In dit hoofdstuk is duidelijk geworden hoe de kritische vragen bij autoriteitsargumentatie specifiek kunnen worden gemaakt voor op ervaring gebaseerde autoriteitsargumentatie binnen de context van gesponsorde reviews op voedingsblogs. Vervolgens is laten zien hoe de anticipatie op deze kritische vragen opgevat kunnen worden als onderdeel van een stereotiep argumentatief patroon van gesponsorde reviews op voedingsblogs. In deze concluderende paragraaf kan nu antwoord worden gegeven op de volgende deelvraag: ‘Hoe ziet het stereotiepe argumentatieve patroon van op ervaring gebaseerde autoriteitsargumentatie in gesponsorde reviews op voedingsblog eruit?’
In dit hoofdstuk zijn de kritische vragen die horen bij op ervaring gebaseerde
autoriteitsargumentatie in gesponsorde reviews op voedingsblogs opgesteld op basis van de
kritische vragen voor autoriteitsargumentatie in het algemeen. Bij het opstellen van de kritische vragen is gebruik gemaakt van de institutionele conventies en de regels die gelden voor gesponsorde reviews op voedingsblogs die in hoofdstuk 2 zijn besproken. De kritische vragen zijn terug te vinden in Figuur 3.2.
In paragraaf 3.4 is tot slot een stereotiep argumentatief patroon gepresenteerd van op
ervaring gebaseerde autoriteitsargumentatie binnen de context van gesponsorde reviews op
voedingsblogs. Het patroon is opgesteld aan de hand van de institutionele context van gesponsorde reviews en de positieve antwoorden op de kritische vragen bij op ervaring
gebaseerde autoriteitsargumentatie binnen de context van gesponsorde reviews op
4 Anticiperen op kritische vragen bij op ervaring gebaseerde autoriteitsargumentatie in gesponsorde reviews op voedingsblogs
In hoofdstuk 3 is duidelijk geworden welke kritische vragen gesteld kunnen worden bij op
ervaring gebaseerde autoriteitsargumentatie binnen de context van gesponsorde reviews op
voedingsblogs. Op basis van deze kritische vragen is duidelijk geworden hoe de antwoorden op deze vragen een argumentatief patroon vormen dat stereotiep is voor gesponsorde reviews op voedingsblogs. Het patroon laat zien wat binnen de context van gesponsorde reviews op voedingsblogs verwacht kan worden. Het is gebaseerd op de institutionele kenmerken van gesponsorde reviews op voedingsblogs en de kritische vragen die gesteld kunnen worden bij
op ervaring gebaseerde autoriteitsargumentatie binnen de gegeven context.
Om te weten te komen hoe in gesponsorde reviews op voedingsblogs geanticipeerd wordt op de kritische vragen bij op ervaring gebaseerde autoriteitsargumentatie is het stereotiepe argumentatieve patroon dat in hoofdstuk 3 is gepresenteerd, een geschikt instrument. Door het patroon te gebruiken bij de reconstructie van op ervaring gebaseerde
autoriteitsargumentatie in een gesponsorde review wordt het mogelijk om het standpunt, de
argumentatiestructuren en argumentatieschema’s gemakkelijker te identificeren. Het patroon bevat prototypische antwoorden op kritische vragen bij op ervaring gebaseerde
autoriteitsargumentatie, die het mogelijk maken om te bepalen op welke kritische vragen in
de review wel is geanticipeerd en op welke vragen niet. Het stereotiepe argumentatieve patroon vormt als het ware een ‘mal’ bij de analyse van op ervaring gebaseerde
autoriteitsargumentatie binnen de context van gesponsorde reviews op voedingsblogs.
In dit hoofdstuk wordt aan de hand van een drietal analyses laten zien hoe het stereotiepe argumentatieve patroon voor op ervaring gebaseerde autoriteitsargumentatie in de context van gesponsorde reviews op voedingsblogs zich manifesteert. In paragraaf 4.1 wordt om te beginnen ingegaan op de anticipatie op twijfel als doel van de blogger in de argumentatiefase van een gesponsorde review. In deze paragraaf wordt duidelijk hoe een blogger dit doel in gesponsorde reviews kan bereiken. Vervolgens wordt in paragraaf 4.2 een verantwoording voor de keuze van het onderzoeksmateriaal gegeven. In paragraaf 4.3, paragraaf 4.4 en paragraaf 4.5 wordt laten zien hoe het argumentatieve patroon, dat in paragraaf 4.1 nogmaals is gepresenteerd, zich in de praktijk manifesteert. Tot slot kan in paragraaf 4.5 antwoord worden gegeven op de laatste deelvraag van deze scriptie: ‘Hoe kan het stereotiepe argumentatieve patroon van op ervaring gebaseerde autoriteitsargumentatie binnen de context van gesponsorde reviews op voedingsblogs in de praktijk worden ingevuld?’
4.1 Anticiperen op twijfel door antwoord te geven op kritische vragen
Een verschil van mening ontstaat wanneer twee partijen het niet volledig met elkaar eens zijn over een bepaald standpunt. De protagonist brengt in zo’n situatie een standpunt naar voren en de antagonist geeft aan dat hij twijfelt aan de houdbaarheid van het standpunt of verwerpt het standpunt. In veel gevallen is een verschil van mening expliciet: er wordt dan door beide discussiepartijen expliciet uiting gegeven aan het standpunt en twijfel. In veel geschreven teksten, zoals een advertentie als de gesponsorde review, blijft het verschil van mening echter
impliciet. Een discussiepartij kan dan alleen anticiperen op de twijfel of kritiek die hij bij de
andere partij verwacht. (Van Eemeren, Grootendorst & Snoeck Henkemans, 2012: 4-5) In de argumentatiefase van een kritische discussie is het de taak van de protagonist om door middel van argumentatie te anticiperen of reageren op kritiek bij de antagonist. Het is zijn taak om argumentatie naar voren te brengen totdat alle kritiek of twijfel aan de kant van de antagonist is weggenomen (Van Eemeren, 2010: 44). In hoofdstuk 3 is gebleken welke kritiek verwacht kan worden in de vorm van de kritische vragen bij op ervaring gebaseerde
autoriteitsargumentatie binnen de context van gesponsorde reviews op voedingsblogs. In dit
hoofdstuk wordt de nadruk gelegd op de manier waarop een blogger in de praktijk anticipeert op deze kritische vragen: hoe houdt een blogger rekening met de kritische vragen die hij verwacht en hoe past hij zijn argumentatie daarop aan, zodat hij twijfel of kritiek aan de kant van de lezer kan wegnemen.
Een blogger kan een poging doen om twijfel of kritiek bij de lezer weg te nemen door een direct antwoord op een kritische vraag te geven. In gesponsorde reviews op
voedingsblogs kan bijvoorbeeld antwoord gegeven worden op de kritische vraag die betrekking heeft op de oprechtheid van de blogger: ‘Is er geen reden om aan te nemen dat blogger B alleen beweert dat product X wenselijk kenmerk Y heeft, omdat hij daarvoor betaald krijg?’ Vanwege de regels die de Reclamecode de blogger bij het schrijven van een gesponsorde review oplegt, is de blogger verplicht om bij het artikel te vermelden dat het om een gesponsord artikel gaat. Het is voor de lezer dus volkomen duidelijk dat hij
gecompenseerd wordt voor het schrijven van de review. Een blogger kan aan zijn lezer laten weten dat hij de positieve review niet alleen schrijft omdat hij daarvoor betaald krijgt, maar omdat hij het bijvoorbeeld heel leuk vindt om de producten te mogen testen. Of dat hij altijd al een groot liefhebber is geweest van het product. Hij geeft dan een direct antwoord op de kritische vraag die betrekking heeft op de oprechtheid van de blogger. Op die manier kan de
blogger een poging doen twijfel van de lezer ten opzicht van de oprechte mening van de blogger weg te nemen.
In paragraaf 4.3, paragraaf 4.4 en paragraaf 4.5 wordt duidelijk hoe een blogger in zijn review anticipeert op kritiek of twijfel ten opzichte van op ervaring gebaseerde
autoriteitsargumentatie. Zoals aan het begin van dit hoofdstuk duidelijk werd, wordt bij de
analyse van deze anticipaties gebruik gemaakt van het stereotiepe argumentatieve patroon voor op ervaring gebaseerde autoriteitsargumentatie binnen de context van gesponsorde reviews. Ter introductie op de komende paragrafen is in Figuur 4.1 nogmaals het patroon opgenomen.
Figuur 4.1 Op ervaring gebaseerde autoriteitsargumentatie in een argumentatief patroon van gesponsorde reviews op voedingsblogs
1 Koop voedingsmiddel X
1.1 Voedingsmiddel X heeft wenselijk kenmerk Y
1.1.1a De bewering dat voedingsmiddel X wenselijk kenmerk Y heeft, is een mening binnen het veld “voedingsmiddelen waar blogger B een positieve ervaring mee heeft” van blogger B
1.1.1a.1a De bewering dat product X wenselijk kenmerk Y heeft, is een juiste representatie van B’s huidige mening 1.1.1a.1b B’s mening is gebaseerd op B’s persoonlijke ervaring met het wenselijke kenmerk Y van product X
1.1.1a.1b.1 Er is geen reden om aan te nemen dat B alleen beweert dat product X wenselijk kenmerk Y heeft, omdat hij daarvoor betaald krijgt
1.1.1a’ Een mening binnen het veld “voedingsmiddelen waar blogger B een positieve ervaring mee heeft” van blogger B wijst op
aanvaardbaarheid
4.2 Verantwoording van het onderzoeksmateriaal
Voordat in paragraaf 4.3, paragraaf 4.4 en paragraaf 4.5 de analyses van verschillende gesponsorde reviews op voedingsblogs worden besproken, wordt in deze paragraaf het onderzoeksmateriaal dat voor deze analyses is gebruikt verantwoord.
De teksten die in de komende paragrafen worden besproken, zijn gesponsorde reviews die zijn gepubliceerd op verschillende voedingsblogs. Ook zijn de reviews geschreven in opdracht van verschillende adverteerders. De eerste review die in paragraaf 4.3 wordt besproken, is afkomstig van de voedingsblog Uitpaulineskeuken.nl en is geschreven in opdracht van Kwekkeboom. In de review bespreekt blogger Pauline haar ervaring met de ovensnacks van Kwekkeboom. Deze review is op 24 november 2014 op de blog gepubliceerd. De gesponsorde review die vervolgens in paragraaf 4.4 wordt besproken, is afkomstig van de voedingsblog Francescakookt.nl. Deze review is geschreven in opdracht van het merk
SoFine. In de review deelt Francesca haar ervaring met de plantaardige vleesvervangers van het merk. Deze review is op 20 april 2015 op de blog verschenen. Tot slot wordt in paragraaf 4.5 een gesponsorde review besproken die is verschenen op de voedingsblog Brendakookt.nl. Deze review is geschreven in opdracht van Zonnatura. In de review bespreekt blogger Brenda haar ervaring met de noten-fruitrepen van Zonnatura. Deze review is op 30 maart 2015 gepubliceerd.
Bij de selectie van het onderzoeksmateriaal is ervoor gekozen om gesponsorde reviews van verschillende voedingsblogs te gebruiken, omdat op die manier een goed beeld kan worden gegeven van de manier waarop er in gesponsorde reviews op voedingsblogs in het algemeen geanticipeerd wordt op kritische vragen bij op ervaring gebaseerde
autoriteitsargumentatie. De voedingsblogs Uitpaulineskeuken.nl, Francescakookt.nl en Brendakookt.nl zijn daarnaast de grotere voedingsblogs van Nederland. De unieke
bezoekersaantallen van deze blogs liggen per maand tussen de 280.000 en 415.000. Het is interessant om de reviews op deze voedingsblogs te analyseren, omdat de blogs met hun artikelen een groot publiek bereiken. Daarnaast is er bij de selectie van het
onderzoeksmateriaal aandacht besteed aan het soort product dat in de review wordt besproken. In sommige reviews die verschijnen op de blogs worden ook kookboeken of keukenapparatuur besproken. Dit onderzoek focust zich op de ervaring van een blogger met een voedingsmiddel. De producten die in deze reviews worden besproken, zijn daarom ook allemaal voedingsmiddelen. Tot slot zijn de reviews allemaal recentelijk gepubliceerd. Op die
manier kunnen uitspraken worden gedaan over hoe er in deze tijd op voedingsblogs
geanticipeerd wordt op kritische vragen bij op ervaring gebaseerde autoriteitsargumentatie.
4.3 Anticiperen op kritische vragen bij op ervaring gebaseerde autoriteitsargumentatie in de gesponsorde review ‘Getest: Kwekkeboom Oven’ op Uitpaulineskeuken.nl
Om te kunnen illustreren hoe in een gesponsorde review op een voedingsblog geanticipeerd wordt op twijfel of kritiek ten opzichte van op ervaring gebaseerde autoriteitsargumentatie, wordt in deze paragraaf een analyse gegeven van de gesponsorde review ‘Getest:
Kwekkeboom Oven’ dat op 24 november 2014 is gepubliceerd op de voedingsblog
Uitpaulineskeuken.nl (zie bijlage D). Het artikel is voor de lezer te herkennen als een
gesponsord artikel door het label ‘sponsored’, dat bovenaan het artikel is opgenomen. Onderaan het artikel staat ‘Dit is een gesponsord artikel, lees mijn disclaimer’, dat er tevens op wijst dat de blogger een vergoeding ontvangt van een adverteerder voor het schrijven van het artikel. Het doel van de adverteerder is de lezers van de voedingsblog
Uitpaulineskeuken.nl, door middel van de gesponsorde review, te overtuigen het product
‘Kwekkeboom ovensnacks’ aan te schaffen. In het artikel is te lezen wat de persoonlijke ervaring van Pauline is met het product en wat haar mening over het product is.
Op basis van het stereotiepe argumentatieve patroon van op ervaring gebaseerde
autoriteitsargumentatie in gesponsorde reviews op voedingsblogs dat in Figuur 4.1 is
opgenomen, kan een reconstructie gemaakt worden van op ervaring gebaseerde
autoriteitsargumentatie in de review ‘Getest: Kwekkeboom Oven’ verschenen op de
voedingsblogs Uitpaulineskeuken.nl. Door het patroon dat is gepresenteerd in Figuur 4.1 te gebruiken als een ‘mal’ en de algemene beweringen te vervangen door de tekst uit de review, kan er een reconstructie worden gemaakt van op ervaring gebaseerde autoriteitsargumentatie in de gesponsorde review ‘Getest: Kwekkeboom Oven’.
Reconstructie van op ervaring gebaseerde autoriteitsargumentatie
Het standpunt van de review staat niet expliciet in de tekst, maar kan aan de hand van het argumentatief patroon in Figuur 4.1 gereconstrueerd worden als ‘koop Kwekkeboom ovensnacks’. Ondanks dat de tekst informerend oogt, heeft de tekst een commerciële doelstelling: het doel van de tekst is dat lezers Kwekkeboom ovensnacks (ook) gaan kopen. Het standpunt van de tekst wordt in deze review ondersteund door te wijzen op kenmerken
van de ovensnacks. Er wordt beweert dat Kwekkeboom ovensnacks super simpel te bereiden zijn, dat ze net zo krokant zijn als een gefrituurde bitterbal en dat de vulling van de snacks super lekker is. Om aan de lezer duidelijk te maken dat het echt waar is dat Kwekkeboom ovensnacks de genoemde productkenmerken bezit, maakt de blogger gebruik van op ervaring
gebaseerde autoriteitsargumentatie. De eigen positieve ervaring van blogger Pauline met de
ovensnacks van Kwekkeboom moet aan de lezer duidelijk maken dat de ovensnacks de genoemde kenmerken echt bezitten.
In Figuur 4.2 is aan de hand van het stereotiepe argumentatieve patroon uit Figuur 4.1 een reconstructie opgenomen van op ervaring gebaseerde autoriteitsargumentatie ter
ondersteuning van het argument ‘Kwekkeboom ovensnacks zijn super simpel te bereiden’ in de gesponsorde review ‘Getest: Kwekkeboom Oven’. In Figuur 4.1 is nog niet ingegaan op de anticipatie op kritische vragen in de review. De volledige argumentatiestructuur is terug te vinden in Bijlage E.
Figuur 4.2 Reconstructie van op ervaring gebaseerde autoriteitsargumentatie in
‘Getest: Kwekkeboom Oven
Nu duidelijk is hoe het argumentatieve patroon voor op ervaring gebaseerde
autoriteitsargumentatie kan worden ingevuld, is een volgende stap om te kijken naar de
manier waarop er in de review antwoord wordt gegeven op de kritische vragen bij op ervaring
gebaseerde autoriteitsargumentatie en hoe deze passen in het stereotiepe argumentatieve
patroon zoals die is gepresenteerd in Figuur 4.1. (1) (Koop Kwekkeboom ovensnacks)
1.1a Kwekkeboom ovensnacks zijn super simpel te bereiden
(1.1a.1a) (De bewering dat Kwekkeboom ovensnacks super simpel te bereiden zijn, is een mening binnen het veld “voedingsmiddelen waar blogger Pauline een positieve ervaring mee heeft” van Pauline van de voedingsblog
Uitpaulineskeuken.nl)
(1.1a.1a’) (Een mening binnen het veld “voedingsmiddelen waar blogger B een positieve ervaring mee heeft” van blogger B wijst op aanvaardbaarheid)
Reconstructie van de anticipatie op kritische vragen bij op ervaring gebaseerde autoriteitsargumentatie
Wanneer het argumentatieve patroon wordt gebruikt bij de identificatie van anticipaties op kritische vragen bij op ervaring gebaseerde autoriteitsargumentatie in de review ‘Getest Kwekkeboom Oven’ wordt duidelijk dat in de review antwoord wordt gegeven op twee kritische vragen. In het volgende fragment uit de review komen deze antwoorden naar voren:
“Het oven assortiment is uitgebreid en bestaat uit croquetten, bitterballen, yes!, kiphapjes in 3 smaken, kaashapjes en een snackmix. En ik mocht proeven, lucky me!”
Doordat Pauline in het fragment stelt dat ze ‘mocht proeven’ wordt een positief antwoord gegeven op de kritische subvraag: ‘Is er geen reden om aan te nemen dat B helemaal geen ervaring heeft met voedingsmiddel X?’. Wat nog onduidelijk zou kunnen zijn is of ze de producten daadwerkelijk heeft geproefd. Ze mocht proeven, maar heeft ze dat ook gedaan?, zou de lezer zich kunnen afvragen. Om het antwoord op de kritische vraag kracht bij te zetten wordt ook in de kop van het artikel gerefereerd aan het feit dat Pauline inderdaad de
producten heeft geproefd: ‘Getest: Kwekkeboom oven’.
Zoals gezegd wordt in de review nog een antwoord op een kritische vraag gegeven. De kritische vraag die ook in het fragment wordt beantwoord is de volgende: ‘Is er geen reden om aan te nemen dat B alleen beweert dat voedingsmiddel X wenselijk kenmerk Y heeft, omdat hij daarvoor betaald krijgt?’ Dat Pauline voor het artikel betaald krijgt wordt duidelijk door de toevoeging van het label ‘gesponsord’ en door onderaan het artikel ‘Dit is een gesponsord artikel, lees mijn disclaimer’ toe te voegen. Het is voor de lezer duidelijk dat Pauline betaald krijgt voor het schrijven van het artikel. Dat Pauline het artikel niet alleen schrijft omdat ze daarvoor betaald krijgt, maar ook omdat ze heel blij was dat Kwekkeboom haar vroeg om de snacks te proeven, blijkt uit de toevoeging van ‘lucky me’ aan het einde van het fragment. Op die manier laat Pauline aan haar lezers weten dat ze haar positieve ervaring met de snacks van Kwekkeboom niet alleen schrijft omdat ze daarvoor betaald krijgt, maar ook omdat ze het ontzettend leuk vindt dat ze de snacks ‘mocht’ proeven. In Figuur 4.3 zijn deze anticipaties in een argumentatief patroon opgenomen. De vetgedrukte onderdelen worden expliciet in de tekst genoemd.
Figuur 4.3 Reconstructie van de anticipatie op kritische vragen bij op ervaring gebaseerde
autoriteitsargumentatie in de gesponsorde review ‘Getest: Kwekkeboom Oven’
Anticiperen op twijfel door antwoord te geven op kritische vragen
Uit de analyse van de gesponsorde review ‘Getest: Kwekkeboom Oven’ is gebleken dat in de review op twee kritische vragen antwoord is gegeven. Door te stellen dat Pauline ‘mocht proeven’ anticipeert Pauline op twijfel van de lezer ten opzicht van haar ervaring met het product. De kritische vraag ‘Is er geen reden om aan te nemen dat B helemaal geen ervaring heeft met voedingsmiddel X?’ wordt op die manier positief beantwoord. De andere kritische vraag die in deze review wordt beantwoord is onderschikkend aan deze eerste vraag. Door te stellen dat Pauline blij was dat ze de producten mocht proeven – ‘lucky me’ – maakt Pauline aan haar lezers duidelijk dat zij de review niet alleen schrijft omdat ze daarvoor betaald krijgt, maar dat zij ook heel blij was dat ze door Kwekkeboom ‘gevraagd’ werd de ovensnacks te proeven. Op die manier anticipeert Pauline op twijfel van de lezer ten opzichte van de
oprechtheid van de blogger. De kritische vraag ‘Is er geen reden om aan te nemen dat B alleen (1) (Koop Kwekkeboom ovensnacks)
1.1a Kwekkeboom ovensnacks zijn super simpel te bereiden
(1.1a.1a) (De bewering dat Kwekkeboom ovensnacks super simpel te bereiden zijn, is een mening binnen het veld “voedingsmiddelen waar blogger Pauline een positieve ervaring mee heeft” van Pauline van de voedingsblog
Uitpaulineskeuken.nl)
1.1a.1a.1 De mening van Pauline is gebaseerd op haar
persoonlijke ervaring met Kwekkeboom ovensnacks (= ‘En ik mocht proeven’/ ‘Getest’)
1.1a.1a.1.1 Er is geen reden om aan te nemen dat Pauline alleen beweert dat Kwekkeboom ovensnacks super simpel te bereiden zijn, omdat ze daarvoor betaald krijgt (= ‘En ik mocht proeven, lucky me!)
(1.1a.1a’) (Een mening binnen het veld “voedingsmiddelen waar blogger Pauline een positieve ervaring mee heeft” van Pauline wijst op
beweert dat product X wenselijk kenmerk Y heeft, omdat hij daarvoor betaald krijgt? wordt in de review positief beantwoord.
4.4 Anticiperen op kritische vragen bij op ervaring gebaseerde autoriteitsargumentatie in de gesponsorde review ‘Review SoFine: plantaardige vleesvervangers die echt lekker zijn’ op Francescakookt.nl
De gesponsorde review die in deze paragraaf wordt besproken is afkomstig van de
voedingsblog Francescakookt.nl. De review is op 20 april 2015 verschenen op de blog en betreft de plantaardige vleesvervangers van het merk SoFine. De volledige tekst is