Conclusie en implicaties

De bevindingen van het huidige onderzoek wijzen erop dat ACT een even effectieve therapie voor depressie is als CGT. Daarmee lijkt de behandeling een goed alternatief voor de standaardtherapie te bieden.

CGT en ACT bleken beiden geen invloed te hebben op impliciete relationele angst, impliciet relationeel zelfvertrouwen en impliciete prospectieve stemmingsverwachtingen. In de CGT behandeling heeft er mogelijk onvoldoende consolidatie plaats kunnen vinden, wat opgelost zou kunnen worden door een intensievere of langere behandeling. Het lijkt erop dat behandeling met ACT impliciete associaties niet verandert, maar mogelijk wordt de invloed van deze associaties wel minder en ondervinden mensen er daardoor minder hinder van.

Omdat het volgens de dual-processing theorie toch belangrijk is om impliciete processen te veranderen, zouden er andere behandelstrategieën ingezet kunnen worden bij de

behandeling van depressie. Een mogelijkheid hiervoor is het gebruik maken van

systematische oefeningen naar het voorbeeld van de oefeningen van cognitive bias modification.

Het is echter belangrijk om in de afweging van de resultaten van het huidige onderzoek rekening te houden met de mogelijkheid dat de resultaten beïnvloed zijn door de

psychometrische kwaliteit van de SCIAT, waardoor de impliciete processen mogelijk niet goed gemeten zijn. Verder onderzoek naar impliciete meetinstrumenten zou kunnen uitwijzen of dit het geval is of dat CGT en ACT impliciete relationele angst, impliciet relationeel zelfvertrouwen en impliciete prospectieve stemmingsverwachtingen daadwerkelijk niet beïnvloeden.

Het huidige onderzoek wijst erop dat ACT een goed alternatief is voor CGT. Ook lijken CGT en ACT weinig invloed te hebben op impliciete relationele angst, impliciet relationeel zelfvertrouwen en impliciete prospectieve stemmingsverwachtingen.

Literatuurlijst

A-Tjak, J.G.L., Davis, M.L., Morina, N., Powers, M.B., Smits, J.A.J., & Emmelkamp, P.M.G. (2015) A Meta-Analysis of the Efficacy of Acceptance and Commitment Therapy for Clinically Relevant Mental and Physical Health Problems. Psychotherapy and Psychosomatics, 84, 30-36.

American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th edition). Washington D. C.

Bach, P.,& Hayes, S.C. (2002), The Use of Acceptance and Commitment Therapy to Prevent the Rehospitalization of Psychotic Patients: A Randomized Controlled Trial, Journal of Consulting and Clinical Psychology, 70, 1129–1139.

Beevers, C.G. (2005). Cognitive vulnerability to depression: A dual process model. Clinical Psychology Review, 25, 975–1002.

Bockting, C., & Huibers, M. (2011). Protocollaire behandeling van mensen met een depressieve stoornis. In: Protocollaire behandelingen voor volwassenen met psychische klachten. Keijsers, G., van Minnen, A., & Hoogduin, K. Amsterdam: Uitgeverij Boom.

Butle, A.C., Chapman, J.E., Forman, E.M., & Beck, A.T. (2006). The empirical status of cognitive-behavioral therapy: A review of meta-analyses. Clinical Psychology Review, 26, 17– 31.

Cuijpers, P., van Straten, A., Warmerdam, L., & Andersson, G. (2009). Psychotherapy versus the combination of psychotherapy and pharmacotherapy in the treatment of

depression: a meta-analysis. Depression & Anxiety, 26, 279-288.

De Raedt, R., Schacht, R., Franck, E., & De Houwer, J. (2006). Self-esteem and depression revisited: Implicit positive self-esteem in depressed patients? Behaviour Research and Therapy, 44, 1017−1028.

Dewitte, M., de Houwer, J., & Buysse, A. (2008). On the role of the implicit self-concept in adult attachment. European Journal of Psychological Assessment, 24, 282-289. Faul, F., Erdfelder, E., Lang, A.G., & Buchner, A. (2007). G*Power 3: A flexible statistical

power analysis program for the social, behavioral, and biomedical sciences. Behavior Research Methods, 39, 175-191.

Folke, F., Parling, T., & Melin, L. (2012). Acceptance and commitment therapy for

depression: A preliminary randomized clinical trial for unemployed on long-term sick leave. Cognitive Behavioral Practice, 19, 583-594.

Forman, E. M., Herbert, J. D., Moitra, E., Yeomans, P. D., & Geller, P. A. (2007). A

randomized controlled effectiveness trial of acceptance and commitment therapy and cognitive therapy for anxiety and depression. Behavior Modification, 31, 772–799. Forman, E.M., Shaw, J.A., Goetter, E.M., Herbert, J.D., Park, J.A., & Yuen, E.K. (2012).

Long-term follow-up of a randomized controlled trial comparing acceptance and commitment therapy and standard cognitive behavior therapy for anxiety and depression. Behavior Therapy. 43, 801-811.

Franck, E., De Raedt, R., & De Houwer, J. (2008). Activation of latent self-schemas as a cognitive vulnerability factor for depression: The potential role of implicit self-esteem. Cognition & Emotion, 22, 1588–1599.

Gamer, J., Schmukle, S.C., Luka-Krausgrill, U., & Egloff, B. (2008). Examining the

dynamics of the implicit and the explicit self-concept in social anxiety: Changes in the Implicit Association Test-Anxiety and the Social Phobia Anxiety Inventory following treatment. Journal of Personality Assessment, 90, 476-480.

Guidi, J., Fava, G.A., Fava, M., & Papakostas, G.I. (2010). Efficacy of the sequential integration of psychotherapy and pharmacotherapy in major depressive disorder: a preliminary meta-analysis. Psychological Medicine, 41, 321–331.

Greenwald, A., Banaji, M., & Nosek, B. (2003). Understanding and using the implicit association test: I. an improved scoring algorithm. Journal of Personality and Social Psychology, 85, 197–216.

Hayes, S. C., Luoma, J. B., Bond, F. W., Masuda, A., & Lillis, J. (2006). Acceptance and commitment therapy: Model, processes and outcomes. Behavior Research and Therapy, 44, 1–25.

Hertel, P.T., & Mathews, A. (2011). Cognitive Bias Modification: Past Perspectives, Current Findings, and Future Applications, Perspectives on Psychological Science, 6, 521– 536.

Karapinski, A., & Steinman, R. (2006). The single category implicit association test as a measure of implicit cognition. Journal of Personality and Social, 91, 16–32.

Kenny, M.A., & Williams, J.M.G. (2007). Treatment-resistant depressed patients show a good response to mindfulnessbased cognitive therapy. Behaviour Research and Therapy, 45, 617–625.

Kessler, R. C., Berglund, P., Demler, O., Jin, R., Merikangas, K. R., & Walters, E. E. (2005). Lifetime prevalence and age-of-onset distributions of DSM-IV disorders in the

national comorbidity survey replication. Archives of General Psychiatry, 62, 593– 602.

Kosnes, L., Whelan W., O’Donovan A., & McHugh, L.A. (2013). Implicit measurement of positive and negative future thinking as a predictor of depressive symptoms and hopelessness. Consciousness and Cognition, 22, 898–912.

Lemmens, L.H.J.M., Roefs, A., Arntz, A., Van Teeseling, H.C., Peeters, F., & Huibers, M.J.H. (2014). The value of an implicit self-associative measure specific to core beliefs of depression, Journal of Behavior Therapy and Exoerimental Psychiatry, 45, 196-202.

Meites, T. M., Deveney, C. M., Steele, K. T., Holmes, A. J., & Pizzagalli, D. A. (2008). Implicit depression and hopelessness in remitted depressed individuals. Behavior Research and Therapy, 46, 1078 – 1084.

Murray, C.J., Vos T., Lozano, R., Naghavi, M., Flaxman, A.D., Michaud, C., et al. (2012). Disability-adjusted life years (DALYs) for 291 diseases and injuries in 21 regions, 1990-2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study, Lancet, 380, 2197–2223.

Nosek, B. (2007). Implicit-explicit relations. Current Directions in Psychological Science, 16, 65-69.

Phillips, W.J., Hine, D.W., & Bhullar, N. (2012). A Latent Profile Analysis of Implicit and Explicit Cognitions Associated with Depression. Cognitive Therapy and Research, 36:458–473.

Phillips, W.J., Hine, D.W., & Thorsteinsson, E.B. (2010). Implicit cognition and depression: A meta-analysis. Clinical Psychology Review, 30, 691–709.

Preacher, K. J. (2002). Calculation for the test of the difference between two independent correlation coefficients [Computer software]. Bereikbaar op: http://quantpsy.org. Remue, J., De Houwer, J., Barnes-Holmes, D., Vanderhasselt, M., & De Raedt, R. (2013).

Self-esteem revisited: Performance on the implicit relational assessment procedure as a measure of self- versus ideal self-related cognitions in dysphoria, Cognition and Emotion, 27, 1441-1449.

Roefs, A., Huijding, J., Smulders, F. T. Y., MacLeod, C. M., de Jong, P. J., Wiers, R. W., et al. (2011). Implicit measures of association in psychopathology research. Psychological Bulletin, 137, 149-193.

Rush, A.J., Trivedi, M.H., Ibrahim, H.M., Carmody, T.J., Arnow, B., Klein, D.N. et al. (2003). The 16-Item Quick Inventory of Depressive Symptomatology (QIDS),

Clinician Rating (QIDS-C), and Self-Report (QIDS-SR): A Psychometric Evaluation in Patients with Chronic Major Depression. Society of Biological Psychiatry,54, 573– 583.

Ruiz, F.J. (2012). Acceptance and Commitment Therapy versus Traditional Cognitive Behavioral Therapy: A Systematic Review and Meta-analysis of Current Empirical Evidence. International Journal of Psychology & Psychological Therapy, 12, 333- 357.

Spijker, J., Bockting, C.L.H., Meeuwissen, J.A.C., Vliet. I.M., van Emmelkamp, P.M.G., Hermens, M.L.M., et al. namens de Werkgroep Multidisciplinaire

Richtlijnontwikkeling Angststoornissen/Depressie (2013). Multidisciplinaire richtlijn Depressie (Derde revisie). Richtlijn voor de diagnostiek, behandeling en begeleiding van volwassen patiënten met een depressieve stoornis. Utrecht: Trimbos-instituut. Strunk, D. R., Lopez, H., & DeRubeis, R. J. (2006). Depressive symptoms are associated with

unrealistic negative predictions of future life events. Behaviour Research and Therapy, 44, 861-882.

Wenze, S.J., Gunthert, K.C., & German, R.E. (2012). Biases in Affective Forecasting and Recall in Individuals With Depression and Anxiety Symptoms. Personality and Social Psychology Bulletin, 38, 895–906.

Appendix A.

Materialen opgenomen in het overkoepelende onderzoek

- Hamilton Rating Scale for Depression (HRSD; Hamilton, 1960)

- Decentering subscale of the Experiences Questionnaire (EQ; Fresco et al., 2007) - Acceptance and Action Questionnaire (AAQ-II) (Hayes et al., unpublished; Dutch

version: Jacobs, Kleen, de Groot, A-Tjak, 2008).

- Dysfunctional Attitude Scale-revised (DAS-17; de Graaf et al., 2009) - Credibility/Expectancy Questionnaire (CEQ; Devilly & Borkovec, 2000) - Working Alliance Inventory (WAI; Horvath & Greenberg, 1989)

- The Relationship Scales Questionnaire (RSQ; Griffin, & Bartholomew, 1994) - Personality Disorder Beliefs Questionnaire (PBQ; Arntz et al., 2004).

- Eurohis Quality of Life Scale (Eurohis; Power, 2003)

Appendix B.

Het verbeterde algoritme voor de IAT van Greenwald, Banaji & Nosek (2003)

In het huidige onderzoek is gebruik gemaakt van de improved algorithm van Greenwald, Banaji & Nosek (2003). De hieronder weergegeven tabel komt uit dit artikel, p. 214.