Voor het onderzoek is het nuttig om toe te lichten wie Sylvana Simons is. Dit is van belang om Simons in een bepaalde context te plaatsen tijdens de analyse van de talkshows en Facebook en Twitter. Ook worden de talkshows kort toegelicht om te begrijpen waarom Simons daar te gast is. Ten eerste zijn de talkshows uiteengezet. Ten tweede verduidelijkt de context de rol van Sylvana Simons in de media.
2.1 De talkshows
In het hedendaagse televisielandschap zijn er drie dagelijkse talkshows die zowel nieuws, entertainment en de politiek bespreken. De televisieprogramma’s De Wereld Draait Door (Vara, 2005-heden), Pauw (Vara, 2014-heden), Pauw en Jinek (Vara, febuari en maart 2017) en RTL Late Night (RTL, 2013-heden) zijn de Nederlandse talkshows waarin wisselend entertainment en politieke gesprekken de revue passeren. In de maanden februari en maart van 2017 is het aparte late night talkshow geweest tijdens de verkiezingstijd in Nederland (de verkiezingen vonden plaats op 15 maart 2017). Sylvana Simons komt met enige regelmaat langs om zowel te spreken over politieke kwesties als over persoonlijke verhalen. De commerciële RTL Late Night en NPO Pauw zijn twee concurrerende late night programma’s, waarbij RTL om half 11 ’s avonds begint en Pauw om 11 uur. De Wereld Draait Door is met de meeste afleveringen in de Nederlandse televisiegeschiedenis al meer dan tien jaar lang een vast programma dat dagelijks om 7 uur ’s avonds op NPO1 te zien is (DWDD, 29 april 2014). Voormalig was dit om half 8 ’s avonds op NPO3. De Wereld Draait Door en RTL Late Night zijn twee
vrij luchtige talkshows, met veel afwisseling tussen informatie en entertainment
(infotainment). Daarentegen is Pauw meer gericht op politieke gesprekken en heeft een serieuzere toon van aard.
2.2 Sylvana Simons
Silvana Hildegard (Sylvana) Simons, geboren in Paramaribo op 31 januari 1971 is een voormalig TMF-Vj, presentator en inmiddels lijsttrekker van de politieke partij Artikel 1. Ze groeit op in Hoorn en doet de balletacademie en kappersopleiding.
Haar carrière begint in 1995 bij TMF als presentator. Haar bijnaam wordt de ‘Dutch Queen of R&B’ (Trouw, 25 juni 2016). Vervolgens presenteert ze achtereenvolgens bij SBS 6 om daarna acht jaar lang programma’s te maken bij RTL. Vanaf 2008 is ze
regelmatig tafeldame bij de talkshow De Wereld Draait Door en presenteert ze diverse jazzprogramma’s op de radio. Simons is inmiddels meer dan twintig jaar een publiek persoon die regelmatig in de media te vinden is.
Zelf zegt ze over de media in de Trouw van 25 juni: “Ik heb de afgelopen vier weken bijna geen waar woord over mezelf gelezen. Ook niet in gerespecteerde media. Ik zou vier tot vijf keer getrouwd zijn geweest en alleen maar rijke witte mannen hebben gehad, van wie ik maandelijks ook nog flinke sommen geld ontvang.’’ (Suzanne Rethans, 2016). Ze neemt de roddelpers niet serieus, dat is ze gewend sinds haar tijd als TMF-vj. Echter is er geen sprake meer van roddelen over onware zaken, maar betreft het seksistische, discriminerende en racistische opmerkingen op sociale media.
Sylvana Simons is in 2016 dusdanig vaak in het nieuws geweest dat ze aan het einde van het jaar in de Volkskrant De Gouden Sylvana wint (“Ik lach om die hele zwarte pietendiscussie’’, 24 december 2016). Ze is namelijk het meest besproken figuur in de Nederlandse media. In dezelfde krant benoemt Simons het begin van alle racistische opmerkingen op sociale media wanneer ze bij De Wereld Draait Door (2005- heden) Martin Šimek wijst op het feit dat hij vluchtelingen ‘zwartjes’ noemt (24 december 2016). Dagenlang krijgt ze bedreigingen via Twitter, Facebook. Opmerkingen als dat Simons terug moet naar land van herkomst op de bananenboot passeren de revue (de Volkskrant).
Stellingdames.nl noemt dat de kritiek op Twitter over Sylvana Simons in twee categorieën is in te delen. Ten eerste het ‘Zwarte piet-frame’ (21 mei 2015). Simons spreekt zich regelmatig uit over het Zwarte pietendebat, en stelt dat Zwarte Piet racistisch is (de Volkskrant, 24 december). Door zich te profileren als anti-Zwarte Piet krijgt Simons veel racistische opmerkingen. De tweede categorie is er het frame van de ‘aandachtshoer’ (Stellingdames, 21 mei). “Dit is een bekende portrettering van vrouwen in de media, zie bijvoorbeeld ook Halina Reijn en haar kwetsbare open houding op televisie over haar ongewenste kinderloosheid.’’ (21 mei). Er zijn dus twee categorieën waarbinnen ze wordt behandeld, de ene gericht op het Afro-Nederlands zijn, de ander op het feit dat ze een vrouw is.
In mei 2016 begint ze als politicus bij de politieke partij DENK, opgericht door ex-PVDA’ers Tunahan Kuzu en Selçuk Öztürk. De politieke beweging is opgericht in februari 2015 en staan voornamelijk voor het bestrijden van discriminatie, racisme en pleiten voor meer gelijke kansen voor mensen met een niet-Nederlandse achtergrond
(Bewegingdenk.nl, 2016). De Turks-Nederlandse Tunahan Kuzu is vanaf begin
november 2016 de lijsttrekker van de partij. Hij staat erom bekend een warme band te hebben met Turkije en dat is hem vaak verweten ten tijde van de Turkse coup in juli 2016. De partij wordt door andere politieke partijen verweten een Erdogan-aanhanger te zijn.
De zowel seksistische, als racistische en discriminerende opmerkingen blijven doorgaan. In november verschijnt er een filmpje met racistische beelden. Simons’ hoofd is gephotoshopt in een lynchpartij van de Ku-Klux-Klan. Van dit filmpje doet ze
wederom aangifte bij de politie. Eind december 2016 stapt Simons uit DENK en begint ze Artikel1. Ze voelt zich niet genoeg gesteund in haar aangifte tegen de vele
bedreigingen, zegt ze in een interview met de Volkskrant op 24 december 2016. Simons licht DENK in middels de media, waarna DENK een schadevergoeding van 30.000 euro eist. Simons zou “het relatiebeding, het concurrentiebeding en de
geheimhoudingsplicht’’ van DENK hebben geschonden (“DENK wil schadevergoeding van Sylvana Simons’’, NOS, 22 januari 2017).
Met haar nieuwe partij heeft ze op 15 maart 2017 mee gedaan aan de
verkiezingen in alle districten behalve Drenthe en Friesland. Onder andere hoogleraar genderstudies Gloria Wekker en filosofen Anja Meulenbelt en Simone van Saarloos hebben zich aangesloten bij de partij. Artikel1 heeft uiteindelijk geen zetels behaald. De partij is van plan tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van volgend jaar mee te doen in de regio Amsterdam (“Artikel1 waarschijnlijk zonder Simons naar Amsterdam’’, 3 mei 2017).