Dit hoofdstuk beschrijft het oordeel van de inspectie over de kwaliteit van het onderwijs op De Deventer Circuitschool, locatie Enkdwarsstraat en geeft een toelichting op het kwaliteitsprofiel. Daarbij legt de inspectie zo mogelijk
verbanden tussen de verschillende onderzochte indicatoren onderling en - voor zover relevant - tussen de indicatoren en de schoolcontext, de specifieke doelstellingen van de school en eerdere inspectieonderzoeken.
Algemeen beeld
De inspectie stelt vast dat de inspanningen van de school tijdens het geïntensiveerd toezichttraject niet tot het gewenste resultaat hebben geleid.
De inspectie trekt dan ook de conclusie dat de kwaliteit van de school nog steeds zeer zwak is. Het belangrijkste knelpunt is dat de eindopbrengsten van een onvoldoende niveau zijn. Daarnaast kent het onderwijsleerproces een aantal wezenlijke tekortkomingen in het didactisch handelen en de actieve rol van leerlingen binnen de onderwijsactiviteiten.
Tegelijkertijd heeft de inspectie geconstateerd dat een aantal belangrijke tekortkomingen zijn weggewerkt. Zo zijn de resultaten op de tussentijdse toetsen nu allemaal van voldoende niveau, is het leerstofaanbod in z'n geheel op orde en wordt ook de zorg en begeleiding planmatig uitgevoerd. De kwaliteitszorg op schoolniveau is gedeeltelijk als voldoende beoordeeld, maar andere onderdelen zijn nog onvoldoende herkenbaar aanwezig.
De school heeft roerige jaren achter de rug. Een aantal factoren heeft een belangrijke (en soms belemmerende) rol gespeeld voor en tijdens het intensieve toezichttraject. Deze factoren zijn naar het oordeel van de inspectie van directe invloed op het kwaliteitsprofiel zoals dat nu is opgesteld.
In de organisatiestructuur van de school hebben sinds het vorige
inspectiebezoek in november 2006 diverse veranderingen plaatsgevonden.
Destijds opereerde de school nog als een eenheid met twee locaties. Na het vertrek van de vorige directeur medio 2007 is er een periode van bijna een jaar geweest waarin de adjunct-directeur samen met de intern begeleiders de directietaken hebben waargenomen op de locatie Enkdwarsstraat, met
ondersteuning van een directeur van een andere school. Die periode ervoer het team nauwelijks aansturing. In november 2008 is de adjunct-directeur
benoemd tot directeur van deze locatie. Op dat moment is besloten dat beide locaties van De Deventer Circuitschool (Enkdwarsstraat en Merwedestraat) als twee gescheiden locaties verder gaan. De directeur heeft tijdens het bezoek aangegeven dat om deze redenen diverse belangrijke directietaken
(personeelsbeleid, onderwijskundige aansturing) vanaf het begin van 2009 pas goed opgepakt konden worden.
Rapport onderzoek naar de kwaliteitsverbetering Deventer Circuitschool, locatie
Enkdwarsstraat - 9-6-2009 14
Ook de personele samenstelling van het team is van grote invloed geweest op de voortgang van het verbetertraject. De afgelopen twee jaren zijn diverse mensen vertrokken of afwezig geweest door zwangerschap of ziekte. De diverse mutaties in de personele samenstelling zijn tijdens de
voortgangsgesprekken voortdurend onderwerp van gesprek geweest. Tijdens het laatste voortgangsgesprek is geconstateerd dat er sprake is van
continuïteit en rust in de personele bezetting.
Een derde punt dat van invloed is geweest op het verbeterproces is de tussentijdse verbouwing van het gebouw aan de Enkdwarsstraat. Nadat deze in maart 2009 gereed was, kon de tijdelijke locatie verlaten worden en kon worden teruggekeerd naar het hoofdgebouw.
Samenvattend komt de inspectie tot de volgende conclusie. Ondanks het feit dat directie en team in de afgelopen jaren aantoonbaar gewerkt hebben aan verbeteringen van het onderwijs en dit op onderdelen ook zichtbaar is geworden, constateert de inspectie dat een aantal essentiële zaken niet tot voldoende resultaat heeft geleid, mede veroorzaakt door de geschetste
contextfactoren. Het gaat daarbij met name om de kwaliteit van het didactisch handelen en de kwaliteitszorg op schoolniveau.
Ten aanzien van het eerste aspect zijn structuurkenmerken waargenomen van het directe-instructiemodel, maar was er onvoldoende sprake van een
verbinding met het leerproces van leerlingen. Hierdoor was er in de meeste gevallen onvoldoende actieve betrokkenheid van leerlingen en geen
taakgerichte werksfeer.
Ook ten aanzien van kwaliteitszorg worden elementen al uitgevoerd, maar is er op schoolniveau nog geen sprake van een systematische en cyclische zorg voor kwaliteit die verbonden is met de visie op leren en onderwijzen.
Het feit dat er positieve ontwikkelingen zijn, maar dat andere zaken nog te pril of nog onvoldoende zijn, is voor de inspectie reden om het geïntensiveerde toezicht voort te zetten.
Toelichting op het kwaliteitsprofiel Resultaten
De school verantwoordt zich door middel van een landelijk genormeerde toets.
De inspectie beoordeelt de laatste drie schooljaren en constateert dat deze alle drie onder de grenzen liggen die de inspectie hanteert. Daarbij is in het laatste schooljaar een aantal leerlingen dat gezien hun capaciteiten niet het eindniveau van groep 8 kan halen, buiten beschouwing gelaten.
De resultaten op de tussentijdse toetsen worden als voldoende beoordeeld. De inspectie beoordeelt deze resultaten aan de hand van de toetsen technisch lezen in groep 3 en 4, rekenen-wiskunde in groep 4 en 6 en begrijpend lezen in groep 6. De resultaten op alle vijf toetsen liggen op een niveau dat past bij de leerlingenpopulatie.
De inspectie onthoudt zich van een oordeel op de indicator die betrekking heeft op de resultaten van leerlingen met speciale onderwijsbehoeften. Voor de leerlingen die voor één of meerdere vakgebieden het eindniveau van groep 8 niet zullen behalen, heeft de school recent een onderbouwd streefniveau (ontwikkelingsperspectief) met daaraan gekoppelde tussendoelen vastgelegd.
Evaluaties van de ontwikkelingen ten opzichte van deze tussendoelen zijn echter nog niet uitgevoerd.
Rapport onderzoek naar de kwaliteitsverbetering Deventer Circuitschool, locatie
Enkdwarsstraat - 9-6-2009 15
De inspectie heeft geconstateerd dat een beperkt aantal leerlingen gedurende de schoolloopbaan doubleert in de groepen 3 tot en met 8. Daarom beoordeelt de inspectie, in tegenstelling tot het vorige bezoek, indicator 13.3 als
voldoende.
Kwaliteitszorg
Zoals eerder aangegeven is onder invloed van de context een gedifferentieerd beeld te zien bij de zorg voor kwaliteit op schoolniveau. Bepaalde elementen zijn duidelijk zichtbaar, terwijl andere nog niet tot ontwikkeling zijn gekomen.
Om die reden beoordeelt de inspectie de voorwaarden voor kwaliteitszorg op dit moment gedeeltelijk als onvoldoende. Het tijdsbestek voor de huidige directie is te kort geweest om dit voldoende van de grond te krijgen.
De evaluaties van opbrengsten worden systematisch ter hand genomen en gekoppeld aan streefdoelen van de school die passen bij de leerlingenpopulatie.
Het planmatig werken aan verbeteractiviteiten is in de afgelopen periode vormgegeven door kwartaalplannen die door hun concrete uitwerking voldoende steun konden bieden voor de ontwikkeling van de school.
De waarborg van de sociale veiligheid bij leerlingen en leerkrachten wordt als voldoende beoordeeld. De school hanteert het "Convenant Veilige Scholen" en heeft recent zelf een enquête uitgevoerd naar de veiligheidsbeleving bij
leerlingen en ouders. Ook leerkrachten zijn vorig jaar bevraagd op dit punt.
De invulling van de verbeteractiviteiten voor de toekomst is echter nog niet voldoende geborgd in het systeem. Tot nu toe evalueert de school
onvoldoende het leren en onderwijzen met behulp van geëigende instrumenten.
De inspectie vindt het van groot belang dat de school systematisch evaluaties uitvoert die als input dienen voor de verdere ontwikkelingen. Daarnaast zal de school de afspraken en verbeteringen beter moeten borgen dan nu het geval is.
Het ontbreekt aan een systematiek waarbij afspraken worden vastgelegd en periodiek worden geëvalueerd. Ook de externe verantwoording moet nog versterkt worden. Daarbij gaat het er om dat belanghebbenden (ouders, bevoegd gezag) systematisch inzicht krijgen in de resultaten van de school en de verbeteringen die gerealiseerd zijn. Nu is de verantwoording aan met name ouders te summier en te beperkt van inhoud.
Leerstofaanbod
Tijdens het vorige onderzoek is vastgesteld dat te veel leerlingen niet de leerstof voor taal en rekenen-wiskunde krijgen aangeboden tot en met het eindniveau van groep 8. Ook waren de leerinhouden onvoldoende afgestemd op de onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. Beide indicatoren worden nu als voldoende beoordeeld.
De school hanteert methoden die dekkend zijn voor de kerndoelen. Er zijn duidelijke afspraken gemaakt over het hanteren van methoden waardoor ook de aansluiting tussen de verschillende leerjaren voldoende geborgd is. Ook gebruikt de school diverse methoden om specifiek in te spelen op leerlingen met taalachterstanden.
Onderwijsleerproces
Rapport onderzoek naar de kwaliteitsverbetering Deventer Circuitschool, locatie
Enkdwarsstraat - 9-6-2009 16
De onderwijstijd wordt voldoende efficiënt benut. Ook de hoeveelheid tijd voor de leerstofgebieden taal en rekenen-wiskunde is afgestemd op de kenmerken van de leerlingenpopulatie. Het pedagogisch handelen van leraren is voldoende ondersteunend voor het klimaat in de groepen en de school. Er zijn duidelijke gedragsregels opgesteld die in alle groepen worden gehanteerd.
De inspectie heeft daarentegen in het didactisch handelen van leerkrachten op schoolniveau een aantal tekortkomingen geconstateerd die gevolgen hebben voor de taakgerichte werksfeer en de actieve betrokkenheid van leerlingen.
Deze laatste elementen waren in de meeste groepen onvoldoende zichtbaar.
Leerlingen voerden opdrachten onvoldoende uit of toonden te weinig
betrokkenheid bij het werk. Sinds een aantal maanden is scholing gevolgd in het directe-instructiemodel. Elementen daarvan waren zichtbaar in de
onderwijspraktijk, maar nog onvoldoende verbonden met het leerproces van leerlingen.
In de meeste gevallen was de uitleg van leraren echter onvoldoende
ondersteunend en toereikend voor leerlingen om de opdrachten met succes te kunnen uitvoeren. Het ontbrak daarbij vooral aan een probleemgerichte
interactie waarbij leerlingen worden uitgedaagd na te denken over de kern van de opdracht. Het bespreken van aanpakgedrag en het hardop verwoorden van leerstappen zijn in te weinig groepen waargenomen. Leerlingen worden te weinig uitgedaagd om hun eigen leerproces te organiseren en inhoud te geven.
Ook het omgaan met verschillen tussen leerlingen is onvoldoende
waargenomen. Er wordt door leraren te weinig onderscheid gemaakt naar vorderingen van leerlingen, gebaseerd op kwalitatieve analyses van
leerprestaties. Hierdoor wordt wel in verschillende groepjes gewerkt, maar in de meeste gevallen met dezelfde opdrachten en met hetzelfde aanpakgedrag.
Dit geldt zowel voor leerlingen die meer moeite hebben met de leerstof als voor leerlingen die de leerstof sneller of beter begrijpen.
Zorg en begeleiding
Tijdens het vorige bezoek is geconstateerd dat de leerlingenzorg onvoldoende planmatig werd uitgevoerd in de groepen. Dat is nu wel het geval. In alle groepen worden de leerlingen die dat nodig hebben extra begeleid. Dit wordt ondersteund door handelingsplanning en een registratie van de uitgevoerde zorg.
De analyse en evaluatie van de problematiek van de zorgleerlingen is echter onvoldoende van kwaliteit en leidend voor de inhoud van de zorg. Het ontbreekt in de meeste handelingsplannen aan een adequate formulering van het probleem. De school hanteert diverse diagnostische materialen, maar dat mondt te weinig uit in concerete aanknopingspunten voor verder handelen Daardoor bieden handelingsplannen te weinig ondersteuning voor het
orthodidactisch handelen van leerkrachten. Tevens is het op deze manier niet goed mogelijk vast te stellen of de verleende zorg effectief is geweest. Door het ontbreken van een gerichte diagnose en doelstelling kan bij de evaluatie van een handelingsplan onvoldoende duidelijk worden vastgesteld of de gewenste effecten bereikt zijn.
Rapport onderzoek naar de kwaliteitsverbetering Deventer Circuitschool, locatie
Enkdwarsstraat - 9-6-2009 17