Respondent 1
Waardoor wordt jouw keuzevrijheid in het kiezen van een benadering bepaald in deze cases?
è Door de inhoud van de drie opties die gegeven zijn; mijn keuze wordt beïnvloed door de situatieschets. Echter voelt het niet alsof ik geen keuzevrijheid had. De situatie bepaald mijn keuzevrijheid, maar beperkt deze niet. Je hebt altijd de ruimte om zelf je keus te maken.
è Jouw functie speelt mee; de hiërarchie binnen de organisatie. Hierdoor laat ik mij wel beperken. Macht is keuzevrijheid.
` Wat is de invloed van de kenmerken genoemd bij vragen 4 t&m 6/7 op jouw keuzevrijheid?
è In een groot bedrijf kan jouw keuzevrijheid groter zijn vanuit een bepaalde machtspositie. Aan de andere kant kan in een klein bedrijf dat uniek is op de markt ook heel veel macht hebben. Daarom denk ik dat de relatie tussen complexiteit en keuzevrijheid beide kanten op kan.
Hoe zou jij zelf in deze cases de keuzevrijheid kunnen vergroten?
è Je kunt het verruimen door van de gegeven benadering af te stappen en zelf een benadering in te vullen. è Je kunt ook alle drie de benaderingen combineren; er zijn meer wegen naar Rome.
Waardoor wordt jouw keuzevrijheid bepaald in jouw dagelijks werk? Voorbeelden?
è Abstract gezien heb je alle keuzevrijheid om te doen wat je wilt, maar in de praktijk heb je wel te maken met omgevingsfactoren. Je hebt wel alle keuzevrijheid, maar je moet ook de consequenties dragen van jouw keuze. Als ik overal tegenin ga dan raak ik mijn baan wellicht kwijt, echter was dat dan wel mijn eigen keuze. Dus in essentie ligt de keuzevrijheid bij mijzelf.
è Over het algemeen beperken mensen zich ook voor een veilig gevoel. Je hoeft dan niet na te denken en je hoeft geen keuzes te maken, want die worden dan voor jou gemaakt. Maar als jij dit zelf zo wilt dan is dit ook weer een vorm van keuzevrijheid.
è Verder wordt mijn keuzevrijheid bepaald door de gekregen regels en opdrachten.
In hoeverre kan jij dit manipuleren en dus deze keuzevrijheid beïnvloeden? Voorbeelden?
è Door tegen mijn baas te zeggen dat het volstaat om mij doelstellingen te geven en dat ik deze dan op mijn eigen manier realiseer en dat ik dan hier mijn verantwoordelijkheid in neem.
è Daarnaast moet ik een training opstellen en ik zie daar de noodzaak niet van in. Echter moet het wel. In de opdracht is niet aangegeven wanneer het af moet. Dus dan doe ik het ook niet. Nu vroeg mijn baas er gisteren naar en hij wil het volgende week af hebben. Echter ben ik dan op vakantie en nu hoef ik het niet meer te doen, maar doet een ander het. Hier heb ik mijn keuzevrijheid vergroot door de gaten in de opdracht op te zoeken. è Kortom, door out of the box te denken en de grenzen op te zoeken en of te overschrijden. Ik ben bijvoorbeeld wel eens niet naar een bijeenkomst geweest, ongeacht hoe belangrijk mensen deze vond. Toen ben ik over de grens heen gegaan. Men zegt wel dat ik vrij ben in de keuze of ik wel of niet naar deze bijeenkomst ga, maar toch blijft men mij erop attenderen dat het belangrijk is. Vervolgens vind ik ook dat men mij moet vertrouwen dat ik deze keus kan maken.
Waardoor zal de keuzevrijheid van een manager voorafgaande aan een veranderproces bepaald worden?
è Door het vertrouwen wat men in hem of haar heeft; vanuit dit vertrouwen ontstaat ruimte è Door zijn of haar eigen persoonlijkheid: de durf en de bereidheid om risico’s te nemen. è Echter ben jij ook hier weer afhankelijk van het kader zoals de beschikbare budgetten.
Zou een manager voorafgaande een veranderproces d.m.v. manipulatie deze keuzevrijheid kunnen beïnvloeden? Hoe?
è Ja, maar het hangt er wel vanaf hoe star de kaders zijn. Verder geldt hier hetzelfde als wat ik eerder aangegeven heb.
Waardoor zal de keuzevrijheid van een manager gedurende een veranderproces bepaald worden?
è Door hetzelfde als voorafgaande het proces.
Wat vindt u van het onderstaande model?
è Ik denk dat er meer keuzevrijheid is als de onzekerheid hoog is. Echter denk ik dat hoewel de omgevingsfactoren veel bepalen, het uiteindelijk jouw keuze is om hierin mee te gaan of niet. De situatie kan wel heel zeker en altijd hetzelfde zijn en de cultuur die in de organisatie leeft kan dan wel bepaalde keuzes voorschrijven, maar deze hoef ik niet verplicht op te volgen.
è Ook denk ik dat er inderdaad een verschil is tussen ervaren en uitgeoefende keuzevrijheid. Dat is bij mijzelf ook het geval verwacht ik.
è Los van hiërarchie, wordt jouw keuzevrijheid bepaald door jou zelf. Je kunt dan wel met bepaalde consequenties te maken krijgen, maar het is dan ook weer jouw keus of jij deze wilt accepteren of niet.
Respondent 2
è Door het grote aantal partijen dat invloed heeft op het proces, hierdoor wordt de keuzevrijheid kleiner. è Door de grootte van de organisatie; in een groter bedrijf heb jij minder keuzevrijheid dan in een klein bedrijf. Jij mag als directeur dan wel keuzes maken, maar de mede directeuren ook.
è Door wat wettelijk mogelijk is.
Wat is de invloed van de kenmerken genoemd bij vragen 4 t&m 6/7 op jouw keuzevrijheid?
èComplexiteitsvariabelen: alle vier bepalen mijns inziens mijn keuzevrijheid. Een hoge score op deze kenmerken en dus daarmee een grote mate van complexiteit leidt tot een lagere keuzevrijheid.
è Onzekerheidsvariabelen: al deze drie kenmerken bepalen mijn keuzevrijheid. Vaak is in grote bedrijven de zekerheid hoger, omdat er al veel kennis en procedures zijn vastgelegd in bijvoorbeeld een HR afdeling. In kleinere bedrijven moeten dit soort zaken vaak nog uitgevonden worden. Een hogere mate van onzekerheid leidt tot een hogere keuzevrijheid.
Hoe zou jij zelf in deze cases de keuzevrijheid kunnen vergroten?
è Je kunt bij een beperking van wet bijvoorbeeld lobbyen of naar hiaten in de wet zoeken.
è Kortom, je moet de limiet opzoeken en deze kan je dus eventueel beïnvloeden door het zoeken van argumenten om jouw verhaal te onderbouwen.
è Je kunt in plaats van een collectief ontslag ook bekijken of je het te besparen bedrag kan realiseren met andere maatregelen. Dit kan jij verdedigen door duidelijk te maken dat een massa ontslag ook gepaard gaat met imagoschade en dat dit onwenselijk is.
Waardoor wordt jouw keuzevrijheid bepaald in jouw dagelijks werk? Voorbeelden?
è Door mijn direct leidinggevende. Hij gaf bij mijn sollicitatiegesprek aan dat het mijn team is en mijn toko en dat ik verantwoordelijk ben. Hierdoor heb ik zelf een grote mate van keuzevrijheid gekregen.
è Door de positie van ons als front-Office en dus als kostenpost. Wanneer marketing iets wil, dan gebeurt het, simpel door het feit dat zij wel winst maken. Er werd ons een project opgelegd door marketing en ik gaf aan waarom het onwenselijk was. Alle andere afdelingen waren het hier mee eens, maar toch ging het door. Dan heb je dus geen keuzevrijheid.
è Door regels en procedures. Er is een beoordelingsformulier dat ik verplicht moet invullen, waar ik echt een hekel aan heb.
è En mijn keuzevrijheid wordt ook bepaald door mijzelf. Je zoekt zelf de grenzen op van wat mogelijk is.
In hoeverre kan jij dit manipuleren en dus deze keuzevrijheid beïnvloeden? Voorbeelden?
è Door nee te zeggen en jouw verantwoordelijkheid hierin te nemen als mensen uit jouw team of jij zelf zaken oplegt krijgen door andere afdelingen, waar jij niet achter staat.
è Dit kan door in gesprek te gaan en goede argumenten te geven. Echter werkt dit niet altijd. Bijvoorbeeld bij het beoordelingsformulier. Hier heb ik een voorstel gedaan voor een andere methode. Maar toen kreeg ik te horen dat dit nu eenmaal de standaard is en dat dit benodigd is om een bepaalde certificering te houden.
Waardoor zal de keuzevrijheid van een manager voorafgaande aan een veranderproces bepaald worden?
è Ik hoop dat de keuzevrijheid van een manager voorafgaande een veranderproces door zichzelf bepaald word. Maar ik vermoed dat dit niet het geval is.
è De keuzevrijheid zal bepaald worden door de opdrachten die jij hebt meegekregen, in cijfers en opbrengsten en ook in het tijdspad dat beschikbaar is.
Zou een manager voorafgaande een veranderproces d.m.v. manipulatie deze keuzevrijheid kunnen beïnvloeden? Hoe?
è Door op het moment dat je de opdracht krijgt niet als een mak schaap te knikken dat je het gaat doen, maar het proberen te verbreden. Door te beargumenteren dat als je langer de tijd krijgt er een beter resultaat gerealiseerd kan worden. Je kunt door zaken te analyseren en te weerleggen jouw keuzevrijheid uitoefenen. è Ook kan je een opdracht accepteren maar deze vervolgen naast je neerleggen. Je kunt dan een ander keus maken en die terugkoppelen. Vervolgens geef je aan dat dit niet in de initiële opdracht past, maar dat jij verwacht dat jouw keus op de lange termijn een beter resultaat levert.
Waardoor zal de keuzevrijheid van een manager gedurende een veranderproces bepaald worden?
è Nu wordt wederom mijn keuzevrijheid bepaald door dezelfde zaken als voorafgaande het proces.
Zou een manager gedurende een veranderproces d.m.v. manipulatie deze keuzevrijheid kunnen beïnvloeden? Hoe?
è Ook hier geldt dat jij altijd de keuzevrijheid in eigen hand kan nemen, zoals ik eerder in dit interview heb beschreven. Dit moet je dan wel doen uiteraard en of jij dat doet verschilt per persoon. Het gaat er hier om dat jij wel moet durven aan te geven wat jij denkt dat anders moet.
Wat vindt u van het onderstaande model?
è Door het model verandering ik van mening. Nu denk ik dat een hoge onzekerheid en een hoge complexiteit leiden tot een grote mate van keuzevrijheid. Ook onderschrijf ik het onderscheid tussen ervaren keuzevrijheid en daadwerkelijke keuzevrijheid. Ik herken dit ook wel van onze werkvloer. Mijn medewerkers denken best vrij te zijn maar ondertussen bepaald het systeem waarmee ze werken wat ze gaan doen.
è Als de situatie heel complex is, dan hebben ook minder mensen er verstand van. Hierdoor krijgen de mensen die hier wel verstand van hebben ook vaak een vrijbrief om te doen wat zij zelf willen. Met minder complexe situaties willen meer mensen zich bemoeien. Dit geldt ook voor onzekere situaties.
è Kortom, ik ben het eens met dit model.
è Verder denk ik dat je voor het proces minder beperkt bent in jouw keuzevrijheid omdat je tijdens het proces vaak niet meer de zaak compleet gaat aanpassen. Je hebt het keuzes gemaakt en in die flow moet je verder. Daarbinnen heb je dan wellicht wel weer een beetje speelruimte. Maar de overkoepelende keuzevrijheid ontbreekt.
Respondent 3
Waardoor wordt jouw keuzevrijheid in het kiezen van een benadering bepaald in deze cases?
è Door de invloed/de impact die een bepaalde beslissing heeft. Hoe belangrijker de keuze/hoe meeromvattend, des te meer ik daar anderen bij moet raadplegen.
Wat is de invloed van de kenmerken genoemd bij vragen 4 t&m 6/7 op jouw keuzevrijheid?
è Complexiteitsvariabelen: in grote bedrijven, met veel medewerkers en een grotere verantwoordelijkheid moet je ervoor zorgen dat de verantwoordelijkheden op verschillende plekken liggen en niet zoals bij een klein bedrijf bij één persoon. De verantwoordelijkheid bepaald de keuzevrijheid. Een grotere verantwoordelijkheid leidt tot een lagere keuzevrijheid. Dit omdat je dan de verantwoordelijkheden veel meer verspreid/op verschillende plekken neerlegt . Hier gaat dan vervolgens ook de keuzevrijheid naartoe.
è Onzekerheidsvariabelen: bij een hogere onzekerheid ervaar ik een grotere keuzevrijheid. Dit komt doordat er minder vastligt en je meer zelf kan bepalen.
Waardoor wordt jouw keuzevrijheid bepaald in jouw dagelijks werk? Voorbeelden?
è Door mijzelf. Dit blijkt uit mijn leidinggevende die mij aan het begin heeft verteld dat ik bepaal hoe ik werk, hoe ik mijn team aanstuur, waar ik mijn informatie vandaan haal en welke richting ik op wil.
In hoeverre kan jij dit manipuleren en dus deze keuzevrijheid beïnvloeden? Voorbeelden?
è Ik interpreteer de mogelijkheden die ik heb gekregen als ruim. Een ander zou dezelfde mogelijkheden als heel beperkt kunnen interpreteren. Het is maar net hoe jij dit zelf ervaart. Als jij deze ruimte groter ervaart, zoals ik zelf, dan heb je ook meer keuzevrijheid. Jouw keuzevrijheid is door jou zelf te beïnvloeden door de manier waarop jij de gekregen kaders interpreteert.
è Een voorbeeld is hoe ik hier binnen kwam 2 jaar geleden. Op dat moment ambieerde ik een bepaalde functie en door een reorganisatie bleek dat dit niet meer zou gaan lukken omdat deze functie niet meer bestond. Toen heb ik voor mijzelf bepaald welke kant ik dan wel op wilde. Ik kan toen kunnen zeggen van geef mij dat zakje geld maar en ik vertrek, maar ik voelde de vrijheid om mijn doel op een andere manier te bereiken.
Waardoor zal de keuzevrijheid van een manager voorafgaande aan een veranderproces bepaald worden?
è De keuzevrijheid van een manager voorafgaande aan een veranderproces wordt bepaald door hem zelf. Ook hij bepaald zelf hoe hij omgaat met de gekregen kaders.
Zou een manager voorafgaande een veranderproces d.m.v. manipulatie deze keuzevrijheid kunnen beïnvloeden? Hoe?
è Je hoeft je niet persé buiten de kaders te manoeuvreren. Als het echter niet lukt om een doel te bereiken op een bepaalde manier dan heb jij zelf de vrijheid om dit doel via een omweg een andere weg te bereiken.
Waardoor zal de keuzevrijheid van een manager gedurende een veranderproces bepaald worden?
è Dan komen er wellicht een aantal zaken bij zoals de verstandshouding / samenwerking met de mensen waarmee jij in dit proces zit. Jouw keuzevrijheid wordt groter als deze verstandshouding goed is; als de samenwerking goed is. Als dit niet zo is, dan kan jij wel keuzes maken, maar als de anderen daarin niet mee gaan, dan houdt het op.
Wat vindt u van het onderstaande model?
è In dit model komen de dingen terug die wij al besproken hebben, dit vind ik wel opvallend. Ook denk ik zeker dat er een onderscheid is tussen ervaren keuzevrijheid en daadwerkelijke keuzevrijheid.
è Kortom, de keuzevrijheid wordt bepaald uit jou zelf. Respondent 4
Waardoor wordt jouw keuzevrijheid in het kiezen van een benadering bepaald in deze cases?
è Door mijn eigen blik op de situatie; de feiten en mijn eigen overtuiging.
Wat is de invloed van de kenmerken genoemd bij vragen 4 t&m 6/7 op jouw keuzevrijheid?
è Complexiteitskenmerken: deze hebben voor mij geen invloed op de keuzevrijheid. Je moet er rekening mee houden in de uitvoering, maar niet in het keuzeproces. Je moet je niet laten leiden door alles wat tot dan toe gebeurd is. Je moet je laten leiden door de ideaalsituatie; hoe wil jij dat het is. Hierbij kies jij de beste benadering.
è Onzekerheidskenmerken: deze beïnvloeden ook niet mijn keuzevrijheid. Procedures, regels en stappenplannen kunnen bijvoorbeeld wel vast staan, maar dit hoeft niet de beste manier te zijn. Ook hier moet je uitgaan van de ideale situatie. Zijn de bestaande stappenplannen en regels hierop van toepassing dan is het prima en anders moet je nieuwe ontwikkelen.
Waardoor wordt jouw keuzevrijheid bepaald in jouw dagelijks werk? Voorbeelden?
è Mijn keuzevrijheid wordt bepaald door de dingen die ik doen wil; door mijzelf. Wanneer ik ergens een interessante klus zie dan doe ik een voorstel aan een leidinggevende en dan mag ik dit ook altijd doen. Zo ben ik onlangs begonnen met het uitwerken van een cultuurveranderingtraject en daarom ben ik nu change manager geworden. Kortom, mijn keuzevrijheid wordt bepaald door te kijken wat mist en wat er beter kan en hier vervolgens een oplossing voor te bedenken.
è Hierbij komt ook dat mijn keuzevrijheid wordt bepaald door mijn klanten. Hier denk ik altijd aan als ik iets doe.
Waardoor zal de keuzevrijheid van een manager voorafgaande aan een veranderproces bepaald worden?
è Wederom door hetzelfde als wat ik eerder heb aangegeven; door mijzelf.
è Wel is het van belang dat ik de mensen meekrijg in deze verandering. Dit kan ik doen door deze mensen mede verantwoordelijk te maken, deelgenoot te maken van het proces en dit vanaf het begin af aan helder te communiceren.
Zou een manager voorafgaande een veranderproces d.m.v. manipulatie deze keuzevrijheid kunnen beïnvloeden? Hoe?
è Wederom door hetzelfde. Door te kijken naar de ideale situatie, de huidige situatie en de gap hiertussen. Vervolgens zijn er meerdere manieren op deze gap te sluiten en hieruit kan ik dan kiezen.
Wat vindt u van het onderstaande model?
è Ik snap het model heel goed. Ik geloof ook wel dat het werkt om in complexe situaties nog meer de creativiteit aan te spreken. Bovendien geloof ik ook dat veel mensen afhankelijk zijn van wat een ander vind of wat zij denken wat hun ruimte is, terwijl de ruimte vaak veel groter is. Echter merk ik ook dat ik hier altijd een andere blik op heb. Ik begrijp dat het model kan werken en het klopt ook wel. Maar voor mij werkt het anders. Ik gebruik altijd mijn creativiteit en ik probeer altijd om ook met een andere bril naar de situatie te kijken.
è Ook onderschrijf ik dat er een verschil is tussen de ervaren keuzevrijheid en de daadwerkelijke keuzevrijheid. Respondent 5
Waardoor wordt jouw keuzevrijheid in het kiezen van een benadering bepaald in deze cases?
è Door de kaders die door de organisatie geschetst worden. Dit is de bandbreedte waarbinnen jij moet opereren. Je kunt nooit 100% doen wat jij zelf wilt.
è Door de maatschappelijke en juridische aspecten.
Wat is de invloed van de kenmerken genoemd bij vragen 4 t&m 6/7 op jouw keuzevrijheid?
è Complexiteitskenmerken: deze hebben geen invloed. Bijvoorbeeld de grootte, het maakt voor de keuzes niet uit of het om 50 of om 500 mensen gaat. Je moet je hier niet door laten beperken. In beide gevallen gaat het om de organisatiedoelstelling die jij na moet streven. Behalve het aantal belanghebbenden, dit kan jouw keuzevrijheid wel beïnvloeden omdat jij dan eerder in politieke problematiek terecht komt.
è Onzekerheidsvariabelen: deze hebben ook geen invloed. Er kunnen wel bestaande procedures voorhanden zijn, maar dit hoeft niet altijd de beste keus te zijn. Bijvoorbeeld binnen mijn afdeling, hier lagen ook een aantal procedures vast, welke uiteindelijk niet de beste procedures bleken. Hier zijn wij achtergekomen en toen hebben wij deze aangepakt. Je moet je niet laten beperken door een gevoel van zekerheid, door het idee dat er een vaste procedure ligt en het dan ook zo moet.
Hoe zou jij zelf in deze cases de keuzevrijheid kunnen vergroten?
è Je kunt ervoor kiezen om jouw verantwoordelijkheid te nemen en om de grenzen op te zoeken en niet altijd voor de bestaande procedure te kiezen. Hierdoor kan je ook wel eens een foute keuze maken, maar je blijft in