Eisen aan onderzoek naar intersectionaliteit

Naast eisen aan kwalitatief onderzoek in het algemeen die ook gelden voor narratief onderzoek in het bijzonder, is het van belang om te kijken naar mogelijke methodologische valkuilen bij onderzoek naar intersectionaliteit. Bowleg (2008) besteedt aandacht deze methodologische uitdagingen. Zij geeft aan dat het van belang is om goed te kijken naar de manier waarop de interviewvragen verwoord worden, omdat deze veel invloed kan hebben op de antwoorden die verkregen worden (p. 314). Er worden op basis van eerder onderzoek naar intersectionaliteit drie lessen onderscheiden: “(…) (1) ask an additive question, get an additive answer, (2) the problem of attempting to measure intersectionality through addition; and (3) ask precisely what you want to know” (p. 314). De eerste les leert onderzoekers dat er geen vragen gesteld moeten worden die impliceren “that participants’ identities could be ranked” (p. 314). Het is ook niet verstandig om te proberen intersectionaliteit te meten door verschillende identiteiten bij elkaar op te tellen: “Even if a respondent asks an interviewee to disaggregate identities, it seems advisable for the interviewer not to do so, but to instead invite the interviewee to discuss her identities and experiences however they best resonate with her” (p. 315). Anders kan de vraag resulteren in een additief antwoord, wat inhoudt dat respondenten verschillende identiteitscategorieën rangschikken naar de invloed die deze hebben op hun identiteit (p. 315-316). Tot slot is het belangrijk om de vraag duidelijk te stellen, maar de respondent niet al richting een bepaald antwoord te leiden (p. 315). De vragen moeten dus duidelijk op gericht zijn op het verkrijgen van een intersectioneel en niet een additief antwoord (p. 316).

Bowleg (2008) besteedt ook aandacht aan de manier waarop data in onderzoek naar intersectionaliteit geanalyseerd kunnen worden. Dit is niet altijd gemakkelijk, omdat de antwoorden niet altijd expliciet op een bepaalde intersectionaliteit duiden (p. 317). Om de diversiteitsfactoren toch aan de oppervlakte te krijgen, is het nodig om de data op een additieve manier te analyseren: “(…) isolating the meaning of each identity is an essential analytical step to understanding intersectionality in qualitative research. Thus, the researcher must analyze each structural inequality separately, as well as simultaneously” (p. 319). Een additieve manier van analyseren kan, in tegenstelling tot een additieve manier van vragen, dus moeilijk voorkomen worden en deze manier kan zelfs een belangrijke stap zijn in het proces van data-analyse. Bowleg noemt als analysemethode het coderen van de data (p. 319).

Een laatste stap bij het doen van onderzoek naar intersectionaliteit is het interpreteren van de bevindingen. Hierbij is het erg belangrijk om te kijken naar “the context of sociohistorical

29

and structural inequality” (Bowleg, 2009, p. 321). Deze context wordt in dit onderzoek onder andere gevormd door de gehanteerde generatie-indeling. Daarnaast is het “the interpretative task for the intersectionality analyst to make explicit the often implicit experiences of intersectionality, even when the participants do not express the connections” (p. 322).

Er zijn dus veel verschillende zaken waar rekening mee moet worden gehouden bij narratief onderzoek en onderzoek naar intersectionaliteit. In hoofdstuk 4 wordt ingegaan op de toepassing van deze methodologische eisen in dit onderzoek.

3.2 Onderzoeksmateriaal

Met behulp van Verschuren en Doorewaard (2007) kan tot een beargumenteerde keuze gekomen worden van het onderzoeksmateriaal dat nodig is voor dit onderzoek. Er zijn verschillende soorten onderzoeksmateriaal nodig om de doelstelling te bereiken en de deelvragen te beantwoorden. De onderzoeksobjecten die in dit onderzoek bestudeerd worden, zijn homoseksuelen die tot verschillende generaties behoren. De bronnen die met betrekking tot deze onderzoeksobjecten bestudeerd worden, moeten data, ofwel gegevens, verschaffen over het object. Deze worden ook wel databronnen genoemd (p. 215). Het gaat hierbij om “(…) zaken als ervaringen en gedragingen, meningen en opvattingen, gevoelens en belevingen” (p. 215). Daarnaast zijn ook kennisbronnen belangrijk, omdat het de bedoeling is om de empirie te koppelen aan bestaande theorieën.

Als databron zijn in dit onderzoek personen erg belangrijk. Deze personen moeten fungeren als respondenten, wat inhoudt dat ze informatie over zichzelf geven (Verschuren & Doorewaard, 2007, p. 217). Het is dus de bedoeling homoseksuelen uit verschillende generaties te interviewen om zo de relevante data over henzelf te verzamelen. Zij weten namelijk zelf het beste hoe ze bepaalde gebeurtenissen ervaren hebben. Naast personen als databron, zullen media en literatuur gebruikt worden als kennisbron.

Per deelvraag (zie paragraaf 1.5) verschilt de nadruk die wordt gelegd op een bepaald type onderzoeksmateriaal. Voor de beantwoording van de eerste deelvraag is als bronnenmateriaal literatuur over de genoemde theoretische inzichten gebruikt. Daarnaast zijn media, zoals tijdschriften en internet, nuttig gebleken om extra kennis te vergaren. Het materiaal is ontsloten met behulp van zoeksystemen (Verschuren& Doorewaard, 2007, p. 239). De tweede deelvraag kan beantwoord worden door personen (bronnen) te spreken aan de hand van een face-to-face interview (manier van ontsluiting). De personen die geïnterviewd zullen worden, zijn homoseksuelen uit verschillende generaties in Nijmegen (soort bronnen). Het is de bedoeling om per generatie minstens twee personen te interviewen. Daarnaast vindt ter beantwoording van de tweede deelvraag een confrontatie tussen de verschillende data- en kennisbronnen plaats. De

30

verhouding tussen de verschillende zaken die hierboven behandeld zijn, wordt weergegeven in figuur 3.1. De pijlen laten de relatie tussen de verschillende aspecten van het onderzoeksmateriaal zien. Ze laten zien welke bronnen nodig zijn om kennis en data te verkrijgen in relatie tot het onderzoeksobject, hoe de bronnen ontsloten kunnen worden en tot welke informatiesoort verschillende typen bronnen leiden. De laatste pijl laat zien dat de verschillende informatiebronnen uiteindelijk met elkaar geconfronteerd worden.

Figuur 3.1 Onderzoeksmateriaal