r
e~a~~ten
haar aan en betastten a ing van "renn janderen "ucp.en laaoit van hnn leven gezien hadden.
haar - de eerRte blanke vrouw,
~I ~e
0 nder luid 1 .. retell vv,n pret en TIl't ued van Wrenn wer(l omgC' cel' e~do rollen' ze gr pen zijn geweer voldoening zagen ze hem ov l' deng:?
g oI'lieten den kolf een paa.r l'n tomptrn hem met den loop tegen ZIJll mn.a. ,m •• I op zijn voeten v Hen. .. "edoe cn richtten hun blikken naar
:'\lU 'kln.ps staakten
~e
hUil VTool!Jk . n MaboO'a,'s noord, te voor-d n water\' 1, waar AllI,?ah, d 'prl ter~s hV'\ ha~r op de knieën encLijn tI'. tI. Do inboorlingen wierpen ZIC voor ,
d'rongen Wreuu en Audrry hetzelfde te doen.
~lim'1 h'
ze was zich haa.r T.angzaa.m en met beva.llige pn. .. senll~fler~:Cf:n d~
lJianken scltitterden o rmacbt beWllRt en ha:tt ennll~[\'~ltlI~f.t
I" d k cl- ze het tweetal een uit haar oogen. rr:?cn ze het grorp.J;e~i~ll:tC~~ ~m ll~a.r
lippen sp el<1e.p loze aan, terWijl een
~oos:t~~ ~"Ca';n
welks einde en minbtuurbeeldje Daarna \\'res ze met een un. dO J , ., \Vrenn en Audrey en beval:\" Il l\bbogn.'s noord b vestig' was, naar "
. TIindt de gevang uen end
bret~\~~~la~~ ~e!:\~~n
taak volbracllt ho.dden, ne :\[urut geboorzaam en C' . . Z d d n stap voorwaarts gimlachte Alimah wrcedaunlig en ~ev: den .. CiC ee co 'cn spuwde Wreun md OpZIJt vlak lU t geucht.
-
92-IIOOFDSTUK
xm
Een IIterke hnrslucht steeg op uit het houtvuur, dat in bet hol nan, gelegd was, vulde alle ho<,ken en gal<'n ('u kroop lang de muren naar den uitgang, waar zij door e 'n torhtwind in llOrizoutale ylatTen al een gordijn we r het hol iUg'rhlaz u \l'rrd.
lIet houtvuur kuapperde eu Imctterd : 't was niet h<,t aaugrJl'ltne vuurtje vau ecu pienic, maar een onheilspellend vuur, dat in de 1><'1; 'rkte ruimte, waar het braudu<" Jllet rru boosaarwge he\'i"heiu grruchtt (On vau rot wand tot rot wand weel'kaat.le. Bo\'en het HlUr hing aan drie staken eeu groot ketrl, die m('t damar (hars) gevultl W::l . dat laugz nOl aan 't koken geraakt wa .. De beete bar maakle den stank iu bet b() no"
ondragelijker. "
Door den smallen en kronkelenden ingaug viel maar weini" darrlicht
b ·
°
~uaar IUUen. IIet licht dat er brandde, kwam vau ul'i of vier har . fakkrls, wc in rots pleten opgehangen waren en beud liugs met. dt' 1 inu.
vIngen op en neer fla k kerdeu.
Ondanl,s al dien rook en bram1 was de atmo, f cr in bet hol koud eu kil
,
omdat de rotswanden v, n alle kauten ru ook van bO\'('11 drnlptrn , D
water en vocht. Zelfs in de tropru blijft de lucht, ook op ('('n uoo"t( \ II
tien duizend voet en hescheuru door de zon, toeh koud en IlUi\'el'i,!!o: m" r bovendien was 't zonlicht nog nooit tot in 't hol dool'g ·drougen. Halver.
wege tus. eh en den ingang n het VUUI' lag I'n )Iurut ; op zijn leudl'llkl d na was hij naakt. maar de I;on <:he u hem ni t te hinderrn; hij Irwop den teencn grond zonder zi('h hlijk !l:1[1 r "::lJl de lugll llPre cn ti ie.'t e ()1lI~f" n"
iet aan t trekken. Ilij sli 'p, of:;ehoon /Jij udr 'Y cu \Vfl'nn mo t bewak u.
't Was de a-vond vun het Offerfeest voor :\1:1bo":1.'8 hoofd - tien dagen geleden, edert ue crgeant in het hol gekrop;n \\'a ('n Atl!lr y' haar had afgeu('t n.
Tien dn.g('ll! Auurey had haar man niN y:m haar laal~te ppran cllJ boop verteld - z Ir' iu dit Hit rste geyaar \\ a z nog hang voor dl '1
bijtenden RpOt van zijn tong; '\\ aut al
u,
d het gemeell~ehuJlP(,/ijk g \ I'ben dlchler hij elkaar gebracht C'n hen ml."r dan een' in Vl'rÜ'OIl\ ('!ljk ge p1'ek openuartig t gen (,lh nder do·n uitspr ·1·el1, loch \Htrell dl' n • kramp en het wijkend gezichl .. n·rtlHl. en dikwijlh oUl'zaak, dat Wn n op een onveI"choonbare wijzr I '~eJl zijn VTOIlW uit\';~lIen kon.
Autlrey begon Iangzamerh::lnd Ic begrijprn, dat riet' op til wa C'll 't einde naderd' ; wani dl'n vorigPIl dag warrll \'cr .. cheidrue \UU huar benl n in 't hol grkoll1en met dikl.e h:\ln1l0 ,tokken, \\ aarvau zij en grootl' looi lladd~u ge11laal\t. Anderen hadden brauuhout aang .. l('ept en detal,en opgerICht, waaraan nu ue l,rt,,1 lJl'\'('Rtigd "a . In ~tilte had zij hen gade geslagen, waarbij z<' \':tn ang .. t haar trauen had ingrhouuen ; ziek \\:1.. ze gewordeu nu U('J1 I\tank, (lie llit hun naakle lil'lln.mrn op~t eg en gC' mlgll bad 7.<' van hno ta nuelooz zwart verrolt Illoudhultl'n. AI' nu en dan CPU
!Juullrr mct cru uUÎ\'t'I:elH'u 'polla h haar llat1('l'(le ('11 ll1('t 7.ijn blonteu ,Toet Ir, pt op haar biollUl' haar, dat O\'cr den !l'olld Ill'enirl waarhij JIlccr élan eens een lla.'U'\'lccllL verward raakto in de siel'1'ingen om ziju uceuen.
- 9 3
-rild ze over 't beele lichaa.m van folterenden doodsau!!St, Ze. kon zich niet (.rrllgtl'ekk u, omdat ze met rotanriemen, die haar ua. tien dagen . 't 1 e eh staken Ia.nrruit op han.r kampbed va. tgelJouden was. Haar
III ' " d I' I t'
boofd a\lr u kon ze nog vrij op en neer bewegeu ; een a.n ere vel' IC 1 mg bad zij ni L.
[rr;tl: ng had er in 't hol geen ander te ken van leven weerklouken dan bet grkn('tteJ' van bet vuur. het g<,spat van de fal,kt'l en liet grsnurk ~an den , lapenucll ~lurllt. Eeu klap!> 1.1'1.' (l' Andrey het gHoel, dat. ze d tllte niet !:\ngrl' vrrdrageu kon; ze had een b('h.oerte om te preken, t !\prken mrt haHr man; 7.e moe t iets doen om aan die folterende elll~n~zaam mart . lrn(le ·tilte te ontkolD<'u. Daarmce v rg leken zouden de biller~te Yerweu-srhiug eu de rrrootst vloehn van Wr nn uog een zegeu en welkom geluid zijn. oU1dat ze van de lippen vau een blank zouden kom<,u. . ,
Ook ge\"oeldp. ze, da,t het einde toch nahij wa j daarom h.n,d z~ hem J111St vel'! te v rtellen, veel om met hem over te prateu - nllsseblCu had ze nog wI>1 over ecu en ander schuld te b keunen, alvoren
Zc wpudde bet hoofd om en pande alle krachten in om hem in 't gelaat te hUnUe\l zien; eeu huivering overvirl haar; 't was niet h('t vel'mager.~e PD zil kl' Iielwam van haar mu,n, niet de dippe rimpels en groeven van zIJn g"zi
lt ,
nipt d wijllopen . Larende oogrn, waaraan elke ulik onthrak, die ba I outJ'oeJue, Jllaar 't wa ecu door ouderdom en, rook zwart ge\\ ordp,n!cl. lel, die met tnndelooze monu· ('n oogbolten dreigend en wrnakzuclltl rr bo\'en aan ('n Rlok va. tgebondrll wa ..
't :V'l ::\[aho~a'R lIoofd! 't W,tS vandaag voor 't eer t opg hangen - I ('I \l kroou hoven WI'Pun' hoof tl !
Au rpv Rnikle en haar. nil']{('n wcerkaalsten in het hol, zonu('r dat do .Iur It o{\twa:Ll,t . Wrenn putte al zijn @pi rkradlL uit om tI rotaubanden tI' \ rlm'\':{'u, ma.al' tenrgeefs ; alleen grluktc 't hem zijn hal E'n ~\(~illig niJ r te ldmucn bewegen; hij opende ziju nruroogd ,opg('ZWOlll'll lippen.
maar Cl' k\\ nm g en gt'luid l\Ît zijn mon(l ; zijn droge ton)! heprorfdc ze nat
t, n ak '11, ('(,'htrr zonder gevolg'. Eindelijk sehcen er djep uit ziju maag een
00\. t g('luiu nanr Ilo\'eu te komeu.
,.Hol' lnn" zijn wc hier gewre.l, AlH1rey'"
Tu r!t('ll dJ..: WOOI'(l wa C' u poozc lilte, waarin Wrcnn zirh in. pannen m t UIIl het 'ulgPllue woor.! it' knUllen Ililsprek U ru zijn ged' elite in (én 1. P(,1'\'ut1<,n zin te kmll1eu wcel'~('\'('n.
uure)' Lrjlrocfd,(' haar tranen t btd \\ iDg u, d t ha, l' echter ved tijd en !TJori! e lw. t te,
,.Hoe lang zijn wc hier geweest, udrey " herbaalde Wl'enn. Er klo.nk rcrhittelÎng uil zijn moeilijk stemgrIllid, Audr y hem<'1'lde hrt ('11 h<,rt ZICh
(lP d lip[lrll om 't nnl woord uat hem nog 1\1rcr zou op\\'i\ldr~: te onu.er.
dn H rl\. Eindelijk, lo('u zo ge\'oelde uict langrr te kunnen Z\\ IJgeu, zC1do ze op zachlen toon:
" I' hen de t I kwijt, IIoratiu , maar ik denk .... ongpvecr veertien (b 11,"
.. \ rrrtirn !" rrrt ,mord . cheC'u C'l'n dipp(,11 indruk op hem te mnken.
'( W •. al. of het wep in zijn hrt'in iu loeg cu belD lot erooter leven kra iJl op\\'ekto.
-
9-1-"Veertien t Mijn God,
't
Bcbijnt al jaren en jarente
hebben geduurd Zou die kramp in mijn nek dan nooit overgaa.n t" .Tranen schoten haar in de oogen.
"Ik beb zoo met je te doen." zeide ze.
"Met mij te doen !" riep hij ondanks zijn zwakte op luiden toon uit.
"Met mij te doen! Voor de 11el. ... !" nij zweeg en vervolgde op zaehter(!n toon: ,,'t Spijt me, Audrey. Ik bedoelde bet zoo erg niet, maar. _ .. "
"En T" vroeg Audrey.
"Och, een lnipaard verandert zijn vlekken niet .... zelfs nirt in .... "
Een spotlach ontsnapte aan zijn lippen ell klonk zoo vel" chrikkelijk dat Audrey aan een grooter gevaar dacht, dan ze tot nog toe gevrc<,sd hau:
"Niet •... in wat T" vroeg ze en hoestte, omdat de rook haar bij 't inademen in de keel sloeg.
Wrenn wacbtte tot ze ophield met ho<,sten j hij kon haar niet zien, maar haar stem verried waar ze zat. nij draaide zijn oogen naar den kant ar hij haar wist en heproefde met alle geweld om ook 't hoofd naar ha:u toe te wenden, om des te openhartiger met haar te kunnen spreken. AIH1rey vatte de stilte, die even geduurd had, verkeerd op en zei op eenig~t.io
Bc11erpen toon: "Ik wou, dat je me geantwoord 11ad, Iloratius ! J . ~<'gt altijd, dat 11et je boos maakt als je iets tweemaal vragen moet j mi' cuien kan ik cr ook niet tegen; ik heb je al eenmaal gevraagd wat je bed -lu.e met .... in .... "
,,1 n den dood."
Audrey schrok en begon weer to hoesten. Eindelijk kalmeerde ze cn vroeg op flui terenden toon, waaruit haar ang ten aJscllllw toch ho\"cn let knetteren van het brandhout en het si en van den dali/ar uitkJolJken:
"Je wilt daar toch niet, mee zeggen, IIoratius .... ze zullen .... oua toch
niet ter dood brengen ,..
-"Dat zullen ze zeker '"
Ze rukte daarna zoo hevig aan do knellende rotankoorden, dat IIom ins haar poging om zich te bevrijden kon hooren j hij verwen ehte en ven lol.' te zijn eigen boeien, die bern beletten haar ter 11ulp te komell. Toch von 1 hij 't beter haar de waarheid te zeggen; in 't aangezicllt. van den doot! co folterende pijnen hervond hij tevens zijn liefde voor zijn vrouw pn 11: 11 jij den moed eigen fouten in te zien en zichzelf van <'goï. me te beschuldig n.
Plotseling drong 't besef "an zijn \'Toeger onhehhe1ijk gedrng trgl'110 er Audrcy tot hem door en verweèt hij zich de cenig-schuldige va.n haa.r no()(Uot te zijn. Dit besef pijnigde hem bijna nog meer dan zijn nekkramp. lIet vervulde hem met zooveel berouwen wroeging, dat hij, om de stem \' n zjjn geweten tot zwijgen te brengen, tlHlons, op den drempcl der E<'lIwighrid, alleen ~e waarheid wilde spreken, of ehoon hij vroeger zoo rlil;wijls gelng n had. Dit was ten minste een vereffening, waartoe hij in staat was n die hij tbans wilde.
"Dat zullen ze zeker '" herhaalde hij en sprak dezen };:rcr lijn woord!"!n met nog meer nadruk. ,.Je hoeft. er niet aan te twijfelen - omdat ik getracht heb Mabogn.'s IJoofd te stelen. Jou misschien niet. Toeh zie ik vO(lr geen van ons beiden de minste I.nos op fcudi ug."
't Was voor Autlrey thans een ,-crlichting op haar beurt e'\"eneen8 ronduit
- ()!5
-te spreken. "Horatius," zeide ze, en ze gevoelde zioh op~ewokt, d:\t eind3lij~
de gelegenheid gekomen was, waarop ze den laatsten tijd niet meer ba.d dW'\en hopen, "toch is er nog wel eenige kans. Tot nu toe heb ik je cr niet over gesproken, omdat ik bang was, dat je me zoudt vervloeken als ik 't je \crtelde - maar op den avond, toen je door koorts en nekkramp niet meer wist wat Cl' ow je heen gcuew'de, il! de sergeant van Mervyn naar
ons
Ilol gekropen." .-~icuw:igiel'ig wat hij hi('rop antwoorden zou, zweeg zo. In baar opwinding bad ze Ail'd bij diens voornaam genoemd, wat ze to voren nog nooit had gedaa.n.
\Vrenn stiet een hoongelach uit, dat baar huiveren deed.
" 'alu\U'lijk Aird weel"!" spotte hij j "die ligt altijd op de loer, maar ZOIgt cr wel voor, zelf buiten sellot te blijven."
"llij kon toen niet," overviel Audrey hem, gereed om Aird te· ver-delligen. "Ilij was toen in Brunei. Dr. lloward had den sergeant cr op uitgetuurd. ~e hadden geruchten gehoord, maar wlliten niet wat ze er vall gclooycn 1110elllen."
Wlenn grijn 'Iachte opnieuw - indien ten minste zijlJ zwak en sarrend
geluid cen lachen kon heeten.
-1 "Ik zie 't ••.. of hevel', ik zie 't niet, want die helsche mist hangt eeuwig en dtiju voor mijn oogen." Ilij wachtte even en vervolgde toen, alsof hij zir\J iets herinnel'ue : "En wat ueed die daplJere sergeant wel' .... 't Kan me eigen ijk ook niets schelen .... llij zal wel net zoo'n gluipert zijn als JÜll .. •• "
Zijn bittere toon en de onjuistllcid van zijn woorden waren te veel voor Audrcy.
"lloratius ," riep ze op ernstig protesteerenden toon uit, "probeer to h 's éénmaal dien spottenden tOOll te vergeten. Als wc stcrven moeten
- I n ik voel dat de doud nauij is - laten wc dan in nede stcrveu, en niet me twist cn lweedmcht in ons hart. Wil je 1"
,.Ik hcb je toch gezt'gd, du,t een luipaard zijn vlekken niet .... nooit
Vt .mdercn z I!" lUomlJelde llij, de schouders ophaleud. Toch wilde hij, a.l w' 't maar ui t nieu \\"sglCriglicid, wel hooreo wat zij to vertellen zou hebben;
mil ·ehien 1.on 11ij ouder haar verh. al zijn nekkramp e"en vergeten, en
WA 't voor Auw y zei ve ook cen goede afleiding. In alle geyal gevoelde hi" de 1 at te dagt'u wcl verplicht to zijn 'I. ecu en ander tegenover haar go 'u Ic maken, en bovcndien mcende ilij ook, zij 't dan op de hem eigen-all uige \\ ijze, haar lief to hebben. Daarom IorecCldo hij ziehzclveD. een
Ul' .ila l11er toon aau te slaan en zei :
-, EI fin, ga door. . .. do sergeant was dus gekomen." ol
, Dij 11ad zijn arm gebroken - maar omdat de Mnruts dronken waren,
h~ hij kaus gezieu naar ons hol te kruipen."
::l1cl'k\\uardig !" Wecr l.;1onl. ue spotternij uit zijn stem j maar hij wiit ziel) met een "loek te ueheerschen en vroeir: "En
,It
-:la.lor Audrey hoorde bem niet j ze was le \'eel bezig met baar volgende wounlen, omdat zo gevoelde, dat deze hem moesten prikkeleu.
"En 1" Hoeg hij mct aandrang, nIs om haar lot spreken uit te noodigen.
"llij wilde ..•• mij overhalen to ontvluchten.... en wet hem mee
-9&
te ga.an."
"Waarom deed je 't niet '" Voor 't eer t in hnn gevangenschap dankte Wr nu den hemel, dat bij niet op pringen J\On.
"Waarom deed je 't niet '" Audrey herhaalde vol \-erbazing zijn woorden.
Ze was op eeu uitbal' 'Ling van spot en woede \'oorbercid en IJcgreep nu niets van ziju uitwendige kalmte. Dat hij zoo kalm: "Waa.rom ueed je 't niet T" had kunnen vragen. 0, als ze nog tranen o\"er had, zou z hebhen kunnen schreien, omdaL bij haar tot zooicL~ in Laat arlltLe, nadat ze zooYl'el ter wille van bem llad meegeleden. DiL was voor baar WI'l 't pijnlijk te oogenblik, da.t ze in haar gemartelde li fdl> voor b m te doorstaan h. d.
"Als de Muruts toch dronken waren, had jf' gemakk ,lijk kunurn vluch-ten," hel'haalde hij, zouder Dl t llUut· folterende gcda.chten rekeniug te houden.
"Misse h ien wel. ~Ia, l' ik wa. , . .. ba ng. . .. dat.... en., .. " Z deed alle moeite om !Jaar gedachten hij elkander te houden en den noodigen moed te vinden teil dnde hem volgens waa.rh id te Imnnen zeg-gen, dat ze diep in haar hart nog genoeg van bern hield, om ba:Lr Yrouwelijkc ge\,(.l<>lcns van medelijden en trouw recht te lat n wedervaren. "Ik waa te z\\ k.
Bovendien wa, ik, eyenal nu, va~tgebonden u had ik geen mell, dan .... "
Snikken beletten haar verder to spreken.
Wreon warhtte eveu, vrorg' cindelijk : "Wa.t dan
t"
Andrey hield even den adrlll in, dl uma zeide ze: "Ik dacht ook aan jou."
Wr nn hoe~lte. ,,~atull1'lijl, dacht je aan lil!'," antwoordde hij met een ironie, clie hij niet verbergen kon .. ,Maar waarom je on'r lJlij zoo bczoi'gd te makl'n T Eeuig-rn tijd gdl'd 'u had je Jlll' gennagel om te !I('heiden ... , me dunl,t .... l\indjelid! .... dat je uu cn pra htige gelegeuh('iu I d om te s 'hpiden !"
Audn'y had l Hes willen lll',rn al~ ze mn~ I' h:l.Il kunnen schreieu, want ze b gre p, da.t alleen tmnen indruk op 1H'1ll lwnucn maken, l'U \\ oorden toch te\'erO'ed aan hem \'er }lild z(judc'n zijn. Ze hrgl'l'ep, dat hij nÎl't uaGr rede zou willen lui. t(']'('n. AI' zij haar hand uit.'lak Oln 't Y('lll'dl'n te ucgraVl'll, zou hij toch mna mrt RpOt en boon cr op ant \ oordC'll. AI zij zl'ide "a.t haar IHUt Imar inga[, kwdü hij hanr opzl'ttelijk met "reed-aardige nnt\\oOldl'n. llij wild 1111 l'llmaal sarcast i. tb wez u; goed j ze zou hem daarin te hulp komen en spmk lllet opzet ééu WOCJlJ., waM\: n ze wist, dat 't zijn Sl)ot opwekl,en zou.
"Homt iu !"
't :-;loeg in ; ni t l11ankte hem zoo boo en baatte bij z6ó zeer al 't herbnlrn van zijn ua, m \\ rik u hij \,er[o iu('.
"nel> je wl'rl' daL papegaaienget<chrerl1\\'," begon hij j daarna bedacht hij, dat hij zieh mol', t beheer '(·lIrn. ,,'t Is niet goed vnu 111(', l dl' .' ,"
vervolgde hij : ,.iJ, zal mo Irac:htl'Il in t bouden - drnk maar dat Ik tI!
v~1'Il1Oeid en ziek beu om ruzie te llla.ken - maar één uÏllg zou ik toel1 wel
"111rl1 weten."
"En'" vroeg Alldrl'y, die d YC'r:1ndl'l'ing in r.ijn stem opgr!Tlerl t I atL ,J b nt hi '1' geIJI·\·en .... h 'Lt niet ,\il1eu duchtl'n .... W:I. d. t OIU
mij' "
Audrey kon niet daddijk antwoorucu. naar k 'cl was zoo droog,
a
ze-
97-g en woorden op de lippen kon krijgen; maar in haa.r oogen straalde een lichtglans - welke echter voor haar echtgenoot onziehtbaa.r bleef, zoo hij dien had kunnen zien, had hij zijn vraag niet behoeven te
herhale~.
"I dat zoo '" vroeg hij weer.
~o17 kon Audrey niet antwoord n.
" udrey, zeg me toch de waarheid." Er klonk een ongewoon bevelende
t~on uit. zijn strl11, toen. hij aan d~ waarbeid be170n te twijfelen. "Wou je met vluchten .... ter wille van mlj ,"
"Ja - 0111 jou !"
Ondanks don knellenden band van zijn boeien beefde Wrenn van geluk OVl'r een wa:ubeid, waaraan bij niet meer bad kunnen gelooven.
,,~t:a.:l.r, mijn God, Au~ey, dan b n je een groote, ... een heerlijke
d~ ,,1.' gewee't ! ....
or
]e hebt cr niet aan gedacht, da.t .... "nij
kon OIrL door lIreken wegens den rook, dio hem in de keel sloeg.d~ ,,1.' gewee't ! ....