Gezondheidseffecten

Het rapport ‘Hydraulic Fracturing and Water Resources: Separating the Frack from the Fiction’ staat dat “Hoewel er meldingen van morsen en lekken in verband met hydraulische breken operaties zijn, wordt de nationale omvang van het probleem nog niet goed begrepen. Een recent rapport van Pennsylvania documenteerde een reeks van overtredingen in de Marcellus regio, veel van wat kan resulteren in lekkage van afvalwater in het oppervlaktewater, met inbegrip van 155 industriële lozingen van afval, 162 schendingen van afvalwater opstuwing en 212 niet werkende preventieve maatregelen tegen verontreiniging in de periode van 32 maanden vanaf januari 2008 tot augustus 2010” (Cooley, Donnelly, Ross, & Luu, 2012). Nieuw onderzoek levert de documentatie van 24 gevallen in zes staten van ongunstige effecten op de mens, huisdieren, vee en wilde dieren in verband met aardgas, met inbegrip van morsen en lekken (Cooley, Donnelly, Ross, & Luu, 2012). Tenslotte staat in het rapport ‘Hydraulic Fracturing and Water Resources: Separating the Frack from the Fiction’ van het jaar 2012, dat er aanvullend onderzoek nodig is over de frequentie, de ernst, oorzaak en gevolgen van de lozingen in verband met fracking (Cooley, Donnelly, Ross, & Luu, 2012). In 2013 zijn tijdens de conferentie in Pennsylvania op de Duquesne University, presentaties gegeven, waaronder één presentatie over de gezondheidseffecten welke betrekking hebben tot het boren naar en het winnen van schaliegas. De bromide bijproducten van desinfectiemiddelen welke ontstaan in de waterzuivering, kan voor gezondheidsproblemen zorgen en er zijn genoeg rapporten welke dit onderbouwen (Van Briesen, 2013) echter zijn van bromide en verscheidene andere chemicaliën zoals cadmium en chroom, barium, strontium, radium (226 en 228), chloor en radon geen concentraties bekend welke zich in het water bevinden welke door de mensen in Pennsylvania word verbruikt in bijvoorbeeld de douche of als gewoon drinkwater. Ondanks dat er concentraties bekend zijn van meerdere chemische verbindingen, zijn deze monsters genomen in het terugstromende water zelf. Deze concentraties zeggen echter niks over de concentratie waar de mensen in Pennsylvania mee geconfronteerd worden. De presentatie met de titel ‘Health complaints, water quality indicators, and proximity to gas wells in Washington County PA’ probeert hier een antwoord op te krijgen. Over gezondheidseffecten van hydraulische breken en onconventionele boren is voorafgaand aan het rapport ‘Impacts of gas drilling on human and animal health’ van (Bamberger, 2012) niet echt veel te vinden in de literatuur over de effecten op de gezondheid in algemeen. Bamberger vond effecten op de huid, de luchtwegen, wat maag- en darmproblemen, neurologische problemen en reproductieve problemen bij dieren (Rabinowitz, 2013).

Figuur 75; Het onderzoek gebied in Washington County met daarin de waterboorputten en schaliegas boorputten weergegeven, bron: (Rabinowitz, 2013)

In figuur 75 kan men een soort van clustering van boorputten (blauwe punten) zien in hoofdzakelijk het noordelijke gedeelte van het onderzoeksgebied. Nadat meerdere selectie criteria zijn doorlopen bleven van de 760 huishoudens 180 huishoudens (groene punten) over. Men kan zien dat een deel van de huishoudens zich zeer dicht bij een cluster van boorputten bevindt en dat sommige van hen zich verder weg bevinden. In het onderzoek zijn de huishoudens verder weg van gasputten als de controle groep gebruikt voor de degenen die dicht bij een cluster van gasputten bevond. De 180 huishoudens bestonden uit 494 individuen met 580 huisdieren en andere dieren zoals paarden en schapen (Rabinowitz, 2013). Van de dieren en mensen werd bij gehouden wat de medische gezondheidsproblemen waren in het jaar voor het onderzoek en hoever de huishoudens van een schaliegas boorput verwijderd zijn. Tegelijkertijd werden watermonsters genomen bij elk huis van het drinkwater en werd gekeken naar de pH, geleidbaarheid, BTEX (onder andere benzeen en tolueen) en de verscheidenheid aan verschillende andere elementen, waaronder metalen en ook organische verbindingen (Rabinowitz, 2013).

Figuur 76; Het onderzoek gebied in Washington County met daarin de dichtheid aan boorputten en problemen met de luchtwegen, bron: (Rabinowitz, 2013)

In figuur 76 is een analyse te zien van de menselijke luchtwegen gezondheidsklachten en de dichtheid van de putten. Rabinowitz zegt hierover “We zien een aantal signalen in onze data van verhoogde huidproblemen en een toename van sommige symptomen met betrekking tot de luchtwegen met de nabijheid van gas putten” (Rabinowitz, 2013).

Figuur 77; Huisdieren en hoefdieren in relatie tot de afstand tot boorputten, bron: (Rabinowitz, 2013) Als het gaat om de dieren, toont figuur 77 de verdeling van diersoorten. Totaal zijn er 580 dieren, welke verdeeld zijn over de categorieën minder dan een kilometer van de dichtstbijzijnde gasboorput, 1-2 kilometer en meer dan 2 kilometer. Onder ‘Large livestock’ (vee) wordt in het rapport paarden en geiten en soortgelijke dieren verstaan (Rabinowitz, 2013).

Figuur 78; Huisdieren en hoefdieren per gezondheidsprobleem, bron: (Rabinowitz, 2013)

Als men kijkt naar de gemelde gezondheidsproblemen (zie figuur 78), valt op dat honden veel meer gezondheidsproblemen lijken te hebben, die opgemerkt zijn door de eigenaren. Het lijkt dat symptomen zoals huidproblemen, oogproblemen, gastro-intestinale, spier-, neurologische, bij honden meer voor komen. Bij de katten bijvoorbeeld lijkt het erop dat deze minder problemen ondervinden.

Figuur 79; Honden per gezondheidsprobleem, bron: (Rabinowitz, 2013)

In figuur 79 is een vergelijking te zien van de honden die minder dan 2 kilometer van de dichtstbijzijnde boorput verwijderd zijn versus meer dan 2 kilometer van de dichtstbijzijnde boorput. Wat we zoeken hier, de aantallen kleiner en dan kijken we voor de echte statistische significantie.

Rabinowitz zegt: “We zien een verschil in het aantal gemelde gevallen tussen de honden die dicht bij de boorputten en die verder van de boorputten wonen, maar is dit niet statistisch significant, zodat het niet bewezen kan worden dat er een statistisch correlatie tussen het dicht bij een boorput zijn en symptomen bij de honden bestaat” (Rabinowitz, 2013).

Figuur 80; Relatie tussen gezondheidsproblemen bij honden een mensen, bron: (Rabinowitz, 2013) Een andere manier om hier naar te kijken, is om te zien of niet alleen dieren symptomen hebben maar ook een van de mensen in het huishouden deze symptomen hebben. Rabinowitz zegt hierover dat “Het begint een indicatie te geven dat er iets aan de hand is in de omgeving welke invloed heeft op zowel mens als dier. In figuur 80 is te zien bij ‘skin’, dus de irritatie van de huid van de hond, dat ook een significant aantal mensen in het zelfde huishouden oogproblemen (jeukende ogen) hebben. Als een hond huidproblemen had, hadden vaak mensen last van de luchtwegen. Er is hier een significante correlatie tussen de huishoudens waar de honden huidproblemen hadden en mensen klagen dat ze last hebben van de luchtwegen (bijvoorbeeld veelvoorkomende bloedneuzen, of kriebelende keel of iets dergelijks)” (Rabinowitz, 2013). De conclusies die Rabinowitz trekt na het gedane onderzoek zijn “Als we kijken naar de ruimtelijke verdeling van de boorputten en de gezondheidsproblemen, zien we niet een correlatie die statistisch significant is. We zien echter een verband tussen sommige honden huidklachten en menselijke bovenste luchtwegklachten” (Rabinowitz, 2013) . In het rapport ‘Health complaints, water quality indicators, and proximity to gas wells in Washington County PA ‘ staat dat sommige van de effecten die behoren bij de winning van schaliegas van korte duur zijn en dat daarom extra onderzoek nodig is. Rabinowitz zegt hierop “We zijn nog bezig met het ontwikkelen van een Rapid Response Protocol om de gezondheidsproblemen beter te kunnen volgen. Vanwege de korte duur van de gezondheidseffecten, is een groot deel van de effecten op de gezondheid waarschijnlijk niet in het rapport opgenomen” (Rabinowitz, 2013). Tenslotte is er redelijk recent nog onderzoek geweest naar de gezondheidseffecten van schaliegas activiteiten. Een universiteit in Colorado heeft met een studie geconcludeerd dat bepaalde aangeboren afwijkingen 30 procent vaker voorkomen bij moeders die in de buurt van schaliegas boorputten wonen. Het onderzoek, geleid door wetenschappers aan de Colorado School of Public Health zeiden dat moeders die binnen 10 mijl van de schaliegasbronnen in het landelijke Colorado woonden meer kans hadden op een geboortes van baby's met aangeboren hartafwijkingen. Het

onderzoek heeft echter niet aangetoond dat het boren de oorzaak is. Net zo als het onderzoek van Rabinowitz is niet gekeken naar waar de personen zich bevinden tijdens het onderzoek. Er wordt van uit gegaan dat de moeders en de ongeboren of geboren baby, de hele dag thuis zijn. Ook werd geen rekening gehouden met eventuele verhuizingen of bijvoorbeeld andere activiteiten zoals iemand bezoeken in een ander gebied.

“De studie maakte gebruik van gegevens van het ministerie van volksgezondheid in Amerika (verslagen van 124.842 geboorten tussen 1996-2009). Chief Medical Officer Larry Wolk (Vergelijkbaar met het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu), waarschuwde in een lange verklaring dat mensen niet te snel moeten oordelen. De staatsambtenaar bekritiseerde het ontwerp van de studie en benadrukte de vele beperkingen. Inactieve schaliegas boorputten werden niet onderscheiden van actieve boorputten, ook hielden de bevindingen over de neurale buisdefecten geen rekening met factoren zoals prenatale zorg, drinken of roken. Boven op deze beperkingen, keek de studie alleen naar waar de moeders woonden op het ogenblik van hun baby's geboorte en hield geen rekening met vrouwen die zijn verhuisd na het eerste trimester, wanneer de meeste aangeboren afwijkingen optreden. Vele factoren zijn bekend welke leiden tot aangeboren afwijkingen, juist deze werden genegeerd in deze studie" (Joe Mahoney/I-News at Rocky Mountain PBS, 2014). In het artikel legt Davis een parallel met het begin van de discussie over sigaretten en de link met longkanker. Tabak bedrijven wezen op de onzekerheid van het koppelen van een complexe ziekte aan een enkele oorzaak. Davis zegt: “Hier, net als in het debat over tabak, is de inzet hoog. Er zijn nu 51.717 olie- en gasbronnen in het hele land, volgens een recente telling door de Colorado Oil and Gas Conservation Commissie. Voor een groeiend aantal mensen in Colorado, zijn de effecten van het boren op de lucht en water van lokale bezorgdheid” (Joe Mahoney/I-News at Rocky Mountain PBS, 2014).

De bevindingen in het rapport ‘Human health risk assessment of air emissions from development of unconventional natural gas resources’ zijn dat een hoger percentage van aangeboren hartafwijkingen voorkomt in gebieden waar de dichtheid van de boorputten meer geconcentreerd is. Moeders die in de buurt van meer dan 125 putten per mijl zich bevinden hebben ongeveer 30 procent meer kans op een baby met een aangeboren hartafwijking dan moeders die bevallen in een gebied zonder boorputten. De onderzoekers wezen op de mogelijkheid van de blootstelling aan benzeen - een bekende bijproduct van boor- en andere luchtverontreinigende stoffen eerder gekoppeld worden aan aangeboren afwijkingen welke een mogelijke oorzaak kan zijn. Ook kwamen neurale buis defecten twee keer zo vaak voor in gebieden waar een hoge dichtheid aan boorputten aanwezig is. Hoofdauteur Lisa McKenzie waarschuwt echter dat hier geen voorbarige conclusies gemaakt kunnen worden. Neurale buis defecten zijn namelijk zeer zeldzaam en slechts 59 werden waargenomen in de gehele periode dat onderzocht werd (13 jaar). De onderzoekers bekeken ook palato-/cheiloschisis en voortijdige bevallingen of een lage geboortegewicht bij baby’s. Ze vonden echter alleen een onverklaarbare en zeer kleine associatie in de andere richting; vrouwen die leven in de buurt van putten hadden iets minder kans op en voortijdige of een baby met een te laag gewicht. In de studie zelf werd al een lange lijst van erkende beperkingen in de beschikbare gegevens weergegeven, waaronder veel van dezelfde kanttekeningen benadrukt door het ministerie van volksgezondheid in Amerika (McKenzie, et al., 2014). David Savitz, een Brown University epidemioloog zegt: "Ik deel veel van de zorgen. Het is zeker niet een sluitend onderzoek en het blijkt niet dat de verontreinigingen veroorzaakt door de schaliegas ontwikkeling geboorteafwijkingen veroorzaakt hebben." (Joe Mahoney/I-News at Rocky Mountain PBS, 2014). Er is amper goed onderzoek geweest naar de gezondheidseffecten omtrent schaliegas. Het is al wel bekend welke chemicaliën gebruikt worden in het fracking vloeistof en welke chemicaliën mee naar het oppervlak stromen in het zoute grondwater en wat de concentraties zijn van dit water. Echter is het nog niet bekend wat de concentratie aan chemicaliën in het drinkwater er gewonnen wordt uit ondiepe watervoerende pakketten. Ook houden de onderzoeken die uitgevoerd zijn, geen rekening met het feit dat de moeders of andere bewoners zich niet jaren lang op een locatie bevinden. Hierdoor is niet te zeggen welke effecten de gebruikte chemicaliën zullen hebben op de gezondheid en in welke mate dit tot effecten leidt.