Uitgangssituatie
In de context van SBO Klavervier heeft zich slechts één ingrijpende ontwikkeling voorgedaan.
Per 1 januari 2005 heeft er een besturenfusie plaatsgevonden in Beuningen en omgeving. De nieuwe Stichting Oeverwal vormt nu het bevoegd gezag van 11 scholen. Eén school in Beuningen is buiten de fusie gebleven, maar participeert wel in het Samenwerkingsverband. De dagelijkse leiding van de nieuwe
stichting ligt in handen van twee algemeen directeuren. Zij waren voor de fusie al als zodanig werkzaam bij de verschillende besturen.
Het leerlingenaantal op Klavervier blijft stabiel op ongeveer 100 leerlingen en ook binnen het team hebben zich nauwelijks veranderingen voorgedaan.
Onderwijskwaliteit
Tijdens het schoolbezoek heeft de inspectie geconstateerd dat het onderwijs op SBO Klavervier op veel onderdelen van voldoende of goede kwaliteit is. De school is met name sterk in haar pedagogische aanpak. De leraren laten in hun lessen zien dat zij de bijzondere behoeften van hun leerlingen op het gebied van ondersteuning en persoonlijke aandacht onderkennen. Daardoor is er in de groepen over het algemeen sprake van een rustige en actieve werksfeer. De leraren leggen duidelijk uit, de leerlingen werken geconcentreerd en in de meeste lessen besteden de leraren voldoende aandacht aan leer- en oplossingsstrategieën. Afstemming op de verschillen tussen leerlingen in prestatieniveau vindt plaats door verschillende onderdelen van taal/lezen en rekenen/wiskunde in niveaugroepen aan te bieden met daarbinnen nog voldoende momenten van aanvullende instructie en aangepaste verwerking.
Hoewel de inspectie van mening is dat dit aspect daarmee voldoende verzorgd is, kan de school kan zich nog verbeteren door leerlingen die meer blijken aan te kunnen ook voldoende te bedienen. Verschillende leraren gaven in een gesprek aan dat hun klassenmanagement deze verdere differentiatie op dit moment nog niet toestaat.
Op basis van een aantal voorliggende rapporten heeft de school van haar onderwijs een sterkte-/zwakteanalyse uitgevoerd. De verbeterpunten heeft men vervolgens uitgezet in een aantal projectplannen. Om voldoende draagvlak te creëren binnen het team heeft de schoolleiding de uitwerking van elk project in handen gegeven van een projectleider (meestal een van de leraren) en enkele leraren. Men werkt de projecten uit aan de hand van een vastgesteld format waarin (smart geformuleerde) doelstellingen, tijdplanning en evaluatie zijn opgenomen. Van verschillende projecten heeft de inspectie de opzet en status kunnen inzien. Zij stelt daarom vast dat de school voldoende planmatig aan haar ontwikkeling werkt. Niettemin heeft de inspectie de school ook gewezen op het belang van een blijvende borging van de onderdelen die op dit moment als "sterk" worden aangemerkt. De eerder genoemde evaluatie heeft namelijk vooral het karakter van een zwakteanalyse.
De inspectie heeft tijdens dit onderzoek echter ook geconstateerd dat er op verschillende punten ruimte voor verbetering is.
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Speciale School voor BaO "Klavervier" - 9-5-2006 12 Met het werken met niveauvorderingengroepen voor verschillende vakken gaat de nodige onderwijstijd verloren. De leerlingen moeten namelijk met enige regelmatig wisselen van lokaal. Daarbij komt dan nog dat bij aanvang van de school de lessen te traag starten. De leraren geven in het nagesprek aan dat dit gedaan wordt om de leerlingen voldoende te laten wennen aan de
schoolsituatie dan wel aan een andere lessituatie. Omdat op die manier weinig efficiënt met de lestijd wordt omgesprongen en de school daarmee wellicht ook niet voldoet aan het wettelijk aantal lesuren, heeft de inspectie de school verzocht maatregelen te treffen om deze weglek van uren te voorkomen.
Hierboven heeft de inspectie het team gecomplimenteerd met haar
pedagogisch handelen. De grote aandacht die men heeft voor het leren en de ontwikkeling van de kinderen heeft er echter ook toe geleid dat er nog weinig ruimte is ontstaan voor leerlingen om zelfverantwoordelijk dingen te leren. In de weekroosters zijn nauwelijks of geen momenten aanwijsbaar waarop de leerlingen eigen keuzes kunnen maken of bezig kunnen zijn met verrijkende materialen en opdrachten. Als er al sprake is van zelfstandig werken, dan altijd binnen het kader van de specifieke les, bijvoorbeeld als de leraar een ander groepje instructie geeft.
Verder is er tijdens de bijgewoonde lessen weinig zichtbaar dat de leraren ook met de leerlingen reflecteren op het leerproces. Vragen als: hoe heb je het aangepakt, wat ging er goed en wat minder en wat kun je doen om deze problemen een volgende keer niet tegen te komen, komen nauwelijks aan de orde.
Op SBO Klavervier is het nog geen gewoonte om voor alle leerlingen bij plaatsing een ontwikkelingsperspectief op te stellen. Meestal gebeurt dit pas als de leerling binnen afzienbare tijd naar de eindgroep gaat. De inspectie heeft de school gewezen op het belang van een vroegtijdige inschatting van de mogelijkheden van een leerling om eventuele onbedoelde onderstimulering te voorkomen. Om voor een leerling een dergelijk ontwikkelingsperspectief te kunnen vaststellen dient de school haar eind- en tussendoelen te expliciteren voor bepaalde vakgebieden en voor bepaalde categorieën leerlingen. Een dergelijk systeem dient niet alleen het individuele ontwikkelingsperspectief, maar heeft nóg twee belangrijke voordelen. Op basis van de geformuleerde doelen kan de school haar opbrengsten namelijk ook in kaart brengen en evalueren en bovendien kan zij aan dat systeem haar criteria ontlenen om aan bepaalde leerlingen aanvullende zorg te geven. Op dit moment functioneert het zorgsysteem op de meeste onderdelen weliswaar naar behoren, maar met name aan de analyse van de verzamelde gegevens die moeten dienen om de extra zorg te bepalen ontbreken duidelijke criteria. Daar hebben ook de leraren in de groep last van. Aangezien niet voldoende duidelijk is wanneer een leerling voor een bepaald vak extra hulp moet krijgen, ontstaan er tussen groepen te grote verschillen bijvoorbeeld in het gebruik van handelingsplannen.
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Speciale School voor BaO "Klavervier" - 9-5-2006 13 Tenslotte kan de school zich nog verbeteren op het punt van het sociale
veiligheidsbeleid. Bij dit aspect zijn drie aspecten van belang. Op de eerste plaats dient de school zicht te hebben op de beleving van de sociale veiligheid door leerlingen en personeel. Dat kan zij bereiken door bijvoorbeeld 2-jaarlijks een vragenlijst onder deze doelgroepen uit te zetten. Verder moet de school beschikken over vastgesteld beleid ter preventie van incidenten. Tenslotte vindt de inspectie het belangrijk dat vastgelegd is welke acties aan de orde zijn indien zich onverhoopt incidenten voordoen. Hierbij hoort tevens een goede incidentenregistratie. Op SBO Klavervier ontbreken deze drie elementen op dit moment nog. Niettemin is daarmee de sociale veiligheid niet zonder meer in het geding. Ouders en leerlingen geven in gesprekken aan dat zij zich zeer veilig voelen op school. De school heeft recentelijk een start gemaakt met de introductie van zogeheten "peer-mediation". De bedoeling daarvan is dat geselecteerde leerlingen na een grondige training gaan fungeren als
bemiddelaar bij dreigende conflicten tussen leerlingen. Ook de leraren geven enkele aansprekende voorbeelden van schoolmaatregelen als er zich risicovolle situaties dreigen voor te doen. Niettemin acht de inspectie het van belang dat het huidige, voor een deel impliciete beleid, ook duidelijk wordt vastgelegd.
Rapport periodiek kwaliteitsonderzoek Speciale School voor BaO "Klavervier" - 9-5-2006 15