Dijkvak 5: Zomerdijk

PQ’s: 05 – 06 – 170. Foto’s: 58-62, 72-73, 1342-1346, 1348-1349, 1352-1353.

Beheer: Schapenbegrazing (verpacht aan Boer; oud recht). In dit vak loopt geen weg over de kruin, ook geen wandelpad.

Dit dijkvak is vegetatiekundig gezien misschien wel het meest interessante van de gehele zomerdijk en behoort tot de meest interessante vakken in het gehele noordelijke beheersgebied van het Waterschap. Nergens op de Zomerdijk is zo veel Veldgerst (Rode Lijst soort) in de vegetatie aangetroffen als op dit dijkvak. Daarnaast komt veel Behaarde boterbloem voor (een soort die net als Veldgerst van oudsher karakteristiek is voor dijken in het stroomgebied van de Eem). Mogelijk komt zelfs Knolvossestaart voor maar de initiële determinatie hiervan kon helaas niet meer gecontroleerd worden.

De vegetatie is merendeels te karakteriseren als Beemdgras-Raaigrasweide met duidelijke kenmerken van de Kamgrasweiden (Veldgerst subassociatie). Wat daarbij opvalt is dat veel ruigte indicerende soorten die elders op de Zomerdijk wel voorkomen hier grotendeels ontbreken. Wel komt in het noordelijke gedeelte van het

Actuele VTV typen: W2, maar ook R en W1.

Interessante soorten: geen. Wel moet daarbij aangetekend worden dat dit dijkvak in het najaar geïnventariseerd is en hoewel de zichtbaar ruigere omstandigheden inderdaad minder gunstig lijken dan in de omliggende vakken kan daarom niet uitgesloten worden dat in beperkte mate toch Veldgerst en/of Behaarde boterbloem voorkomen. Dit dient in het voorjaar nader onderzocht te worden.

Probleemsituaties:

- Brandnetel. Op het buitentalud is rond de teen van de dijk regelmatig sprake van plekken met Brandnetel (foto 1326). Het gaat niet altijd om zeer grote hoeveelheden, maar aangezien de situatie zich over de gehele lengte van het dijkvak voordoet kan toch van een probleem gesproken worden.

In het noordelijke deel van het dijkvak speelt dit probleem vooral daar waar de teen van de dijk over gaat in een vlakker grasland (zie foto’s 1326-1329). In de zuidelijke helft ontbreekt het vlakke grasland en doet het probleem zich voor waar de teen van de dijk overgaat in de sloot (foto 1340). - Opkruipend Riet. Bij het grote wiel halverwege langs het dijkvak (bij dwarshek over de dijk) komt op het binnentalud hoog opkruipend Riet voor (GPS markering ‘Riet-Hek’, foto’s 57 en 1338-1339). Hoewel dit goed uitgemaaid wordt blijft het maaisel hier liggen als een dikke verterende laag (in elk geval in het jaar van onderzoek). Riet zelf is vervolgens de enige soort die hier doorheen weet te dringen zodat het probleem op deze manier niet vermindert.

Streefbeeld: Soortenrijke Kamgrasweide (W3; Veldgerst subassociatie).

Globaal beheersadvies: Huidige beheer intensiveren, zodat de vegetatie kort de winter in gaat. Dit betekend maatwerk en een verschillend aantal graasdagen per jaar, in ovetrleg met de pachter of herder is dit realiseren. Langs de teen van de dijk enkele jaren additioneel maaien en afvoeren om Brandnetels tegen te gaan. Bij het wiel, daar waar Riet steeds verder het binnentalud opkruipt, meerdere malen per jaar maaien met afvoer (!) van het maaisel.

problematische hoeveelheden. Volgens de VTV dijkgrasland typologie betreft het een soortenarme Kamgrasweide (W2).

Rond de wielen in het middengedeelte van het vak is het binnentalud enigszins onregelmatig van vorm en helling (foto’s 62, 1343, 1353). Ook de hogere delen bij de rand van de sloot zijn in dit gedeelte interessant. Op deze punten komt een wat schralere vegetatie voor (o.a. PQ 170) die duidelijk als Kamgrasweide te benoemen is en waarin ook Kamgras zelf aanwezig is (Rode Lijst). Binnen de VTV typologie gaat het hier om soortenrijke Kamgrasweide (W3). Dergelijke schrale en goed ontwikkelde Kamgrasweiden zijn binnen het stroomgebied van de Eem verder nergens aangetroffen.

Subvak: oost van Korte maatsweg.

Het laatste stukje van dit dijkvak (het meest zuidelijke en oostelijke deel, ten oosten van weg richting het gemaal) heeft een heel ander karakter (foto 63). De vegetatie is hier duidelijk ruiger, maar er zijn op dit korte stukje geen vegetatieopnamen gemaakt.

4.2.7 Dijkvak 6: Zomerdijk (toegangweg gemaal Ens) PQ’s: 1 – 2. Foto’s 7-15, 3-6, 71.

Beheer: schapenbegrazing. Op dit dijkvak loopt de toegangsweg naar het gemaal. De vegetatie is hier tamelijk soortenarm en volgens de landelijke vegetatietypologie te karakteriseren als Beemdgras-Raaigrasweide met een aspect van de rompgemeenschap van Gestreepte witbol en Engels raaigras. De vegetatie is zeer arm aan kruiden en weinig waardevol, maar in het algemeen niet ruig (afgezien van de enkele hieronder genoemde probleempunten). Buiten de proefvlakken is in dit vak

Actuele VTV typen: W2, lokaal W3.

Interessante soorten: Veldgerst (Rode Lijst ‘gevoelig’) komt hier voor met forse abundanties. Ook Behaarde boterbloem komt hier veel voor. Kamgras (Rode Lijst ‘gevoelig’ ) komt op diverse plekken voor, zij het spaarzaam. Mogelijk komt tevens Knolvossestaart in dit dijkvak voor (Rode Lijst ‘bedreigd’) maar dit dient in het voorjaar nader gecontroleerd te worden (PQ 5).

Probleemsituaties: geen.

Streefbeeld: Soortenrijke Kamgrasweide (W3; Veldgerst subassociatie).

Globaal beheersadvies: Huidige beheer continueren. Het advies is om, wanneer het oude pachtrecht uitsterft, in dit vak zeer voorzichtig te zijn met beheerswijzigingen. Er loopt momenteel geen weg over de kruin en ook geen wandelpad. Bij een eventuele openstelling als wandelpad is het belangrijk om het huidige karakter en beheer van het dijkvak toch zoveel mogelijk te handhaven.

Probleemsituaties:

- Kale plek bij duiker op het buitentalud net ten oosten van de Korte maatsweg (GPS F063, foto 63).

- Brandnetel is veel aanwezig op dit hele subvak (zie ook foto 63).

- Enorme Brandnetelruigte langs de bebouwing op het aller zuidelijkste gedeelte van dit vak (GPS F072, foto 72, vlak bij gemaal, buitentalud onder bomen).

Veldgerst waargenomen (Rode Lijst soort), maar het ging daarbij om slechts enkele exemplaren.

Ook volgens de VTV typologie gaat het om Beemdgras-Raaigrasweiden (W1). Het binnentalud zou plaatselijk (PQ 1) beschouwd kunnen worden als overgang van de Beemdgras-Raaigrasweiden naar een soortenarme Kamgrasweide (W1/2).