De resultaten zijn niet volledig generaliseerbaar, als gevolg van de lage respons op de vragenlijst en het kleine aantal vrouwen dat heeft deelgenomen aan het onderzoek. Tevens is het mogelijk dat door de onduidelijke antwoordmogelijkheden van de vragenlijsten, de gegeven antwoorden niet volledig
corresponderen met de werkelijke situatie. Ondanks de genoemde limitaties, kan gesteld worden dat de kwaliteit van het besluitvormingstraject volgens patiënten met AAA verbeterd kan worden door ten eerste de patiënt explicieter de mogelijkheid te bieden mee te beslissen. Op dit moment heeft bij minder dan de helft van de patiënten gezamenlijke besluitvorming plaatsgevonden, terwijl meer dan de helft van de patiënten dit zou willen. Ten tweede moet de arts volgens de patiënt zorgen dat de patiënt alle informatie precies begrijpt. Ten derde hoeft de arts volgens de patiënt minder duidelijk te maken dat een beslissing genomen moet worden. Ten vierde moet tijdens de keuze van een behandeling niet enkel gekeken worden naar de mortaliteit en morbiditeit, maar ook naar de kwaliteit van leven na de behandeling en de risico’s van de behandeling voor de patiënt. Dit blijkt uit de gesprekken met de patiënten.
Naast de verbeterpunten aangedragen door de patiënten, adviseren wij op basis van het onderzoek, om tijdens het besluitvormingstraject alle behandelmogelijkheden uitgebreid te bespreken, ook de optie tot niet behandelen. Bovendien kan meer aandacht besteedt worden aan de risico’s van de behandelmogelijkheden. Dit kan onder andere bereikt worden door de ‘Keuzehulp voor
Aorta-aneurysma’ van Medify in te zetten tijdens het besluitvormingstraject. Met behulp van de keuzehulp kunnen patiënten informatie verkrijgen over de behandelingsmogelijkheden, de risico’s en voor- en nadelen. Door middel van een quiz aan het einde van de keuzehulp, kan de arts achterhalen of de patiënt alle informatie begrepen heeft. Ook de voorkeur van de patiënt voor een specifieke behandeling wordt verkregen.
33
Referenties
[1] Wanhainen A., Verzini F., Herzeele I. van, Allaire E., Bown M., Cohnert T., et al. European Society for Vascular Surgery (ESVS) - Clinical Practice Guidelines on the Management of Abdominal Aorto-iliac Artery Aneurysms. European Journal of Vascular and Endovascular Surgery 2018;57(1):8-93.
Beschikbaar via: https://doi.org/10.1016/j.ejvs.2018.09.020
[2] Svensjö S., Björck M., Gürtelschmid M., Djavina Gidlund K., HellBerg A., Wanhainen A. Low prevalence of Abdominal Aortic Aneurysm Among 65-Year-Old Swedish Men
Indicates a Change in the Epidemiology of the Disease. Circulation 2011;124:1118-1123. Beschikbaar via: https://doi.org/10.1161/CIRCULATIONAHA.111.030379
[3] Jacomelli J., Summers L., Stevenson A., Earnshaw J.J. Impact of the first 5 years of national abdominal aortic aneurysm screening programme. British Journal of Surgery 2016;103:1125-1131. Beschikbaar via: https://doi.org/10.1002/bjs.10173
[4] Grondal N., Sogaard R., Lindholt J.S. Baseline prevalence of abdominal aortic aneurysm,
peripheral arterial disease and hypertension in men aged 65-74 years from a population screening study (VIVA trial). British Journal of Surgery 2015;102:902-906.
Beschikbaar via: https://doi.org/10.1002/bjs.9825
[5] Sampson U.K.A., Norman P.E., Fowkes F.G.R., Aboyans V., Song Y., Harrell F.E., et al. Estimation of Global and Regional Incidence and Prevalence of Abdominal Aortic Aneurysms 1990 to 2010. Glob Heart 2014;9(1):159-170. Beschikbaar via: https://doi.org/10.1016/j.gheart.2013.12.009
[6] Elwyn G., Frosch D., Thomson R. Shared decision making: A model for clinical practice. Journal of General Internal Medicine 2012;27(10):1361-1367.
Beschikbaar via: https://doi.org/10.1007/s11606-012-2077-6
[7] Shay L.A., Lafata J.E. Where Is the Evidence? A Systematic Review of Shared Decision Making and Patient Outcomes. Medical Decision Making 2015;35:114-131.
Beschikbaar via: https://doi.org/10.1177/0272989X14551638
[8] Harnas S., Kraan J van der, Knops A., Groot J de. Samen beslissen met de zorgverlener over welke zorg het best past. Rapport meldactie Patiëntenfederatie Nederland 2017. Beschikbaar via: https://www.patientenfederatie.nl/images/Rapport_meldactie_Samen_Beslissen.pdf
[9] Santema T.B., Stubenrouch F.E., Koelemay M.J.W., Vahl A.C., Vermeulen C.F.W., Visser M.J.T., et al. Shared Decision Making in Vascular Surgery: An Exploratory Study. European Journal of Vascular and Endovascular Surgery 2016;51(4):587-593.
34
[10] Say R.E., Thomson, R. The importance of patient preferences in treatment decisions- challenges for doctors. British Medical Journal 2003:327:542-545. Beschikbaar via:
https://doi.org/10.1136/bmj.327.7414.542
[11] Zoethout A.C., Boersen J.T., Heyligers J.M.M., Vries JP.P.M de, Zeebregts C.J.A.M., Reijnen M.M.P.J. Two-Year Outcomes of the Nellix Endovascular Aneurysm Sealing System for Treatment of Abdominal Aortic Aneurysms. Journal of Endovascular Therapy 2018;25(3):270-281.
Beschikbaar via: https://doi.org/10.1177/1526602818766864
[12] Charles C., Whelan T., Amiram G. What do we mean by partnership in making decisions about treatment? British Medical Journal 1999;319:780-782.
Beschikbaar via: https://doi.org/10.1136/bmj.319.7212.780
[13] Struijs A., Jongsma, K. Gezamenlijke besluitvorming door zorgverlener en patiënt - normatieve achtergrond. Centrum voor Ethiek en Gezondheid; 2013. Beschikbaar
via:
https://ceg.nl/uploads/publicaties/Achtergrondstudie_Gezamenlijke_besluitvorming_zorgverlener_pati ent.pdf
[14] Faber M., Harmsen M., Burg S van der., Weijden T van der. Gezamenlijke besluitvorming & zelfmanagement. Een literatuuronderzoek naar de effectiviteit en naar voorwaarden voor succes. Nijmegen: IQ healthcare;2013
[15] Mik, S.M.L. de, Stubenrouch F.E., Ubbink D.T., Krol P., Balm R., Legemate D.A. Keuzehulp voor Aorta-aneurysma (2017). Beschikbaar via: https://sdmstaging.medify.eu/surgery/index_keuzehulp-aneurysma_nl.html#m=custom_130&panel=130
[16] Creswell J.W. Research Design. Qualitative, Quantitative, and Mixed Methods Approaches. Second Edition. Thousand Oaks: Sage Publications 2003: 26.
[17] Rodenburg-Vandenbussche S., Pieterse A.H., Kroonenberg P.M., Scholl I., Weijden T van der, Luyten G.P.M., et al. Dutch translation and Psychometric Testing of the 9-item Shared Decision Making Questionnaire (SDM-Q-9) and Shared Decision Making Questionnaire-Physician Version (SDM-Q-DOC) in primary and Secondary Care. PloSone 2015;10(7):1-15. Beschikbaar via:
https://doi.org/10.1371/journal.pone.0132158
[18] Patiëntenfederatie Nederland. De stand van de patiënt- De patiënt bestaat niet, maar weet wel wat hij wil. Patiëntenfederatie Nederland; 2018. Beschikbaar via:
35