24
CEO Ronde Tafel met o.a. MP Rutte, SoS Pompeo, Sec Transport Chao. 15:40-16:35, 3 juni 2019
Taal: Engels
Locatie: Rolzaal, Binnenhof
Aanwezigen:
• 8 NL CEO’s:
1. AKZO Nobel: Mr Thierry Vanlancker, CEO 2. AHOLD Delhaize: Mr. Frans Muller, CEO
3. Royal DSM N.V.: Mr Feike Sijbesma, CEO & Chairman Managing Board 4. Heineken N.V.: Mr Jean-François van Boxmeer, CEO
5. Royal Philips: Mr Frans van Houten, President & CEO 6. Randstad N.V.: Mr Jaques van den Broek, Chairman & CEO
7. Royal Dutch Shell plc: Ms Marjan van Loon, President-Director Shell Netherlands
8. Unilever: Ms Conny Braams, General Manager Unilever Benelux, National Manager Unilever Nederland
• 6 VS CEO’s:
1. Marillyn Hewson, Chairman, President and CEO, Lockheed Martin Corporation 2. Anne Finucane, Vice Chairman, Bank of America
3. Marcelo Claure, Chief Operating Officer, SoftBank Group Corp., former CEO of Sprint 4. Robert C. Gay, Co-Founder and Executive Director, HGGC, LLC
5. Gary Shapiro, President and CEO, Consumer Technology Association 6. TBC
• VS delegatie:
1. Mike Pompeo, Secretary of State 2. Elaine Chao, Secretary of Transportation 3. Pete Hoekstra, US Ambassador to the NL
4. Manisha Singh, Assistant Secretary of State for Economic and Business Affairs 5. Phillip Reeker, Acting Assistant Secretary for European Affairs
6. A staff member from Secretary Chao’s office, TBD • NL delegatie:
25 1. MP Rutte
2. U
3. DGBEB Schuiling
4. VNO-NCW voorzitter de Boer 5. Raadsadviseur van Weel 6. CdP WAS Schuwer
7. Afdelingshoofd DGBEB/DIO/ITP Pronk 8. RVD Schrover
9. AZ protocol Brons
10. Particulier Secretaris MinBHOS Vd Velden. 11. VNO-NCW Secretaris Int. Ondernemen, Beduwe. 12. Beekman DIO (verslag)
13. Hogt DIO (verslag)
Opzet Round Table
• U neemt met MP Rutte deel aan een VNO-NCW CEO Round Table met de VS.
• Er is een cameraploeg van GES TV aanwezig bij SoS Pompeo en MP. Zij zullen het welkomstwoord van MP filmen en daarna vertrekken.
• VS heeft voorkeur voor vrije Q&A tussen VS en NL, geen gescripte pitches.
• Thema’s: Tech and Innovation en Trade onder paraplu van trans-Atlantische relatie. • NL zal tijdens QenA tweetal pitches op basis van thema’s door CEO’s inbrengen:
1. Tech and Innovation: Phillips
Randstad wil onder dit thema onderwijs en future of work inbrengen. 2. Trade: Heineken.
• Andere CEO’s kunnen door vrije QenA aan gesprek deelnemen.
• VS heeft geen punten ingebracht. Er kunnen geopolitieke onderwerpen aan bod komen. U en MP hebben dezelfde mogelijke spreekpunten voor tijdens de QenA.
• De ronde tafel wordt gemodereerd door Hans de Boer.
• U arriveert rond 15:40 in de rolzaal. Daar kunt u alvast kennismaken met de Amerikaanse delegatie waaronder minister Elaine Chao en de Nederlandse bedrijven.
• Om 15:50 worden SoS Pompeo en MP Rutte -nadat ze eerst een handshake hadden in het Torentje- verwacht.
• Een korte voorstelronde volgt door langs de tafel te lopen. Na het voorstellen start de RT. Deze duurt tot 16:30 met een groepsfoto ter afsluiting om 16:40.
26 • U verzorgt de conclusies van de Round Table.
Opzet Round Table:
15:50 Aankomst MP en SoS Pompeo in de Rolzaal 15:50 - 15:53 Welkomstwoord MP Rutte
15:52 - 16:25 Openingswoord Hans de Boer; Q&A NL en VS o.l.v. Hans de Boer 16:25 - 16:29 U sluit de Round Table af met een dank- en slotwoord.
16:29 - 16:30 Sluiting Hans de Boer 16:30 – 16:35 Groepsfoto Rolzaal NTB
16:35 Vertrek SoS Pompeo naar Stadhuis; Vertrek MP naar Torentje 16:45 - 16:55 Uw verplaatsing van Rolzaal naar Sociëteit De Witte
Doelstellingen/ deliverables
• Verbeteren trans-Atlantische relatie.
• Dialoog tussen NL en VS openhouden, ondanks toenemende spanningen.
• NL CEO's en VS podium bieden aantal business gerelateerde vragen aan elkaar te stellen.
Spreekpunten ter afsluiting (zie hieronder voor punten voor tijdens de Q&A)
[Algemeen]
• Thank you for this inspiring presentation of American Entrepreneurship.
• We've heard some excellent examples of US investment in the Netherlands / EU. • These companies illustrate the strong relationship with the US.
• And as it is with relations, there are always issues. • So kindly allow me to respond to what was raised.
• We have differences on trade, for instance on steel and aluminum.
• But EU and US economies account together for about half the entire world GDP and for nearly a third or world trade flows.
• The US is, and will continue to be, an important strategic partner of the NL, especially when it comes to trade.
• On innovation, we want to cooperate and strengthen each other’s businesses and countries. I led one economic mission to the US, and the PM will soon follow with another. We remain in
27 • Innovation is crucial in achieving sustainable, scalable solutions for the SDGs. Technology is a
game changer. New technologies or existing digital technologies adapted to a different context, for example applications for developing countries, can seriously speed up sustainable
development. Think about mobile money.
• However, inclusive digital revolution won’t happen by chance. An commitment to include marginalized people is needed.
• The private sector has the innovative power to convert global challenges into innovations and corresponding business opportunities, also when providing essential needs to the most marginalized. Think about smart education solutions for refugees.
• With financing and technical assistance for early-stage innovation the Netherlands stimulates the private sector to develop new products and services, providing solutions for challenges in
developing countries.
• As EU and US are such important and likeminded players in world trade, we should also cooperate multilaterally. We both have an interest in setting global standards and in creating a robust trading system fostering open and fair trade.
Spreekpunten Q&A [voor u en MP afhankelijk van verloop gesprek]
[Innovatie]
• US has a leading position when it comes to innovation.
• Dutch companies want to cooperate, on AI, Robotics, Quantumtech and other rapidly developing tech industries.
• Recently I led an economic mission with around 22 businesses to Silicon Valley on ‘Smart Industry’, or as you call it ‘Industry 4.0’. Focus on: ‘Future of Automation’, robotics, artificial intelligence (AI) and block chain.
• MP will lead an economic mission to Boston in July. Over 70 business have signed up. Focus will be on Innovation in Health, Robotics, AI.
• Our businesses can strengthen each other. For instance: NL is a European frontrunner in using robotics in business models and precision tech. The US is strong in developing complex software and logarithm for artificial intelligence.
[Handel - bilateraal]
• US has a trade surplus with NL: the US exports 67 billion dollars' worth of products and services to NL and imports about 37 billion dollars' worth from NL.
28 • We need to keep this entrepreneurial spirit alive and well with open markets and fair trade. • As the US trade representative has indicated in his notification to the Congress last October: “the
economic relationship of the United States and the EU is the largest and most complex in the world, with over $1,1 trillion in annual two-way trade”. This is the largest bilateral trade and investment relationship in the world.
• The EU and US economies account together for about half the entire world GDP and for nearly a third or world trade flows.
• The US is, and will continue to be, an important strategic partner of the NL, especially when it comes to trade. Investing in this trade relation is valuable for both the EU and the US.
• NL therefore is a firm supporter of EU-US talks on a trade agreement addressing industrial tariffs and conformity assessment.
• NL supports the EU-US talks on a trade agreement on industrial goods and conformity
assessment. Important to continuously work together to strengthen the EU-US trade relation. • The tariffs on steel and aluminum are worrisome and obstacle to EU and US businesses. EU is
ready to lift retaliatory tariffs if US lifts steel and aluminum tariffs.
• I firmly believe that the EU and the US should be able to find solutions to their disputes. Dialogues like these are instrumental in that regard.
[Multilaterale samenwerking/handelsoorlog]
• As EU and US are such important and likeminded players in world trade, we should also cooperate multilaterally. We both have an interest in setting global standards and in creating a robust trading system fostering open and fair trade.
• The ongoing trilateral cooperation between Japan, the US and the EU is highly relevant. It is the first necessary step to come to new rules to discipline state capitalism.
• I share your concerns about China’s unfair trade practices, including steel overcapacity, deficient IPR protection and industrial subsidies.
• You also know NL believes that a multilateral solution for these issues should be found within the WTO, and that unilateral measures are not the right way to address these issues.
• Unilateral measures are harmful to international trade and our domestic economies as the recent reports of the IMF illustrate.
29 [China incl. 5G]
• US and China both important trading partners for NL. Trade benefits from predictability and open markets.
• We therefore hope that US and China will continue their dialogue and will de-escalate. Tariffs on both sides are not helpful.
• As often said: NL shares concerns of US on unfair trade practices by China, such as overcapacity in steel sector, lacking protection of intellectual property and industrial subsidies.
• However, unilateral measures are not appropriate answer. We need to find multilateral solution. It is important that EU takes an active position in this regard. The trilateral cooperation between US, China and EU positive example.
• 5G technology offers enormous economic opportunities. However, it is important not be naive and to protect vital interests against vulnerabilities.
• In our opinion, the issue of security of our 5G networks is not specifically related to China, or to other countries or specific companies. It relates to future of our digital society and security of our networks in general. This is something that we take very seriously and which is of key importance to us, because we understand the national security implications and, by extension, the alliance security implications.
• Currently, an interdepartmental taskforce is working on risk assessment in NL, including the vulnerabilities of 5G networks that could be exploited, and possible solutions to manage those risks. The taskforce is composed in such a way that it can make balanced decisions, taking into account both economic interests and security interests.
• We expect that the taskforce will soon finalize their work and submit their first findings to Cabinet. Parliament will be informed in due course.
[Onderwijs/future of work]
• New approaches, built on peoples’ needs, data and innovation are required to capitalize on the opportunities that arise from the fourth industrial revolution.
• In order to be inclusive for all we need to pay attention to: 1) bridging the skills gap, 2) enhancing digital connectivity and 3) transport – infrastructure. These are all priorities for NL. • Social protection systems and investment priorities will need to be adapted to better reflect the
risks that the future of work can have on people, notably low(er)-skilled people with special attention to women and those in sectors and regions that may be left behind by the digital revolution, as well as workers in non-standard forms of employment.
30
Achtergrond
• VNO-NCW heeft een CEO Round Table voorgesteld als onderdeel van de GES. • Van NL kant zullen CEO’s langs aantal thema’s vragen stellen aan de VS:
1. Technologie en innovatie 2. Handel en geopolitiek
• Van VS kant kunnen politiek-economische getinte vragen onder de bredere noemer van de trans-Atlantische relatie worden opgebracht, zoals 5G, Handelspolitiek en China.
• Bedrijven VS hebben geen inbreng vooraf geleverd.
[Innovatiebeleid VS]
• President Trump heeft in de eerste twee jaren van zijn ambtstermijn een ambitieus fundament gelegd voor het Amerikaanse technologiebeleid.
• Het beleid is op meerdere aspecten vooruitstrevend en staat in het teken van ‘America First’. Trump streeft naar een zelfvoorzienende economie die technologische onafhankelijk is van andere landen.
• De huidige regering handelt daarnaast vanuit de gedachte dat een sterke Amerikaanse economie ten grondslag ligt aan nationale veiligheid en bescherming van ‘The American Way of Life’. Hierbij is technologiebeleid ook centraal komen te staan in de Amerikaanse visie op geopolitieke vraagstukken wordt over het algemeen bi-partisan gesteund.
• Behoud van de economische machtspositie is prioriteit; evenals het adresseren van nieuwe uitdagingen t.a.v. technologische ontwikkelingen in de defensiesector en cyber-dreigingen. • Tevens is er een verandering gekomen in denken over de rol van de overheid in de digitale
economie. Tot een aantal jaar geleden zagen de Amerikanen discussies over privacy,
databeveiliging en monopolies van grote tech-platforms vooral als een Europese aangelegenheid. • De onthullingen over Edward Snowden, Cambridge Analytica, ‘fake news’, de Europese invoering
van GDPR en mogelijke buitenlandse inmenging in de verkiezingsstrijd van 2016 brachten hier verandering aan. Ook kijkt de administratie naar de mogelijkheid om een sturende rol in te nemen t.a.v. het vrijmaken van spectrum voor 5G technologie.
[Tech onderwijs VS]
• Trump zet zwaar in op het technisch opleiden van de Amerikaanse beroepsbevolking. Jaarlijks investeren 15 federale instanties gezamenlijk zo’n $3milard in ‘science, technology, engineering and mathemics’ (STEM) onderwijs. Deze investeringen bevorderen de (om)scholing van technisch opgeleid personeel.
• Eind 2018 lanceerde Het Witte Huis haar STEM strategie voor de aankomende vijf jaar. Het is een visie op de toekomst waarin Amerikanen hun leven lang toegang hebben tot hoogstaand
technisch onderwijs en de Verenigde Staten de internationale koppositie inneemt met betrekking tot innovatievermogen, werkgelegenheid en technisch/digitale geletterdheid. Centraal staat het verbeteren van de aansluiting van de Amerikaanse beroepsbevolking bij de behoeftes van het bedrijfsleven.
• De sector vindt STEM-onderwijs cruciaal, maar is kritisch over het gebrek aan aandacht voor het aantrekken van buitenlands talent. Immigratie wordt aan alle kanten bemoeilijkt.
[Handelspolitiek: EU-VS bilateraal]
• 25 juli 2018 hebben EC-voorzitter Juncker en president Trump afgesproken de handelsrelatie te versterken door:
31 - Tarieven, non-tarifaire belemmeringen en subsidies t.a.v. industriële goederen af te
schaffen en belemmeringen in handel in diensten, chemische-, farmaceutische-, en medische producten en sojabonen terug te brengen en zodanig handel in deze producten te bevorderen;
- Strategische samenwerking energie te versterken;
- Dialoog over standaarden om handel te faciliteren en administratieve lasten en kosten te beperken;
- Amerikaanse en Europese bedrijven beter te beschermen tegen oneerlijke
handelspraktijken. Daartoe zal worden samengewerkt met gelijkgezinde partners aan verdere WTO-hervorming.
• Landbouw maakte geen deel uit van de Junker-Trump verklaring. NL steunt dit, omdat de opname van landbouw in de onderhandelingen leidt tot veel bredere onderhandelingen, vanwege afspraken over geografische aanduidingen en plant- en diergezondheid.
• Op 15/4 zijn in de Landbouw- en Visserijraad de mandaten voor de onderhandelingen met de VS aangenomen. Zoals verwacht, heeft FRA tegen gestemd. BEL heeft zich van stemming
onthouden.
• Door aanname kan de Commissie onderhandelingen met de VS over een handelsakkoord beperkt tot industriële goederen en akkoord over conformiteitsbeoordeling starten.
[Handelspolitiek: multilateraal en handelsconflict]
• De EU, VS en Japan werken in trilateraal verband samen om oneerlijke handelspraktijken (van China) tegen te gaan.
• Deze gesprekken lopen sinds december 2017 en hebben tot enkele voorstellen geleid die nu deels in WTO-verband worden besproken.
• VS en China zijn sinds G20-ontmoeting tussen Trump en Xi Jinping afgelopen december in gesprek over een handelsakkoord.
• VS heeft per 10 mei 2019 tarieven op USD 200 mrd. dollar aan Chinese goederen verhoogd naar 25%. In reactie heeft China per 1 juni tarieven op USD 60 mrd. aan Amerikaanse goederen verhoogd van 5% naar 25%. VS heeft aangekondigd ook op overige Chinese import tarieven van 25% te zullen instellen.
• Trump en Xi ontmoeten elkaar waarschijnlijk bij volgende G20-top in Japan in juni. • Tot nu toe zijn er weinig signalen van Nederlandse bedrijven die geraakt worden door de
Amerikaanse tarieven op Chinese goederen. Eerder liet Philips weten hier hinder van te ondervinden.
[5G]
• De Verenigde Staten hebben grote zorgen ten aanzien Chinese aanwezigheid in telecomnetwerken, met name 5G. De VS stellen dat Chinese componenten in de
telecominfrastructuur van bondgenoten ook een bedreiging is voor de nationale veiligheid van de VS. De VS oefenen daar druk uit op bondgenoten om Chinese leveranciers uit te sluiten van telecomnetwerken.
• Trump heeft op 16 mei een Executive Order on Securing the Information and Communications
Technology and Services Supply Chain ondertekend en aangekondigd dat Huawei door
Department of Commerce op de Entity List for Export Licences is geplaatst waardoor
(buitenlandse) bedrijven die vanuit de VS technologie leveren aan Huawei, zoals Qualcomm en Intel moeten een export licentie aanvragen.
32 • Gezien de reikwijdte van deze nieuwe maatregelen zijn de gevolgen voor toeleverende bedrijven
en organisaties en telecom providers die Huawei technologie gebruiken potentieel verstrekkend, zowel in de VS als in de EU.
• De genomen maatregelen van de VS kunnen altijd weer worden ingetrokken door de President en de Secretary of Commerce. Op 21 mei werd bekend dat Trump de maatregelen tegen Huawei met 90 dagen uitstelt wegens ‘contractuele verplichtingen’.
• Onder leiding van de NCTV is een interdepartementale Taskforce opgericht. De Taskforce voert in medewerking met de drie grote telecomaanbieders (KPN, T-Mobile en VodafoneZiggo) een risicoanalyse uit naar de kwetsbaarheid van 5G-telecommunicatienetwerken voor misbruik van leveranciers van technologie voor deze netwerken en welke maatregelen nodig zijn om risico’s te beheersen.
• De Taskforce is voor wat betreft samenstelling en activiteiten zo opgezet dat evenwichtige besluitvorming kan plaatsvinden waarbij zowel veiligheids- als economische belangen worden geborgd.
• Nederland spant zich daarbij ook in voor informatie-uitwisseling en gedeelde risicoafweging in EU-verband en met bondgenoten buiten de EU en heeft de Commissieaanbeveling ter zake verwelkomd.
[Chinastrategie]
• De Chinastrategie gaat over het vinden van een nieuwe balans in de relatie met China, ingegeven door een internationale orde die mede onder invloed van China in snel tempo verandert.
• De belangrijkste zorg van China ten aanzien van de Chinastrategie is dat NL wordt meegesleept in de Amerikaanse pogingen tot (vermeende) containment van China.
• In de Chinastrategie worden ook zorgen die Nederland met de VS deelt aan de orde gesteld, waaronder de beperkte markttoegang, moeizame bescherming van intellectueel eigendom en verstoring van het gelijke speelveld wegens goedkope financiering en staatsteun.
Bedrijfsprofielen NL
Ahold Delhaize:
Internationale leider in voedseldistributie, supermarkten en e-commerce. In totaal ongeveer 236.000 (2015) werknemers in meer dan 6.700 winkels. Actief in de VS met ongeveer 2.000 winkels (Food Lion, Giant Martin’s, Giant Food, Hannaford, Peapod, Shop & Shop) en online shops.
Akzo Nobel:
Verf- en lakfabrikant met merken als Dulux, International, Sikkens en Interpon. Actief in meer dan 150 landen en 34.500 werknemers. Actief in de VS met 3.500 werknemers, een omzet van 1,2 miljard euro (12% van totaal), 18 productiefaciliteiten en R&D.
DSM:
Chemiebedrijf actief in voedingsmiddelen (mens en dier), persoonlijke verzorging en ook medische producten. Het heeft ongeveer 23.000 werknemers. Actief in de VS met 3.500 werknemers verspreid over 30 locaties met een omzet van 2,5 miljard dollar.
33 Grootste brouwerij van Europa en de nummer twee van de wereld. Meer dan 85.000 werknemers in meer dan 70 landen. Actief en leidende merken in de VS. Importeert het bier uit NL en Mexico, en haalt hop uit de VS.
Philips:
Technologiebedrijf gefocust op gezondheid en medische verzorging. Heeft zich als doel gesteld 3 miljard levens per jaar te ‘verbeteren’ vanaf 2025. Heeft 77.000 werknemers in meer dan 100 landen. VS is de grootste markt voor Philips (6 miljard dollar omzet, 1/3 van totaal) met meer dan 20.000 werknemers verspreid over 90 locaties. 45% van R&D budget wordt besteed in de VS.
Randstad:
Wereldwijde marktleider in uitzend- en HR diensten. Had in 2018 ongeveer 38.000 werknemers actief in bijna 5000 vakgebieden, met omzet van 23.8 miljard euro. De grootste markt voor Randstad is Noord-Amerika, (VS/Canada) met 5.750 werknemers.
Shell:
Behoort tot de zes grootste staats-onafhankelijke oliemaatschappijen van de wereld. Heeft ongeveer