Op basis van het bureauonderzoek heeft het plangebied een middelhoge/ gematigde archeologische verwachting (conform de waardenkaart). Binnen het plangebied kunnen in het bijzonder
nederzettingsresten worden verwacht uit de IJzertijd en Romeinse tijd. Met name dient rekening gehouden te worden met indicatoren als een bewoningslaag, fosfaatafzettingen en aardewerkscherven.
De archeologisch relevante lagen kunnen worden verwacht in en direct onder de bouwvoor, in de afzettingen van de Houtense stoomgordel (oeverwal).
De verwachting dient te worden getoetst door een verkennende en karterend booronderzoek (gezien het geringe oppervlak).
13 www.watwaswaar.nl; http://geo.provincie-utrecht.nl/publiek/cultuurhistorie/index.html.
14 http://geo.provincie-utrecht.nl/publiek/cultuurhistorie/index.html en ook Rapport Bunnik buitengewoon mooi 2003.
15 www.watwaswaar.nl; www.historiekaart.nl.
V10-1843: Nieuwbouw aan het Oostromsdijkje te Werkhoven, gemeente Bunnik
VESTIGIA BV Archeologie & Cultuurhistorie 12
Rapportnummer: V773, definitief 2.0 d.d. 29-7-2010
VESTIGIA BV Archeologie & Cultuurhistorie 13 Rapportnummer: V773, definitief 2.0 d.d. 29-7-2010
3 Veldonderzoek 3.1 Vraagstelling
Aan de hand van het archeologische veldonderzoek door middel van verkennende boringen is getracht de volgende onderzoeksvragen zo volledig mogelijk te beantwoorden:
- wat zijn de fysisch-geografische en bodemkundige kenmerken van de bodem?
- in hoeverre de oorspronkelijke bodemopbouw intact is met het oog op de aanwezigheid en de conservering van archeologische vindplaatsen?
- bevinden zich bewoningslagen of fosfaatplekken binnen het plangebied?
- zo ja, wat is de omvang van deze lagen/plekken? Bevinden zich hierin archeologische indicatoren?
3.2 Onderzoeksmethode
Richtinggevend voor het onderzoek zijn de richtlijnen van de gemeente Bunnik en de algemeen geldende eisen van de Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie (KNA). 16 Gezien de hierboven geformuleerde archeologische verwachting (periode/aardvindplaats) is gekozen voor de KNA-zoekoptie D2 voor klei bij een verwachting op resten jonger dan de Bronstijd (archeologische laag).
Omdat het oppervlak van het plangebied echter zeer beperkt is (ca. 0,16 ha), is ervoor gekozen om 5 boringen in een dobbelsteen patroon over het plangebied te verdelen. Dit komt neer op circa 30 boringen per ha.
De boringen zijn gezet met een edelmanboor (diameter 7 cm), die onder het grondwater niveau zijn voortgezet met een guts (diameter 3 cm). Dit heeft het doel vast te stellen of een intact bodemprofiel aanwezig is of dat er sprake is van verstoring dan wel erosie. De boringen zijn tot een diepte gegaan van 1,60 m –mv tot 3,70 m –mv. NAP-hoogtes zijn via het AHN verkregen. 17 De boorpunten zijn met GPS ingemeten en op een boorpuntenkaart geplot (afbeelding 6). De opgeboorde grond is handmatig doorzocht op archeologische vondsten. De boorstaten zijn beschreven conform de NEN 5104 18 . De boorstaten worden analoog aangeleverd.
Naast het booronderzoek is het perceel voor zover visueel geïnspecteerd op vondsten aan het maaiveld. Dit was echter vrijwel onmogelijk in verband met de dichte een deels hoge begroeiing met gras. De verkenning is dus beperkt gebleven tot enkele kale plekken van zeer beperkte omvang.
3.3 Resultaten veldonderzoek
Binnen het plangebied is de bouwvoor 50 cm tot 60 cm dik en bestaat het uit een bruingrijze, zwak humeuse, matig tot sterk siltige klei met een zandige bijmenging. Verder bevat de bouwvoor kiezels, puin- en baksteenfragmenten. Tijdens de beperkte veldverkenning zijn geen archeologische indicatoren aangetroffen welke een aanwijzing vormen voor bewoning van voor de 19 e eeuw.
Vanaf 60 cm –mv tot 100 cm –mv loopt het bodemprofiel af van sterk siltige klei tot uiterst siltige klei en/of sterk zandige klei. Tussen 100-150 cm –mv loopt het bodemprofiel weer op van sterk siltige klei en/of sterk zandige klei tot zwak siltige klei. De kleiige afzettingen, tussen 60-150 cm –mv, veranderen
16
Tol/Verhagen/Verbruggen 2006, tabel 8.
17 www.ahn.nl geraadpleegd op 9 juni 2010.
18
Nederlands Normalisatie Instituut 1989.
V10-1843: Nieuwbouw aan het Oostromsdijkje te Werkhoven, gemeente Bunnik
VESTIGIA BV Archeologie & Cultuurhistorie 14
Rapportnummer: V773, definitief 2.0 d.d. 29-7-2010
naar beneden toe van een lichtbruingrijze in een grijze kleur. Deze kleilaag vormt de oeverwal van de Houtense stroomgordel liggend ten zuiden van het plangebied (zie afbeelding 2 en 3) en is afgezet tussen 3795 tot 2560 BP. 19
Tussen 150-180 cm –mv bestaat de ondergrond uit een donkergrijze, zwak humeuse, zwak tot matig siltige klei. In boring 1843 5 is tussen 140-150 cm –mv een duidelijke laklaag/vegetatiehorizont
aangetroffen. Echter, zonder indicatoren voor menselijke activiteiten in deze periode, zoals: houtskool, fosfaat of aardewerk. De kleiige afzettingen tussen 150-180 cm –mv zijn geïnterpreteerd als
komafzetting waarin na de afzettingen bodemvorming kon optreden in een rustig milieu voordat er oeverwalafzettingen overheen werden afgezet.
De ondergrond van het plangebied bestaat vanaf 180 cm –mv tot in ieder geval een diepte van 370 cm –mv uit zwak tot matig siltige kleien, waarin sterk siltige tot sterk zandige kleilagen voorkomen. Deze afzettingen zijn geïnterpreteerd als komafzettingen, waarin oeverwalafzettingen voorkomen die behoren tot de Houtense stroomgordel en/of de Werkhovense stroomgordel. Aangezien tussen 3430-3795 BP beide stroomgordels actief waren, kan op basis van alleen de boringen niet worden bepaald tot welke stroomgordel een bepaalde oeverwalafzetting beneden 150 cm –mv behoort. Wel kan gezegd worden dat de kleien beneden 150 cm –mv relatief ver van de toen actieve rivier zijn afgezet.
De zwak ontwikkelde vegetatiehorizonten in de komkleien beneden 230 cm –mv in boringen 1843 2, 3 en 5 bevestigen het rustige afzettingsmilieu.
3.4 Gespecificeerde archeologische verwachting
Op basis van het bureauonderzoek had het plangebied een verhoogde verwachting voor het aantreffen van archeologische resten, met name uit de IJzertijd en Romeinse tijd. Het veldonderzoek heeft duidelijk gemaakt dat de bodemopbouw van het plangebied beneden 50-60 cm –mv ongestoord is (afbeelding 6). De oeverwalafzettingen tussen 60-150 cm –mv geven aan dat het plangebied zoals verwacht een hoge, droge en gunstige locatie voor bewoning was vanaf het einde van het Neolithicum.
In de aangeboorde oeverwalafzettingen tussen 60-150 cm –mv zijn echter geen bewoningslagen, vegetatiehorizonten, fosfaatplekken of andere archeologische indicatoren aangetroffen, welke een aanwijzing vormen voor menselijke aanwezigheid van het Neolithicum tot en met de Late
Middeleeuwen.
De (zwak ontwikkelde) laklagen beneden 150 cm –mv zijn gevormd in een nat en rustig milieu en waren ten tijde van de vorming (Neolithicum) niet gunstig voor bewoning. Ook hierin zijn geen archeologische indicatoren aangetroffen.
De kans dat zich binnen het plangebied toch waardevolle archeologische resten bevinden, ondanks het feit dat hiervoor tijdens het booronderzoek geen aanwijzingen zijn aangetroffen moet zeer gering worden geschat. Na het booronderzoek kan de verwachting voor het plangebied dan ook naar beneden worden bijgesteld tot laag.
19 Berendsen 1982.
VESTIGIA BV Archeologie & Cultuurhistorie 15 Rapportnummer: V773, definitief 2.0 d.d. 29-7-2010
Literatuur
Bakker, H. de/J. Schelling, 1989: Systeem van bodemclassificatie voor Nederland. De hogere niveaus, Wageningen (Staring Centrum).
Berendsen, H.J.A., 1982: De genese van het landschap in het zuiden van de provincie Utrecht, Utrecht (Utrechtse Geografische Studies 25).
Berendsen, H.J.A., 1996a: De vorming van het land. 4
edruk, Assen.
Berendsen, H.J.A., 1996b: Fysisch geografisch onderzoek, Assen.
Berendsen, H.J.A., 1999. Handleiding voor het fysisch geografisch veldwerk laaglandgenese.
Faculteit Geowetenschappen, Departement fysische geografie, Universiteit Utrecht.
Berendsen, H.J.A./E. Stouthamer, 2001: Palaeogeographic Development of the Rhine-Meuse Delta, The Netherlands, Assen.
Berg, J.M., van den/W.A.M. Hessing/K. Klerks, 2008: Toelichting bij de Archeologische waarden- en beleidskaart voor het buitengebied van Bunnik. Een aanzet tot het ontwikkelen van ruimtelijk
archeologiebeleid, Amersfoort (Vestigia-rapport V348).
Berkers M./M. van Stiphout, 2009: Limes, Amsterdam.
Dekker, D.R.C., 1983: Het kromme rijngebied in de middeleeuwen. Een institutioneel-geografische studie, Zutphen (Stichtse Historische Reeks 9).
Es, W.A. van/W.A.M. Hessing, 1994: Romeinen, Friezen en Franken in het hart van Nederland; van Trajectum tot Dorestad 50 v. C. – 900 n. C., Amersfoort.
Hessing, W.A.M./C. Sueur/B. Jansen, 2006: Tussen Fectio en Levefanum. Op zoek naar de Romeinse militaire weg in het Kromme Rijngebied. Een inventariserend vooronderzoek in samenwerking met RAAP archeologisch adviesbureau, , Amersfoort (Vestigia rapport V268).
Nederlands Normalisatie Instituut, 1989: Geotechniek: Classificatie van onverharde grondmonsters, Delft (NEN 5104).
Snieders, T., 2010: Verkennend bodemonderzoek; nieuwbouw woning, Oostromsdijkje 11 te Werkhoven, De Meern (Van Dijk Geo- en Milieutechniek)
Steenbeek, P., 1983: Een fosfaatkartering in het Kromme Rijngebied, Amersfoort (Intern Rapport ROB).
Tol, A/P. Verhagen/M. Verbruggen, 2006: Leidraad Inventariserend Veldonderzoek, deel karterend booronderzoek, (uitgave SIKB).
Verbraeck, A., 1984. Toelichtingen bij de geologische kaart van Nederland 1:50.000. Blad Tiel West
(39W) en Blad Tiel Oost (39 O). Rijks Geologische Dienst, Haarlem.
V10-1843: Nieuwbouw aan het Oostromsdijkje te Werkhoven, gemeente Bunnik
VESTIGIA BV Archeologie & Cultuurhistorie 16
Rapportnummer: V773, definitief 2.0 d.d. 29-7-2010 Digitale bronnen
- Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN): www.ahn.nl;
- Archeologisch Informatiesysteem (Archis): http://archis2.archis.nl/archisii/html/index.html;
- Archief Universiteit Delft: http://www.library.tudelft.nl;
- Cultuurhistorische Hoofdstructuut Provincie Utrecht: http://geo.provincie-utrecht.nl/publiek/cultuurhistorie/index.html;
- Historische kaarten van WatWasWaar: www.watwaswaar.nl;
- Historiekaart.nl: www.historiekaart.nl.
VESTIGIA BV Archeologie & Cultuurhistorie 17 Rapportnummer: V773, definitief 2.0 d.d. 29-7-2010
Afbeeldingen en bijlagen
Afbeelding 1: Ligging plangebied
Afbeelding 2: Holocene stroomgordels in de ondergrond Afbeelding 3: Geomorfogenetische kaart
Afbeelding 4: Archeologische verwachting
Afbeelding 5: Indicatieve kaart van archeologische waarden (V3.0), archeologische monumenten en archis-waarnemingen
Afbeelding 6: Boorpuntenkaart
Bijlage 1: Overzicht van archeologische en geologische perioden
Bijlage 2: Toelichting Bureauonderzoek en Inventariserend Veldonderzoek Bijlage 3: Uitdraai Archisgegevens
Bijlage 4: Boorstaten
V10-1843: Nieuwbouw aan het Oostromsdijkje te Werkhoven, gemeente Bunnik
VESTIGIA BV Archeologie & Cultuurhistorie 18
Rapportnummer: V773, definitief 2.0 d.d. 29-7-2010
AFBEELDING 1 LIGGING PLANGEBIED
LEGENDA
APRIL 2010/1843/AL
ONDERGROND: TOPOGRAFISCHE KAART VAN NEDERLAND, SCHAAL 1:25.000
N N N N N N N N N
142000 143000 144000
447000448000449000
N N N N N N N N N
500m 0
Water Hoofdwegen
Bebouwing Grasland Bos Akkerland Heide / open natuur
Overige wegen / paden
Grens plangebied
AFBEELDING 2
HOLOCENE STROOMGORDELS IN DE ONDERGROND
LEGENDA
APRIL 2010/1843/AL
BERENDSEN & STOUTHAMER, 2001
N N
N N N N N N N
Grens plangebied Houtense stroomgordel
Werkhovense stroomgordel
Ondergrond: GBKN 3795 - 2560 BP
5660 - 3430 BP
AFBEELDING 3
GEOMORFOGENETISCHE KAART
LEGENDA
APRIL 2010/1843/AL
BERENDSEN, 1982 N N
N N N N N N N
Grens plangebied
Oeverwal op bedding (zand binnen 1,2 m) Oeverwal op bedding (oeverwal binnen 1,0 m) Oeverwal op bedding (oeverwal binnen 1,5 m) Oeverwal op bedding (oeverwal binnen 2,0 m) Oeverwal op kom
Kom
Kom met veenlagen Kom op veen Restgeul met veen Restgeul zonder veen
Ondergrond: GBKN
142000 142500 143000
447000447500448000448500
N N N N N N N N N
250m 0
AFBEELDING 4
ARCHEOLOGISCHE VERWACHTING
LEGENDA
APRIL 2010/1843/AL
ARCHEOLOGISCHE VERWACHTINGENKAART GEMEENTE BUNNIK, GEMEENTE HOUTEN
N N
N N N N N N N
Grens plangebied
Beschermd monument, hoge archeologische waarde
Terreinen van archeologische waarde Hoge archeologische verwachting Gematigde archeologsiche verwachting Lage archeologische verwachting Geen archeologische verwachting
Ondergrond: GBKN
Gemeentegrens Houten/Bunnik
142000 142500 143000
447000447500448000448500
N N N N N N N N N
250m 0
LEGENDA
N N N N N N N N N 8.214 8.214 8.214 8.214 8.214 8.214 8.214 8.214 8.214
11.415 11.415 11.415 11.415 11.415 11.415 11.415 11.415 11.415 3.560 3.560 3.560 3.560 3.560 3.560 3.560 3.560 3.560
12.121 12.121 12.121 12.121 12.121 12.121 12.121 12.121 12.121
59.931 59.931 59.931 59.931 59.931 59.931 59.931 59.931 59.931
5.955 5.955 5.955 5.955 5.955 5.955 5.955 5.955 5.955
6.006 6.006 6.006 6.006 6.006 6.006 6.006 6.006 6.006 26.688 26.688 26.688 26.688 26.688 26.688 26.688 26.688 26.688 26.689 26.689 26.689 26.689 26.689 26.689 26.689 26.689 26.689 26.687
26.687 26.687 26.687 26.687 26.687 26.687 26.687 26.687
59.468 59.468 59.468 59.468 59.468 59.468 59.468 59.468 59.468
6.084 6.084 6.084 6.084 6.084 6.084 6.084 6.084 6.084
6.085 6.085 6.085 6.085 6.085 6.085 6.085 6.085 6.085
1.540 1.540 1.540 1.540 1.540 1.540 1.540 1.540 1.540 26.685 26.685 26.685 26.685 26.685 26.685 26.685 26.685 26.685
5.997 5.997 5.997 5.997 5.997 5.997 5.997 5.997 5.997 10.503
10.503 10.503 10.503 10.503 10.503 10.503 10.503 10.503 10.568 10.568 10.568 10.568 10.568 10.568 10.568 10.568 10.568
5.574 5.574 5.574 5.574 5.574 5.574 5.574 5.574 5.574 18.028
18.028 18.028 18.028 18.028 18.028 18.028 18.028 18.028
1.535 1.535 1.535 1.535 1.535 1.535 1.535 1.535 1.535
1.539 1.539
1.539 1.539 1.539 1.539 1.539 1.539 1.539 1.541 1.541 1.541 1.541 1.541 1.541 1.541 1.541 1.541 6.001
6.001
6.001 6.001 6.001 6.001 6.001 6.001 6.001 6.079 6.079 6.079 6.080 6.080 6.080 6.079 6.079 6.079 6.080 6.080 6.080 6.079 6.079 6.079 6.080 6.080 6.080 6.081 6.081 6.081 6.081 6.081 6.081 6.081 6.081 6.081 6.082 6.082 6.082 6.082 6.082 6.082 6.082 6.082 6.082
10.744 10.744 10.744 10.744 10.744 10.744 10.744 10.744 10.744
12.049 12.049 12.049 12.049 12.049 12.049 12.049 12.049 12.049
12.052 12.052 12.052 12.052 12.052 12.052 12.052 12.052 12.052
26.678 26.678 26.678 26.678 26.678 26.678 26.678 26.678 26.678
43.579 43.579 43.579 43.579 43.579 43.579 43.579 43.579 43.579
43.580 43.580 43.580 43.580 43.580 43.580 43.580 43.580 43.580
59.231 59.231 59.231 59.231 59.231 59.231 59.231 59.231 59.231 5.896
5.896 5.896 5.896 5.896 5.896 5.896 5.896 5.896
6.027 6.027 6.027 6.027 6.027 6.027 6.027 6.027 6.027
6.083 6.083 6.083 6.083 6.083 6.083 6.083 6.083 6.083
59.520 59.520 59.520 59.520 59.520 59.520 59.520 59.520 59.520
10.499 10.499 10.499 10.499 10.499 10.499 10.499 10.499 10.499
403.714 403.714 403.714 403.714 403.714 403.714 403.714 403.714 403.714
Archeologisch hoge verwachtingswaarde Archeologisch middelhoge verwachtingswaarde Archeologisch lage verwachtingswaarde
Archiswaarneming Bebouwing (niet gekarteerd)
Monument van zeer hoge waarde Plangrens
Water
met nummer
met nummer
AFBEELDING 5
APRIL 2010/1843/AL
INDICATIEVE KAART VAN ARCHEOLOGISCHE WAARDEN (V3.0),
ARCHEOLOGISCHE MONUMENTEN EN ARCHIS-WAARNEMINGEN
Monument van hoge waarde AMK-terreinen
IKAW (versie 3.0)
ARCHIS
Archeologisch onderzoek
Ondergrond: GBKN
142000 142500 143000
447000447500448000448
N N N N N N N N N
250m 0
Fosfaatplekken
(fosfaatkartering Steenbeek, 1994)
Limes, alternatief 4
AFBEELDING 6 BOORPUNTENKAART
LEGENDA
JUNI 2010/1843/RQ
ONDERGROND: GBKN
50 50 50 50 50 50 50 50 50
50 50 50 50 50 50 50 50 50
60 60 60 60 60 60 60 60 60
50 50 50 50 50 50 50 50 50
50 50 50 50 50 50 50 50 50
1843 1 1843 1 1843 1 1843 1 1843 1 1843 1 1843 1 1843 1 1843 1
1843 2 1843 2 1843 2 1843 2 1843 2 1843 2 1843 2 1843 2 1843 2
1843 3 1843 3 1843 3 1843 3 1843 3 1843 3 1843 3 1843 3 1843 3
1843 4 1843 4 1843 4 1843 4 1843 4 1843 4 1843 4 1843 4 1843 4
1843 5 1843 5 1843 5 1843 5 1843 5 1843 5 1843 5 1843 5 1843 5
Grens plangebied
142450 142500 142550
447650447700447750
N N N N N N N N N
25m 0
verstoringsdiepte verstoringsdiepte verstoringsdiepte verstoringsdiepte verstoringsdiepte verstoringsdiepte verstoringsdiepte verstoringsdiepte verstoringsdiepte Boorpunt met nummer en
Oeverwalafzettingen op komafzettingen in cm -mv
in cm -mv
in cm -mv in cm -mv in cm -mv in cm -mv in cm -mv in cm -mv in cm -mv
Periode Van - tot
Vroeg-Paleolithicum Midden-Paleolithicum Laat-Paleolithicum
tot 300.000 voor Chr.
300.000-35.000 voor Chr.
35.000-8800 voor Chr.
Vroeg-Mesolithicum Midden-Mesolithicum Laat-Mesolithicum
88.00-7100 voor Chr.
7100-6450 voor Chr.
6450-4900 voor Chr.
Vroeg-Neolithicum Midden-Neolithicum Laat-Neolithicum
5300-4200 voor Chr.
4200-2850 voor Chr.
2850-2000 voor Chr.
Vroege Bronstijd Midden-Bronstijd Late Bronstijd
2000-1800 voor Chr.
1800-1100 voor Chr.
1100-800 voor Chr.
Vroege IJzertijd Midden-IJzertijd Late IJzertijd
800-500 voor Chr.
500-250 voor Chr.
250-12 voor Chr.
Vroeg-Romeinse Tijd Midden-Romeinse Tijd Laat-Romeinse Tijd
12 voor-70 na Chr.
70-270 na Chr.
270-450 na Chr.
Vroege Middeleeuwen
Late Middeleeuwen 450-1050 na Chr.
1050-1500 na Chr.
Nieuwe Tijd A Nieuwe Tijd B Nieuwe Tijd C
1500- 1650 na Chr.
1650-1850 na Chr.
1850-1950 na Chr.
(KNA 3.2 Deel II Protocol 4002)
Het doel van een bureauonderzoek is het verwerven van informatie, aan de hand van bestaande bronnen, over bekende of verwachte archeologische waarden, binnen een omschreven gebied. Het resultaat is een standaardrapport met een gespecificeerde archeologische verwachting, op basis waarvan een beslissing genomen kan worden ten aanzien van (eventueel) vervolgonderzoek.
Het rapport bevat, waar mogelijk, gegevens over aan- of afwezigheid, aard, omvang, ouderdom, gaafheid, conservering en (relatieve) kwaliteit van archeologische waarden en aardwetenschappelijke eigenschappen (LS02 t/m LS04). Afhankelijk van de omvang van de toekomstige (planologische) ingreep en werkzaamheden, de aard van de aanleiding tot het bureauonderzoek en de vraagstelling (LS01), zullen aanvullende gegevens moeten worden verzameld. Hierbij blijft de doelstelling van het bureauonderzoek (het komen tot een gespecificeerde verwachting) overeind (LS05). Ten aanzien van archeologisch onderzoek in de bebouwde omgeving kunnen ondergrondse bouwhistorische waarden aangetast worden. Het is daarom wenselijk om ook in het archeologisch bureauonderzoek aandacht te schenken aan de bebouwde omgeving en het
voorkomen van ondergrondse bouwhistorische waarden, en zo een gespecificeerde verwachting op te stellen op basis van alle cultuurhistorische waarden in het onderzoeksgebied. Vervolgens wordt het rapport
opgesteld (LS06) en de gegevens aangeleverd bij Archis, waarna het proces kan worden afgesloten. Daarnaast dient de digitale documentatie binnen twee jaar na afronding van het standaardrapport overgedragen te worden aan het e-Depot (www.edna.nl) (DS05).
Het bureauonderzoek geldt als onderbouwing voor het door Vestigia BV Archeologie & Cultuurhistorie opgestelde advies. Dit advies gaat nader in op de eventuele risico’s en benodigde vervolgstappen bij de verdere ruimtelijke ontwikkeling. Uit het advies kan volgen dat het archeologische verwachtingsmodel nader in het veld getoetst dient te worden. Dit kan door middel van een Inventariserend Veldonderzoek Overig (booronderzoek) en/of een Inventariserend Proefsleuvenonderzoek. Dit veldonderzoek leidt of tot vrijgave van het onderzoeksgebied of tot een advies voor behoud van de vindplaats en indien niet mogelijk nader archeologisch onderzoek. Indien fysiek behoud niet mogelijk is, dient een opgraving of archeologische begeleiding uitgevoerd te worden.
Voor een Inventariserend Veldonderzoek Overig is een Plan van Aanpak vereist, dat 10 dagen van te voren ter inzage dient te liggen bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Voor de andere typen archeologisch onderzoek dient eerst een Programma van Eisen opgesteld te worden. Dit Programma van Eisen dient goedgekeurd te worden door het bevoegd gezag (meestal de betreffende gemeente). Vestigia is bevoegd om het gehele archeologische proces te doorlopen.
Het is aan het bevoegd gezag om uiteindelijk te beslissen of na het bureauonderzoek nog andere
archeologische werkzaamheden verricht dienen te worden. Het advies uitgebracht door Vestigia kan daarbij
een belangrijke rol spelen en als zodanig ingebracht worden bij bestemmingsplanontwerpen of –wijzigingen en
aanvragen voor bouwvergunningen. Indien gewenst, draagt Vestigia zorg voor een adequate afstemming van
de resultaten met de betrokken gemeentelijke afdelingen. Op deze wijze wordt voorkomen dat in een later
stadium discussie ontstaat over de gemaakte analyses.
Inventariserend Veldonderzoek
(KNA 3.2 Deel II Protocol 4003)
Het doel van inventariserend veldonderzoek (IVO) is het aanvullen en toetsen van de gespecificeerde archeologische verwachting door middel van waarnemingen in het veld, waarbij (extra) informatie wordt verkregen over bekende en/of verwachte archeologische waarden binnen een onderzoeksgebied. Dit omvat de aan- of afwezigheid, de aard, de omvang, de datering, de gaafheid, de conservering en de inhoudelijke kwaliteit van de archeologische waarden. Het resultaat van een IVO is een rapport met een waardering en een inhoudelijk (selectie-)advies (buiten normen van tijd en geld), aan de hand waarvan een beleidsbeslissing (meestal een selectiebesluit) genomen kan worden (SP02, VS02 t/m VS07, DS01 t/m DS05). Dit betekent dat de veldactiviteiten uitgevoerd worden tot het niveau waarop deze beslissing gefundeerd genomen kan worden.
Vestigia brengt naar aanleiding van het veldonderzoek een gespecificeerd advies uit, op basis waarvan het bevoegd gezag een besluit kan nemen over de wijziging in het bestemmingsplan van het onderzoeksgebied en eventueel nog te nemen vervolgstappen in het onderzoek.
Bij het IVO kan een onderscheid aangebracht worden in een verkennende, karterende en waarderende fase:
De verkennende fase heeft tot doel inzicht te krijgen in de gaafheid van vormeenheden van het landschap, voor zover deze van invloed zijn op de locatiekeuze in het verleden. Het doel is kansarme zones uit te sluiten en kansrijke zones te selecteren voor de volgende fasen van onderzoek. De karterende fase heeft tot doel het onderzoeksterrein systematisch te onderzoeken op de aanwezigheid van vondsten en/of sporen. De waarderende fase heeft tot doel het waarnemingsnet te verdichten om de aard, omvang, datering, gaafheid, conservering en inhoudelijke kwaliteit van de archeologische resten vast te stellen.
Cruciaal voor de uitvoering van het IVO is de keuze voor een bepaalde onderzoeksmethode, waarmee de gespecificeerde archeologische verwachting, gesteld in het bureauonderzoeksrapport getoetst kan worden in het veld. Dit dient in een Plan van Aanpak duidelijk gemaakt te worden (VS01, SP01). Als eisen gelden een verantwoording van alle gebruikte informatie, waarop de keuze gebaseerd wordt en een beschrijving van de veronderstelde kenmerken van de verwachte archeologische vindplaatsen m.b.t. diepteligging, omvang, archeologische indicatoren, ruimtelijke verdelingen binnen de vindplaats, artefacten. Boor- en
proefsleuvenonderzoek zijn op dit moment de enige karterende methoden voor het opsporen van (niet-zichtbare) sites buiten de historische kern die breed inzetbaar zijn. Andere prospectietechnieken zijn alleen in specifieke omstandigheden toepasbaar (bv. grondradar). Daarnaast kan de oppervlaktekartering een bijzonder waardevolle aanvulling zijn op een boor- of proefsleuvenonderzoek, met name daar waar (plaatselijk) sprake is van het aanploegen van vondstlagen of de aanwezigheid van molshopen en geschoonde sloten.
Booronderzoek is een geschikte prospectietechniek voor het opsporen van sites die zich kenmerken door een archeologische laag of een vondststrooiing met een voldoende hoge dichtheid. Indien een op te sporen site zich kenmerkt door een lage vondstdichtheid (< 40 vondsten/m²) is booronderzoek minder geschikt en kan een proefsleuvenonderzoek een betere methode zijn. Voor details naar verschillende boormethoden wordt verwezen naar de KNA Leidraad Inventariserend Veldonderzoek deel Karterend booronderzoek.
Vestigia BV Archeologie & Cultuurhistorie is bevoegd tot het doen van alle fasen van booronderzoek. Ten aanzien van de rapportage en aanleveringseisen tot deponering gelden dezelfde eisen als bij een
bureauonderzoek met het verschil dat eventueel vondstmateriaal (vondsten, monsters) binnen twee jaar na
afronding van het veldwerk conform de eisen van het depot bij het aangewezen depot wordt aangeleverd
(DS01 t/m DS05).
Uitgebreide Rapportage Onderzoeksmeldingen
1 van 9 1242
Onderzoeksmelding:
Onbekend Plaats:
BINNENWEG Toponiem:
Houten Gemeente:
Utrecht Provincie:
141525 / 448275 Coördinaten:
Type onderzoek:
Kaartblad: 39A
Aanmelding: Aanvang:
Archeologisch: proefputten/proefsleuven
30-06-1994 30-06-1994 Geschatte duur:
Motief:
Uitvoerder:
Bevoegd gezag:
Projectleider:
Opdrachtgever:
0 Bouwwerkzaamheden
Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek
Onbekend Dockum, van Onbekend
Ingevoerd door/op: archis / 04-07-2002 Toelichting
PROEFSLEUF IVM. BOUWPLANNEN [BESTEMMINGSGEBIED HOUTEN-Z Naam onderzoek:
Uitgebreide Rapportage Onderzoeksmeldingen
2 van 9 1243
Onderzoeksmelding:
t Goy Plaats:
HOOGDIJK Toponiem:
Houten Gemeente:
Utrecht Provincie:
141960 / 446780 Coördinaten:
Type onderzoek:
Kaartblad: 39A
Aanmelding: Aanvang:
Archeologisch: proefputten/proefsleuven
26-01-1995 26-01-1995 Geschatte duur:
Motief:
Uitvoerder:
Bevoegd gezag:
Projectleider:
Opdrachtgever:
0 Overige grondwerkzaamheden
Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek
Onbekend Dockum, van Onbekend
Ingevoerd door/op: archis / 04-07-2002 Toelichting
AANTASTING DOOR AANLEG PAARDRIJBAK Naam onderzoek:
Uitgebreide Rapportage Onderzoeksmeldingen
3 van 9 5325
Onderzoeksmelding:
Houten Plaats:
Toponiem:
Houten Gemeente:
Utrecht Provincie:
142206 / 446530 Coördinaten:
Type onderzoek:
Kaartblad: 39A
Aanmelding: Aanvang:
Archeologisch: (veld)kartering
01-11-1971 01-11-1971 Geschatte duur:
Motief:
Uitvoerder:
Bevoegd gezag:
Projectleider:
Opdrachtgever:
0 Overige grondwerkzaamheden
Archeologische Werkgemeenschap voor Nederland
Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing
Ingevoerd door/op: cthan / 24-10-2003
Onderzoek bij deze melding
Onderzoeksnummer: Type onderzoek:
Diepte onderzoek: Aantal putten: Aantal boringen:
Gereedmelding:
1632 Archeologisch: (veld)kartering
28-05-1973
Selectieadvies geen advies gegeven
Toelichting
het betrof een kartering van de Historische Kring Tussen Rijn en Lek. De resultaten staan in het rapport : Rapport veldonderzoek in de gemeente Houten. De aangetroffen viondplaatsen staan geregistreerd in Archis
Toelichting Kaartblad:39A Coordinaten:143.000/446.000 Toponiem:
Gemeente:Houten Provincie:Utrech Type onderzoek:inventarisatie Aanvang:november 1971 Beeindiging:mei 1973 Geschatte duur:
Onderzoeker(s): Historische Kring Tussen Rijn en Lek Motief: kiezen uit:
- wetenschappelijk onderzoek Complextype(n):-
Datering:-Diversen: De resultaten van de veldkartering staan in het rapport: Rapport veldonderzoek in de gemeente Houten. (aanwezig in de bibliotheek van de ROB)
Alle vindplaatsen zijn ingevoerd in Archis
Ingevoerd door /op: cthan / 24-10-2003 Naam onderzoek:
Uitgebreide Rapportage Onderzoeksmeldingen
4 van 9 5574
Onderzoeksmelding:
Cothen Plaats:
Toponiem:
Utrechtse Heuvelrug Gemeente:
Utrecht Provincie:
146905 / 449073 Coördinaten:
Type onderzoek:
Kaartblad: 39A
Aanmelding: Aanvang:
Archeologisch: (veld)kartering
9999 9999 Geschatte duur:
Motief:
Uitvoerder:
Bevoegd gezag:
Projectleider:
Opdrachtgever:
0 Overige grondwerkzaamheden
Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek
Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing
Ingevoerd door/op: cthan / 26-11-2003
Onderzoek bij deze melding
Onderzoeksnummer: Type onderzoek:
Diepte onderzoek: Aantal putten: Aantal boringen:
Gereedmelding:
1856 Archeologisch: (veld)kartering
01-01-1995
Selectieadvies
-Toelichting
Dit betreft het Kromme Rijnproject.
De resultaten van het onderzoek staan (deels) beschreven in :
Van Es en Hessing, 1994: Romeinen, Friezen en Franken in het hart van Nederland.
Toelichting
Dit onderzoek betreft het Kromme Rijnproject van de ROB, uitgevoerd eind jaren 1960 tot en met medio jaren 1980.
Op de ROb zijn kaarten aanwezig (schaal 1:10.000) met daarop de onderzochte percelen en grafheuvels. De begrenzing van het onderzoeksgebied is hiervan overgenomen. Meer informatie hierover is aan te vragen bij de afdeling documentatie of Archis-West.
Op de ROb zijn kaarten aanwezig (schaal 1:10.000) met daarop de onderzochte percelen en grafheuvels. De begrenzing van het onderzoeksgebied is hiervan overgenomen. Meer informatie hierover is aan te vragen bij de afdeling documentatie of Archis-West.
In document
Nieuwbouw aan het Oostromsdijkje 11 te Werkhoven, gemeente Bunnik
(pagina 11-0)