De duurzaamheid van ondernemerschap is een indicatie voor de mate van succes van de onder-neming. Een vereiste om de duurzaamheid te onderzoeken is de mogelijkheid om de onderne-mers met een AO-uitkering in de tijd te kunnen volgen. Deze analyse focust zich daarom op de ondernemers met een AO-uitkering ultimo 2014. Hierdoor is het mogelijk om de duurzaamheid van de onderneming voor een periode van vijf jaar te bekijken. Een deel van deze personen heeft voor 2014 al langere tijd een onderneming. Door hen (ook) mee te nemen in de beschrijvende
€ 0
€ 5.000
€ 10.000
€ 15.000
€ 20.000
€ 25.000
2015 2017 2019
Hoog- en middelbaaropgeleiden
€ 0
€ 5.000
€ 10.000
€ 15.000
€ 20.000
€ 25.000
2015 2017 2019
Laagopgeleiden
Werknemers: inkomen uit loondienst Wsw-werknemers: inkomen uit loondienst Pure ondernemers - inkomen uit onderneming Hybride ondernemers : inkomen uit loondienst Hybride ondernemers : inkomen uit onderneming
ONDERNEMERS IN DE WAJONG 19
statistiek wordt de duurzaamheid van (startende) ondernemingen overschat. De analyse maakt daarom steeds onderscheid naar gevestigde ondernemers13 en startende ondernemers.14
Hoofdstuk 2.2 laat zien dat een deel van de ondernemers naast ondernemer, ook werknemer is.
Figuur 2.13 laat zien dat een deel van de startende Wajongers die in 2014 ondernemer is en geen inkomsten uit loondienst heeft, na vijf jaar wel inkomsten uit loondienst heeft. Dit geldt voor 35 procent van de startende ondernemers.15 Omdat een deel van de ondernemers zonder inkomsten uit loondienst in 2014 over tijd ook inkomsten uit loondienst krijgt, maakt dit hoofdstuk geen opsplitsing naar ondernemers met of zonder inkomsten uit loondienst.
Figuur 2.13 35 procent van de startende ondernemers die in 2014 alleen inkomsten hadden uit onderneming heeft 5 jaar later (ook) inkomsten uit loondienst.
Bron: SEO Economisch Onderzoek, op basis van CBS-Microdata.
Toelichting: Groep startende ondernemers (onderneming sinds 2013 of 2014) die in 2014 alleen inkom-sten uit onderneming heeft en niet uit loondienst. N=1.014.
Groot deel van de ondernemingen is na vijf jaar nog ondernemer
Na vijf jaar is bijna 70 procent van de gevestigde ondernemers nog steeds ondernemer, zie Figuur 2.14.16 Van de startende ondernemers stopt 40 procent al vrij snel na de start van de ming. Na 2015 daalt het aantal ondernemers relatief constant, net als bij de gevestigde mers te zien is. Na vijf jaar is nog 40 procent van de startende ondernemers actief als onderne-mer. Het is hier wel belangrijk om op te merken dat de groep starters en gevestigden verschillen in kenmerken, vooral qua leeftijd. De gevestigden zijn gemiddeld ouder dan de starters. De star-ters zijn verder gemiddeld iets lager opgeleid.
13 In 2012 en 2013 ook al ondernemer
14 Ondernemer sinds 2013 of 2014
15 18 procent voor de gevestigde ondernemers. Zie Bijlage D.
16 Het aandeel startende ondernemers dat na vijf jaar nog steeds actief is als ondernemer verschilt tussen Figuur 2.13 en Figuur 2.14. Dit komt doordat Figuur 2.13 kijkt naar de startende ondernemers zonder inkomsten uit loondienst in 2014 en Figuur 2.14 kijkt naar alle startende ondernemers.
100%
2014 2015 2016 2017 2018 2019
Alleen inkomen onderneming Inkomen onderneming en loondienst Alleen inkomen loondienst Geen inkomen uit arbeid
Figuur 2.14 40 procent van de ondernemende Wajongers stopt al vrij snel na de start met de on-derneming.
Bron: SEO Economisch Onderzoek, op basis van CBS-Microdata.
Toelichting: N=1.388 voor de gevestigde ondernemers en N= 1.347 voor de startende ondernemers.
De inkomsten uit onderneming stijgen
De inkomsten uit onderneming voor degene die dat jaar nog steeds ondernemer zijn stijgt over tijd. Figuur 2.15 laat de ontwikkeling in de bruto inkomsten uit ondernemerschap zien. Voor de gevestigde ondernemers stijgt het jaarinkomen uit onderneming over deze periode met ruim 4.000 euro. Het inkomen van de startende ondernemers groeit zoals verwacht vooral in de eerste jaren sterk. De totale groei bedraagt ruim 12.000 euro. De groep ondernemers verandert over tijd van samenstelling. Na vijf jaar zijn er vooral succesvolle ondernemingen over. Daarom laat de rechter figuur in Figuur 2.15 de ontwikkeling van de inkomsten zien voor alleen diegenen die de gehele periode 2014-2019 ondernemer zijn. Op die manier wordt de ontwikkeling van de inkomsten van dezelfde groep bekeken. Ook bij deze groep is een flinke stijging zichtbaar.
0%
20%
40%
60%
80%
100%
2014 2015 2016 2017 2018 2019
Gevestigde ondernemers Startende ondernemers
ONDERNEMERS IN DE WAJONG 21
Bron: SEO Economisch Onderzoek, op basis van CBS-Microdata.
Toelichting: Panel 1: In 2014 is N=1.388 voor de gevestigde ondernemers en N= 1.347 voor de startende ondernemers, in 2019 is N= 927 voor de gevestigde ondernemers en N= 542 voor de star-tende ondernemers. Panel 2 laat alleen de inkomsten zien voor de ondernemers die de totale periode ondernemer zijn (2014-2019). N=838 voor de gevestigde ondernemers en N=410 voor de startende ondernemers.
Wat maakt dat sommige ondernemers voor een lange periode een onderneming hebben en som-migen het maar een korte tijd volhouden als ondernemer? Om deze vraag te beantwoorden verge-lijkt Tabel ondernemers die de gehele observatieperiode (2014-2019) inkomsten uit onderneming hebben met ondernemers die één of twee jaar inkomsten uit onderneming hebben. Ondernemers die langer hun onderneming weten te behouden zijn hoger opgeleid en vaker man. Leeftijd lijkt geen rol te spelen. De analyse die de invloed van een aantal kenmerken tegelijkertijd bestudeert – de multivariate analyse – laat dezelfde resultaten zien, zie Bijlage B.
€ 0
€ 4.000
€ 8.000
€ 12.000
€ 16.000
€ 20.000
2014 2015 2016 2017 2018 2019
Alle gevestigde en startende ondernemers
Gevestigde ondernemers Startende ondernemers
€ 0
€ 4.000
€ 8.000
€ 12.000
€ 16.000
€ 20.000
2014 2015 2016 2017 2018 2019
Subgroep: de gehele periode ondernemer
Gevestigde ondernemers Startende ondernemers
Figuur 2.15 Het inkomen uit onderneming van de langdurige en startende ondernemers stijgt over tijd (links). Ook voor de groep ondernemers die de gehele periode ondernemer zijn (rechts).
Tabel 2.4 Duurzame ondernemers hebben gunstigere arbeidsmarktkenmerken dan niet-duur-zame ondernemers.
Duurzaam: gehele periode 2014-2019
on-dernemer Niet duurzame ondernemer (maximaal 2 jaar) Geslacht
Man 61% 50% ***
Leeftijd
Jonger dan 30 70% 72%
31 tot 40 21% 21%
Ouder dan 41 8% 7%
Opleidingsniveau
Hoog 21% 17% *
Middelbaar 45% 38% **
Laag 31% 41% ***
N 410 916
Bron: SEO Economisch Onderzoek, op basis van CBS-Microdata.
Toelichting: Kenmerken van personen die sinds 2013 of 2014 ondernemer zijn, opgesplitst in duurzame en niet-duurzame ondernemers. Sterren geven significante verschillen tussen de onderne-mers en de andere twee groepen aan. * p < 0.05, ** p < 0.01, *** p < 0.001
Tussenconclusie
Ongeveer de helft van de ondernemers is na vijf jaar nog steeds actief als ondernemer. Voor de startende ondernemers ligt het aandeel lager (40 procent) dan voor de gevestigde ondernemers (0 procent). De inkomsten uit onderneming stijgen over tijd, ook voor de groep die de gehele periode ondernemer is. Een deel van de ondernemers heeft na verloop van tijd (ook) inkomsten uit loon-dienst. De ondernemers die langer aan het werk zijn als ondernemers hebben gunstigere arbeids-marktkenmerken (vaker hoog of middelbaar opgeleid) dan de ondernemers die maar enkele jaren een onderneming hebben.
ONDERNEMERS IN DE WGA 23
3 Ondernemers in de WGA
Zo’n 5 procent van de personen met een WGA-uitkering heeft jaarlijks inkomsten uit onderneming. Dit hoofdstuk beschrijft de kenmerken van deze ondernemers en hun onderneming. Welke kenmerken zorgen voor een succesvolle onderneming?
3.1 Aantallen
Jaarlijks heeft gemiddeld 5 procent van de WGA’ers inkomsten uit onderneming, zie Figuur 3.1.
In 2019 gaat het om bijna 12.000 personen. In de periode 2014-2019 neemt het aandeel met 0,8 procentpunt toe. De meeste ondernemers zijn aan het werk als zelfstandige. Niet alleen het aandeel ondernemers neemt toe over de observatieperiode, ook het aandeel WGA’ers met alleen inkomsten uit loondienst neemt toe. In 2019 bedraagt dit aandeel bijna een derde van de WGA’ers.17 Figuur 3.1 Het aandeel WGA’ers met een onderneming neemt toe met 0,8 procentpunt
Bron: SEO Economisch Onderzoek, op basis van CBS-Microdata.
Toelichting: Van de gemiddeld 170.000 arbeidsongeschikten met een WGA-uitkering.