• No results found

duidelijk. Nu zal ingegaan worden op de visie van jongeren op de relatie tussen de

maatschappelijke stage en maatschappelijke betrokkenheid. Eerst wordt ingegaan op de relatie

tussen de maatschappelijke stage en aspecten uit de definitie van maatschappelijke

betrokkenheid zoals deze in dit onderzoek gehanteerd wordt. Vervolgens wordt ingegaan op

de rol die de maatschappelijke stage volgens de jongeren zelf speelt in het stimuleren van

betrokkenheid.

6.5.1 Handelingen, sociale banden, verbondenheid

Leidt de maatschappelijke stage er toe dat jongeren meer handelingen verrichten gerelateerd

aan het helpen van anderen en de gemeenschap, dat jongeren meer sociale banden en een

groter gevoel van verbondenheid krijgen met anderen en de gemeenschap?

Per definitie leidt de stage er toe dat de jongeren meer handelingen verrichten om

anderen en de gemeenschap te helpen. Immers, dit is hetgene waar de stage om draait.

Jongeren verrichten tijdens hun stage allerlei taken die in het teken staan van het helpen van

anderen, taken en situaties waar zij voorheen nog niet mee in aanraking zijn gekomen.

Ondanks dat dit door de jongeren als leuk, waardevol en leerzaam wordt ervaren heeft de

stage ervaring maar voor een enkeling gezorgd voor het blijven ondernemen van dit soort

activiteiten na beëindiging van de maatschappelijke stage.

Wat betreft sociale banden vonden jongeren het erg leuk en leerzaam om in contact te

komen met nieuwe mensen, maar heeft de maatschappelijke stage niet gezorgd voor meer

sociaal kapitaal of een groter sociaal netwerk. De jongeren gaven aan dat het contact op de

stage goed en prettig was, maar dat ze er geen groter sociaal netwerk of sociaal kapitaal aan

hebben overgehouden.

Met betrekking tot verbondenheid gaven sommige jongeren aan wel degelijk een band

te hebben opgebouwd met de mensen op hun stage en anderen gaven aan dat de stageperiode

niet lang genoeg duurde om een daadwerkelijke band op te bouwen met anderen. Op de vraag

of de stage heeft gezorgd voor een groter gevoel van verbondenheid met anderen in de

samenleving werd vaak twijfelend gereageerd, de vraag leek te abstract of onduidelijk voor

ze.

Het lijkt erop dat het effect van de maatschappelijke stage op de aspecten van

maatschappelijke betrokkenheid volgens de jongeren vooral tijdelijk van aard is. Handelingen

43

om anderen te helpen, het aangaan van sociale banden en een gevoel van verbondenheid zijn

aan de stageplek en –periode gebonden en hebben volgens de jongeren geen duurzamer effect.

6.5.2 “Ze hebben het wel, maar het komt er pas uit door het contact”

Zoals reeds besproken in paragraaf 2 zien jongeren het belang van de stage in de

horizonverbreding die het bij hen genereert. Deze horizonverbreding is wat zij waardevol aan

de maatschappelijke stage vinden, het is wat zij meenemen van de stage ervaringen. De relatie

tussen de maatschappelijke stage enerzijds en maatschappelijke betrokkenheid anderzijds is in

hun ogen gerelateerd aan dit punt. Door in aanraking te komen met mensen en situaties in de

samenleving die voor hen voorheen onbekend waren, door de verhalen te horen, situaties met

eigen ogen zien, door hierdoor geraakt te worden, wordt een behoefte gecreëerd om anderen

te helpen. De realisatie dat er meer is in de samenleving dan het eigen wereldje ontwikkelt een

besef en een verlangen om zich in te zetten voor anderen.

Enkele jongeren geven aan dat ze om hen heen een beeld van de jeugd van

tegenwoordig zien die zich alleen maar om zichzelf bekommert en niet om anderen in de

samenleving. Er wordt door de jongeren gesteld dat dit alleen maar oppervlakkige schijn is,

deze jongeren willen zich op een bepaalde manier voordoen, maar diep van binnen geven ze

wel om anderen. De bekommernis, verscholen onder de oppervlakte, wordt aangesproken als

ze geconfronteerd worden met de verhalen van anderen.

“Ze hebben het wel maar ze laten het niet zien. Het is, de jeugd van tegenwoordig is

dan echt zo van... (…) Ze hebben het wel, maar het zit diep vanbinnen zegmaar. Het is

niet, het is niet, nu is het.. stoer en, groot overkomen maar wanneer je dit soort dingen

hoort heb je toch wel een klein hartje om het zo maar te zeggen. Dus ze hebben het wel

maar ze laten het niet zien. Daarom, dat zeg ik, als je die mensen hoort van … Als

iemand je nú, in direct contact, je vertelt van dit en dit heb ik meegemaakt, en zo en zo

is het gebeurd, het is eigenlijk dan raakt het je en wil je ook wat doen.”

(Kim, 15, Rijnsburg College Noord)

De maatschappelijke stage zorgt voor de confrontatie met anderen in de samenleving die bij

de jongeren zorgt voor een verlangen om zich in te zetten voor anderen. Op deze manier

speelt de maatschappelijke stage een rol om hen meer maatschappelijk betrokken te maken.

6.5.3 “Hoe ga je dat doen op onze leeftijd”

Tegelijkertijd kwam in sommige interviews naar voren dat jongeren wel graag meer

maatschappelijk betrokken willen zijn; dat wil zeggen, er bestaat een verlangen om inzet te

tonen voor anderen in de samenleving, maar dat zij zich hierin belemmerd voelen. Het gaat

hierbij om inzet die verder strekt dan hulp aanbieden het eigen dagelijkse wereldje, verder dan

wat de jongeren als binnen hun bereik ervaren. Zo hebben de meisjes van het Olympia

College het bijvoorbeeld over het helpen van mensen in Afrika en in Syrië, maar ook

hulpbehoevenden in Nederland.

Soraya: “Je wil wel die mensen helpen bijvoorbeeld in Afrika en in Syrië, en in dat

soort.. En ook mensen van de voedselbank of mensen die geen eten hebben, of zieke

mensen of oude mensen”

Esmee: “Maar dat kan niet”

Soraya: “Ja maar hoe ga je dat…”

Esmee: “Ja, hoe ga je dat doen”

Soraya: “En vooral op onze leeftijd”

(Soraya, 15, en Esmee, 15, leerlingen Olympia College)

Ze hebben het idee dat ze de middelen niet hebben om dit te bewerkstelligen. Dit betreft

zowel kennis (het gevoel bestaat dat ze niet genoeg weten om zoiets te kunnen aanpakken) als

een bepaalde mate van macht en invloed.

“Je kan wél veel doen op volwassen leeftijd, maar op deze leeftijd.. je weet nog

weinig, je weet nog niet goed hoe je moet reageren op zulke situaties.”

(Tasnim, 14, Rijnsburg College Noord)

Er is wel een verschil tussen… volwassenen en eh kind eigenlijk. Die mogen wat meer.

Dan eh, kinderen. Zegmaar. (…) Bijvoorbeeld van eh, dat ze, ze hebben wat meer eh,

wat meer macht zegmaar. (…) Vrijheid ook.

(Raoul, 16, Rijnsburg College Noord)

Inzet tonen voor de samenleving die verder reikt dat de lokale, dagelijkse context wordt

gezien als het domein van volwassenen, die in de ogen van de jongeren wel de middelen

hebben om dit te bereiken.

6.5.4 Deelconclusie

De maatschappelijke stage heeft volgens de jongeren weinig invloed op hun maatschappelijke

betrokkenheid als deze gemeten wordt aan de hand van de aspecten die besloten liggen in de

definitie waar in dit onderzoek van gebruik gemaakt wordt. Logischerwijs nemen de jongeren

tijdens hun stage deel aan handelingen gerelateerd aan het helpen van anderen, maar de

maatschappelijke stage zorgt er niet voor dat jongeren dit los van de daadwerkelijke stage ook

blijven doen. De stage zorgt er volgens hen niet voor dat zij een groter sociaal netwerk of

meer sociaal kapitaal genereren en ook zorgt het naar hun eigen zeggen niet voor een gevoel

van meer verbondenheid met anderen.

Wel zorgt de maatschappelijke stage voor een verlangen bij de jongeren om zich in te

zetten voor de samenleving op een andere manier dan zij nu al doen. Dat wil zeggen: zij

krijgen een behoefte om zich in te zetten voor mensen waar zij in het dagelijks leven niet mee

in aanraking komen. Ze geven echter aan dat zij vanwege hun leeftijd het gevoel hebben dit

niet te kunnen, omdat het ze aan kennis en macht ontbreekt.