste instantie gaat het hierbij om een aangepast teeltsysteem (plantdichtheid en –verdeling, minimale grondbewerking) met speciale snijmaïsrassen (kortseizoen krachtvoer maïs – KKM) met veel ruimte voor (vang) groenbemestingsgewassen of maïs in vruchtwisseling met gras, dat leidt tot verbeterde

bodemkwaliteit en daarmee tot:

- handhaving van economisch interessante teelt met hoogwaardige opbrengst (Profit);

- een meer optimale benutting van mineralen: beter geschikt bij aangescherpte bemestingsnormen (Planet);

- beter voldoen aan de Nitraatrichtlijn door succesvollere toepassing van vanggewassen (Planet); - verbetering van de bodemkwaliteit en biodiversiteit (Planet);

- het doorbreken van de opbouw van ziekten en plagen (Profit)

- betere maatschappelijke acceptatie door hoge milieuefficiëntie en grotere landschapsbeleving bij kortere variëteiten (People).

Doelgroep en regio: Maïstelers en loonwerkers in Noord-Brabant / Noord-Limburg

Looptijd: 2011 tot en met 2014

Organisatie: De uitvoering van dit project wordt verzorgd door PPO-WUR in samenwerking met Agrifirm, waarbij Agrifirm een grote rol heeft in de communicatie naar de praktijk. Buitendienstmedewerkers van Agrifirm worden hiervoor ingezet.

Projectteam: Jos Groten (PPO-WUR) en Mark de Beer (Agrifirm)

Klankbordgroep: Praktijkboer (Marti Thijssen), Loonwerker (Verstegen) en Nordic Maize Breeding (Michel Raaphorst), buitendienstmedewerkers Agrifirm

Projectcategorie: demonstratievelden duurzame teeltsystemen Informatie over project:

Over de oplossingsrichting voor de knelpunten op het gebied van duurzaamheid van de maïsteelt is veel informatie beschikbaar bij onderzoek en voorlichting. Probleem is het combineren van deze kennis en het toepassen van deze kennis in de praktijk. In dit demonstratieproject, waarvoor de stuurgroep “Landbouw Innovatie Brabant” een aanvullende subsidie beschikbaar heeft gesteld, is het doel deze kennis aan de praktijk te demonstreren. Groepen maïstelers en loonwerkers bij elkaar brengen, demonstreren en

discussiëren. Met als uiteindelijk doel dat maïstelers op het eigen bedrijf voor hen toepasbare maatregelen gaan implementeren.

Activiteiten:

Project is gestart in 2011 met de aanleg van een demonstratieproef te Nistelrode. In deze demo ligt het systeem van de standaard maïsteelt naast een systeem van maïsteelt afgewisseld met twee jaar gras en een systeem van een maïsteelt met kort seizoen kracht maïs en optimale inpassing van

groenbemestingsgewassen. Dit demoproject loopt tot in het voorjaar van 2014. Hoewel het een demo is, is het plan om eind 2013 analyses aan het bodemleven uit te voeren, welke indicatief moeten aangeven in hoeverre er al wijzigingen optreden in samenstelling van het bodemleven en wat dat betekent in relatie tot de bodemkwaliteit en duurzaamheid. Tevens worden er jaarlijks indicatieve resultaten verzameld over opbrengst en kwaliteit.

Ook liggen er jaarlijks enkele objecten op de Nederlandse Gras- en Maïsmanifestatie (september Vredepeel), waar specifieke maatregelen worden gedemonstreerd. Ook hier worden indicatieve resultaten verzameld over opbrengst en kwaliteit.

Demodagen:

In 2011 jaar is er zowel in de demonstratie als ook op de maïsmanifestatie met name aandacht geweest voor de maïsteelt in het systeem. In 2012 is deze aandacht door de buitendienstmedewerkers van Agrifirm gericht op de boer als ook in de maïsmanifestatie gecontinueerd. Verder zal in winter 2012/2013 de aandacht meer gericht zijn op de groenbemestingsgewassen. In het 3e _{kwartaal van 2013 wordt de}

aandacht weer meer verlegd naar de maïsteelt, o.a. in en na grasland en groenbemestingsgewassen.

Bijeenkomsten:

In 2011 zijn er op het demoveld in Nistelrode 2 demomiddagen geweest voor maïstelers en boeren en 1 middagsessie voor buitendienstmedewerkers van Agrifirm, daarnaast 1 dag maïsmanifestatie. In 2012 is de demo in Nistelrode met name gebruikt voor het bijpraten van en discussiëren met buitendienstmedewerkers van Agrifirm (29 augustus). Deze personen hebben op de gras- en maïsmanifestatie in Vredepeel (6

september) de maïsteelt met goed bodembeheer, met behulp van een aantal specifiek aangelegde objecten, weer onder de aandacht gebracht bij de circa 1000 aanwezigen. In februari/maart 2013 zal er een demomiddag worden georganiseerd met als thema diverse vanggewassen en inzaaimoment. Op demonstratieveld te Nistelrode zijn volgende objecten te zien.

# Maïs type – zaaiwijze – aantal planten per ha groenbemestingsgewas I Continuteelt maïs: standaard ras (middenvroeg/middenlaat), gezaaid op

75cm (80-90.000 pl/ha)

rogge; gezaaid oktober

II.a Maïs – ultra vroege landschapsmaïs, 37.5 cm gezaaid (150.000 pl/ha) Rogge-erwt of Gras-klaver II.b Maïs – ultra vroeg ras met normale lengte, 50 of 75 cm (100.000 pl/ha) Idem III 2 jaar gras, gevolgd door maïs in 3e _{jaar – vroeg ras met normale}

lengte, 50 of 75 cm (100.000 pl/ha)

Najaar inzaai gras

De objecten zullen 3 jaar blijven liggen. In object II is in 2012 ook object IIc aangelegd, waarin een zeer vroeg maïsras is gezaaid. In objecten I en II zijn in najaar 2012 vier (mengsels) groenbemestingsgewassen gezaaid, te weten winterrogge, gras/bladrogge, snijrogge/bladrogge, winterrogge/wintererwt.

In principe is er ook nog een object IV, dat door de maïsteler wordt ingevuld. In 2011 lag hier mengteelt van maïs met bonen (veldboon, soja) met nateelt van winterrogge met wintererwt. In 2012 lag hier directzaai van maïs met de Hunter-machine. Najaar 2012 is hier wintergerst/erwt ingezaaid.

In 2013 worden object I en II weer vergelijkbaar aangelegd, maar object III zal deels worden geploegd, bewerkt en ingezaaid met maïs en deels zal er met strokenfrees directzaai van maïs worden toegepast in de graszode. Waarschijnlijk zal dit ook deels in object II worden aangelegd in de stoppel van het

groenbemestingsgewas. Resultaten 2012

- In 2011 zijn er naast de buitendienstmedewerkers van Agrifirm 25 en 40 personen op het demoveld geweest. Tevens heeft de maïsteler met een studieclub het demoveld een keer bezocht. In 2011 en 2012 zijn jaarlijks ongeveer 1000 mensen bijgepraat over het belang van goed bodembeheer voor een duurzame maïsteelt. In 2012 is weer met buitendienstmedewerkers van Agrifirm gediscussieerd op het demoveld. In de winter van 2012/2013 is er een demomiddag rond inzaai en mogelijke groenbemestingsgewassen.

- De droge stof opbrengst van de ultra vroege KKMaïs, die geteeld is op 37,5 cm rijafstand en bij 150.000 pl/ha is gemiddeld 3 ton lager dan standaard (object I), maar kan al wel rond rond 1 september geoogst worden. Gebruik van een zeer vroeg ras levert een oogstrijpe maïs op rond half september, maar wel met vergelijkbare opbrengst dan de standaard die pas rond half oktober geoogst is. De kwaliteit, VEM/kgds en het zetmeelgehalte is van de vroege maïs met respectievelijk ruim 1000 VEM/kgds en een zetmeelgehalte rond 400 gr/kgds aanzienlijk hoger dan van de standaard.

- Ultra vroege maïs is reeds tussen half en eind augustus te oogsten, wat veel mogelijkheden geeft voor inzet van groenbemestingsgewassen. De opbrengst is wel veel lager. Deze maïs kan ook nog rond 1 juni gezaaid worden en is dan rond 10 oktober, zowel in 2011 en 2012, toch op een oogstrijp droge stofgehalte van rond de 34% met een productie van 13 ton droge stof per ha. Dit biedt extra perspectieven voor oogst van het groenbemestingsgewas en daarmee tot