naar zijn stilletjes voortetende kroost. Het is een fideel wijf en het is een patent stel
jonkies dat hij daar heeft. Wat wil een mens eigenlijk nog meer? Waarom moet hij
altijd nog verlangen naar iets wat hij niet bezit, waarvan hij niet eens precies weet
wat het eigenlijk is? Heeft hij hier niet zijn hele bestemming: voor Mary en de jongens
te zorgen? Maar iets verzet zich daartegen. Daarvoor alleen ben je niet geboren. Van
een boom kun je zeggen dat hij er alleen is om vruchten te dragen, maar niet van een
mens. Een mens wil nog iets anders, iets méér, iets waarvoor hij geen naam heeft.
Hij kent het dikke woord ‘zelfverwerkelijking’ wel, maar het zegt hem niets. Het is
een woord zoals alle andere grote woorden. Goed om in redevoeringen en manifesten
mee te goochelen, goed voor politici en werkgevers, maar niet voor hem. Als je ze
op het dagelijks leven wilt toepassen, dan zie je hoe voos ze zijn en inhoudloos.
Gewone kletskoek, al die lange geleerde uitdrukkingen waar je je tong mee verstuikt
als je ze ooit zou gebruiken.
Hij is verzadigd, schuift het bord van zich af. Laten de mooischrijvers die dikke
woorden naar gebruiken, denkt hij. Het leven is anders, al is het nog zo simpel, nog
zo eentonig. Het is tegelijkertijd zoiets verdraaide wonderlijks; niet onder woorden
te brengen.
Nu beginnen de jongens te praten en wordt over en weer verteld. Ze zijn allen in
hun schik dat hij niet meer de straat op hoeft. Als het grut om acht uur naar z'n nest
is, vouwt hij de krant open, en leest hier en daar een stukje. Het interesseert hem niet
zo erg, hij heeft vandaag al genoeg gelezen. Die malloterij van een onbekende, de
melkboer die zijn wijf sloeg... Dat dit hem zo lang kan bezighouden. Hoewel het
hem niet moeilijk valt de sleutel te vinden... omdat hij ook wel eens Mary... en die
schrijver er zo net niets van gesnapt heeft, geen bal. Een vrouw slaan is helemaal
niet erg, het kan goed zijn voor allebei. Is hij er zelf niet beter van
geworden, een goed echtgenoot en vader? Het komt er maar op aan hoe je naderhand
bent, als het eenmaal gebeurd is. En daar zal dat rijkeluiszoontje nooit achter komen.
Als ze in die kringen een vrouw slaan, is het menens en meteen oorlog. Dan wordt
het direct moord en doodslag, echtscheiding en advocaten. De ezels! Met al hun geld
en mooie huizen zijn het ezels. Hij benijdt ze niet. Op stuk van zaken, neen! Niets
te ruilen. Hij heeft zijn brood, goed, laat het af en toe wat magertjes uitgevallen zijn,
misschien zelfs te weinig als de jongens straks groter zullen zijn. Maar hij heeft ook
zijn rust en zijn soort gelukje, zo hier te zitten tegenover Mary, die alweer bezig is
een nieuw kruis te zetten in Johnny's broek. Zo groeien die jongens. Vijftien jaren
huwelijk zijn zó om. Je went te veel aan elkaar, je verveelt je zelfs nu en dan bij
elkaar, maar tegelijk heb je deze veilige tederheid, dit gevoel van
zekerheid-dat-je-hierbinnen-niets-meer-gebeuren-kan. Dat is meer waard dan alles
ter wereld.
Eddy Jones staat op, kwasi om zijn pijp te halen. Hij zegt zelfs: ‘Waar ligt die
verdomde pijp toch...’ Maar hij gaat achter Mary staan, legt zijn handen op haar
schouders en buigt zich een heel klein beetje over haar heen.
Mary laat hem eerst enkele seconden begaan. Wat of hem plotseling bezielt...
Heeft hij iets uitgevreten? Mannen zijn net kinderen, ze worden lief zodra ze iets
hebben uitgespookt. Daar heeft ze ook haar kleine ondervindinkjes van. De man
blijft echter rustig achter haar staan; het lijkt wel of ze poseren moeten voor de
fotograaf. Dan keert Mary haar verbaasde gezicht naar hem omhoog en vraagt: ‘Wat
is-t-er toch, kerel?’
‘Niets,’ antwoordt Jones glimlachend, en geeft haar opeens een flinke zoen op
haar mond, die Mary niet geheel van harte beantwoordt, want zij vertrouwt deze
zeldzaam geworden spontaniteit niet recht. En als Eddy weer zijn krant zit te lezen,
kijkt ze hem lang en onderzoekend aan. Neen, hij is zo rustig, zijn gezicht is
goed, alleen een tikje geheimzinnig, een heel klein tikje anders dan anders. Werkelijk
genoeg om een vrouw als zij meteen weer verliefd op hem te maken. Hij is waarachtig
niet de eerste de beste, haar Ed, en ze zou zo graag willen doorgronden wat hij
eigenlijk aan zijn pet heeft, of wat hem dwars zit in zijn strot.
Nu is zíj het, die naar hem toe gaat en zegt: ‘Laat mij eens meekijken in je krant.’
En als de man haar het buitenblad wil geven, dat hij al gelezen heeft, laat ze zich
stilletjes op zijn knie glijden en slaat haar arm om zijn nek. Terwijl ze daar warm en
zwaar bij hem zit, kan Jones de verzoeking niet weerstaan haar nogmaals te zoenen,
en met dat jeugdige van vroeger, dat ze lang niet meer bij hem zag, te zeggen: ‘Zo
wijf, ben je daar...’
‘Je doet ook zo Don Juan-achtig vanavond,’ verdedigt Mary zich, en nestelt zich
nog dichter tegen hem aan. Daarna gebruikt ze al haar vrouwelijke list om hem aan
het praten te krijgen. Ach, een man als hij heeft niet veel achterdeurtjes meer als het
eenmaal zover is.
‘Waarom ben je zo... vanavond?’ vraagt ze lief.
‘Ik dacht: wat hebben we 't goed samen getroffen, en jij... een wijffie dat nog best
te zoenen valt,’ vertelt Eddy openhartig.
‘Maar hoe kwam het dat je dat juist nóu dacht. Is er dan iets gebeurd vandaag?’
Mary's stem klinkt een tikkeltje bezorgd en Eddy kijkt er even van op.
‘Niets is er gebeurd. Een mens heeft zo zijn gedachten... die komen en gaan
wanneer ze willen. Je weet wat een dromer ik af en toe ben.’
‘Je bent de hele tijd al zo in gedachten; er moet toch iets zijn,’ houdt de vrouw
zacht en hardnekkig vol. ‘Aan tafel heb je geen tien woorden gezegd.’
Eddy lacht. ‘Je bent niet wijs, mens. Maar, nou ja, een reden zal er wel zijn.
Waarom kan een vrouw niet rusten voordat ze alles weet?’
‘Omdat ik nog van je hou,’ antwoordt Mary zachtjes, terwijl ze erbij bloost als was
ze nog een jong meisje.
Eddy is verbaasd en opgetogen; hij had nooit kunnen denken dat ze nog zo was.
Het brengt hem zelf ook in een speelse stemming, en plagerig zegt hij: ‘Wat krijg ik
van je wanneer ik het vertel?’
‘Je moet het zó vertellen,’ vleit de vrouw op zijn knie.
‘Wat krijg ik?’ houdt de man vol. En Mary aarzelt niet nu haar sterkste wapen te
gebruiken, het wapen waartegen ze hem weerloos weet.
‘Straks,’ zegt ze geheimzinnig en wijst naar de slaapkamerdeur.
‘O jij kleine kwaaie snol,’ lacht Eddy en omhelst haar. Met haar gezicht in zijn
trui dwingt ze nog: ‘Vertel dan op.’
‘Nou, 't is heel eenvoudig,’ antwoordt de ander. ‘Ik zit toch altijd zo'n beetje te
denken over wat ik zetten moet. Vandaag had ik een stukje van een boek van de een
of andere snoeshaan... Je weet dat ik nooit romans lees, want dat is allemaal leugen
en bedrog, of hoge kunst waar we toch niet bij kunnen. Maar dit ging over een
melkboer die zijn vrouwmens had afgetuigd, midden op de weg. Nou, en toen dacht
ik nog: ik ben ook wel eens rottig tegen je geweest. Niet dat het op zichzelf zo erg
is, om er zo'n herrie over te maken als die schrijfpaljas, maar ik dacht... nou ik dacht:
je bent toch een patent wijf, en nog lief, en ik vind, we moesten maar... Verdomd,
m'n knieën zakken door, zo zwaar als je geworden bent!’
‘Dat zei je vroeger ook niet, ouwe jongen,’ antwoordt Mary lachend terwijl ze van
z'n knieën opstaat, nu hij is opgehouden met zijn zacht op en neer wiegen. Een zucht
van verlichting is haar ontsnapt. Neen, hij is haar eigen oude goede Eddy. Een dromer
op zijn manier, maar een kerel uit duizenden.
‘Schiet een beetje op, en laat ons naar bed gaan,’ vermaant de man. Hij heeft zijn
arm om haar brede heup geslagen, terwijl ze
bij de slaapkamerdeur staan, die voorzichtig geopend wordt. Want ze moeten heel
zachtjes zijn om het dochtertje niet te wekken, dat in deze kleine woning nog steeds
bij hen op de kamer slaapt.
In document
Albert Helman, De G.G. van Tellus · dbnl
(pagina 69-74)