Er bestaan voor Caribisch Nederland amper metingen van de fysische parameters die strandkwaliteit bepalen. Het is nu van belang om een monitoringsysteem hiervoor te implementeren. Enerzijds om lange termijn trends vast te kunnen stellen, anderzijds om de effecten van eventuele
beheersmaatregelen te kunnen evalueren.
Bronnen
CBC News, 2015. Stinking seaweed piling high on beaches in tourism-dependent Caribbean.
Cheetham, Jennifer, 2012. The impacts of sea-level rise on the index nesting beach on Klein Bonaire for three species of Sea Turtle. Sea Turtle Conservation Bonaire. 50p.
Cousins, M.C., Briggs, J., Gresham, C., Whetstone, J., & T. Whitwell, 2010. Beach vitex (Vitex rotundifolia): an invasive coastal species. Invasive Plant Science and Management 3:340–345. Debrot, A. O., 2003a, The freshwater shrimps of Curaçao, West Indies (Decapoda, Caridea).
Crustaceana 76: 65-76.
Debrot, A. O., 2003b, A review of the freshwater fishes of Curaçao, with comments on those of Aruba and Bonaire. Car. J. Sci. 39: 100-108.
Debrot, A.O. and R. Bugter, 2010. Climate change effects on the biodiversity of the BES islands; Assessment of the possible consequences for the marine and terrestrial ecosystems of the Dutch Antilles and the options for adaptation measures. Wageningen, Alterra, Alterra-report 2081; IMARES-report C118/10. 36 blz.
Debrot, A. O. and L. P. J. J. Pors, 1995. Sea turtle nesting activity on northeast coast beaches of Curaçao, 1993. Car. J. Sci. 31: 333-338.
Debrot, A.O., J. van Rijn, P.S. Bron & R. de Leon, 2013. A baseline assessment of beach debris and tar contamination in Bonaire, Southeastern Caribbean. Marine Pollution Bulletin 72: 325-329.
Dow Piniak, Wendy, E. & Karen, L., Eckert, 2011. Sea turtle nesting habitat in the Wider Caribbean Region. Endangered Species research. Vol. 15: 129-141.
Freitas, J.A. de, Nijhof, B.S.J., Rojer, A.C., Debrot, A.O., 2005. A landscape ecological vegetation map of the island of Bonaire, southern Caribbean. CARMABI Foundation. 64p.
Freitas, J.A. de, Rojer, A.C., Nijhof, B.S.J., Debrot, A.O., 2012. A landscape ecological vegetation map of Sint Eustatius (Lesser Antilles). Imares Report number C053/12. 61p.
Freitas, J.A. de, Nijhoff, B.S.J., Rojer, A.C., Debrot, A.O., 2016, A landscape ecological vegetation map of Saba (Lesser Antilles). IMARES report C195/15. 52p.
Hoogenboezem-Lanslots, K.M.A., Schenau, Y.M., van Leeuwen, R.J., Briene, M.F.M. & J.A. de Freitas, 2010. St. Eustatius strategic development plan. 58p.
Laloë, J. O., Esteban, N., Berkel, J., & Hays, G. C., 2016. Sand temperatures for nesting sea turtles in the Caribbean: Implications for hatchling sex ratios in the face of climate change. Journal of Experimental Marine Biology and Ecology, 474, 92-99.
Lolavar, A. & J. Wyneken, 2015. Effect of rainfall on loggerhead turtle nest temperatures, sand temperatures and hatchling sex. Endangered Species Research. 28 (3): 235.
Mercopress, 2015. Sargassum seaweed, greatest single threat to the Caribbean tourism industry RWS, 2013. Maritime Emergency Response Plan for the Dutch Caribbean Rijkswaterstaat (Directorate
General of Public Works and Water Management-RWS. 28.p.
The Observers Direct, 2015. Guadeloupe: The invasion of sargassum seaweed. UNWTO, 2016. Tourism highlights. 2016 edition. 16p.
Wilde, P. A. W. J. de, 1973. On the ecology of Coenobita clypeatus in Curaçao with references to reproduction, water economy and osmoregulation in terrestrial habitats. Stud. Fauna Curaçao Caribb. Isl. 144: 1-138.
2.6
Mangrovebossen
Door: Debrot, A.O., Henkens, R.J.H.G. en S. Engel
2.6.1
Internationale beschermingsstatus
Binnen de EU zijn de meeste zilte habitattypen beschermd onder de Europese Habitatrichtlijn, met name vanwege het ecologisch belang voor wad- en trekvogels. Ook Caribisch Nederland kent verschillende zilte wetlands, waaronder mangrovebos. Een indicatie voor de internationale
beschermingsstatus kan worden afgeleid van de classificatie binnen de WWF Neotropical Ecoregion. De mangroves hebben daarin de status: kritisch/bedreigd (WWF, 2017).
Mangrovebos van enige omvang komt alleen voor op Bonaire, met name in Lac-baai aan de oostkust van het eiland. Plannen voor ontwikkeling van deze baai zijn door de rechtbank verworpen op basis van de status als Ramsargebied (Verschuuren, 2008). Ook de mangroven van het Pekelmeer,
eveneens in het zuiden van Bonaire, liggen binnen beschermd Ramsar gebied (Geelhoed et al., 2013). De Mangrovesoorten Rhizophora mangle (Rode mangrove), Avicennia germinans (Zwarte mangrove) en Laguncularia racemosa (Witte mangrove) staan voorts op Annex III van het SPAW protocol van het Cartagenaverdrag.
2.6.2
Kenschets
Beschrijving
Mangrovebossen zijn altijdgroene bossen die te vinden zijn in sedimentrijke tropische kustgebieden. De bebossing bestaat uit bomen die aangepast zijn voor een leven in het zoute habitat van het intergetijdengebied. In Caribisch Nederland komen er drie mangrovesoorten voor. Dit zijn de Zwarte Mangrove (Avicennia germinans), de Witte Mangrove (Laguncularia racemosa) en de Rode Mangrove (Rhizophora mangle). De meest voorkomende soort is de Rode Mangrove. Mangroven groeien voornamelijk boven gemiddeld zeeniveau (MSL) in de hogere getijdenzone (tot mean high water spring tide, ofwel MHWST). Mangrovebossen vertonen een sterke zonering en de zones, ook in de Lac- baai, zijn door middel van satelliet spectrale fotografie nauwkeurig te onderscheiden en in kaart te brengen (Davaasuren en Meesters, 2012). Mangroves leveren belangrijke ecosysteemdiensten zoals kustbescherming, kraamkamer en opgroeigebied voor vissen en crustaceeën. Verder vormen ze een opvanggebied voor nutriënten en milieuvreemde stoffen en spelen daarmee een belangrijke rol in de bescherming van andere habitats zoals zeegrasvelden en koraalriffen. Het zijn daarnaast belangrijke voedsel- en rustgebieden voor verschillende vogelsoorten. Terwijl mangrovebossen zich in het verleden goed hebben kunnen aanpassen aan geleidelijlke zeespiegelstijging (McKee et al. 2007), worden deze gedacht kwetsbaar te zijn voor snelle zeespiegelstijging zoals nu door de mens wereldwijd wordt veroorzaakt (Simpson et al. 2011). De belangrijkste bedreiging wereldwijd is habitatverlies ten behoeve van aquacultuur, agrarische productie, kustontwikkeling voor woningbouw en toerisme en overexploitatie (houtkap) (Polidoro et al., 2010).
Relatief belang in het Caribisch gebied: beperkt
Het totale areaal aan mangroves in de Kleine Antillen van de WWF Neotropical Ecoregion wordt momenteel geschat op 20.636 ha, verdeeld over 263 verschillende gebieden. De grootste
mangrovebossen zijn te vinden op Antigua en Barbuda, Guadeloupe, Martinique en de Amerikaanse Maagdeneilanden (WWF, 2017).
Mangrovehabitat staat binnen de gehele regio onder zware druk. Na Maleisië heeft het Caribisch gebied globaal gezien de relatief hoogste verliezen van mangroveareaal met een afname van bijna 25 procent in de afgelopen 25 jaar (Polidoro et al., 2010; FAO, 2007). Binnen de overige Nederlandse eilanden in de Cariben zijn er grote verliezen geweest in mangroveareaal, met name op Curaçao en St. Maarten (Debrot en Sybesma, 2000). Het areaal op Bonaire is 365 ha, wat minder dan 2% is van het totale mangroveareaal in de Kleine Antillen. Het relatief belang binnen de Cariben is dan ook beperkt.