Er zijn verschillende methoden om een concurrentie positie van een bedrijf te bepalen. Ik heb echter gekozen voor het vijf krachten model van Porter, omdat dit een Outside-In benadering is en een erkende methode onder wetenschappelijke onderzoekers. Het model maakt onderscheid tussen vijf verschillende krachten die de concurrentiepositie van een bedrijf kunnen beïnvloeden. Deze worden elk nader beschreven in paragraaf 6.1 aan de hand vaneen analyse van de kenmerken (van producten) van Centric en van de markt waarop Centric opereert. In paragraaf 6.2 wordt de concurrentiepositie van Centric aan de hand van de vijf krachten bepaald.
6.1 Het Vijf Krachten model van Porter
Volgens Porter ligt concurrentie ten grondslag aan de mate van succes van een organisatie. Hij stelt dat de mate van innovatie, samenhangende cultuur en goede implementatie van een product de concurrentiepositie bepaalt van een organisatie.
Figuur 8: Vijf krachten model van Porter om de concurrentiepositie te bepalen Mogelijke betreders Industry competitors Concurrentie tussen bedrijven Substituten Leveranciers Kopers Threats of subsitutes products Bargaining power of suppliers Threat of new entrants Bargaining power of buyers
Mogelijke nieuwkomers in de markt:
De dreiging van nieuwkomers hangt van verschillende omstandigheden af.
- Schaalvoordelen; het huidige imago benadrukt teveel de negatieve aspecten van een grote organisatie. Bureaucratisch, log, niet flexibel, ondoorzichtig, teveel macht enz. De voordelen van een grote organisatie worden niet voldoende herkend. Veel macht en veel mensen betekent dat je een verschil kunt maken. Veel mensen betekent veel deskundigheid en een groot marktaandeel betekent dat je meer dan andere partijen de middelen kunt aanwenden om voor het grote geheel betere oplossingen te bieden (business unit plan, 2006).
- De omschakelingskosten voor de klant; met omschakelingskosten worden de kosten bedoeld die gemeenten moeten maken wanneer ze besluiten voor een ander softwarepakket kiezen. Vaak zijn de aanschafkosten en de verloren kosten de belemmerende redenen voor gemeenten om over te stappen op een ander pakket. Daarnaast kunnen opleidingskosten voor gebruikers ook een reden zijn voor gemeenten om de overstap niet te maken (Interviews met gemeenten).
Tevens zitten klanten vaak vast aan contractuele voorwaarden. Wanneer zij namelijk besluiten over te gaan tot koop van één van de pakketten van Centric, tekenen zij een contract voor minimaal vijf jaar (Interview met de heer Reterink).
- Merkloyaliteit; sommige gemeenten zijn echte ‘Centric’ gemeenten. Zij hebben dan op verschillende afdelingen verschillende applicaties van Centric staan. Bij deze gemeenten hebben nieuwkomers minder kans, omdat deze gemeenten willen voorkomen dat verschillende afdelingen verschillende leveranciers hebben (Interview met de heer Reterink).
- Regelgeving; omdat de markt waarin deze business unit van Centric opereert vraagt om specifieke kennis van de regelgeving met betrekking tot vergunningen, is het noodzakelijk voor nieuwkomers om deze kennis in huis te hebben. Hierdoor wordt de drempel voor nieuwkomers verhoogd, omdat deze kennis niet te verkrijgen is en vaak gebaseerd is op ervaring (Interview met de heer Pet).
Substituten: de dreiging van substituten hangt af van de volgende omstandigheden: - Relatieve prijs ten opzichte van de concurrenten;
Centric kiest ervoor haar concurrentiepositie te behouden door middel van het hanteren van lage prijzen. Dit doen ze door standaardpakketten op de markt te brengen die vervolgens ingericht moeten worden door de gemeenten zelf. Hierdoor kan Centric haar pakketten goedkoper neerzetten dan haar concurrenten, omdat die vaak maatwerk voor gemeenten leveren (Interview met de heer van der Plas).
hebben meer zeggenschap over de inrichting van nieuwe pakketten dan kleinere gemeenten. Dit blijkt ook uit gesprekken met de werknemers van Centric zelf, zij nodigen namelijk vaak grotere gemeenten uit om te komen praten over hun wensen.
Leveranciers: onderhandelingspositie van leveranciers hangt af van:
- Centric heeft te maken met verschillende typen leveranciers. In onderstaande tabel is te zien met welke leveranciers te maken heeft. Het is van belang om de relatie met leveranciers goed te houden.
Type leverancier Naam
Capaciteit X’cent Capaciteit Centric SE Producten Esri Producten Autodesk Producten Kluwer Kennis Oranjewoud Kennis Taxon
Productiemiddelen Systeembeheer intern Tabel 3: Leveranciers van Centric per type
In de tabel is te zien, dat voor de verschillende typen leveranciers meerdere bedrijven benaderd worden, dit verlaagt de concurrentiepositie van de leveranciers ten opzichte van Centric, omdat Centric niet afhankelijk is van één bepaalde leverancier.
Concurrentie onder bestaande bedrijven in de markt: de sterkte van rivaliteit onder de bestaande spelers hangt af van:
- De grootte van de industrie;
in totaal zijn er op dit moment 443 gemeenten. Het aantal gemeenten verandert elk jaar door
herindelingen. Per 1 januari 2005 is het aantal gemeenten gedaald naar 467 door een grote herindeling in Gelderland. Per 1 januari 2006 daalde het aantal gemeenten naar 458 en per 1 januari 2007 daalde het aantal naar 443 (www.wikipedia.nl).
- Product differentiatie;
de leveranciers die in deze markt proberen te overleven, proberen zoveel mogelijk hun product te differentiëren van andere leveranciers. Uit verschillende interviews kwam naar voren, dat de leveranciers niet veel voor elkaar onder doen. Kleinere spelers proberen echter meer maatwerk te leveren terwijl grotere spelers kiezen voor het aanbieden van een gestandaardiseerd pakket.
- Concentratie en balans; Centric is momenteel een grote speler op de markt van locale overheden op het gebied van vergunningverlening. De productgroep MVV en GISVG hebben gezamenlijk 203 gemeenten als klant op het gebied van vergunningverlening. Dit betekent dat 203 klanten een applicatie hebben
voor de vergunningverlening op het gebied van bouwen en milieu. Wanneer je dus weet dat er in totaal 443 gemeenten zijn, kun je wel spreken van een grote speler wanneer je 203 gemeenten respectievelijk 44,3% van de markt ondersteunt op het gebied van vergunningverlening.
- Exit barrières;
in de markt bestaan voor bedrijven geen exit barrières. Klanten hebben echter wel een probleem wanneer een bestaande leverancier ophoudt te bestaan. Zij blijven dan zitten met een applicatie die niet meer onderhouden wordt. Gemeenten kiezen daarom vaak voor een leverancier met genoeg financiële draagkracht (Interview de heer van de Plas)
- Gemeenschappelijke belangen;
leveranciers hebben allemaal dezelfde belangen. Zij willen gemeenten ondersteunen in het
vergunningverleningsproces. Echter, sommige leveranciers richten zich op de frontoffice (intake), terwijl anderen zich richten op de mid- of backoffice.
6.2 Concurrentiepositie Centric
De concurrentie positie van Centric op de lokale overheidsmarkt wordt bepaald door vijf verschillende krachten: - nieuwkomers in de markt;
er zijn maar weinig nieuwkomers voor de lokale overheid op het gebied van vergunningvoorzieningen. Dit komt doordat er in de gemeentelijke wereld vaak contracten worden getekend voor langere termijn. Daarnaast kiezen gemeenten vaak voor een stabiele speler op de markt die de kennis en macht in huis heeft om een goed product neer te zetten.
- substituten;
Er zijn maar weinig substituten voor de vergunningverlening. Zo kan een gemeente zelf een programma bouwen of het bijhouden met pen en papier. Echter, beide vormen komen maar weinig voor.
- kracht van kopers;
De kracht van kopers wordt beperkt door de contracten die Centric sluit met gemeenten. Grotere gemeenten hebben meer kracht dan kleinere gemeenten doordat aan grotere gemeenten meer geld wordt verdiend. Ook de netwerkkrachten van de producten van Centric verkleinen de kracht van kopers. Dit komt doordat producten van Centric beter met elkaar communiceren tussen verschillende afdelingen dan wanneer een gemeente software van verschillende leveranciers in huis heeft.
- kracht van leveranciers;
De kracht van leveranciers wordt beperkt door meerdere leveranciers te benaderen voor verschillende input producten. Daarnaast worden leveranciers vaak overgenomen door Centric om de kennis van deze bedrijven in huis te halen.
is de grootste concurrent omdat dit bedrijf net zoals Centric veel netwerkvoordelen heeft in haar producten. Centric en Getronics hebben dan ook de meeste klanten.
Concluderend is de concurrentiepositie van Centric sterk te noemen op de markt van de lokale overheid. Deze positie wordt echter vaak aangevallen door kleinere aanbieders die hun krachten proberen te bundelen. Toekomstig gevaar schuilt in de samenwerking tussen Syncera, Getronics PinkRoccade en ECS. Zij kiezen ervoor om één geïntegreerd systeem voor vergunningverlening en handhaving te realiseren. Dit geïntegreerde pakket wordt de opvolger van de huidige pakketten voor vergunningverlening, controle en handhaving: StraMis en ProVAS. Tevens zullen de verouderde applicaties BCS, GeoBars en Milis van Getronics PinkRoccade vervangen worden door het nieuwe systeem.