Beperkingen en Suggesties voor Vervolgonderzoek

Ondanks dat er gebruik is gemaakt van een steekproef van 98 participanten en de betrouwbaarheid van het meetinstrument ‘goed’ tot ‘acceptabel’ is te noemen, heeft dit onderzoek zijn beperkingen.

De SVL geeft geen inzicht in de motivatie van keuzes bij het invullen van de

vragenlijst. Hierdoor blijft het onduidelijk of gevonden relaties een oorzaak of gevolg zijn van leesproblemen. Om hier inzicht in te krijgen wordt geadviseerd om in vervolgonderzoek een gestructureerd interview af te nemen.

Tevens geeft de SVL geen inzicht of er sprake is van comorbiditeit van leer- en gedragsproblemen bij de leerlingen. Dit is een belangrijke variabele om mee te nemen

aangezien uit meerdere onderzoeken blijkt dat voor 25-40% van de leerlingen met dyslexie en ADHD overeenkomende criteria wordt gevonden (Willcutt & Pennington, 2000).

Ondanks de beperkingen, is aangetoond dat voor leerlingen zonder leesproblemen geldt dat plezier op school gerelateerd is aan sociaal aanvaard voelen. Voor leerlingen met leesproblemen geldt dat plezier op school gerelateerd is aan concentratie in de klas. Om

duidelijk te hebben of er een causaal verband is tussen plezier op school en concentratie in de klas, is vervolgonderzoek noodzakelijk. Met deze kennis kunnen onderwijskundigen inspelen op onderwijsbehoeften van een leerling met leesproblemen.

5. Referenties

Alloway, T. P., Gathercole, S. E., Adams, A-M., Willis, C., Eaglen, R., & Lamont, E. (2005). Working memory and phonological awareness as predictors of progress towards early learning goals at school entry. British Journal of Developmental Psychology, 23, 417– 426. doi:10.1348/026151005X26804

American Psychiatric Association (2000). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (4th ed., text rev.). doi:10.1176/appi.books.9780890423349

Bakker, J. T. A., Denessen, E. J. P. G., Bosman, A. M. T., Krijger, E. M., & Bouts, L. A. (2006). Zelfbeeld en sociometrische status van kinderen met specifieke en algemene leerproblemen in regulier en speciaal basisonderwijs. Tijdschrift voor

orthopedagogiek, 45, 385-405.

Begeer, S., & Albrecht, G. (2008). Diagnostiek van de sociaal-emotionele ontwikkeling. In Th. Kievit, J. A. Tak & J. D. Bosch (Red.), Handboek Psychodiagnostiek voor de hulpverlening aan kinderen (pp. 607-556). Utrecht: de Tijdstroom.

Bosman, A. (2011). Spellen. In P. de Jong & H. Koomen (Red.), Interventie bij onderwijsleerproblemen (pp. 41-52). Antwerpen/Apeldoorn: Garant.

Braams, T., & Menninga, A. (2010). Wat is dyslexie. In J. H. Loonstra & T. Braams (Red.), Omgaan met dyslexie: sociale en emotionele Aspecten (pp. 11- 32). Apeldoorn: Garant.

Brus, B. Th., & Voeten, M. J. M. (1979). Een-Minuut-Test. Nijmegen: Berkhout.

Carroll, J. M., & Iles, J. E. (2006). An assessment of anxiety levels in dyslexic students in higher education. British Journal of Educational Psychology, 76, 651-662.

doi:10.1348/000709905X66233

Day, J., & Tappan, M. (1996). The narrative approach to moral development: from the epistemic subject to dialogical selves. Human Development, 39, 67–82.

doi:10.1159/000278410

Gallagher, J. J. (1976). The sacred and profane uses of labels. Exceptional Children , 45 3–7. Gallagher, A., Frith, U., & Snowling, M. J. (2000). Precursors of literacy delay among

children at genetic risk of dyslexia. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 41, 203-213. doi: 10.1111/1469-7610.00601

Gathercole, S. E., Alloway, T. P., Willis, C., & Adams, A. (2006). Working memory in children with reading disabilities. Journal of Experimental Child Psychologie, 93, 265-281. doi: 10.1016/j.jecp.2005.08.003

George, D., & Mallery, P. (2003). SPSS for Windows step by step: a simple guide and reference. 11.0 update (4th ed.). Boston: Allyn & Bacon.

Ghesquière, P., Boets, B., Gadeyne, E., & Vandewalle, E. (2010). Dyslexie: een beknopt wetenschappelijk overzicht. In A. Geudens, D. Baeyens, K.

Schraeyen, K. Maetens, J. De Brauwer & M. Loncke (Red.), Jongvolwassenen met Dyslexie: Diagnostiek en begeleiding in wetenschap en praktijk (pp. 41-58). Leuven: Acco.

Holmes, J., Gathercole, S. E., & Dunning, D. L. (2009). Poor working memory: impact and interventions. Advances in Child Development and Behavior, 12, 9-15.

doi:10.1111/j.1467-7687.2009.00848.x

Houtveen, T. A. M. (2004). Visie op verschillen. In C. J. W. Meijer (Red.), WSNS wel- beschouwd (pp. 203-241). Antwerpen/Apeldoorn: Garant.

IBM Corp. Released 2011. IBM SPSS Statistics for Windows, Version 20.0. Armonk, NY: IBM Corp.

Langedijk, P. (1992). Concentratiemoeilijkheden bij kinderen en wat eraan te doen: adviezen en oefeningen. Deventer: Ankh-Hermes.

Lyytinen, H., Aro, M., Eklund, K., Erskine, J., Guttorm, T., Laakso, M-L., Leppänen, P. H. T., Lyytinen, P., Poikkeus, A-M., Richardson, U., & Torppa, M. (2004). The

development of children at familial risk for dyslexia: birth to early school age. Annals of Dyslexia, 54,184-219.

McNulty, M. A. (2003). Dyslexia and the life course. Journal of Learning Disabilities, 36, 363-381. doi:10.1177/00222194030360040701

Mooij, T., & Smeets, E. (2006). Design, development and implementation of inclusive education. European Educational Research Journal, 5, 94-109.

doi:10.2304/eerj.2006.5.2.94

Orobio de Castro, B., Goossens, F., & Olthof, T. (2007). Relaties tussen kinderen op school. In K. Verschueren & H. Koomen (Red.), Handboek Diagnostiek in de leerlingbegeleiding (pp. 215-229). Apeldoorn-Antwerpen: Garant.

Pallant, J. (2010). A Step by Step Guide to Data Analysis Using SPSS. Buckingham: Open University Press.

Paulesu, E., Démonet, J-F., Fazio, F., McCrory, E., Chanoine, V., Brunswick, N., Cappa, S. F., Cossu, G., Habib, M., Frith, C. D., & Frith, U. (2001). Dyslexia: cultural diversity and biological unity. Science, 281, 2165-2167. doi:10.1126/science.1057179

risk for dyslexia. Child Development, 72, 816-833. doi:10.1111/1467-8624.00317 Pennington, B. F., & Olson, R. K. (2005). Genetics of dyslexia. In M. J. Snowling & C. Hulme

(Red.), The science of reading: a handbook (pp. 453–472). Oxford: Blackwell. Polychroni, F., Koukoura, K., & Anagnostou, I. (2006). Academic self-concept, reading

attitudes and approaches to learning of children with dyslexia: do they differ from their peers? European Journal of Special Needs Education, 21, 415-430.

doi:10.1080/08856250600956311

Reezigt, G. J., Houtveen, A. A. M., & Van de Grift, W. (2002). Ontwikkelingen in en effecten van adaptief onderwijs in de klas en integrale leerlingenzorg op school- niveau. Groningen: GION.

Riddick, B., Sterling, C., Farmer, M., & Morgan, S. (1999). Self-esteem and anxiety in the educational histories of adult dyslexic students. Dyslexia, 5, 227-248.

doi:10.1002/(SICI)1099-0909

Rijksoverheid (2014). Opgehaald 9 februari 2014), van http://www.rijksoverheid.nl/ onderwerpen/passend-onderwijs/vraag-en-antwoord/wat-is-weer-samen-naar-school- wsns.html

Roeyers, H., & Baeyens, D. (2007). Aandachtsprocessen. In K. Verschueren & H. Koomen (Red.), Handboek Diagnostiek in de leerlingbegeleiding (pp. 125-134). Apeldoorn- Antwerpen: Garant.

Rutter, M., & Taylor, E. (2002). Child and adolescent psychiatry (4th Ed.). Oxford/New York: Blackwell.

Singer, E. (2005). The strategies adopted by dutch children with dyslexia to maintain their self-esteem when teased at school. Journal of Learning Disabilities, 38, 411-423. doi:10.1177/00222194050380050401

Singer, E. (2008). Coping with academic failure, a study of dutch children with dyslexia. Dyslexia, 14, 314- 333. doi:10.1002/dys.352

Smits., J. A. E., & Vorst, H. C. M. (1982). School Vragenlijst voor basisonderwijs en voortgezet onderwijs. Amsterdam: Pearson.

Snowling, M. J., Gallagher, A., & Frith, U. (2003). Family risk of dyslexia is continuous: individual differences in precursors of reading skill. Child Development, 74, 358-373. Snowling, M. J., Muter, V., & Carroll, J. (2007). Children at family risk of dyslexia: a follow up

in early adolescence. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 48, 609–618. doi:10.1111/j.1469-7610.2006.01725.x

Brochure van de Stichting Dyslexie Nederland.

Terras, M. M., Thompson, L. C., & Minnis, H. (2009). Dyslexia and psycho-social functioning: an exploratory study of the role of self-esteem and understanding. Dyslexia, 15, 304-327. doi:10.1002/dys.386

Tops, W., & Boons, G. (2013). Dyslexie en moderne vreemde talen. Apeldoorn: Garant. Van Baar, A. L., Den Ouden, A. L., & Kollée, L. A. A. (2000). Ontwikkeling van

kinderen met perinatale risicofactoren: theoretische achtergrond, literatuurgegevens en implementatie in de praktijk. Tijdschrift voor Kindergeneeskunde, 68, 210-216.

doi:10.1007/BF0361274

Van Bergen, E., De Jong, P. F., Regtvoort, A., Oort, F., Van Otterloo, S., & Van der Leij, A. (2010). Dutch children at family risk of dyslexia: precursors, reading development, and parental effects. Dyslexia, 17, 2–18. doi:10.1002/dys.423

Van den Bos, K. P., Spelberg, H. C. Lutje, H. C., Scheepstra, A. J. M., & De Vries, J. R. i.s.m. Rijksuniversiteit Groningen, vakgroep orthopedagogiek (1994). Klepel. Amsterdam: Pearson.

Van der Leij, A. (2009, in druk). Dyslexie. In H. Swaab, A. Bouma, J. G. M. Hendriksen & C. Konig (Red.), Klinische Neuropsychologie (pp. 1-25).

Van Dorsselaer, S., Zeijl, E., Van den Eeckhout, S., Ter Bogt, T., & Vollebergh, W. (2007). HBSC 2005 Gezondheid en welzijn van jongeren in Nederland. Utrecht: Trimbos- instituut.

Van Lieshout, T. (2009). Pedagogische adviezen voor speciale kinderen. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.

Verhoeven, L. (1995). Drie Minuut Toets. Arnhem: Cito

Verschueren, K., & Gadeyne, E. (2007). Zelfconcept. In K. Verschueren & H. Koomen (Red.), Handboek diagnostiek in de leerlingbegeleiding (pp. 151-167). Apeldoorn: Garant.

Vieijra, J., Maidman, P., & Geelhoed J. (2010). Emotionele aspecten die een rol spelen bij dyslexie. In J. H. Loonstra, T. Braams (Red.). Omgaan met dyslexie omgaan met sociale en emotionele aspecten (pp. 91-117). Apeldoorn: Garant.

Willcutt, E. G., & Pennington, B. F. (2000). Comorbidity of reading disability and attention deficit/hyperactivity disorder: differences by gender and subtype. Journal of Learning Disabilities, 33, 179-191. doi:10.1037//0021-843X.110.1.157