Eindnoten:
1. ‘The nature of prejudice’, Doubleday, New York. 2. Elsevier Magazine, 6 september 1975.
3. Zie ook de New York Herald Tribune, 13 januari 1975 (één pagina). 4. De Volkskrant, 6 december 1975.
5. Op 1 augustus 1975 besloten. 6. De Volkskrant, 31 december 1975.
7. ‘Essays, journalistiek en brieven’, Prive-domein, pag. 220. 8. NRC-Handelsblad, 26 september 1975.
9. Zie Supplement. 10. 16 augustus 1975 11. Zie pagina 93v.
12. Ogonok betekent Vlammetje.
13. Sbitlev verwees naar het beruchte gesprek tussen Mao en Nehru, waarin Mao zou hebben opgemerkt, dat bij een atoomoorlog misschien 300 miljoen Chinezen zouden omkomen, maar er dan toch 300 miljoen burgers overbleven.
14. Omvang tussen de 80 en 85 pagina's.
15. Een Nederlandse student, die al enkele jaren in Moskou studeert, bevestigde dat niemand daar ooit van Amalrik had gehoord.
16. Ludmila A. Budashevskaja, dichteres, verbonden aan de redactie van ‘Aurora.’ 17. De schrijversunie van de stad Ulan Ude telt 43 leden.
18. Volodja Molchanov (25) promoveerde in de Nederlandse taal aan de Universiteit van Moskou op Louis Couperus.
20. Zie ook: ‘Freedom of art under socialism’ door Grigory Organov. 21. Newsweek, 8 december 1975.
22. Hij leefde van 1869-1959.
23. Ik zal nooit begrijpen waarom de NOS op zondagmiddag volstaat met een nieuws-uitzending van 3 minuten. In de V.S. kent men volle uren nieuws- en discussieprogramma's, juist op zondag. 24. George Allen & Unwin Limited, London (1965) pagina's 113-125.
25. ‘Rusland’, J.H. Gottmer, Haarlem, 1975, pagina 284. 26. Zie ook ‘Grenzen aan de Groei, Deel I, Bruna, pag. 175-181.
27. Bij een onderzoek in de V.S. is komen vast te staan, dat kinderen van 10 jaar gemiddeld reeds 8.000 uren misdaad, moord en doodslag via de dagelijkse televisieprogramma's hadden gezien. 28. De heer Tichonov is partijloos lid van het centrale comité van de communistische partij. 29. Pas in 1976 zou ik voor het eerst naar Praag reizen om een interview op te nemen met Bohuslav
Chnoupek, de Minister van Buitenlandse zaken. 30. Een kopeck is 12 centen.
31. Alle bossen zijn in de USSR eigendom van de staat. 32. Coöperatieve boerderijen.
33. Staatsboerderijen.
34. Onze voormalige ambassadeur in Moskou, J.G. de Beus, wijdde in zijn boek ‘In Rusland’ een hoofdstuk aan Pushkin en zijn bezoek aan dit huis, pagina 110, Tjeenk Willink (1963). 35. De strenge winter van 1975-1976 zou volgens een oud Russisch gezegde ‘hoe meer sneeuw er
valt, hoe meer graan er zal groeien’ in de zomer van 1976 een recordoogst tot gevolg kunnen hebben.
36. Voorbijtrekkende wolken.
37. ‘Mijn land en de wereld’, Elsevier, Amsterdam (1975) pag. 14.
38. Tass meldde op 15 december 1975, dat het G.N.P. tussen 1971 en 1976 met 28 procent was gestegen.
39. Ik sprak met professor Eidelman medio 1975. 40. Zie ook pagina 41-44.
41. 17 september 1975. 42. Wildernis.
43. Zie ook James P. Sterba, de New York Times, 27 november 1975. 46. Zie ook ‘Grenzen aan de groei’, Deel II, Bruna (1974), pag. 73-84. 46. New York Times, 7 oktober 1975.
48. New York Times, 2 juni 1974. 49. Vrij Nederland, 7 september 1974.
50. De bevolking van de USSR bereikte pas in 1955 weer haar vooroorlogse aantal. 51. 6 mei 1974.
52. Zie ook: “Arteriosclerosis of the central vessels,” A.Y. Mints, Zoorovja’ Publishers, Kiev, 250 pages (1970).
53. Het instituut in Kiev onderhoudt bijvoorbeeld hartelijke betrekkingen met de Groningse Universiteit.
54. Onderwijs-specialist van GOSPLAN in Moskou.
55. Zie ook: ‘Grenzen aan de groei, Deel II, Bruna (1974), pagina 137-146. 56. Zie ook passage overgenomen uit het boek ‘Rusland’, pagina 27.
57. Volgens de N.Y. Times lopen in de V.S. 40 miljoen personen met vuurwapens op zak. 58. Volgens de Associated-Press bevinden zich bovendien in de V.S. 500 handelaren in
machinegeweren, met een vergunning van de federale regering.
59. Van Sovjet-zijde had men gesuggereerd dat ik zeker ook een gesprek met Sacharov zou moeten hebben. Ik gaf de voorkeur aan het ontmoeten van willekeurige jonge mensen als critici van het regime.
60. Professor Karel van het Reve merkte daarentegen in het Britse blad ‘Encounter’ (1974) op, dat professor Sacharov zei wat het volk van de Sovjet-Unie dacht.
61. Kirkpatrick Sale in de New York Times, 5 oktober 1975.
62. Andropov is lid van het Politbureau (van het centrale comité van de Communistische Partij) en hield om die reden een verkiezingsrede.
63. Of in de werkelijkheid een meerderheid van de jeugd bij de Komsomol is aangesloten weet ik niet.
66. Los Angeles Times, 18 januari 1976. 67. 21 maart 1975.
68. Artikel van Arbatov in de N.Y. Times, 28 juni 1974.
69. “Mensen, die niet bang zijn voor de Russen, slapen,” aldus dr. Klaas van Dijk (VVD Tweede-kamerlid) 22 november 1975, interview GPD.
70. Pravda, 4 september 1975.
71. ‘Luns: Ik herinner mij,’ A.W. Sijthoff, Leiden (1971), pag. 219. 72. John M. Crewdson, New York Times, 24 juni 1975.
73. Gesprek op 23 januari 1976.
74. Volledige tekst van dit onderhoud zal verschijnen in het boek, ‘EUROPA’, dat in oktober 1976 bij Bruna zal verschijnen.
75. Zie V.N. 12 juli 1975 (vóór-pagina).
76. De heer Bakker is thans in 1976 ambassadeur in de Verenigde Staten van Amerika.
77. Het is hier onmogelijk alle grote of kleine Nederlandse bedrijven, die zaken doen in de USSR te vermelden.
78. Het behoeft geen betoog ten koste van hoeveel honderdduizenden Indonesische levens de heer Suharto in 1965 aan het bewind is gekomen, noch hoeveel tienduizenden politieke gevangenen dit land momenteel telt. Blijkbaar allerminst een reden voor Philips geen zaken met dit land te doen.
79. Zie ook: ‘Groot-kapitaal en fascisme’, de Duitse industrie achter Hitler, van Alfred Sohn-Rethel. Kritische Bibliotheek, van Gennep (1975).
80. Uitgezonden op 26 september 1971.
81. Professor Gvishiani is bovendien de schoonzoon van premier Aleksei N. Kosygin. 82. Zie ‘Grenzen aan de groei’, Deel II, Bruna (1974), pag. 228-238.
83. Overgenomen uit een NOS-televisie-interview dat ik op 23 november 1974 met dr. Gvishiani in het kasteel Laxenburg bij Wenen heb opgenomen.
84. Artikel van Solzhenitsyn in de New York Times, 1 december 1975. 85. Artikel van Amalrik, New York Times, 22 oktober 1975.
86. In 1975 reisden 3 miljoen Sovjet-burgers naar het buitenland. 87. Artikel van professor Arbatov, dd. 8 oktober 1975.
88. New York Herald Tribune, 9 december 1975.
89. Als met alle cijfers en namen in dit boek heb ik steeds af moeten gaan op de gegevens, zoals de. tolken die vertaalden.
90. Die avond in de Bolshoi werd de rol van de zieke Maximova gedanst door Ludmila Semenjaka (23).
91. Maximova kreeg een miskraam.
92. Interview met Pierre Desgraupes, ‘Le Point’ weekblad, 29 december 1975, pagina 74. 93. Newsweek, 5 januari 1976.
94. Zie ook ‘Grenzen aan de groei’, Bruna, 1973, pag. 430-436. 95. Interview in Le Point, No. 171, pag. 36, 29 december 1975. 96. Interview Newsweek, 12 januari 1976.
97. Hoofdstuk: ‘Russische ziel’, pagina 69, ‘De Librije’, Haarlem. 98. Atheneum Publishers, New-York, 1975.
99. Zie ‘Grenzen aan de groei’, Deel II, Bruna (1974), pag. 291-297. 100. ‘Confrontation,’ Quadrangle, New-York, 1975.