3 Data analyse
5 Ik voel mij onveilig met zo'n bril op mijn hoofd, omdat (n=67)
4.4 Discussie en aanbevelingen
In de inleiding noemde ik drie redenen waarom VR (nog) niet als leermiddel wordt toegepast: kosten, de huidige stand van de technologie en de kennis en kunde van docenten. Allereerst kom ik daar op terug. Vervolgens ben ik bij het doen van mijn onderzoek tegen nog een aantal punten of gedachten aan gelopen. Wat zijn mijn ervaringen?
Allereerst de kosten. Voor iets meer dan honderd euro heb ik 25 degelijke cardboards aangeschaft, die gemakkelijk te vouwen zijn en minder snel uit elkaar vallen dan de cardboards van Google. De software TeachVR heb ik kosteloos kunnen gebruiken met een tijdelijk account dat ik van VROwl had gekregen om mijn lessen mee te geven. Sinds deze maand kan een Google Tour rechtstreeks naar Google Expeditions ingeladen worden (ik moet het zelf nog proberen).
Hierdoor is de software om kwalitatieve goede VR-tours zelf te maken met Google Streetview beelden nu gratis beschikbaar. De kosten lijken in eerste instantie het probleem niet. Maar mijn ervaring leert nu dat er wel degelijk geïnvesteerd zal moeten worden in goede headsets omdat de cardboards met telefoon niet bij alle leerlingen werken of dat zij er lichamelijke ongemakken door krijgen. Of dit met de duurdere headsets ook het geval zal zijn moet worden onderzocht.
Ten tweede, de stand van de technologie. Veel leerlingen kregen hoofdpijn, werden misselijk tijdens de VR-les. Veel mobiele telefoons van de leerlingen waren te groot voor de headset, een aantal telefoons was niet te oud om mee te werken, of de ‘ververssnelheid’ van het scherm was te laag. Dit zorgde voor problemen. In het learner report geeft ruim 40% van de respondenten aan dat de les verbeterd kon worden met betere technologie.
Mijn intentie was geschikte headsets te huren, maar de kosten bleken voor dit onderzoek te hoog en ik heb op korte termijn geen sponsor kunnen vinden. De prijs van een goede headset is vergeleken met voorheen snel omlaag gegaan maar is nog steeds behoorlijk hoog wanneer je er een “klassenset” wilt hebben. Ook verbetert de technologie zo snel dat het moeilijk te bepalen is wanneer je “in moet stappen”, wanneer is het een verantwoorde investering? Mijn collega en studiegenoot Bas Trompert (2018) heeft in zijn scriptie duidelijk omschreven wat de huidige mogelijkheden zijn.
De kennis en kunde van docenten. Aardrijkskunde is naar mijn mening het vak bij uitstek waar met nieuwe technologieën gewerkt kan worden. Zelfs met een geringe kennis van Google Streetview is er al mee te werken. Zeker een Google Tour is zo gemaakt en deze kan nu, zoals ik hierboven al schreef, in Google Expeditions ingeladen worden en door leerlingen gedownload. Moeilijk is het niet meer. Maar zoals bij alle nieuwe ict-toepassingen zal er sprake zijn van natuurlijke vormen van weerstand. Oplossingen hiervoor zijn bijvoorbeeld het geven van veel en goede voorbeelden van VR-lessen, ondersteuning van het KNAG of het geven van workshops. En meer onderzoek naar het geven van VR-les zou ook helpen.
Tenslotte de vaardigheid van de leerlingen met dit nieuwe leermiddel. Om het onderzoek naar leereffecten van VR goed te kunnen doen, zal er een breder en langduriger vervolgonderzoek moeten plaatsvinden. Als de nieuwigheid van VR verdwijnt en daarmee de onwennigheid en opwinding van de studenten over het leermiddel op zichzelf, kunnen zij zich focussen op de leerstof en kunnen de leereffecten zo beter gemeten worden.
Tijdens het doen van dit onderzoek stuitte ik op een aantal problemen en gedachten. Deze zouden nog onderwerp kunnen worden van toekomstig onderzoek.
Bij aardrijkskunde zijn kaarten heel belangrijk. Als leerlingen een foto te zien krijgen moeten ze deze kunnen plaatsen in de wereld. Naast een foto in een boek kan een kaart, maar hoe wordt dat opgelost in een VR omgeving? Het lijkt me interessant onderzoek te doen naar wat docenten en leerlingen de beste oplossing vinden. Wordt het de headset afzetten en een begeleidende kaart bekijken? Of een kaart op de grond plaatsen in de VR omgeving? Wat werkt?
Een volgende aanbeveling over de mogelijkheden van VR betreft de combinatie van beeld en tekst in een VR omgeving. Rau et al. (2018) onderzochten de leessnelheid van studenten in een VR omgeving. Zij deden onderzoek naar de vraag: hoe plaats je tekst in een 3D omgeving. Het ligt voor de hand tekst over de achtergrond te leggen en daarmee beïnvloed je de leesbaarheid. Het kan de leesbaarheid doen afnemen, maar dat de tekst staat in de omgeving waar het over gaat kan juist weer voordelig zijn. Ze kwamen tot de conclusie dat studenten 10% langzamer lazen in een VR omgeving dan van een plat LCD scherm. Iets om bij het maken van het materiaal rekening mee te houden.
VR kan ook een antwoord zijn op het actuele vraagstuk van subjectiviteit in beelden die aangeboden worden. Een fotograaf maakt bij het nemen van een foto altijd een persoonlijke keuze in wat hij wel en wat niet laat zien. Hij kiest het kader en daarmee: een door hem bepaald deel van de werkelijkheid. Zo is een foto, hoe objectief en natuurgetrouw ook bedoeld, altijd een subjectieve weergave van de situatie.
Met 360 graden foto’s is het de voor een groot deel de kijker die bepaalt waar hij of zij naar kijkt. Beelden zijn hier in hun werkelijke context geplaatst. Uiteindelijk neemt de fotograaf wel nog een keuze in het moment van de opname, maar alles wat aanwezig is staat op de foto. Zeker nu er zo veel discussie is over fake news zijn 360 graden foto’s misschien wel een oplossing?
Dit punt werd ook genoemd door een leerlingen in het learner report op de vraag “Door het gebruik van VR ben ik beter gaan begrijpen hoe...” gaf deze leerling als antwoord: “De wereld in elkaar zit want fotografen zetten alleen de mooiste plaatjes op de foto en met VR kun je alles zien.”
Als laatste wil ik graag eindigen met een advies aan alle docenten die dit onderzoek lezen. Ga vooral experimenteren met VR in de klas. Alleen ervaring en fouten maken kan leiden tot goede lessen met behulp van VR. Het is een mooie
tool om leerlingen mee te nemen naar werelden die buiten bereik lijken in het klaslokaal. Het learner report geeft aan dat leerlingen enthousiast zijn en het een leuke manier van leren vinden.
In de bijlagen staat een lijstje met bronnen dat van pas kan komen bij het gebruik van VR in de klas. Een Google Tour maken en bekijken kan ook zonder headset maar met alleen een telefoon of tablet. Met behulp van de gyroscoop in het device kan je toch het gevoel hebben dat je rondkijkt. Sinds deze maand kan je de Google Tour ook importeren in Google Expeditions zodat je een volwaardige VR les kunt geven. Ik raad wel aan om in kleine groepen te beginnen.
Referentie
Chiao, Chen, Huang (2018). “Examining the usability of an online virtual tour-guiding platform for cultural tourism education” https://doi.org/10.1016/j.jhlste.2018.05.002
Berg, van den G. Bosschaart, A. Kolkman, R. Pauw, I. Van der Schee, J. Vankan, L. (2009). “Handboek vakdidactiek aardrijkskunde”. Amsterdam: Landelijk Expertisecentrum Mens- en Maatschappijvakken.
Bossard, C., Kermarrec, G., Buche, C. (2008) “Transfer of learning in virtual environments: a new challenge?” https://doi.org/10.1007/s10055-008-0093-y
Brown, A. Green. T. (2016). “Virtual Reality: Low-Cost Tools and Resources for the Classroom”. TechTrends, 60:517–519. DOI: 10.1007/s11528-016-0102-z
Daalder, L. (2018)
https://www.marketingfacts.nl/berichten/van-hype-naar-trainingen-virtual-reality-als-krac htige-tool geraadpleegd op 17-12-2018
Field, A. Miles, J. Field, Z. (2012). “Discovering Statistics using R” Londen: SAGE.
Fraser, B. (2018). “Now students can create their own VR tours”.
https://www.blog.google/outreach-initiatives/education/tour-creator-schools-vr/ 13-12-2018
Geen auteur (2018)
http://aardrijkskundeijbu.wixsite.com/aardrijkskunde/aarde-leerdoelen, IJburg College. Geraadpleegd op: 02-11-2018
Google https://edu.google.com/products/vr-ar/expeditions Geraadpleegd op: 02-11-2018
Hansman, H. (2016) “How Can Schools Use Virtual Reality?“
https://www.smithsonianmag.com/innovation/how-can-schools-use-virtual-reality-180957 974/ Geraadpleegd op: 13-12-2018
Hammang, C. Gough, P. Liu, W. Jiang, E. Ross, P. Cook, J. Poronnik, P. (2018) “Life sciences in virtual reality: first-year students learning as creators” Proceeding SIGGRAPH Asia 2018 Posters. https://doi.org/10.1145/3283289.3283328
Harmsen, S. Krikke, M. Van der Schee, J. (2015) “Virtueel veldwerk”. Geraadpleegd op: https://geografie.nl/artikel/virtueel-veldwerk 13-12-2018
Hoobroeckx, F. Haak, E.M. (2002) “Onderwijskundig ontwerpen” Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
Kim, Y.R., Kim, G.J. (2017). “Presence and Immersion of “Easy” Mobile VR with Open Flip-on Lenses”. VRST ’17, Sweden. DOI: 10.1145/3139131.3139147.
Lange, R. de, Lodewijk, M. (2017). “Virtual Reality & Augmented Reality in het primair onderwijs”. Virtual Reality Learning Lab, Universiteit Leiden.
Makransky, G., Terkildsen, T.S., Mayer, R.E. (2017) “Adding immersive virtual reality to a science lab simulation causes more presence but less learning” https://doi.org/10.1016/j.learninstruc.2017.12.007
NASA Goddard (geen auteur) (2018). “Inside Hurricane Maria in 360°“. https://youtu.be/A7MIVsE2oMM geraadpleegd op: 29-12-2018
Oculus VR blog (2018)
https://www.oculus.com/blog/announcing-oculus-education-pilot-programs-in-taiwan-ja pan-and-seattle/ Geraadpleegd op 02-11-2018
Rau, P. Zhenga, J. Zhi Guoa, Jiaqi Lib (2018). “Speed reading on virtual reality and augmented reality” https://doi.org/10.1016/j.compedu.2018.06.016
Ruijters, M. (2012) “Taxonomie - Bloom”. Uit: Canon van het leren.
Shute, V.J., Rahimi, S. Emihovich, B. (2017). “Assessment for Learning in Immersive Environments”. Virtual, Augmented, and Mixed Realities in Education (pp.71-87). DOI 10.1007/978-981-10-5490-7_5
Shute, V.J., Emihovich, B. (2018). “Assessing Problem-Solving Skills in GameBased
Immersive Environments”. Second Handbook of Information Technology in Primary and Secondary Education. DOI: 10.1007/978-3-319-71054-9_40
Teisl, Mario F. & Noblet, Caroline L. & Corey, Richard R. & Giudice, Nicholas A., 2018. "Seeing clearly in a virtual reality: Tourist reactions to an offshore wind project," Energy Policy, Elsevier, vol. 122(C), pages 601-611. DOI: 10.1016/j.enpol.2018.08.018
Trompert, B. (2018). “Aardrijkskunde met Virtual Reality” Eindpaper Ontwerponderzoek, ILO, UvA.
Tussyadiah, Wang, Jung, Claudia tom Dieck (2018) “Virtual reality, presence, and attitude change: Empirical evidence from tourism” https://doi.org/10.1016/j.tourman.2017.12.003
UnboundVr (geen datum) https://unboundvr.nl/overzicht-virtual-reality-hal-nederland geraadpleegd op 19-12-2018
Verbeek, D. (2016). “Virtual Reality in Education?!” Edulearn Conference Proceedings. Barcelona.