Beschrijving: Bonte gele dovenetel is een lang groenblijvende kruidachtige plant met lange kruipende stengels. De opgerichte zijstengels dragen kruisgewijs tegenoverstaande bladeren die bontgekleurd zijn. In de bladoksel van de bovenste bladeren staan in de lente kransen van twee-lippige gele bloemen. De kelk blijft na het afvallen van de kroon rondom de vierdelige (waarschijnlijk steriele) splitvrucht zitten.
Habitat: Beschaduwde plaatsen in bossen (meestal in de bosrand), struweel, onder heggen, houtkanten en holle wegen. Meestal palend aan tuinen.
Beheer: Handmatig of machinaal verwijderen van de planten geeft de beste resultaten. De planten kunnen eenvoudig uit de grond worden getrokken maar breken hierbij gemakkelijk in stukken zodat gewortelde fragmenten kunnen blijven zitten. Een nacontrole en handmatige nazorg is noodzakelijk gedurende het de daaropvolgende groeiseizoenen.
Uitgebreide info
Beheer
Handmatig verwijderen van de planten geeft de beste resultaten. De planten kunnen eenvoudig uit de grond worden getrokken maar breken hierbij gemakkelijk in stukken zodat gewortelde fragmenten kunnen blijven zitten. Verwijdering wordt het beste uitgevoerd tijdens de winter, de groenblijvende planten kunnen dan immers het makkelijkste worden opgespoord in de houtige vegetatie en de impact op andere planten blijft dan gering.
Maaien heeft een tegenovergesteld effect en zorgt meestal voor een sterkere horizontale verspreiding van de planten en een dichtere begroeiing.
Verschillende herbiciden, waaronder glyfosaat, zijn effectief tegen de soort maar worden sterk waar mogelijk vermedenafgeraden. Doordat in dit geval enkel kan worden gewerkt met bladbesproeiïng is de kans op nadelige effecten op de omringende vegetaties zeer grootreeel. Bovendien is het gebruik van herbiciden verboden vanaf 1 januari 2015.
Een nacontrole en handmatige nazorg is steeds noodzakelijk gedurende ten minste het daaropvolgende groeiseizoen, en vaak nog de jaren daarna.
Beschrijving
Bonte gele dovenetel is een populaire, schaduwtolerante bodembedekker. Het is een groenblijvende
kruidachtige plant die ook in de winter nog lang groen blijft. Hij heeftmet lange gebladerde uitlopers. die 1 tot 2 m per jaar afleggen. De opgerichte zijstengels dragen kruisgewijs tegenoverstaande bladeren die bontgekleurd zijn. In de bladoksel van de bovenste bladeren staan in de lente kransen van twee-lippige gele bloemen. De kelk blijft na het afvallen van de kroon rondom de vierdelige (waarschijnlijk steriele) splitvrucht zitten.
De cultivar 'variegatum' heeft iets grotere bloemen.
Bonte gele dovenetel is verwant aan de inheemse gele dovenetel (Lamium galeobdolon subspecies montanum), ze kan hiervan echter gemakkelijk worden onderscheiden door middel van de
bontgekleurde bladeren.
Opmerking [kvdk16]: Hoezo ?
Opmerking [kvdk17]: In de praktijk
beter in najaar en voorjaar : dan zijn de planten steviger en breken minder snel af.
Behandeling met herbiciden in het late najaar is eventueel wel een optie.
Deze cultivar heeft ook een andere groeiplaats : waar de inheemse gele dovenetel vooral op vochtige tot natte voedselrijke leem- en kleibodems wordt gevonden, heeft de gevlekte gele dovenetel zijn optimum in matig voedselrijke lichte, zandige bodems, waar de soort zich vooral ontwikkelt in de ruwe humuslaag. Hoogte: 15 cm - 60 cm Levensvorm: Hemicryptofyt Geslachtsverdeling: Tweeslachtig Geurend: Neen Jarigheid: meerjarig
Vrucht: Splitvrucht, Geen vruchtvorming in Vlaanderen Verbreidingswijze: groenafval, kruiper
Indigeniteit: neofytcultivar
Herkomst: Midden-Europa Cultivar Status/bescherming
Zeldzaamheid KFK-klasse: 0 kwartierhokken Habitatrichtlijn 2: Neen
Habitatrichtlijn 4: Neen Beschermd: Neen
Exoot
Invasieve exoot: Ja
Ecologische impact: Afname biodiversiteit
Motivatie voor bestrijding: Bonte gele dovenetel kan in halfopen en beschaduwde habitats snel grote oppervlaktes bedekken en andere soorten wegconcurreren. Meestal betreft dit ontsnappingenvestigt de soort zich vanuit tuinen palend aan bos, bosjes, holle wegen en houtkanten. Groenafval vanuit tuinendat in het bos wordt gegooid vormt eveneens een van de belangrijkste vormen van introductie. Er is momenteel geen bewijs bekend van verspreiding door zaadvorming. De verspreiding gebeurt dus vegetatief (door stengeluitlopers) en blijft daardoorechter meestalvrij lokaal beperkt, maar niet onbelangrijk
(bosrand) zodat de impact op zeer waardevol bos beperkt blijft. Door de kleinere omvang van kleine landschapselementen is de impact van gele dovenetel hier verhoudingsgewijs meestal groter en kan er bij een sterke woekering wel een belangrijk deel van de natuurlijke ondergroei verloren gaan. Vaak gaat het hier immers ook om kleine relictpopulaties van waardevolle soorten.
Aandachtspunten: Bonte gele dovenetel is een populaire bodembedekker en hoeft zeker niet overal te worden bestreden. Grenst uw tuin aan een bos of houtkant dan kan met wat waakzaamheid worden voorkomen dat de soort uit de tuin ontsnapt. Gooi zeker geen tuinafval weg in een bos of houtkant. In bossen blijft de verspreiding van de bonte gele dovenetel voorlopig meestal zeer lokaal en beperkt
zich steeds tot de bosrand, of langs toegankelijke wegen. De soort kan zich van daaruit echter vrij snel uitbreiden en bestrijding is zeer arbeidsintensief. Daarom worden nieuwe vestigingshaarden best zo snel mogelijk bestreden. keuze om te bestrijden kan hier eventueel worden gemaakt. In kleine landschapselementen zoalsOok in botanisch waardevolle houtkanten en holle wegen wordt
aangeraden de bonte gele dovenetel te verwijderenbest zo snel mogelijk bestreden. Regelmatige nacontrole is hierbij steeds noodzakelijk indien de planten kunnen terugkomen vanuit aanpalende tuinen.
Een stengelstukje met één enkele knoop is voldoende om te kunnen regenereren.
Opmerking [kvdk18]: 30 cm lijkt me al
heel hoog…
Opmerking [INBO19]: Zie algemene
opmerking.
Opmerking [kvdk20]: Probleem is wel
Encyclopedie Neofyt