Hoofdstuk 7 Conclusies
7.3 Beperkingen van het onderzoek
Bij alle drie de variabelen van het risicoprofiel is geconstateerd dat de invloed negatief is op de kwaliteit van risicoverslaggeving. Dit kan wellicht worden verklaard; Linsley en Shrives (2006) stellen in hun onderzoek dat de directie de intentie kan hebben bij ondernemingen met een hoog risicoprofiel om geen gedetailleerde analyse te geven van de risico’s. Op deze manier wordt er voorkomen dat hier extra aandacht naar uitgaat. Bij de analyses op de solvabiliteit is geen onderscheid gemaakt tussen MBO-instellingen die boven de 0,6 of onder de 0,2 zitten. In beide gevallen is een 1 toegekend en als het er tussen valt is er een 0 toegekend. Wellicht kan het ook wezen dat veel instellingen boven de 0,6 zitten, waardoor ze denken dat ze weinig risico lopen en hier niet of nauwelijks over hoeven te rapporteren.
De verwachting vooraf was dat aantal onafhankelijke directors een positief effect heeft op de kwaliteit van risicoverslaggeving. Uit de meervoudige regressieanalyse blijkt echter, dat de omvang raad van toezicht een negatief effect heeft. Dit kan wellicht worden onderbouwt, in het onderzoek van R. Oonk (2011) waarbij wordt verwezen naar het onderzoek van Luckerath-Rovers en Smits (2010) wordt gesteld dat er ook teveel onafhankelijke toezichthouders kunnen zijn. Het toezicht dient namelijk te worden uitgevoerd door een optimale mix van toezichthouders en bestuurders.
7.3 Beperkingen van het onderzoek
In mijn onderzoek heb ik gebruik gemaakt van een indexanalyse. Deze index is zelfstandig opgesteld aan de hand van richtlijnen, aanbevelingen en literatuur. Uit de wet- en regelgeving is namelijk niet te herleiden wat de normstelling is voor risicoverslaggeving, deze is namelijk niet duidelijk en helder geformuleerd. Het nadeel van de opstelde index is dat het niet altijd duidelijk is of de opgenomen informatie elementen in de index ook relevant zijn voor de sector. Om dit nadeel zoveel mogelijk te beperken is met vier professionele gebruikers een interview gehouden. Het doel van het interview was om vast te stellen of de opgestelde index juist en volledig was.
Door vier professionele gebruikers is aan de opgestelde index een weging toegekend en is de index gevalideerd. Deze professionele gebruikers betreffen louter accountants en controllers, wellicht hadden andere gebruikers (bijvoorbeeld leraren of studenten) de index anders beoordeeld, waardoor resultaten wellicht een vertekend beeld geven. Het beoordelen van de coderingstabel door andere gebruikers kan gezien worden als een aanbeveling voor nader onderzoek.
instelling bepaald. De berekeningen zijn gebaseerd op de weergegeven cijfers in het jaarverslag 2010. Hierbij is geen rekening gehouden met verschillende waarderings-grondslagen en de wijze van presentatie tussen de MBO-instellingen. Uit nader onderzoek blijkt dat dit echter minimale impact kan hebben op mijn onderzoek, aangezien de posten in het jaarverslagen voldoende worden uitgesplitst en de waarderingsgrondslagen aan regelgeving zijn onderhevig en dus nagenoeg gelijk zullen zijn.
Bij het bepalen van de solvabiliteit (eigen vermogen en voorzieningen : totaal passiva) wordt er gesteld dat een MBO-instelling gezond is als deze een waarde heeft tussen 0,2 en 0,6. Normaliter is er bij bedrijven in de private sector geen maximale waarde (0,6), echter een MBO-instelling heeft niet tot doel winst maken waardoor de vermogens niet te hoog mogen oplopen. MBO-instellingen met hoge vermogens dienen dit af te bouwen en/of in te zetten voor het onderwijsproces. Bij de analyses is geen onderscheid gemaakt tussen MBO-instellingen die boven de 0,6 of onder de 0,2 zitten. In beide gevallen is een 1 toegekend en als het er tussen valt is er een 0 toegekend. Een onderscheid maken hiertussen kan derhalve worden gezien als een aanbeveling voor nader onderzoek.
Literatuurlijst
Artikelen• Abraham, S., Cox, P. (2007), Analysing the determinants of narrative risk information in UK FTSE 100 annual reports, The British Accounting Review 39: 227-248
• Ashbaugh-Skaife, H., Collins, D.W., Kinney, W.R. (2007), The discovery and reporting of internal control deficiencies prior to SOX-mandated audits, Journal of Accounting & Economics 44: 166-192
• Beasley, M.S., Clune, R., Hermanson, D.R. (2005), Enterprise risk management: An empirical analysis of factors associated with the extent of implementation, Journal of Accounting and Public Policy 24: 521-531
• Beretta, S., Bozzolan, S. (2004), A framework for the analysis of firm risk communication, The International Journal of Accounting 39: 265-288
• Beretta, S., Bozzolan, S. (2007), Quality versus quantity : the case of forward-looking disclosure, Journal of Accounting, Auditing and Finance
• Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission (2004), Enterprise Risk Management – Ingrated Framework, COSO, Jersey City, www.coso.org
• De Groot, J.I., Van Boxtel, D. (2010), Onderwijsrisico’s in beeld: In-controlverantwoording door onderwijsinstellingen, TPC april: 28-34
• De Groot, J.I. (2008), Accounting for risks; de risicoparagraaf in het jaarverslag, Management Excutive maart/april: 50-53
• De Groot, J.I. (2006), Verantwoording en verslaggeving over risicomanagement steeds belangrijker; Accounting for risks; de risicoparagraaf in het jaarverslag, Controllers Magazine december: 28-31
• De Groot, C (2006), Risicomanagement en risicoverslaggeving tegen de achtergrond van corporate governance, Maandblad voor accountancy en bedrijfseconomie januari/februari: 64-71
• Deumes, R., Knechel, R. (2008), Economic Incentives for Voluntary Reporting on Internal Risk Management and Control Systems, Auditing: A Journal of Practice & Theory 27: 35-66
• Deumes, R. (2008), Corporate risk reporting; A content analysis of narrative risk disclosure in prospectuses, Journal of business communication: 120-157
• Donaldson, T., Preston, L.E. (1995), The Stakeholder Theory of the Corporation: Concepts, Evidence and Implications. Academy of Management Review 20: 65-91 • Doyle, J., Ge, W., McVay, S., (2007), determinants of weakness in internal control
of financial reporting, Journal of Accounting and Economics 44: 193-223
• Droogsma, J. (2009), Risicomanagementsystemen in de pratijk; kwaliteitsbepalende factoren, stand van zaken en ontwikkelpunten, Maandblad voor accountancy en bedrijfseconomie juli/augustus: 262-272
• Eccles, R.G., Mavrinac, S.C. (1995), Improving the corporate disclosure process, Sloan Management Review 31: 11-25
• Emanuels, J. (2005), interne beheersing: in control of in de krant (beschouwing over de crisis), Oratie Rijksuniversiteit Groningen, Groningen
• Emanuels, J., De Munnik, W. (2006), Enterprise Risk Management; een risicobeheersingsysteem voor organisaties, Maandblad voor accountancy en bedrijfseconomie juni: 294-299
• Frijns J.G.M. (2006), Risicomanagement; de praktijk in Nederland, PricewaterhouseCoopers
• Groenland, J., Daals, R., von Eije, H. (2006), De tabaksblat risicoparagraaf in Nederlandse jaarverslagen; een eerste analyse van inhoud en effect, Maandblad
• Hollander, S., Pronk, M., Roelofsen, E. (2010), Does Silence Speak? An Empirical Analysis of Disclosure Choices during Conference Calls, Journal of Accounting Research: 1-48
• Kothari, S.P., Shu, S., Wyscocki, P.D., (2009), Do managers withhold bad news? Journal of Accounting Research Vol. 47 No. 1 Maart 2009: 241-276
• Lajili, K., Zeghal, D., (2005), A Content Analysis of Risk Management disclosures in Canadian Annual Reports. Canadian Journal of Administrative Sciences 22: 125-142
• Linsley, P.M., Lawrence, M.J. (2007), Risk reporting by the largest UK compenies: readability and lack of obfuscation, Accounting, Auditing and Accountability Journal 20: 620-627
• Linsley, P.M., Shrives, P.J. (2005), Examining risk reporting in UK public companies, Journal of Risk Finance 6: 292-305
• Linsley, P.M., Shrives, P.J. (2006), Risk reporting: A study of risk disclosure in the annual reports of UK compenies. The British Accounting Review 38: 387-404 • Luckerath-Rovers, M, Smits, E. (2010), Onafhankelijke commissarissen en de
relatie met performance in one-tier en two-tier bestuur. Een vergelijking tussen Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Maandblad voor Accountantcy en Bedrijfseconomie: 152 - 163
• Meijer, J.W. (2003), Verslaggeving over risco’s, Maandblad voor accountancy en bedrijfseconomie maart: 109 – 118
• Mertens, G.M.H., Blij, I.H.C., (2008), Inzicht in onzekerheid; onderzoek naar de risicoparagrafen in de jaarverslagen 2007 van beursfondsen, het Nivra in het maatschappelijk debat: 1-65
• Milne, M.J., Adler, P.J., (1999), Exploring the reliability of social and environmental disclosures content analysis, Accounting, Auditing and Accountability 12: 237 - 256
• Monitoring Commissie Corporate Governance Code (2009), De Nederlandse corporate governance code; beginselen van deugdelijk ondernemingsbestuur en best practice bepalingen: 1-60
• Peelen, A., Poot, J., Volmer, F. (2006), Jaarverslaggeving van Universiteiten; de kwaliteit van de Nederlandse universitaire jaarverslagen gemeten, Maandblad voor accountancy en bedrijfseconomie april 2006: 150-159
• Solomon, J.F., Solomon, A., Norton, S.D., Joseph, N.L. (2000), A conceptual framework for corporate risk disclosure emerging from the agenda for corporate governance reform, British Accouting Review 32: 447-478
• Steggink, P., Ridder de, W.P., (2009), Verantwoording over risicobeheersing; wat willen aandeelhouders, banken en ondernemingsraden weten? Maandblad voor accountancy en bedrijfseconomie juli/augustus 2009: 247-253
• Van der Beek, A., van Ginkel, W., Schaepkens, F., Schrier, F. (2009), Verslaggeving van ziekenhuizen; het effect van marktwerking en toegenomen risico’s voor verslaggeving over vastgoed, governance en risicomanagement, Maandblad voor accountancy en bedrijfseconomie januari/februari 2009: 93-116 • Vos, K., Blommaert, J., Berkhouwer, J. (2010), Jaarverslaggeving door
onderwijsinstellingen; effect eerste RJ 660, Maandblad voor accountancy en bedrijfseconomie juli/augustus: 392-400
Scripties
• De Looze, A. (2010), De kwaliteit van risicoverslaggeving voor IT ondernemingen, Rijksuniversiteit Groningen
• Kok, F.A. (2008), Verantwoorde zorg; onderzoek naar de verantwoording van risico’s en risicomanagement door ziekenhuizen, Rijksuniversiteit Groningen Oonk, R. (2011), Risicoverslaggeving en de kwaliteitsaspecten van informatie,
de transparantie over risico’s in het jaarverslag van hogescholen ten behoeve van belanghebbenden, Rijksuniversiteit Groningen
• Van Ginkel, E. (2011), Branchecode Governance Hogescholen en risicobeheersing in perspectief; een onderzoek naar de oorzaken van beperkte naleving en oplossingen voor betere naleving, Nivra Nyenrode
Boeken
• Commissie vermogensbeheer onderwijsinstellingen (2009); financieel beleid van onderwijsinstellingen, www.rijksoverheid.nl
• Feijen, E., Trietsch, P. (2010), Snel afstuderen; stap voor stap naar een geslaagde scriptie, Uitgeverij Coutinho, te Bussem
• Hooge, E.H., van der Sluis, M.E., de Vijlder F.J. (2004), Stakeholders in beeld; over instellingen voor beroepsonderwijs en hun stakeholders en over methoden om stakeholders te identificeren en te positioneren, Max Groote kenniscentrum voor Beroepsonderwijs en Volwasseneneducatie, te Amsterdam
• Inspectie van onderwijs, ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (2012), toezichtkader BVE 2012
• Gerritsen, S. (2009), schrijfgids voor economen, Uitgeverij Coutinho, te Bussem • MBO-raad (2009), Goed bestuur in de bve-sector; Branchcode over bestuur,
toezicht en horizontaal dialoog in het middelbaar beroepsonderwijs en de volwasseneneducatie, Drukkerij Libertas BV, te Bunnik
• Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (2008), Regeling jaarverslaggeving onderwijs, wetten.overheid.nl: 1 -5
• Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, ministerie van (2008), Richtlijn Jaarverslag Onderwijs, Toelichtende brochure, februari 2008
• Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (1995), Wet educatie en beroepsonderwijs, wetten.overheid.nl: 1 - 59
• Raad voor de Jaarverslaggeving (2010), Richtlijnen voor de jaarverslaggeving voor grote en middelgrote rechtspersonen, Kluwer, te Deventer: 1000-1017 en 1023-1044
• Starreveld, R.W., van Leeuwen, O.C. en Nimwegen H. (2002), Bestuurlijke informatieverzorging Deel 1: algemene grondslagen, Stenfert Kroese, Groningen/Houten 5e druk: 279-299
Bijlage 1 Onderzoekspopulatie
Onderstaand een overzicht van alle bekostigde instellingen volgende de site van de MBO-raad10
Regionale opleidingscentra (ROC’s)
1 Albelda College 22 ROC Eindhoven
2 Alfa College 23 ROC Flevoland
3 Da Vinci College 24 ROC Friese Poort 4 Deltion College 25 ROC Horizon College 5 Drenthe College 26 ROC Kop van Noord-Holland 6 Friesland College 27 ROC Leiden
7 Gilde opleidingen 28 ROC Menso Alting 8 Graafschap College 29 ROC Midden Nederland 9 Hoornbeeck College 30 ROC Mondriaan
10 ID College 31 ROC Nova College
11 ROC Koning Willem I College 32 ROC RIVOR
12 Landstede 33 ROC ter AA
13 Leeuwenborgh Opleidingen 34 ROC Tilburg
14 Noorderpoort 35 ROC van Amsterdam 15 Regio College 36 ROC van Twente 16 Rijn Ijssel 37 ROC West-Brabant
17 ROC A12 38 ROC Westerschelde
18 Arcus College 39 Scholengemeenschap de Rooi Pannen 19 ROC ASA / Amarantis 40 ROC Zeeland
20 ROC Aventus 41 Zadkine
21 ROC de Leijgraag 42 ROC Nijmegen Agrarische opleidingscentra (AOC’s)
1 AOC de Groene Welle 7 Clusius College
2 AOC Friesland 8 Edudelta Onderwijsgroep 3 AOC Groenhorst College 9 Helicon Opleidingen 4 AOC Oost 10 Lentiz Onderwijsgroep
5 AOC Terra 11 Wellantcollege
6 Citaverde College Vakinstellingen
1 Berechja College 8 Leidse instrumentmakersschool 2 Cibap vakschool voor verbeelding 9 Media College Amsterdam 3 De Eindhovense School 10 Nimeto
4 Grafisch Lyceum R’dam 11 STC-Groep 5 Grafisch Lyceum Utrecht 12 SintLucas 6 Hout- en meubileringscollege 13 Soma College 7 Koninklijke Effatha Guyot 14 SVO Opleidingen