3.3 Constructen en operationalisaties
3.3.3 Financiële prestatie-indicatoren
Nu de operationalisatie van de sportieve prestatie-indicatoren is toegelicht, zal er gekeken worden
naar de financiële prestatie-indicatoren waar in subparagraaf 2.1.4 ook over gesproken is. Bij de
‘financiële prestaties’ van een individuele speler wordt gerefereerd naar de bedragen die andere
BVO’s (bereid zijn te) betalen om een individuele speler over te nemen. Het gaat dus om
marktwaardes en transferbedragen. Bij de verzameling van deze gegevens is opnieuw gebruik
gemaakt van de website Transfermarkt.de.
In totaal worden er vier financiële prestatie-indicatoren gebruikt. (1) De eerste financiële
prestatie-indicator bestaat uit de transferwinst die de Eredivisieclub heeft geboekt voor een
individuele speler. De transferwinst wordt berekend door het verkoopbedrag te verminderen met
het aankoopbedrag. (2) De tweede indicator is een ratio van het verkoop- en aankoopbedrag: het
bedrag waarvoor de speler is gekocht wordt gedeeld door het bedrag waarvoor de speler is
aangekocht (mits de speler ook daadwerkelijk voor een transfersom is aangetrokken). Wanneer een
speler voor hetzelfde bedrag is gekocht en verkocht, bedraagt de ratio dus 1. (3) Vervolgens kijken
we naar de ontwikkeling in marktwaarde. De derde financiële prestatie-indicator wordt verkregen
door de marktwaarde bij de aankoop van de speler af te trekken van de marktwaarde op het
moment dat de speler is vertrokken. Dit levert een absoluut getal op en dat is de stijging in
marktwaarde die de speler heeft doorgemaakt tijdens zijn dienstverband. (4) De laatste financiële
indicator is de ‘ratio transfersommen’, waarbij de marktwaarde ten tijde van het vertrek van de
speler wordt gedeeld door de marktwaarde op het moment dat de speler binnen kwam bij de club.
De eerste twee indicatoren zijn dus gebaseerd op werkelijk betaalde transfersommen, terwijl
de laatste twee indicatoren zijn gebaseerd op de marktwaarde-indicaties van Transfermarkt.de. Er
zullen nu enkele cijfervoorbeelden worden gegeven, waarbij eerst gekeken wordt naar de twee
variabelen op basis van werkelijk betaalde transfersommen en vervolgens naar de twee variabelen
op basis van marktwaarde-indicaties. In Tabel 5 worden de eerste twee financiële
prestatie-indicatoren weergegeven (in de dikgedrukte kolommen) voor vier oud-spelers van SC Heerenveen.
Tabel 5: Voorbeeld van financiële prestatie-indicatoren, berekend aan de hand van werkelijk betaalde transfersommen. De getallen in de vetgedrukte kolommen worden meegenomen in de analyse.
Naam Aankoopbedrag Verkoopbedrag 1. Transferwinst 2. Ratio transfersommen
Bak Nielsen € 1.500.000 € 500.000 € -1.000.000 0,33
Grindheim € 2.200.000 ? ? ?
Paulo Henrique ? € 1.500.000 ? ?
Smarason € - € - € - ?
Bij Christian Bak Nielsen wordt een transferverlies van één miljoen euro genoteerd (verkoopbedrag –
aankoopbedrag = € 500.000 - € 1.500.000 = - € 1.000.000) en een ratio van 0,33 (verkoopbedrag /
aankoopbedrag = € 500.000 / € 1.500.000 = 0,33). We zien dat de Noorse middenvelder Christian
Grindheim voor een bedrag van 2,2 miljoen euro is aangetrokken, maar bij zijn verkoopbedrag zien
we een ‘missing value’. Dit kan komen doordat de speler voor een onbekend bedrag is
getransfereerd naar een andere club, maar in dit geval wordt het verkoopbedrag als onbekend
verondersteld omdat de speler aan het eind van het seizoen 2010/2011 nog steeds bij SC
Heerenveen actief was. Net als bij de andere prestatie-indicatoren wordt alleen data verzameld over
de periode vanaf het seizoen 2004/2005 tot en met 2010/2011. Transfers die na afloop van het
seizoen 2010/2011 hebben plaatsgevonden, blijven daarmee buiten beschouwing. Grindheim vertrok
in de zomer van 2011 weliswaar voor 750.000 euro naar FC Kopenhagen, maar deze transfer blijft
dus buiten beschouwing omdat de transfer van Grindheim eigenlijk voorafgaand aan het seizoen
2011/2012 heeft plaatsgevonden. Doordat er een ‘missing value’ wordt opgegeven bij het
verkoopbedrag, is de transferwinst ook onbekend en kan er ook geen ratio worden berekend.
Bij Paulo Henrique zien we juist de tegenovergestelde situatie van Grindheim: het bedrag
waarvoor de Braziliaan werd aangetrokken is niet bekend, maar we weten wel dat hij voor anderhalf
miljoen werd verkocht. Hierdoor kan er geen transferwinst en ratio worden berekend. Kijken we ten
slotte naar Arnor Smarason, dan zien we dat hij transfervrij werd aangetrokken maar dat hij ook
transfervrij is vertrokken bij SC Heerenveen. De club heeft dus quitte gespeeld: er wordt een
transferwinst van nul euro geregistreerd, maar er kan geen ratio worden berekend. Er zou dan
immers gedeeld worden door het getal nul en dat is wiskundig niet toegestaan.
Bij de prestatie-indicatoren die gebaseerd zijn op werkelijk betaalde transfergelden, zien we
dus veel ‘missing values’. Van de 472 spelers is slechts in 222 gevallen een transferwinst
geregistreerd en bij de ratio van de transfersommen ligt dit aantal nog lager: bij slechts 76 spelers is
er een valide uitkomst van de ratio. Omdat er (zoals eerder gezegd) gebruik wordt gemaakt van ‘case
wise replacement’, betekent dit helaas dat dergelijke cases niet worden meegenomen in de dataset.
In dat kader zijn de laatste twee prestatie-indicatoren dus een zeer waardevolle aanvulling:
deze zijn namelijk gebaseerd op de marktwaarde-indicaties van Transfermarkt.de en deze site heeft
voor bijna elke speler wel een geregistreerde marktwaarde. Ter herinnering: de derde financiële
prestatie-indicator is de stijging (of daling) van de marktwaarde (uitgedrukt in euro’s) en de vierde
financiële prestatie-indicator is een ratio waarbij de ‘nieuwe’ marktwaarde (bij vertrek) wordt
gedeeld door de oude marktwaarde (toen de speler binnen kwam). In Tabel 6 staan de laatste twee
financiële prestatie-indicatoren weergegeven voor een viertal (oud-)spelers van FC Twente.
Tabel 6: Voorbeeld van financiële prestatie-indicatoren, berekend aan de hand van marktwaarde-indicaties. De getallen in de vetgedrukte kolommen worden meegenomen in de analyse.
Naam MW start MW eind 3. Abs. Stijging MW 4. Ratio MW
Mihaylov € 500.000 € 3.000.000 € 2.500.000 6,00
Parker € 1.300.000 € 900.000 € -400.000 0,69
Protasewicz ? € 100.000 ? ?
Shoukov € 1.000.000 € - € -1.000.000 0,00