3 D OELSTELLINGEN EN STRATEGIEËN
3.2 E INDDOELSTELLING VOOR DE SOORT
3.2.9 B EPALEN VAN DE DOELPOPULATIES – EINDDOELSTELLING LANGE TERMIJN
3.2.9 Bepalen van de doelpopulaties – einddoelstelling lange termijn In Mergaey en Van Hove (2013) worden 3 populaties met een gunstige (meta)populatiegrootte onderscheide (allen in SBZ). Eén gebied wordt als potentieel gunstig aangeduid. Voor 8 populaties is de situatie onzeker en voor de andere populaties is de (meta)populatiegrootte ongunstig voor de instandhouding van een levensvatbare populatie.
Bij de meeste populaties is uitbreiding noodzakelijk, maar blijft de duurzaamheid van de populaties een zorg. Om deze te verhogen kunnen in bepaalde populaties hogere doelstellingen dan 200 roepende mannetjes gerealiseerd worden. In dit hoofdstuk wordt de bestaande/historische populaties van de soort gekoppeld aan de G-IHD doelstellingen om aan te geven waar deze mogelijk gerealiseerd kunnen worden. Waar de metapopulatie uit 1 gebied bestaat wordt de doelstelling van 200 roepende mannetjes per metapopulatie geformuleerd en kan dus gerealiseerd worden via de verschillende kleinere (deel)populaties. Anderzijds kan het noodzakelijk zijn om voor elke deelpopulatie de doelstelling te realiseren.
De aanduiding van de doelpopulaties dient in de huidige context als richtinggevend gezien te worden. De doelstellingen worden zodoende wel geconcretiseerd voor een aantal gebieden en geven indicatief aan hoe/waar er naar een goede lokale staat van instandhouding gestreefd kan worden.
Tabel 3-2: Doelpopulaties in relatie tot de huidige situatie
Provincie/code Populatie Gelegen in SBZ ? Voort-planting
populaties Doelstellingen (onder andere IHD)
Antwerpen
- minimaal de instandhouding van de huidige populaties
- streven naar gepaste zuurtegraad van het water in de vennen (pH 5-6)
- natuurlijke hydrologie met een hoge grondwaterstand - aanleg extra poelen
- verbinding naar populaties in Grenspark De Zoom ?
Klein Schietveld
BE2100016 – Klein en Groot Schietveld
- instandhouding tot toename van de huidige populatie
- kwalitatieve verbetering van de vennen (tegengaan van de verzuring van de vennen door het verder laten afnemen van verzurende deposities + herstel van de natuurlijke oeverzones van de vennen)
- opheffen van migratiebarrières tussen populaties en tussen land- en waterbiotoop
- aanleg extra poelen
- verbinding naar Groot Schietveld
Domein Oude Gracht / 1 - aanleg extra poelen + landbiotoop
- verbinding naar Klein Schietveld
Groot Schietveld
BE2100016 – Klein en Groot Schietveld
- instandhouding tot toename van de huidige populatie
- kwalitatieve verbetering van de vennen (tegengaan van de verzuring van de vennen door het verder laten afnemen van verzurende deposities + herstel van de natuurlijke oeverzones van de vennen)
- opheffen van migratiebarrières tussen populaties en tussen land- en waterbiotoop
- onderzoek verbindingenin omgeving (Klein Schietveld) - aanleg extra poelen + herprofileren bestaande poelen
- herstel vennen (verwijderen gordel pijpenstrootje/pitrus) + ruimen plantenmateriaal
- verwijdering slib uit vennen om waterhoudendheid te garanderen tot in de zomer
- herstel + uitbreiding heide + landbiotoop
Ekstergoor - Kievitsheide
- uitbreiding van de huidige populatie van Hoge Bergen – Ekstergoor tot een kernpopulatie (= minimaal 200 roepende mannetjes). Realisatie van satellietpopulaties hierrond
- complex van geschikte water- en landbiotopen in de omgeving van Hoge Bergen-Ekstergoor (complex van vochtige heide, vochtig bos en oligotrofe wateren (minstens 5 geschikte poelen). Als richtcijfers moeten al deze leefgebieden, inclusief het complex aan vennen, gelegen zijn op een onderlinge afstand van minder dan 1 km. Een oppervlakte van ongeveer 10 ha dient optimaal ingericht te worden ten behoeve van de soort)
- uitbreidingskansen naar andere potentiële leefgebieden (satellietpopulaties) behouden (geen versnipperende ingrepen op een afstand van minder dan 1 km rond het leefgebied).
Tielenheide BE2100017 - Bos- en
heidegebieden ten oosten van
- gepaste zuurtegraad van het water in de vennen (pH 5-6) - natuurlijke hydrologie met een hoge grondwaterstand - aanleg extra poelen + landbiotoop
- verbetering interne connectiviteit tussen de deelpopulaties
Provincie/code Populatie Gelegen in SBZ ?
populaties Doelstellingen (onder andere IHD)
- aanleg verbinding tussen Tielenkamp en Hoge Rielen, en verder Grote Heide geschikte plassen (3130 en andere)
- goede waterkwaliteit + goede ecologische toestand van de aanwezige vennen (natuurlijke hydrologie met een hoge grondwaterstand; pH 5-6) - aanleg extra poelen + landbiotoop
- verbetering interne connectiviteit tussen de deelpopulaties
Kijkverdriet
- kwalitatieve verbetering van het waterbiotoop (herstel natuurlijke hydrologie; tegengaan verzuring; tegengaan eutrofiëring, herstel natuurlijke oeverzones; opheffen van migratiebarrières tussen populaties en tussen land- en waterbiotoop). De voortplantingsplassen van heikikker zijn oligo- tot mesotroof en hebben een pH tussen 5-6.
- aanleg extra poelen
- kwaliteitsverbetering van het landbiotoop.
- verbetering interne connectiviteit tussen de deelpopulaties
Zwart Water (Turnhout)
- kwalitatieve verbetering van het waterbiotoop (herstel natuurlijke hydrologie; tegengaan verzuring; tegengaan eutrofiëring, herstel natuurlijke oeverzones; opheffen van migratiebarrières tussen populaties en tussen land- en waterbiotoop). De voortplantingsplassen van heikikker zijn oligo- tot mesotroof en hebben een pH tussen 5-6.
- aanleg extra poelen
- kwaliteitsverbetering van het landbiotoop.
Gewestbossen Ravels
- kwalitatieve verbetering van het waterbiotoop (herstel natuurlijke hydrologie; tegengaan verzuring; tegengaan eutrofiëring, herstel natuurlijke oeverzones; opheffen van migratiebarrières tussen populaties en tussen land- en waterbiotoop). De voortplantingsplassen van heikikker zijn oligo- tot mesotroof en hebben een pH tussen 5-6.
- aanleg extra poelen
- kwaliteitsverbetering van het landbiotoop.
De Liereman
- kwalitatieve verbetering van het waterbiotoop (herstel natuurlijke hydrologie; tegengaan verzuring; tegengaan eutrofiëring, herstel natuurlijke oeverzones; opheffen van migratiebarrières tussen populaties en tussen land- en waterbiotoop). De voortplantingsplassen van heikikker zijn oligo- tot mesotroof en hebben een pH tussen 5-6.
- aanleg extra poelen
- kwaliteitsverbetering van het landbiotoop.
Arendonk geschikte plassen (3130 en andere)
- goede waterkwaliteit + goede ecologische toestand van de aanwezige vennen (natuurlijke hydrologie met een hoge grondwaterstand; pH 5-6) - verbinding naar aangrenzende Nederlandse populatie van Turnhoutsche Heide
BE2101639 – De Ronde Put
ongunstig (Mergeay & Van
Hove 2013) 1
- instandhouding van de actuele populatie in Koemook met toename van de aanwezige aantallen (> 200 roepende mannetjes).
- oppervlakte aaneengesloten leefgebied van > 100 ha met > 10 geschikte plassen (3130 en andere)
- goede waterkwaliteit + goede ecologische toestand van de aanwezige vennen (natuurlijke hydrologie met een hoge grondwaterstand; pH 5-6)
Provincie/code Populatie Gelegen in SBZ ?
populaties Doelstellingen (onder andere IHD)
- oplossen van eutrofiëring en/of verzuring, en het tekort aan kwaliteit van het leefgebied
- aanleg verbindings tussen populaties / land- en waterbiotopen
Brechtse Heide - - 1
- instandhouding van de actuele populatie - aanleg extra poelen
- Aanleg faunatunnels
- kleinschalige beheermaatregelen - vermijden verzuring van de vennen
Arendonk - Kruisberg - onzeker 1
- instandhouding van de actuele populatie - aanleg extra poelen
- buffering instroom van nutrienten uit aangrenzende akkers Limburg
- populatie in het Hageven met minstens 200 roepende mannetjes (of eiklompjes) met elk jaar voldoende voortplanting.
- streven naar een mogelijkheid tot uitwisseling met de populatie in Nederland
- voldoende zonnige, mesotrofe, plantenrijke plassen die het ganse jaar water bevatten
- oeverzone dient voor meer dan 50 % voorzien te zijn van abundante vegetatie
- predatie door vis moet worden tegengegaan
- verzuring en vermesting dienen te worden teruggedrongen (pH 5-6).
- instandhouding van vochtige heide en laagveen - herstel van de natuurlijke hydrologie met een hoge (grond)waterstand
- verbinding van de actueel gescheiden leefgebieden door ontsnipperingsmaatregelen
- onderzoek verbindingenin omgeving (richting Beverbeekse Heide) - aanleg extra poelen
- aanleg verbindings tussen populaties / land- en waterbiotopen
Beverbeekse Heide
- voldoende zonnige, mesotrofe, plantenrijke plassen die het ganse jaar water bevatten
- oeverzone dient voor meer dan 50 % voorzien te zijn van abundante vegetatie
- predatie door vis moet worden tegengegaan
- verzuring en vermesting dienen te worden teruggedrongen (pH 5-6).
- instandhouding van vochtige heide en laagveen - herstel van de natuurlijke hydrologie met een hoge (grond)waterstand
- verbinding van de actueel gescheiden leefgebieden door ontsnipperingsmaatregelen
Hove 2013) 1 - populatie in de Brand met minstens 200 roepende mannetjes (of eiklompjes) met elk jaar voldoende voortplanting.
Pijnven
BE2200029 – Vallei- en brongebieden van de Zwarte Beek, Bolisserbeek en Dommel met heide en vengebieden BE2218311 – Militair domein en de vallei van de Zwarte Beek
ongunstig (Mergeay & Van
Hove 2013) 1 - complex van geschikt water- en landbiotoop in het heidelandschap - verbinding van de verschillende populaties
Witte Bergen
BE2200029 – Vallei- en brongebieden van de Zwarte Beek, Bolisserbeek en Dommel met heide en vengebieden BE2218311 – Militair domein en de vallei van de Zwarte Beek
onzeker (Mergeay & Van
Hove 2013) 1
- 7 populaties van minimaal 200 roepende mannetjes op telkens 5 voortplantingsplaatsen
- complex van geschikt water- en landbiotoop in het heidelandschap - verbinding van de verschillende populaties
- oplossen van verzuring en eutrofiëring en wegwerken van het tekort aan kwaliteit van het leefgebied. Doelstelling is een complex van geschikt water- en landbiotoop in het heidelandschap.
Provincie/code Populatie Gelegen in SBZ ?
populaties Doelstellingen (onder andere IHD) - anleg extra poelen
- aanleg verbindings tussen populaties / land- en waterbiotopen
Vallei van de Zwarte BE2218311 – Militair domein en de vallei van de Zwarte Beek
onzeker 1
- herstel van de populatie in het Brongebied Zwarte Beek – Bolisserbeek - complex van geschikt water- en landbiotoop in het heidelandschap - verbinding van de verschillende populaties
Militair Domein Helchteren
- 3 populaties van minimaal 200 roepende mannetjes op respectievelijk Sonnisheide, het centrale vennencomplex en de bovenloop van de Abeek - complex van geschikt water- en landbiotoop in het heidelandschap - verbinding van de verschillende populaties
- oplossen van eutrofiëring en/of verzuring, en het tekort aan kwaliteit van het leefgebied. Er dient een complex van geschikt water- en landbiotoop in het heidelandschap ontwikkeld worden.
- onderzoek verbindingenin omgeving (richting …) - aanleg extra poelen
- aanleg verbindings tussen populaties / land- en waterbiotopen
Ophovenerbos
- populatie van minimaal 200 roepende mannetjes in het vennencomplex Turfven en Ruiterskuilen
- complex van geschikt water- en landbiotoop in het heidelandschap - verbinding van de verschillende populaties
Hoefkant (Ruwmortelven) en in de nabijgelegen waterpartijen (buiten SBZ) kunnen voortplanten
- oligotrofe tot mesotrofe voortplantingswateren, met een pH van 5-6 die minstens tot begin juli water bevatten, onbeschaduwd en visvrij zijn - geschikt landbiotoop bestaat uit vochtige heide op 200-500 m van het waterbiotoop
Kelchterhoef/Tenhaagdoor nheide/de Teut/de
Balleweyers/het Welleke
BE2200031 – Valleien van de Laambeek, Zonderikbeek,
- kwalitatieve ontwikkeling van habitattypes 4010, 4030, 6230, 7140, 91E0
- voldoende visvrije voedselarme waterpartijen per populatie
- functioneel verbinden van de populaties en (potentieel) leefgebied - oplossen van eutrofiëring en/of verzuring, en het tekort aan kwaliteit van het leefgebied.
- onderzoek verbindingenin omgeving (richting Winterslag en Het Wik) - aanleg extra poelen
- openen bos ter hoogte van Zonhoverheide
- aanleg verbindings tussen populaties / land- en waterbiotopen
Terlaemen/Weyerman/Wij venheide
/Platwijers/Kolberg
BE2200031 – Valleien van de Laambeek, Zonderikbeek,
- kwalitatieve ontwikkeling van habitattypes 4010, 4030, 6230, 7140, 91E0
- voldoende visvrije voedselarme waterpartijen per populatie - functioneel verbinden van de populaties en (potentieel) leefgebied
Bokrijk/het Wik
BE2200031 – Valleien van de Laambeek, Zonderikbeek, eiklompen ter hoogte van het Wik
- kwalitatieve ontwikkeling van habitattype 4010, 4030, 6230, 7140, 91E0
- voldoende visvrije voedselarme waterpartijen per populatie - functioneel verbinden van de populaties en (potentieel) leefgebied De Maten BE2200028 – De Maten ongunstig (Mergeay & Van 1 - populatie van minimaal 200 roepende mannetjes of eiklompen op
Provincie/code Populatie Gelegen in SBZ ?
populaties Doelstellingen (onder andere IHD)
- kwalitatieve ontwikkeling van habitattypes 2310, 2330, 3130, 4010, 4030, 6230 en 7140
- oligotrofe tot mesotrofe voortplantingswateren, met een pH van 5-6 die minstens tot begin juli water bevatten, onbeschaduwd en visvrij zijn - geschikt landbiotoop bestaat uit vochtige heide op 200-500 m van het waterbiotoop
- onderzoek verbindingenin omgeving (richting Zwartberg en Mechelse Heide)
- aanleg extra poelen
- aanleg verbindings tussen populaties / land- en waterbiotopen
Nationaal Park Hoge Kempen
BE2200035 – Mechelse Heide en de vallei van de Ziepbeek BE2200727 – Mechelse Heide en de vallei van de Ziepbeek
onzeker (Mergeay & Van
Hove 2013) 1
- 4 populaties van minimaal 200 roepende mannetjes op telkens 4 voortplantingsplaatsen ter hoogte van Ven onder de Berg, De Wetenschappelijke zone, de vallei van de Zijpbeek en ter hoogte van Neerharerheide/Asbroek. Daarnaast satellietpopulaties van >50 roepende mannetjes ter hoogte van het kikbeekbrongebied, het Koninklijk domein en de Heelvijvers in Opgrimbie
- complex van geschikt water- en landbiotoop in het heidelandschap - verbinding van de verschillende populaties
- vennen dienen zonder beschaduwing te zijn en niet te verzuurd in functie van de ontwikkeling van de eieren. Het waterbiotoop moet visvrij zijn en water bevatten tot minstens half juli
- onderzoek verbindingenin omgeving (richting Waterschei) - aanleg extra poelen
- aanleg verbindings tussen populaties / land- en waterbiotopen - verbetering interne connectiviteit
Groot en Klein Homo (Heuvelsven)
BE2200035 – Mechelse Heide en de vallei van de Ziepbeek BE2200727 – Mechelse Heide en de vallei van de Ziepbeek
ongunstig (Mergeay & Van
Hove 2013) 1
- populatie van minimaal 200 roepende mannetjes op
voortplantingsplaats ter hoogte van het vennencomplex van Dilsen-Stokkem
- aanleg verbindings tussen populaties / land- en waterbiotopen - aanleg bijkomend landbiotoop
- aanleg extra poelen
* actuele staat = richtinggevend (de toestand kan gewijzigd zijn tegenover Mergeay & Van Hove, 2013)