• No results found

Hoofdstuk 5 – Conclusie en eigen aanbeveling

5.2 Eigen aanbeveling

Ik stel voor om een wettelijke bepaling op te nemen waarin wordt aangegeven wie als draag- en wensouders worden gekwalificeerd. Ook dient er een geschillenregeling in het leven te worden geroepen in het geval er een conflict ontstaat tussen de draag- en wensouder(s). Dit zou er als volgt uit kunnen zien:

1. Draagmoeder is de vrouw die zwanger is geworden met het voornemen een kind te baren ten behoeve van een ander die het ouderschap en ouderlijk gezag over dat kind wil verwerven.

2. Wensouder(s) is diegene die voornemens is het kind van de draagmoeder op te nemen in zijn of haar gezin en dit kind te verzorgen en op te voeden alsmede het ouderschap en ouderlijk gezag te verwerven.

3. Wensouder(s) is vanaf de geboorte ouder van het, uit de draagmoeder geboren, kind.

Geschillenregeling:

Indien een geschil rijst over het ouderschap over een kind, die door middel van een draagmoederschapsconstructie is geboren worden aangemerkt als ouder

38

b. In geval van genetisch verwantschap aan meerdere partijen, ter oordeel van de rechter.(dit zou ook kunnen met een bekende donor)

c. In geval gebruik is gemaakt van een onbekende donor en de andere donor is de draag- of wensouder, de genetisch verwante draag- of wensouder.

d. In geval gebruik is gemaakt van 2 onbekende donoren, ter oordeel van de rechter. N.B. In Nederland is het niet toegestaan gebruik te maken van anonieme donoren. Is dit wel het geval geldt sub d.

Om dit te realiseren dient in artikel 1:198 en 1:199 BW een extra zin te worden opgenomen die zou verwijzen naar bovenstaande regeling.

Met mijn voorstel sluit ik deels aan bij Van den Berg en Buijssen met betrekking tot het verlaten van het ‘mater semper certa est’- beginsel. Echter ben ik wel van mening dat hier geen onderscheid dient te zijn tussen hoog- en laagtechnologisch draagmoederschap. Ik acht het niet wenselijk om slechts hoogtechnologisch draagmoederschap te reguleren en de situatie zoals die nu is intact te laten voor laagtechnologisch draagmoederschap. Ondanks de mening van Shoots e.a. dat het verlaten van het ‘mater semper certa est’- beginsel waarschijnlijk, in de huidige politieke constellatie (dit was echter in 2004),177 niet haalbaar is ben ik van mening dat het in draagmoederschapsconstructies wel degelijk wenselijk is vanuit juridisch oogpunt. Hoewel dit voorstel geen einde maakt aan alle onzekerheden ben ik van mening dat het een grote verbetering zou zijn ten opzichte van de huidige ‘regeling’. Ik heb in mijn voorstel getracht zoveel mogelijk aan te sluiten bij de genetische ouders van een kind. Echter indien er een geschil rijst tussen de draag- en wensouders en er genetisch verwantschap aan meerdere partijen is, ben ik van mening dat gekeken moet worden naar alle omstandigheden van het geval. Mijns inziens kan de rechter, in combinatie met een onderzoek door de Raad, hier het beste over oordelen. Voorts stel ik voor om het opstellen van een draagmoederschapscontract verplicht te stellen. Ik ben echter niet van mening dat dit contract afdwingbaar dient te zijn. Mijns inziens zorgt het opstellen van een dergelijk contract voor een goed begrip, en realisatie van de vooropgezette plannen, voor alle betrokkenen.

177 Schoots, Van Arkel & Dermout, Wetsaanpassing in verband met draagmoederschap?, FJR 2004/76, P. 7. [online]

39

Literatuurlijst

websites

Afstamming, ouderlijk gezag en voogdij. [online via www.rijksoverheid.nl,

geraadpleegd op 12-03-2015]

 Afstand, Screening, Adoptie en Afstammingsvragen (ASAA). [online via www.kinderbescherming.nl, geraadpleegd op 15-07-2015]

 Hoe ver mogen wensouders gaan?, Kinderbescherming 24-10-2013 [online via www.kinderbescherming.nl, geraadpleegd op 12-03-2015]

 Schoots, M., Draagmoederschap, De Boorder Schoots 11-2011. [online via www.deboorderschoots.nl, geraadpleegd op 30-03-2015]

 Draagmoederschap, brochure nr. 11, Freya 03-2013 [online via www.Freya.nl, geraadpleegd op 13-03-15]

 Erkenning door de getrouwde man, Cleerdin en Hamer advocaten. [online via www.cleerdin-hamer.nl, geraadpleegd op 17-03-2015]

Hoogtechnologisch draagmoederschap, Vrije Universiteit medisch centrum 2015.

[online via www.VUmc.nl, geraadpleegd op 03-15]

 In Vitro Fertilisatie (IVF), Radboud universitair medisch centrum 04-2015. [online via www.radboudumc.nl (PDF), geraadpleegd op 12-05-2015]

 Oude Testament. [online via www.statenvertaling.net/bijbel/genesis.html, geraadpleegd op 01-03-2015]

 Sterren ineens ouders van nieuwe biologische kinderen, 2012 [online via www.biobattle.nl, geraadpleegd op 01-06-2015]

Wat is een draagmoeder? [online via www.rijksoverheid.nl, geraadpleegd op 08-03-

15]

Boeken

 Boer, J. de, Asser 1* Personen- en Familierecht, Kluwer 2010/695. [online via Kluwer Navigator, geraadpleegd op 11-04-2015]

Schrama, W.M. & Vlaardingerbroek, P.,Groene Serie Personen- en familierecht, 14

Draagmoederschap bij: Burgerlijk Wetboek Boek 1, Titel 11 Afstamming, Kluwer

40

Artikelen

 Berg, M. van den & Buijssen, C., Hoogtechnologisch draagmoederschap, DJ 2004/2277, 724-728. [online via Kluwer Navigator]

 Blauwhoff, R. J., Commentaar op Burgerlijk Wetboek Boek 1 art. 199, SDU 2014. [online via OpMaat personen- en familierecht, bijgewerkt tot 29-09-2014]

 Blauwhoff, R. J., Commentaar op Burgerlijk Wetboek Boek 1 art. 200, SDU 2014. [online via Rechtsorde, bijgewerkt tot 29-09-2014]

 Boele-Woeki, K., e.a.(in opdracht van het WODC), Rapport draagmoederschap en

illegale opneming van kinderen, WODC 2011. [online via www.wodc.nl]

 Kok, J., Afstand van ouderrechten, Tijdschrift voor Familie- en Jeugdrecht 2007, 42. [online via Rechtsorde]

 Quik-Schuijt, A.C., ‘Ethisch verantwoord draagmoederschap’, Tijdschrift voor Familie- en Jeugdrecht 2011/102. [online via Rechtsorde, bijgewerkt tot 18-10-2011]  Reinhartz, B.E., Wijze raad voor zwangeren met trouwplannen, Weekblad voor

Privaatrecht, Notariaat en Registratie 1998/6320, p.444-445. [online via Rechtsorde]  Schoots, M., Arkel, J. van & Dermout, S., Wetsaanpassing in verband

met draagmoederschap?, Tijdschrift voor Familie- en Jeugdrecht 2004/76, p. 1-8.

[online via Kluwer Navigator]

 Vlaardingerbroek, P.’Draagmoederschap: een gecompliceerde constructie’, Ars Aequi 52 2003/3, p. 171-178. [online via Rechtsorde, geraadpleegd op 04-03-2015]  Vlijmen, S.C.A. van & Tol, J.H. van der, Draagmoederschap in opkomst: specifieke

wet- en regelgeving noodzakelijk?, Tijdschrift voor Familie- en Jeugdrecht 2012/56, p.

1-13. [online via Kluwer Navigator]

 Vonk, M., The role of formalised and non-formalised intentions in legal parent-child

relationships in Dutch law (Utrecht Law Review 2008), Igitur 2008. [online via

https://www.utrechtlawreview.org/index.php/ulr/article/viewFile/70/70]

Officiële publicaties

 Brief van de minister van Veiligheid en Justitie, 13 april 2015, Den Haag, nr. 132.

Betreffende kamerstukken 28638, nr. 131, Overheid 2015. [online via Rechtsorde]

 Conceptverslag van een algemeen overleg over: Draagmoederschap, V&J 05-02- 2015. [online via www.tweedekamer.nl]

41  Staatscommissie Herijking Ouderschap zoekt ervaringsdeskundigen, NJB 2015/449.

[online via Rechtsorde]

Regelgeving

 Protocol Afstand, Screening, Adoptie en Afstammingsvragen, Raad voor de

Kinderbescherming 2013. [online via www.kinderbescherming.nl, geraadpleegd op 08-03-2015]

 Richtlijn Hoogtechnologisch draagmoederschap, NVOG 1998, No. 18. [online via Fiom.nl, geraadpleegd op 12-03-2015]

Telefonische bronnen

42

Jurisprudentielijst

 Rechtbank Utrecht, 18 juni 1997, NJ kort 1997, 59. (niet gepubliceerd)

 Rechtbank Groningen, 20 juli 2004, ECLI:NL:RBGRO:2004:AQ8757. [online via Rechtsorde]

 Rechtbank Haarlem, 11 september 2007, ECLI:NL:RBHAA:2007:BB4411. [online via Rechtsorde]

 Rechtbank Rotterdam, 11 december 2007, ECLI:NL:RBSGR:2007:BB9844. [online via Rechtspraak]

 Rechtbank Alkmaar, 29 oktober 2008, ECLI:NL:RBALK:2008:BG8903. [online via Rechtsorde]

 Rechtbank Den Haag, 14 september 2009, ECLI:NL:RBSGR:2009:BK1197. [online via Rechtsorde]

 Rechtbank Den Haag, 21 juni 2010, ECLI:NL:RBSGR:2010:BN1309. [online via Rechtsorde]

 Rechtbank Den Haag, 9 november 2010, ECLI:NL:RBSGR:2010:BP3764. [online via Rechtsorde]

 Rechtbank Den Bosch, 18 augustus 2011, ECLI:NL:RBSHE:2011:BR5334.[online via Rechtsorde]

 Rechtbank Den Haag, 18 januari 2012, ECLI:NL:RBSGR:2012:BV2597. [onlina via Rechtsorde]

 Rechtbank Haarlem, 28 november 2012, ECLI:NL:RBHAA:2012:BY4231. [online via Rechtsorde]

 Rechtbank Noord-Holland, 16 januari 2013, ECLI:NL:RBNHO:2013:10520. [online via Rechtsorde]

 Rechtbank Limburg, 10 juni 2013, ECLI:NL:RBLIM:2013:4014. [online via Rechtsorde]

 Rechtbank Noord-Nederland, 11 september 2013, ECLI:NL:RBNNE:2013:5503. [online via Rechtsorde]

 Rechtbank Noord-Holland, 20 november 2013, ECLI:NL:RBNHO:2013:11109. [online via Rechtsorde]

43  Hof Den Haag, 21 augustus 1998, ECLI:NL:GHSGR:1998:BL8269. [online via

Kluwer Navigator]

 Hof Leeuwarden, 6 oktober 2004, ECLI:NL:GHLEE:2004:AR3391. [online via Rechtsorde]

 Hof Den Haag, 10 februari 2010, ECLI:NL:GHSGR:2010:BL8563. [online via Rechtsorde]

 Hof Den Haag, 01 december 2010,ECLI:NL:GHSGR:2010:BO7387. [online via Rechtsorde]

 Hoge Raad 29 juni 1984, ECLI:NL:HR:1984:AC8484. [online via Kluwer Navigator]

 EHRM, 26 september 2014, zaak nr. 65192/11 en 65941/11. (Mennesson en Labassee

v. Frankrijk)

44

Bijlage

Ontkenning ouderschap door partner draagmoeder

Adoptie door wensouders Éénhoofdig gezag bij een van

de wensouders

Partneradoptie door andere wensouder

Draagmoeder ongehuwd Draagmoeder gehuwd

Beeindiging gezag draagouders, voogdij wensouders

Erkenning door een v/d wensouders of gerechtelijke vaststelling van het ouderschap

GERELATEERDE DOCUMENTEN