Balans draagkracht en draaglast

Het doel van de begeleiding is dat de LVB tienermoeders een herstelde balans tussen draagkracht en draaglast krijgen. Om deze balans te bewerkstelligen betekend het dat de draagkracht uitgebreid moet worden en dat de draaglast, waar mogelijk, verminderd moet worden. Dit betekend dat de draagkracht bij de tienermoeders bij binnenkomst minder groot

43 zal zijn als bij uitstroom. De tienermoeders wensen meer vrijheid en vinden de regels soms te zwaar. Het verwachtingspatroon voor de LVB tienermoeders bij ZaZ ligt met name in het beloningssysteem. Dit beloningssysteem is gedurende het gehele hulpverleningsproces hetzelfde. Dit sluit niet aan bij het doel van ZaZ om bij binnenkomst een steunpilaar te zijn en bij uitstroom zelfstandigheid te hebben bewerkstelligd. Ook in het beloningssysteem moet voor doen, samen doen en zelfstandig doen meer terug komen. Het advies is om het beloningssysteem draagkracht vergrotend te gebruiken.

Aanbeveling 4 – Aanpassen Beloningsysteem

Het zorgplan geeft de uiteindelijke doelen van het hulpverleningstraject weer. Als de doelen behaald zijn is de draagkracht vergroot. Door van de doelen in het zorgplan kleine acties te maken en deze in het beloningssysteem te zetten kan het idee achter het beloningssysteem blijven bestaan maar worden twee zaken samengevoegd tot één. Het voordeel hiervan is tweeledig. Het eerste voordeel is dat het zorgplan inzichtelijk wordt voor de LVB tienermoeders. De tienermoeders kunnen dagelijks met het zorgplan aan de slag. Het zorgplan komt daardoor dichterbij de tienermoederste staan en het beloningssysteem kan de tienermoeder iedere week laten zien welke vorderingen zij gemaakt heeft. Zijn acties behaald, dan kunnen die vervangen worden voor een vervolg stap, zodat de draagkracht steeds vergroot wordt en de focus ligt op de krachten in plaats van wat op deze week niet gelukt is (Cauffman, 2013). De stappen voor doen, samen doen en zelfstandig doen dienen hierbij te worden gebruikt. Dit onderschreef ook de orthopedagoog tijdens het expertinterview: ‘Stap voor stap iets aanleren zodat de taken opgenomen worden in het systeem van de moeder’, wat draagkracht vergrotend werkt. Het tweede voordeel is dat alle begeleiders op de hoogte zijn van de specifieke leerpunten van de tienermoeders omdat ze dagelijks in het beloningssysteem moeten afvinken of de tienermoeders de acties behaald hebben. Het team kan daardoor meer om de tienermoeders heen staan.

Om een duidelijk beeld te geven hoe het bovenstaande uitgevoerd kan worden, volgt nu een voorbeeld. Dit voorbeeld is beperkt en gaat over een aantal kleine doelen. In een realistisch zorgplan zullen meer acties voorkomen.

Voorbeeld aanpassen beloningssysteem Een tienermoeder heeft de volgende doelen:

1. Ik leef in een schone leefomgeving voor mijn kind.

2. Ik wil door middel van hulp mijn post over drie maand zelfstandig te ordenen.

3. Ik wil leren hoe ik kan zorgen dat ik op tijd ben voor mijn afspraken.

Om de doelen overzichtelijk te maken is het goed ze op te knippen in acties. Voor doel één kunnen bijvoorbeeld de volgende acties worden ingezet:

- Ik vraag dagelijks aan de begeleiding of mijn kamer schoon is en wat ik kan verbeteren.

- Ik maak één keer in de drie dagen het gezamenlijke toilet en de gezamenlijke douche schoon en geef door aan de begeleiding zodat ik tips kan krijgen.

Voor doel twee kunnen bijvoorbeeld de volgende acties worden ingezet:

- Ik vraag dagelijks aan de begeleiding of de post voor mij is binnen gekomen.

- Ik open mijn brieven.

- Ik neem mijn post mee naar de begeleidingsgesprekken.

44 Voor doel drie kunnen bijvoorbeeld de volgende acties worden ingezet:

- Ik geef dagelijks aan de begeleiding door of ik de volgende dag afspraken heb.

- Ik krijg een kalender van mijn PB-er.

- Ik neem mijn kalender mee naar de gesprekken.

- Samen met mijn PB-er schrijf ik mijn afspraken op de kalender.

Deze acties worden samengesteld in overleg tussen de tienermoeder en de PB-er en sluiten aan op de doelen die de tienermoeder in het zorgplan wenst. ZaZ kan altijd besluiten om enkele basale taken aan iedere actielijst toe te voegen.

Als deze acties in een beloningssysteem verwerkt kunnen worden zou dat als volgt kunnen worden gedaan:

Acties Ma Di Wo Do Vr Za Zo

Eenmaal per week heb ik een

gesprek met de mijn gezamenlijke toilet en douche schoon zijn (max 3

Het advies is om vervolgens bij het behalen van 75% van het maximaal aantal punten de tienermoeder een beloning te geven. Dit in de vorm van maatwerk; wat wil de tienermoeder graag zelf ontvangen? Als de moeders iets ‘groots’ wil ontvangen kan ervoor gekozen worden om als doel te stellen dat de tienermoeder bijvoorbeeld honderd punten moet halen om de beloning te ontvangen. Ze kan hier dan bijvoorbeeld minstens drie of vier weken over doen.

Belangrijk hierbij op te merken de tienermoeder niet te onthouden het netwerk te bezoeken. Het netwerk is namelijk het vangnet als de tienermoeder geen hulp meer van een instantie, zoals ZaZ, ontvangt.

Deze beloningslijst neemt de PB-er ieder mentorraatgesprek mee, zodat tienermoeder inzichtelijk heeft hoe zij gegroeid is of dat ze stil gestaan heeft de afgelopen week. De tienermoeder gaat hierdoor bewust aan de slag met het zorgplan. Als de LVB tienermoeder een actie zelfstandig uit kan voeren past de persoonlijk begeleider het beloningssysteem aan. Van de actie: ‘Mijn PB-er schrijft mijn afspraken op de kalender’ kan dan bijvoorbeeld

45 gemaakt worden: ‘Ik schrijf mijn acties op de kalender en neem hem mee’. Zodat de tienermoeder stapsgewijs kan groeien naar zelfstandigheid.

Om dit voorbeeld te implementeren wordt geadviseerd dit in eerste instantie te proberen op een tienermoeder die nieuw binnen komt bij ZaZ. Op deze manier kan ZaZ dit testen.

Het is verstandig om in een bewonersraad mee te delen dat getest wordt, zodat geen onderlinge frustraties of verwijten betreft een ongelijke behandeling ontstaan.