Volgens mevrouw Van Seventer is het ontslagrecht eerlijker geworden in die zin dat nu elke procedure (UWV of Kantonrechter) in beginsel gelijk wordt beloond en ook duidelijk is welke procedure er gevolgd moet worden. Te meer nu de kennelijk onredelijk opzegging is komen te vervallen. In dat opzicht is er zeker meer rechtsgelijkheid ontstaan. Daarnaast is zij van mening dat het zeker niet eenvoudiger is geworden. Het is eenvoudiger om de vergoeding te berekenen, maar het ontslag is er niet eenvoudiger op geworden, nu de gronden niet met elkaar aangevuld kunnen worden en dus elke grond volledig moet worden vervuld. Nu het lastiger is geworden om een ontbinding in rechte voor elkaar te krijgen, wordt er in de onderhandeling voor de vaststellingsovereenkomst aansluiting gezocht bij de kantonrechtersformule. Verder is het door de juridisering niet goedkoper geworden, omdat werkgever de transitievergoeding ook verschuldigd is aan een zieke werknemer.84
4.5 Interviewanalyse
Nu er op alle vragen van het interview antwoord is gegeven door de geïnterviewden, kan er een analyse gemaakt worden van de belangrijkste punten die de partijen tegenkomen ten tijde van de onderhandeling. Uit verschillende antwoorden van de advocaten kan geconstateerd worden dat er één ding zeker is, de kantonrechtersformule wordt nog vaak gehanteerd in de praktijk. Daarnaast zijn alle vier de advocaten het erover eens dat de ontslagroute via de kantonrechter veel lastiger is geworden voor werkgevers. Volgens de heer De Groot is er enkel 1 doel deels gerealiseerd, namelijk dat het ontslagrecht uiteindelijk goedkoper is geworden maar niet voor werkgevers met een ontslagaanvraag wegens bedrijfseconomische redenen: daar is het alleen maar duurder geworden. Verder is er volgens hem geen enkel doel gerealiseerd. Mevrouw Van Briemen sluit zich aan bij alle geleerden, die het erover eens zijn dat alle doelen van de Wwz niet zijn gehaald. Mevrouw Fiselier is het met mevrouw Van Seventer eens dat het ontslagrecht eerlijker is geworden in die zin dat er nu via beide ontslagroutes een recht op de transitievergoeding ontstaat. Met betrekking tot rechtszekerheid wordt er twee kanten op gegaan, enerzijds dat het er niet is en anderzijds dat het er wel is en dat werkgevers weten dat ze in ontbinding in rechte hoogstwaarschijnlijk niet voor elkaar zullen krijgen.
4.6 Deelconclusie
De kantonrechtersformule is feitelijk een schadevergoedingsmaatregel voor de verwachtte schade van de werknemer. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat de kantonrechtersformule nog niet uit het zicht is en dat deze een belangrijke rol speelt in de onderhandelingspositie. De billijke vergoeding zorgt al met al voor rechtsonzekerheid, nu er geen richtlijnen of criteria zijn waar de billijke vergoeding aan moet voldoen. In de onderbouwing van de kantonrechters komt terug dat er toch wordt gekeken naar de leeftijd van de werknemer en nemen zij ook in weging of werknemer weer aan een baan kan komen na de beëindiging van de arbeidsovereenkomst.
Uit het dossieronderzoek kan geconcludeerd worden, dat de onderhandelingspositie van de werknemer versterkt is omdat de weg naar de rechter als het ware niet wordt bewandeld, omdat werkgevers het risico niet nemen om een afwijzing te krijgen. Ook nu er hoger beroep ingesteld kan worden tegen de beschikking van de kantonrechter, zorgt dit voor veel onzekerheid voor de uitkomst van een procedure in rechte. Hierdoor willen de meeste partijen de weg van de kantonrechter niet
84
bewandelen zodat zij door middel van een vaststellingsovereenkomst zorgen voor meer zekerheid. Ook gebruiken partijen het instellen van hoger beroep als drukmiddel om vooralsnog tot een schikking te komen met een lagere uitkomst dan de rechter in eerste aanleg heeft geoordeeld. Daarnaast blijkt dat werknemers althans hun raadslieden geen gebruik maken in de onderhandeling van het feit dat de kantonrechter sinds 1 juli ook de opzegtermijn in acht dient te nemen (met aftrek van de duur van de procedure). Gezien het feit dat dit in rechte nadeliger zou zijn voor de werkgever, omdat hij na datum beschikking minimaal een maand of langer het loon van werknemer moet doorbetalen. Bovendien zet de korte vervaltermijn in eerste aanleg het proces enorm onder druk. Door de korte vervaltermijn worden er procedures gestart waarna zij vervolgens de zaak intrekken, omdat het geschil buiten rechte is opgelost. Concluderend betekent dit zowel geen dejuridisering van het ontslag en noch het goedkoper maken van het ontslag.
Met betrekking tot het onderzoek van de gebruikte middelen voor het onderhandelingsproces kan er geconcludeerd worden dat de uitkomsten van de door de juridische dienstverleners gebruikte tools niet juist zijn, dat heeft uiteraard een schadelijk effect op de onderhandelingspositie. Immers gaat men uit van verkeerde getallen en uitkomsten. Bovendien door verkeerde uitgangspunten te hanteren komt men in een onderhandelingsproces al niet als specialist over, hetgeen een nadelig effect heeft op de onderhandelingspositie.
De Wet werk en zekerheid heeft duidelijk voor verandering gezorgd, maar of de doelen van de Wwz zijn gerealiseerd, is de vraag. Het is overduidelijk, dat werkgevers uiteindelijk meer kwijt zijn dan de transitievergoeding in het onderhandelingsproces bij een vaststellingsovereenkomst. Gelet op het feit dat er alleen advocaten zijn geïnterviewd die gespecialiseerd zijn op het gebied van het arbeidsrecht, kan geconcludeerd worden dat in de onderhandelingspositie voor werknemer de kantonrechtersformule wordt gehanteerd (afhankelijk van de hoogte daarvan) en in geval van werkgever wordt de weg naar de kantonrechter haast niet bewandeld, nu deze weg veel complexer is geworden. Dus zijn werkgevers bereid om toch een hogere vergoeding te betalen. Al met al kan geconcludeerd worden dat de onderhandelingspositie van de werknemer in een onderhandeling bij de vaststellingsovereenkomst sterker is geworden. Op het moment dat werknemer weet dat een ontbinding in rechte hoogstwaarschijnlijk niet zal lukken, is de onderhandelingspositie van werkgever veel minder sterk.