In dit onderzoek stond de vraag Hoe blijkt uit de Facebookpagina ‘Co-assistent confessions hoe coassistenten hun positie ervaren? centraal. In eerder onderzoek is al aangetoond dat geneeskunde studenten de overgang van de non-klinische naar de klinische fase als problematisch ervaren kan worden (Teunissen & Westerman, 2011). Dit komt omdat coassistenten voor het eerst in de praktijk een rol moeten aannemen. Voor de mensen met wie zij werken, medisch specialisten, A(N)IOSen en verpleegkundigen, worden zij gezien als iemand de eerste stappen in de praktijk zet, maar patiënten kunnen coassistenten ook voor ‘vol’ aanzien. In de Facebookpagina ‘Co-assistent confessions’ delen coassistenten hun ervaringen over het stagelopen. De manier waarop deze ervaringen gedeeld worden is erg vernieuwend omdat het door de anonimiteit minder sociaal wenselijke informatie uitlokt dan wanneer participanten weten dat ze meedoen aan een onderzoek.
Coassistenten laten in hun posts zien dat zij hun positie als laag zien. In veel gevallen hebben zij weinig kennis van specifieke vakgebieden en geven aan weinig toe te kunnen voegen. Dit bevestigt wat Karg (2003) opmerkt over de eerste stappen in de praktijk. Zij geeft aan dat coassistenten zich in het begin onzeker kunnen voelen. Deze onzekerheid zorgt ervoor dat coassistenten zich soms terugtrekken op de achtergrond en niet altijd als ‘vol’ willen worden gezien. Coassistenten zien dit niet alleen, ze merken het ook in de omgang van medisch specialisten, A(N)IOS en verpleegkundigen. Eén van de hoofdzaken die coassistenten ervaren aan hun positie is het gebrek aan erkenning. Voornamelijk verhalen over de omgang van medisch specialisten, A(N)IOS en verpleegkundigen laten zien dat coassistenten vaak het gevoel hebben niet als individu gezien worden of genegeerd worden. De ene post beschrijft het gebrek aan erkenning extremer dan de ander. Soms wordt een coassistent niet herkend of in alle chaos vergeten en daardoor kan de coassistent zich als een nummer voelen in plaats van een individu. Er zijn echter ook posts waarin een extremere situatie beschreven wordt en coassistenten doelbewust genegeerd worden. Er zijn over dit onderwerp ook een aantal posts gevonden waarin de coassistent wel erkend wordt. Uit de manier waarop deze berichten geschreven zijn blijkt dat de coassistenten deze erkenning erg waarderen en zij zich hierdoor ook als individu zien en niet als de zoveelste coassistent. Wanneer de coassistenten niet erkend worden, komt daar vanuit de coassistenten ook een passieve houding tegenover te staan. Als er geen rekening met hen gehouden wordt, zal de houding van de coassistenten passiever blijven dan wanneer de coassistent wel als een individu erkend wordt. Uit de posts blijkt dat zij na een positieve ervaring aangeven het te waarderen en in sommige gevallen het later zelf zo te willen doen.
Naast het gebrek aan erkenning ervaren coassistenten hun lage positie aan sommige taken die zij moeten uitvoeren. Deze taken dragen niet bij aan het leerproces van de coassistenten. In veel gevallen gaat het over het halen van koffie, wat de coassistenten als een taak ervaren die niet bij hun stage past. Zij kunnen het wel heel erg waarderen als iemand die hoger staat dan hen in de hiërarchie zo’n makkelijke of nutteloze taak voor hen doet.
De twee onderwerpen die hiervoor besproken zijn, worden bij medisch specialisten, A(N)IOSen en (delen van) het medische team besproken en zijn overkoepelende thema’s. Er zijn echter ook onderwerpen die slechts bij één van deze functies naar voren komen. Bij de medisch
35 specialisten, over wie de meeste negatieve ervaringen gaan, heerst de angst voor een slechte beoordeling. Deze angst kan ervoor zorgen dat coassistenten zich anders gedragen dan zij zouden doen als er geen druk van een beoordeling op zou zitten. Coassistenten houden zich bijvoorbeeld in door de medisch specialist niet tegen te spreken. Dit betekent dat coassistenten veel druk ervaren in verband met de goede beoordeling die zij moeten halen en hierdoor hun gedrag aanpassen aan wat (volgens de coassistenten) van hen verwacht wordt.
Bij de A(N)IOSen komt een ander verschil naar voren. Coassistenten ervaren dat A(N)IOSen duidelijk willen maken dat zij hoger staan dan coassistenten. Dit gedrag kan ervoor zorgen dat wanneer deze coassistenten klaar zijn met hun coschappen en zelf A(N)IOSen zijn, zij hetzelfde gedrag gaan vertonen waardoor een cirkel ontstaat van geplaagd worden en plagen.
Over de omgang van verpleegkundigen zijn niet veel posts te vinden, maar de meeste posts over hen zijn positief in tegenstelling tot de posts over medisch specialisten en A(N)IOS. Wat voornamelijk gewaardeerd wordt aan de verpleegkundigen is de aandacht die zij hebben voor de coassistenten.
Uit de omgang van patiënten blijkt dat zij coassistenten regelmatig als ‘vol’ zien. De coassistenten laten in hun posts zien dit als ongemakkelijk te kunnen ervaren, wat aansluit bij Helmich et. al. (2011) en Pitkala en Mantyranta (2003) die zeggen dat coassistenten zichzelf niet als geloofwaardige arts zien tegenover patiënten. Wanneer patiënten echter weten dat ze met een coassistent te maken hebben, reageren ze anders. Patiënten hebben soms lage verwachtingen of willen niet door een coassistent geholpen worden. Dit kan bij de coassistenten voor frustratie zorgen waardoor zij minder willen doen dan wanneer ze niet afgewezen worden.
De Facebookpagina heet ‘Co-assistant confessions’, veel confessions worden er echter niet gedaan. Veel van de geanalyseerde berichten zijn tellings (Farina, 2015) waarin coassistenten nare of juist positieve ervaringen delen met de volgers van de pagina. Daarnaast zijn niet alle berichten met een humoristische insteek geschreven, in tegenstelling tot wat het doel van de pagina is. Veel berichten beschrijven situaties waarin een problematische ervaring beschreven wordt, deze berichten worden niet allemaal met humor gebracht.
De Facebookpagina ‘Co-assistent confessions’ laat interessante resultaten zien over hoe coassistenten in Nederland hun positie in de hiërarchie van het ziekenhuis zien. Hoewel de confessions op deze pagina zonder bias geschreven zijn, worden de posts wel gefilterd door de beheerders op ‘humor’ en een ‘mooie boodschap’ en worden regelmatig posts verwijderd als aan de reacties te zien is dat de post niet goed ontvangen wordt. Daarom is het voor een vervolgonderzoek interessant om te kijken hoe de posts overeenkomen met de praktijk. Dit kan onderzocht worden door mee te lopen bij verschillende afdelingen en aan de hand van de Facebookposts te kijken wat het verloop in de praktijk is.
In mijn scriptie (Hylkema, 2018) ben ik verder ingegaan op de reacties. In de reacties komt vaak naar voren of een post herkenbaar is of niet omdat mensen met persoonlijke verhalen reageren of omdat zij aangeven zichzelf of een ander in de post te herkennen. Om een beter beeld te krijgen van wat coassistenten bezighoudt, kunnen de reacties en likes op de posts behulpzaam zijn. Hierdoor kan gekeken worden welke posts serieus genomen worden en welke posts veel reacties oproepen.
36
5. Bibliografie
Farina, M. (2015). Facebook first post telling. Journal of Pragmatics, 90(12), 1-11.
Helmich, E., Bolhuis, S., Prins, J., Laan, R. & Koopmans, R. (2011). Emotional learning of undergraduate students in an early nursing attachment in a hospital or nursing home. Medical Teacher, 33(11), 593-601.
Hylkema, T. D. (2018). I have a cofession. Een conversatieanalytisch onderzoek naar de functie van taggen op de Facebookpagina Co-assistent confessions (MA scriptie, Rijksuniversiteit Groningen, Nederland).
Ivana, G. I. (2018). It happened on Facebook. In G. I. Ivana (Red.), Social ties in online networking (pp. 27-43). Palgrave Macmillan, Cham.
Karg, A. (2003). Co-schappen vanuit de perceptie van studenten. Groningen: Onderwijsinstituut Faculteit der Medische Wetenschappen, Rijksuniversiteit Groningen.
Mazeland, H. (2003). Inleiding in de conversatieanalyse. Bussum, Nederland: Uitgeverij Coutinho. Pitkala, K.H. & Mantyranta, T. (2003). Professional socialization revised: medical students’ own conceptions related to adoption of the future physician’s role – a qualitative study. Medical Teacher, 25(2), 155-160.
Rijksuniversiteit Groningen, Onderwijsinstituut. (2017, 8 februari). Geraadpleegd op 20 juli 2018, van https://www.rug.nl/umcg/organization/educational-institute/
Teunissen, P.W. & Westerman, M. (2011). Opportunity or threat: the ambiguity of the consequences of transitions in medical education. Medical Education, 45, 51-59.
37
6. Bijlagen
6.1 Hoe coassistenten hun eigen positie ervaren
Geen toegevoegde waarde
#3
Ben het afgelopen jaar tot de conclusie gekomen dat mijn meeste werkzaamheden als coassistent vrijwel nihil bijdragen aan het zorgsysteem hier. #ofdoeikhetnietgoed
#151
Wanneer 2 specialisten het niet eens zijn en het enige wat jij denkt is: Ik ben alleen maar de co.. #dontshootthemessenger
#208
Als je je een ochtend verslaapt, dan maar besluit rustig aan te doen, je om 12 uur eindelijk aan komt in het ziekenhuis en erachter komt dat niemand je heeft gemist. #decoisonmisbaar #nietecht
#225
Wanneer je als coassistent alleen op de overdracht zit, en je afvraagt of je te laat bent, te vroeg bent?! Of de locatie is gewijzigd, of dat de artsen zelf allemaal te laat zijn. #lasttoknow #waaromverteltniemanddingenaandeco
#243
Die momenten wanneer je met je chagrijnige kop door het ziekenhuis wandelt omdat het o zo druk is en vooral vroeg...maar zodra de opleider om de hoek komt zetten je werkelijk waar het zonnetje van de afdeling bent en echt letterlijk ALLES leuk is aan het specialisme #alleswatinmnsollicitatiebriefstondismeteenkorrelzout #ooitwasikgemotiveerd
#272
Familielid: "wat heb je nou eigenlijk allemaal geleerd tijdens je coschappen?"
In gedachten: "Ik kan nu in één oogopslag zien of artsen of verpleegkundigen vinden dat ik in de weg sta"
Familielid: "...?"
Ik: "hoe ontzettend complex het menselijk lichaam is" #671
Wanneer iedereen van anesthesiemedewerker tot OK-assistent van de chirurg een preek krijgt over de uitloop behalve jij #coisonschuldig #tochbeetjezielig #chirurgheeftzijndagniet
Vergankelijkheid van de coassistent
#778
Dat moment waarop jij de fractuur niet ziet en de AIOS bijna boos wordt.. en de radioloog de dag erna belt dat er waarschijnlijk toch geen sprake is van een fractuur. #ietsmetervaringenzo #ikbenookmaardeco
38
Trots
#873
Als je als co voor het eerst in het co-hok bent en je witte jas aan trekt. En je met zn alle bemerkt hoe cool het wel niet is dat we co mogen zijn. #bijnadokter #over3jaar #wittejas
#lerentotwenietmeerkunnen
6.2 Hoe medisch specialisten, A(N)IOS en verpleegkundigen met coassistenten omgaan 6.2.1 Positieve ervaringen
Medisch specialisten
Waardering
#378
Wanneer de supervisor door de gang over jou en collega co's roept: 'daar gaan ze! The High Potentials! De toekomst!' #magookgezegdworden #dankudanku #nextgeneration #liefdevoordeco #771
Wanneer de specialist meerdermaals laat weten dat die jouw bijdrage bij poli waardeert en dat het echt tijd scheelt dat jij ook patiënten ziet #imatter #stanietindeweg #decoishandig
Erkenning coassistent als individu
#471
Het moment dat je tijdens de overdracht automatisch op de 'tweede rang' gaat zitten als coassistent en de neuroloog opeens stoelen begint te verplaatsen zodat jij kan aanschuiven bij de tafel. Hij zegt: "Wat een onzin dat de co's daar per se moeten zitten, jullie horen er ook bij!" En je dan inderdaad realiseren wat voor onzin dat eigenlijk ook is. #timesarechanging #bethechange #betrekdeco #waardeerdeco
#533
Wanneer je als juco voor het eerst mag meekijken tijdens een operatie, maar op de OK in een hoekje wordt geduwd omdat je niets bijdraagt. Komt de hoofdchirurg na 20 minuten binnen om te checken of alles goed gaat en een bankje voor je haalt om op te staan, zodat je beter kan zien. #ThankYou #ZoWilIkOokZijn
#626
In de categorie zo kan het ook;
De uroloog appte dat de OK over 'n kwartier zou beginnen. Ik heb mega snel de laatste taken afgerond op zaal en was 5 min te laat.. Shit. Maar ik kon meteen wassen en aan tafel, geen
probleem. Hoorde ik later van de anesthesie co dat de uroloog veel langer heeft gewacht en zei 'nee, we wachten op m'n co, pas als m'n co er is gaan we beginnen.' #nietdatikechtietskondoen
#welheellief #653
Shout out naar de specialist ouderen geneeskundige in opleiding (s.o.g.i.o.) die de tijd nam om mij uitgebreid uit te leggen wat je doet bij obstipatie! #bijnaarts #watdoejebijobstipatie #magikterugaub #niethelemaalklaar
39 #869
Wanneer de specialist merkt dat jij op een lange, drukke dag tijdens de start van een van de laatste spreekuren nog geen zitplek bemachtigd hebt en spontaan een stoel jouw kant op rolt. #dankjewel #hetzijndekleinedingen #zwarebenen
Simpele taken zelf uitvoeren
#528
Wanneer de intensivist ongevraagd koffie uit het restaurant voor je naar boven meeneemt #zokanhetook #therealMVP
#540
"Coschappen op krukken valt niet mee. Totdat de specialist dan voor jou de patiënten uit de wachtkamer gaat halen en bij jou aflevert zodat jij ze eerst kunt zien
#dankjewellievespecialist! #tochbeetjeomgekeerdewereld" A(N)IOS
Waardering
#814
Wanneer je samen met je mede co constateert dat over een paar dagen er maar 3 van alle co en semi's op de afdeling zullen zijn en de AIOS achter je meld "Verdorie, maar dan moeten we het zonder jullie werk stellen." #waardering #wedragenwelbij
Erkenning coassistent als individu
#246
Wanneer je tijdens je week op de spoed met een geweldige arts assistent meeloopt die ondanks alle drukte en stress, omdat ze net in het ziekenhuis is komen werken, nog de tijd neemt om jou te leren hechten. #zowiliklaterookzijn #reminder #co'smoetenookleren
#799
Wanneer je je voorstelt aan de aios als ‘coassistent’ en deze vraagt “je hebt toch ook wel een naam?” #erkenning #geennummertje
#854
Hulde aan de arts-assistenten die zelf met de vraag komen ''Heb je nog een beoordeling nodig in je boekje?". Zo fijn zijn jullie
Simpele taken zelf uitvoeren
#401
Dat moment dat de AIOS aan ons (6 co's) vraag of we koffie willen en dat zelf gaat halen en komt brengen! #roomservice #hetkanduswel
Niet overal bovenop zitten
#692
40 wanneer er niks te doen is. En die je lekker je gang laten gaan bij patiënten zonder overal boven op te zitten #ikkanzelfwelinschattenofditnognuttigis #ookfunctioneerikinmiddelsredelijkzelfstandig #bedankt
Opkomen voor de coassistent
#743
Alle lof aan de AIOS die boos naar de opleider stapt om maatregelen te nemen, namens de coassistent die naar is behandeld door een patiënt.
#795
Wanneer de arts assistent(en) het oneens zijn met je eindbeoordeling en je een hoger cijfer hadden gegund, en een van hen de supervisor belt om dit duidelijk te maken
#gottolovethem#cijferbleefonveranderd#gingomhetgebaar#voorbeeldvoorlater Verpleegkundigen
Erkenning coassistent als individu
#644
Dank aan de verpleegkundigen die je met een glimlach de weg wijzen naar de afdeling, wc of koffie-automaat op je eerste dag. Dank aan de ok-assistentes die je vrolijk voor de 10e keer uitleggen hoe je ookal weer je steriele jas aan moet doen. En dank aan de arts-assistentes die je overal mee heen sleuren en je van alles leren. #positivity #julliemakenmijndag #dankbareco #wasiedereenmaarzo #745
Fijn dat sommige verpleegkundigen behalve de vochtbalans van de patiënt ook die van jou in de gaten houden tijdens je eerste 12-uurs dienst #thee #rehydreren
Compliment geven
#545
Wanneer de verpleegkundige na jouw zelfstandige anamnese en neurologisch onderzoek bij een patiënt naar je toe komt omdat ze toch echt even kwijt moest hoe goed zij jou je werk vindt doen en dat ze dacht dat je de nieuwe aios was #mademyday #hetzithemindekleinedingen #liefdeterug 6.2.2 Negatieve ervaringen
Medisch specialist
Geen erkenning coassistent als individu
#41
Elke ochtend de prof passeren die je altijd genadeloos negeert, en toch vriendelijk goeiedag blijven zeggen #moetikooknogeensbuigenofzo#onderaandeladder
#144
Wanneer je al een week lang de helft van het werk van je arts oplost maar je standaard een 'nee geen tijd' terug krijgt als je vraagt voor een korte feedback in je feedbackzakboekje #feedbackzakboekje een doorn in mijn oog #heb er nog vier nodig
#181
41 #334
Ik heb weer eens braaf mijn -haast altijd onnodige- huiswerk aan voorbereiding gedaan om mee te lopen met de ochtendpoli. Een beetje verveeld kruip ik op het welbekende krukje. Helaas: na de eerste patient crasht het EPD en blijkt er een server-storing gaande te zijn waardoor geen enkele PC naar behoren werkt. De arts begint wat te mopperen en meldt de tweede patient dat hij eigenlijk niets voor hem kan betekenen, aangezien hij geen gegevens kan inzien. "Ik heb anders wel het één en ander opgeschreven," zeg ik opgewekt. De arts kijkt verrast naar mijn aantekeningen en grijnst dan breed. "Jeetje, nog nooit heb ik zo veel aan een coassistent gehad!"
#eindelijkvantoegevoegdewaarde #443
Het moment dat je je netjes voorstelt aan de gynaecoloog, waarop ze antwoordt: 'whatever'� #okedanniet #beterthuiskunnenblijven
#462
Dat moment dat je de hele dag met een specialist meeloopt en hij de volgende dag je naam alweer is vergeten
#502
Dat moment dat je een uitgebreide anamnese en lichamelijk onderzoek hebt verricht bij een patiënt en je hebt verteld dat je dit allemaal gaat overleggen met de specialist. Waarna de specialist
vervolgens zonder enig overleg de patiënt binnenroept en alles opnieuw vraagt. De patiënt die je aankijkt met wat is dit voor amateuristisch gestuntel... #ikkonerooknietsaandoen #krukjeofshame #iigweldegoedevragengesteld
#665
Tijdens de ochtendoverdracht van de chirurgie wordt de dienstdoende chirurg gebeld door de nieuwe co-assistent die afwezig is op haar eerste dag. Telefonisch geeft zij de reden hiervoor door; zij zit thuis met buikgriep. Vervolgens kijkt de dienstdoende chirurg mij (ook co-assistent) aan en roept De nieuwe co kan niet komen want ze heeft buikgriep. Oke, whatever! en gaat vervolgens rustig door met de overdracht #wateenmedeleven
#679
Coschappen lopen in Friesland... Specialist: versta je Fries? Co: nee hoor alleen Nederlands
Ondertussen loopt patiënt binnen en gaat specialist het hele consult in het Fries doen #698
Je hebt een lieve oude patiënte gezien op de polikliniek neurologie. Je hebt de casus vervolgens besproken met de neuroloog. Wanneer de patiënte de kamer van de neuroloog verlaat, stopt ze even en kijkt ze jou, 'de co', aan en zegt opgetogen "ik weet je naam nog hoor, het was ...!" Je voelt je vereerd; voor het eerst heeft een patiënt werkelijk de moeite genomen om je enorm moeilijke naam te onthouden. Dit bijzondere moment wordt binnen een seconde vernield door de volgende
opmerking van de neuroloog: "Oh, het is gewoon 'de co-assistent'." #opmijnIDstaattegenwoordigook'deco' #ikbengeennummah #754
"Poli meedraaien met de internist. De internist legt in het kader van shared-decision making verschillende opties aan de patiënt voor.
42 Internist: 'en mevrouw, wat denkt u ervan?'
Patiënt: 'ik ben eigenlijk wel benieuwd naar haar mening' (wijst naar mij als co-assistent). Internist: 'Oh, dat is de co, die mag geen mening hebben'. "
Nutteloze taken
#98
Ik dacht altijd dat co's als taak hadden koffie te halen voor de artsen, laatst werd het door het ziekenhuis lopen met twee pizzadozen. What next?
#99
Evaluaties krijgen waarin je systematisch opzoekwerk geprezen wordt terwijl je enkel kan herinneren dat je voor je stagemeester de merknamen van lidocaïne en de trein uren van de verbinding Budapest luchthaven - centrum hebt opgezocht omdat je stagemeester op citytrip gaat.
#175
Als de chirurg tijdens een acute ileus OK aan je vraagt om "het" bakje vast te houden en je enthousiast instemt om er vervolgens achter te komen dat dit bakje bedoeld is om een fontein met dunne groene poep op te vangen.
#190
Dat moment bij de Interne dat je een heel uur met een patiënt hebt gesproken en de arts vervolgens je netjes uitgewerkte anamnese delete en het helemaal opnieuw doet.. #aldiemoeite!
#207
Wanneer je met de zaalarts de ochtendvisite doet, maar aan bed ondertussen je gedachte afdrijven naar wat je vanavond gaat doen en hoe je je weekend gaat invullen. Ineens realiseer je dat je het