Voor mijn studie Algemene Sociale Wetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam doe ik onderzoek naar de rol van religie in de seksuele opvoeding. Ik wil je alvast hartelijk bedanken dat je mij hierbij wilt helpen! De eerste vragen van het interview zullen gaan over jouw religiositeit. Vervolgens zullen er een aantal vragen gesteld worden over jouw
opvattingen over seksualiteit. Tot slot zal de seksuele opvoeding van jouw kinderen besproken worden. Dit interview is uiteraard geheel anoniem. Als je daar behoefte aan hebt, kan ik je naam ook veranderen in het document. Ik zou graag het interview op willen nemen waardoor ik het later kan uitschrijven. Hierdoor kan ik nu helemaal op jou richten en hoef ik niet mee te schrijven. Nadat het interview is uitgeschreven, zal de opname gelijk verwijderd worden. Ik zal de enige persoon zijn die de opnames te horen krijgt. Is dit oké voor jou? Het interview zal ongeveer drie kwartier duren. Wanneer er vragen worden gesteld waar je liever geen antwoord op wilt geven, kun je dit aangeven. Als laatste wil ik benoemd hebben dat de structuur van het interview niet vast staat. Als je zelf onderwerpen wilt bespreken waarvan jij denkt dat ze relevant zijn voor het onderwerp dan mag je dit natuurlijk doen. Zullen we beginnen? Ja is goed, ben benieuwd
64
Om te beginnen wat is je opleidingsniveau? universitair, medicijnen
Ja oke, beroep dus arts? haha ja
Je hebt een partner? Ja ik ben getrouwd.
En hoe oud ben je? 51
Kinderen leeftijd?
heb 4 kinderen , van 3 , 4 10, 16
En, religie, wat voor religie hang je aan? islam.
Welke stroming? Sjiitische stroming.
Dus dat is 3 keer per dag bidden ;)
Haha ja klopt, je hebt er al dus veel over gelezen.
Wat was je eerste reactie toen ik je contacten over dit onderwerp?
Ik dacht apart.
Wat vond je er apart aan?
Praten over seksuele opvoeding ja ik weet niet precies wat je wilde weten. Ik begreep al dat het te maken heeft met mijn achtergrond als moslim.
Snap ik! Want wat valt nou onder seksuele opvoeding, en
religieuze traditie
65 inderdaad ook en over je religie. Wat is belangrijk voor jou in
het geloof?
Wat is belangrijk voor mij? Alles!
En wat valt onder alles?
Nou zoveel mogelijk proberen aan de islamitische wetten,
regels te houden. Dat is het geloof. Dat je je aan een bepaalde leefwijze houd, tenminste ik denk dat dat belangrijk is.
En bid je zelf ook vaak?
Ja, drie keer op een dag.
Ja , en lees je vaak in heilige schriften, koran ?
Ja , recent zijn we begonnen om dat iedere dag te doen met het gezin. Niet altijd iedere dag, maar we proberen het wel.
En dan met iedereen? Met z'n zessen?
Nee met z'n vieren, de jongsten zijn de klein om mee te doen.
Hoe vaak ga je naar de moskee?
Wisselt. Hangt van de programma’s af. Nu in de
vastenmaand gaan we samen eten en bidden in de avond. DAt doen we als het uitkomt in de avond. Zoveel andere
afspraken hebben we niet vanwege het niet kunnen eten . Dat doen we regelmatig dan. Voor de rest afhankelijk van het programma. Maar niet vast, dat we elke zondag of vrijdag naar de moskee gaan. Het kan heel erg verschillen. Soms een keer in de maand, soms iedere dag. Hangt van de tijd af.
Hoe belangrijk is het geloof voor jou?
Heel belangrijk. Ik ontleen mijn identiteit aan de islam. Ik draag buiten een hoofddoek. Je ziet dus duidelijk dat ik moslim ben. Dus ja, het is heel belangrijk, eigenlijk in alles doen en laten hou je daar rekening mee.
affectieve dimensie gedragsmatige dimensie gedragsmatige dimensie gedragsmatige dimensie motivationele dimensie
66
Zou je paar voorbeelden kunnen geven op wat voor manier het je identiteit vormt?
Nou goed, dat je inderdaad niet alles kan doen. Daar kom ik straks ook op. Je hebt bepaalde regels. Maar regels met betrekking tot eten, omgangsvormen etc. Dat maakt je een mens, je waarden en normen.
En heel concreet , een voorbeeld van een omgangsvorm?
Over seksualiteit, geen seks voor het huwelijk. Dat is heel concreet. Iedereen respecteren ongeacht wat de achtergrond is van de ander, of de gedachten zijn. Dat is heel expliciet.
Dat is heel belangrijk binnen islam, dat respect? Of meer voor jou persoonlijk?
Het gekke is natuurlijk dat er heel veel onder de islam valt. Zit veel cultuur in. Maar dat wat ik nu zeg, het respect is de pure islam zonder cultuur erbij. Ik ben ook gebiast door cultuur, iedereen. Maar voor mij is het van belang , en dat probeer je over te dragen, om boven cultuur te staan. Dat kunnen we niet altijd. Maar je probeert het wel om te kijken wat de islam daadwerkelijk zegt. Buiten de culturele dingen.
En binnen de islam is het wel belangrijk dus dat je andere respecteert
Ja absoluut!
Vervolgens, als jij het woord seksualiteit hoort, waar denk je dan aan? Wat is volgens jou een definitie van seksualiteit.
Dat is het lastige, je kan denken aan hoe je je ontwikkeld als persoon, een jongen of meisje die zich in een bepaalde richting ontwikkeld. Ook voorkeuren, jongen op een jongen, meisje op meisje, of juist een heterorelatie. Het is niet zozeer alleen de daad wel.
opvattingen seksuele onderwerpen moeder
onderscheid cultuur religie definitie seksualiteit
67 En wat wordt in het algemeen binnen de islam geschreven of
gezegd over seksuele onderwerpen en seksualiteit zoals
geen seks bij het huwelijk. Dat is een hele belangrijke opvatting. De islam heeft een onderscheid tussen het huwelijk
maar ook wat wel kan is dat je een soort samenlevingsverband
aangaat. Ieder geval in onze stroming, sjiitische stroming. Binnen zo een verband mag je ook seks hebben. Sowieso wat
heel belangrijk is dat je geen seksuele relaties kan hebben met dezelfde geslachten. Hono;s lesbiennies zijn niet gerespecteerd. Je kan alleen een relatie hebben met hetzelfde geslacht. Je hebt het trouwen, dat is heel zwart op wit. Maar je kan ook een verbond aangaan waarbij je elkaars wedekeuring hebt.
Alleen door het uit te spreken?
Ja precies, daar hoeven geen getuigen bij te zijn. Dat heet
muta. Het komt zelden voor, omdat het iets is dat heeft met culturele gevolgen te maken. Het wordt niet als iets goeds wordt gezien. Omdat het toch min of meer iets vrij is. En ook niet in iedere stroming komt het voor. Je zult het ook binnen islamitische wereld vaak horen.
En los van de muta, is seks iets voor binnen het huwelijk.
ja
En hoe wordt gedacht over pornografie? het bekijken van anderen dat is niet toegestaan!
Voorbehoedsmiddelen?
Ja zeker, wordt wel gebruikt. Wordt ook aangeraden. In minder kinderen is er lust. Een uitspraak van een van onze leiders, een vertaling.
Oke even denken, volgend onderwerp. Wat zie jij als een goede opvoeding van je kinderen
?
seksualiteit algemeen islam regels/wetten omtrent seksualiteit
maagd voor huwelijk
muta
regels wetten omtrent seksualiteit : homoseksualiteit
regels wetten omtrent
seksualiteit: muta
regels wetten omtrent seksualiteit:
maagd voor het huwelijk
Regels wetten omtrent
seksualiteit: pornografie
regels omtrent seksualiteit: voorbehoedsmiddel
68 Ja dat kan ik niet zeggen. Toen je mij appte over dit interview
ging ik er voor het eerst bij stilstaan. Moeilijk dus om te antwoorden omdat ik het niet goed weet. Ik heb er nooit misschien concreet of serieus over nagedacht. Soms komt een va me kinderen en dan vragen ze wat geef ik daar antwoord op. Maar ik weet eigenlijk niet hoe ik erin sta. Ja , ze moeten wat weten. Ze kunnen niet zomaar de deur uit. Dat ten eerste
En wat moeten ze weten?
Goed, wat ik al zei. We zijn moslims, dus we hebben een overtuiging daarvan en een manier van leven. En dat geef je mee in de opvoeding. Dat hoort erbij. In de zin van, dat we er wel eens over praten. Dus eigenlijk doen we er wel wat mee, maar je staat er niet bij stil.
En wat zijn de dingen die je dan onbewust wel iets mee doet? Nou erover praten. Seks is niet toegestaan buiten het huwelijk, behalve bepaalde situaties, kinderen uitleggen over de muta. De oudste is nu 16 , de leeftijd is er nu. Dan zeg ik niet huppekee gooi je je in het veld. Wees er bewust van waar je mee bezig bent! Je kan ze alleen maar dingen vertellen en vervolgens moet je vertrouwen dat ze het goed doen, in jouw ogen. Maar voor de rest ligt het aan het kind zelf. zij moeten er zelf wat mee, meer dan dat kun je het niet.
Maar is het een regel, je hoort geen seks binnen het huwelijk?
Het is geen norm van de familie, of een waarde van mezelf. Meer van mijn Godsdienst. Geen seks voor het huwelijk. Je voedt ze islamitisch op dus dat hoort er ook bij. Het wordt wel opgelegd, min of meer. Maar goed, je hoopt dat ze er ook zo mee omgaan, maar je weet het niet. In de zin van ja…
En , op wat voor manier geef je verder vorm aan seksuele opvoeding? Praat je over andere seksueel onderwerpen?
seksuele opvoeding kind , normen en waarden
seksuele opvoeding kind, normen en waarden
seksuele opvoeding kind, geven van ruimte
69 Voor hun is het duidelijk dat homoseksualiteit niet geaccepteerd
is binnen de islam. Daar moeten we bewust van zijn.
Is het het zijn van een homo, of het praktiseren van een homo? De seks ?
Ik denk uiteindelijk dat het daarom draait, om de daad. Je bent een homo omdat je seksueel contact krijgt met iemand van zelfde geslacht. Ik denk dat er weinig homo’s zijn die zeggen dat ze homo zijn en met een vrouw zijn. Maar het gaat echt om de daad! Als iemand zegt ik ben homo, en verder doe ik er niks mee dan is diegene in de ogen van de islam niet een homo denk ik. Het gaat om seksueel contact. Dat is niet toegestaan. En dat geef ik mij aan mijn kinderen.
En wat zeg je daar dan bijvoorbeeld over?
Na goh, Een simpel woord: het kan gewoon niet in principe.
Dat weten ze?
Ja .
Leg je dan ook uit waarom het niet mag of kan.
Het lastige is dat je niet het heel waarom kan beantwoorden. Je hebt natuurlijk heel veel argumenten om het wel te zijn. Argumenten vanuit de homo;s en lesbiennes. En argumenten vanuit geloofsovertuigingen. Maar het enige wat je erover
kan zeggen is dat als je in God gelooft zoals wij erin geloven. In zijn boek staat dat die daad, niet mag. En dat is het. De precieze argumenten waarom het niet mag . Kijk als je zegt het is een ziekte in de hersenen. Dat leg je het op een andere manier uit. Dan zegt het iets heel anders erover. Dus die argumenten heb ik niet waarom het precies niet mag. Wij geloven in een God, hij heeft paar regels opgesteld en dat volgen we. Een van die regels is dat en ik kan niet precies
uitleggen waarom. Kijk je komt altijd terecht bij dat God heeft man en vrouw geschapen dat hij niks voor niks gedaan. De
normen en waarden, homoseksualiteit regels opstellen
ruimte geven, regels opstellen
70 voortplanting. Dat is de bedoeling van de mensheid etc. Dan
past dat er niet tussen. Dat is wat je meegeeft, dat is het
hoofdargument. Kinderen verschillen, de een vraagt wel door de ander niet. Afhankelijk van hun vragen leg je dus meer uit.
Ok! En hoe zou het dan zijn als een van je kinderen zegt dat ze verliefd is op iemand van hetzelfde geslacht?
Dat is heel lastig. Ik weet het niet. Het is lastig voor te stellen. Want je denkt, het overkomt jou niet. Wel is , dat ze meekrijgen , dat dat niet kan vanaf het begin. Wat ik daar later ermee zou doen, dat weet ik niet.
zijn er verder nog seksuele onderwerpen die je bespreekt? Je hebt nu seks voor het huwelijk en homoseksualiteit genoemd.
Umm….
Lichamelijke ontwikkelingen?
Ja , iedereen ontwikkelt zich anders. Mijn ene zoon van 6 die is heel geïnteresseerd in borsten en dingen. Lastig mee om te gaan. Hoe bereid je hen voor? Maar op een gegeven moment
heb je het over waar de kinderen vandaan komen. MAar we
hebben ook een boekje over seks! (schaamtevol lachten) . Dus dan kan papa af en toe erin bladeren. En goed, ik vind het wat
lastig om er met de jongens over te praten. Dan zeg ik tegen
degene van 6, als je borsten interessant vindt kun je even met papa erover praten. Ga maar praten. Na goed, hij , als ze de behoeften eraan hebben dan bladeren ze even in het boekje en dan praten we erover. Dat is een informatief boekje.
Geen islamitische achtergrond?
Nee precies. Over de lichamelijke ontwikkelingen en wat er
dan gebeurd. Dat is natuurlijk interessant op het begin, waar komen de kinderen vandaan.
Heb je daar met je kinderen over gehad? Waar kinderen
normen en waarden, seksualiteit
seksuele voorlichting, lichaam
seksuele voorlichting, voortplanting proces, boekje bespreekbaarheid, lastig proces, boekje
71 vandaan komen?
Ik denk dat het automatisch kwam. Ik weet nog wel dat ik
zwanger was. En ja, dan vond hij het heel interessant, degene van 6, hoe dat kwam. Toen was hij drie. En toen is dat
besproken hoe dat , nou niet alles, maar ongeveer, dat het van papa en mama kwam en dat er een baby in de buik groeiden enzo. Maar ik kan niet precies herinneren hoe dat bij de oudste twee is gegaan.
En zijn er nog andere seksuele onderwerpen die voorbij komen? In principe is seks voor binnen de relatie tussen man en
vrouw. Alles is toegestaan tussen hun, in principe anale seks.
Wat opvallend! Ik hoor hier hele verschillende dingen over? De moeders die ik heb gesproken die zeiden dat anale en orale seks niet is toegestaan.
ja dan zijn zij niet goed op de hoogte. Alles is toegestaan
tussen man en vrouw. Behalve trio.Het is iets tussen twee personen. Maar dat heb ik niet expliciet ooit met de kinderen
besproken. Daar worden wel grapjes over gemaakt. Daar is hij
wel van op de hoogte maar echt expliciet is het nooit besproken.
En andere onderwerpen, zoals natte dromen ongesteldheid ? Ja dat wordt besproken. Dat is sowieso met de leeftijd hoe oud
ze zijn. Maar op een gegeven moment weten ze wat
ongesteldheid is, en dat ze natte dromen krijgen. Daar zijn ze wel van op de hoogte.
Door gesprekken met jou, school, internet?
Ik denk dat we wel een hele open relatie hebben met onze
kinderen. Dus daar komen ze zelf mee. Goh, ik heb last van natte dromen of…. Voor de rest is daar niet zoveel over te
vragen. Mijn oudste heeft het alleen aan, hij heeft nu natte dromen. En de jongens weten als ik ongesteld ben, dan mag je
proces, aanleiding
normen en waarden, seks
opvattingen seksualiteit moeder bespreekbaarheid inhoud, onderwerpen bespreekbaarheid, openheid
72 niet bidden en vasten dus dan weten ze dat. En wordt er dan
open over gepraat? Wat is open erover praten?
Ja subjectief, voelt het voor jou alsof er open over wordt gepraat?
Nou , als voorbeeld , toen ik opgroeiden was het meer van , als je menstrueerde dat je dat niet aan de grote klok hing. Dat doe ik nog steeds niet. MAar ook binnen het gezin zegmaar, voor je broertje je vader was het relatief onzichtbaar. Misschien omdat ik nu in de minderheid ben in het gezin, als vrouw. Maar het is wel makkelijker dan wat ik gewend was als kind.
Want hoe ben jij zelf opgevoed op seksueel gebied?
Ja ik denk dat er veel taboe over was. Er werd niet echt over
gesproken. niet hoe wij erover hebben. Wij kunnen er ook aan
tafel over praten. Er wordt veel makkelijker over gesproken nu
Dat was bij ons niet het geval. JE hoorde wel eens wat van je moeder . Maar die voelde zich niet comfortabel om erover te praten.
Waar lag dat denk je aan?
Ook weer een deel de opvoeding die zij hebben meegekregen,
Het is een taboe onderwerp. HEt is iets wat achter de schermen moet blijven. Niet iets openlijks.
Waar komt die taboe denk je vandaan?
ik denk dat het te maken heeft met de cultuur. Als ik dan
bijvoorbeeld het verschil tussen Pakistaanse cultuur en Iraanse cultuur. In Pakistan mag je bijvoorbeeld niet hertrouwen als weduwe. Dat wordt niet oké gevonden. Terwijl in iran dat niks uit mag. En juist ook ISlam zegt dat als je weduwe bent zo snel mogelijk moet hertrouwen. Terwijl in Pakistan en India is dat echt een taboe om te hertrouwen . Dat heeft niks met de islam te maken. Er zijn heel veel culturele verschillen.
Dus je denkt niet dat de taboe per se te maken heeft met de
bespreekbaarheid eigen seksuele opvoeding
bespreekbaarheid
eigen seksuele opvoeding
bespreekbaarheid algemeen islam
73 religie, met de islam?
Ik denk dat het cultureel was. ER is nu meer kennis beschikbaar. Het hangt er van af , maar er is meer beschikbaar. Dus dat wat de iman van het plekje , afhankelijk hoe groot het was, je vertelde, dat was het wat je had. Je had zelf geen enkele manier om dat …
Maar je moeder wist natuurlijk wel wat ongesteldheid was, en hoe kinderen ter wereld kwamen?
Ja precies , maar daar werd niet over gepraat. Dat is niet
iets, ik denk dat seks was niet iets om van te kunnen genieten.
Het was iets praktisch, moest gebeuren. Niet iets wat bij het leven hoort. Door de jaren heen, hoe meer kennis hierover beschikbaar is . Dat dat beeld langzaam aan het veranderen is.
Want hoe zijn de algemene opvattingen daarover binnen de islam? Genot of praktisch?
Ja beide! absoluut. Het is niet zo dat het alleen maar voor het kinderen krijgen is.
En heeft denk je de manier waarop jij bent opgevoed op seksueel gebied, hoe jij jouw kinderen (onbewust) hebt opgevoed op seksueel gebied?
Als ik terugkijk heb ik niet per se iets gemist. Ik weet het niet
of het te maken heeft met dat ik er ruimdenkender insta, of dat het te maken heeft met de opvoeding zelf of ik iets gemist heb dat ik daarom nu opener ben of goh , het maakt