• No results found

Hoofdstuk  2   Regelgeving 20

2.1   Regelgeving inzake sexting 20

3.1.2   Andere zelfregulering 43

In   samenwerking   met   de   Europese   Unie   is   in   2011   de   CEO   Coalition   opgericht.   Aangesloten  bedrijven  nemen  de  verantwoordelijkheid  op  zich  om  het  internet  veiliger   te  maken  voor  kinderen.  Dit  gebeurt  op  basis  van  vijf  aandachtsgebieden157:  

• simpele  en  robuuste  meldingsmiddelen   • leeftijdsrelevante  privacy  instellingen   • wijder  gebruik  van  inhoudsclassificatie  

• beter  beschikbaarheid  en  gebruik  van  ouderlijk  toezicht   • effectieve  verwijdering  van  materiaal  van  kindermisbruik  

De  CEO  Coalitie  wordt  gevormd  door  aan  aantal  grote  media  en  internetbedrijven,  zoals   Apple,  Facebook,  Google,  Samsung  en  destijds  ook  Hyves.158  Na  een  jaar  samenwerken  in  

verschillende  werkgroepen  kwam  de  Coalitie  begin  2014  met  een  aantal  aanbevelingen   op  de  vijf  aandachtsgebieden.    

Zo   werden   per   terrein   de   best   practices   onderzocht   en   wordt   aangeraden   deze   te   implementeren.   Op   het   terrein   van   leeftijdsclassificatie   is   een   technische   stuurgroep   opgericht.159  Naast  de  algemene  rapportage  over  de  voortgang,  komen  de  leden  van  de  

coalitie  ook  elke  met  een  eigen  verslag  over  hun  voortgang.  Zo  geeft  Apple  te  kennen  dat   met   de   invoering   van   iOS   7   de   appstore   aangepast   is   zodat   deze   meteen   de   geschikte                                                                                                                  

157  ‘A  Better  place  for  kids’”,  Statement  of  Purpose,  Ceo  Coalition  

158  Hyves  is  inmiddels  gestopt  als  aanbieder  van  sociale  netwerk  diensten  en  biedt  nu  nog  alleen  een  

platform  voor  spelletjes  aan.    

apps   voor   kinderen   weergeeft.160  RTL   Group   geeft   aan   dat   de   websites   van   de  

Nederlandse   tv-­‐zenders   een   speciale   kindermodus   bevatten   en   dat   de   Kijkwijzer-­‐ classificering   ook   op   internet   wordt   weergegeven.161  Ook   Nokia   telefoons   bevatten  

tegenwoordig   een   speciale   instelling   voor   kinderen.   Door   de   toegang   te   beperken   hebben  kinderen  alleen  nog  toegang  tot  geschikte  apps  en  zijn  online  aankopen  beperkt.      

3.2  Educatie  

Wettelijke   en   technische   hulpmiddelen   zullen   nooit   in   staat   zijn   een   minderjarige   volledig  te  beschermen  tegen  de  privacy  risico’s  van  het  internet.  Zij  zullen  hier  zelf  ook   een   rol   in   moeten   spelen   en   bewust   moeten   omgaan   met   hun   gegevens,   hun   foto’s   en   met   de   inhoud   die   ze   op   internet   aantreffen.   Het   is   daarom   van   essentieel   belang   dat   kinderen  leren  verantwoord  om  te  gaan  met  het  internet.  

Zowel   de   Raad   van   Europa   als   de   Europese   Unie   erkennen   het   belang   van   goede   voorlichting  al  sinds  de  jaren  negentig.162  Het  doel  van  deze  voorlichting  is  hetgeen  dat  

binnen   de   Europese   Unie   mediageletterdheid   wordt   genoemd.   De   Audio   Visuele   Mediadiensten  Richtlijn  zet  uiteen  wat  er  onder  de  term  verstaan  dient  te  worden:163  

 

Mediageletterdheid   is   het   bezit   van   bepaalde   vaardigheden   om   verantwoord   met   het   internet  om  te  kunnen  gaan.  Er  zijn  verschillende  manieren  om  de  mediageletterdheid   te  bevorderen.  Hierbij  moet  gedacht  worden  aan  bijscholing  van  leerkrachten,  specifiek   internet  onderwijs  voor  kinderen  vanaf  zeer  jonge  leeftijd  en  nationale  campagnes.164  

                                                                                                               

160  Apple  Implementation  Report  –  via  de  website  van  de  Europese  Commissie,  geraadpleegd  op  23  juni  

2014  

161  RTL  Group  Implementation  Report  –  via  de  website  van  de  Europese  Commissie,  geraadpleegd  op  23  

juni  2014  

162  In  1999  nam  het  Comité  van  Ministers  van  de  Raad  van  Europa  de  Verklaring  over  een  Europese  beleid  

op  het  gebied  van  nieuwe  informatie  technologie  aan.  Hierin  werd  de  promotie  van  een  breed  begrip  van   nieuwe  informatietechnologieën  aangemoedigd.    

163  Overweging  47  Richtlijn  2010/13/EU  

164  Aanbeveling  van  het  Europese  Parlement  en  de  Raad  op  20  december  2006  betreffende  de  

bescherming  van  minderjarigen  en  de  menselijke  waardigheid  en  het  recht  op  weer-­‐  woord  in  verband  

“Mediageletterdheid”   heeft   betrekking   op   vaardigheden,   kennis   en   inzicht   die   consumenten   in   staat   stellen   doeltreffend   en   veilig   gebruik  te  maken  van  media.  Mediageletterde  mensen  zijn  in  staat   geïnformeerde  keuzes  te  maken,  de  aard  van  inhoud  en  diensten  te   begrijpen   en   hun   voordeel   te   doen   met   het   volledige   scala   aan   mogelijkheden  die  de  nieuwe  communicatietechnologieën  bieden.  

Om  de  mediageletterdheid  van  minderjarigen  ter  verhogen  is  het  van  belang  dat  ouders   en  leraren  een  actieve  rol  spelen.  Daarom  is  het  noodzakelijk  dat  ook  ouders  en  leraren   bijgeschoold   worden.   Regelmatig   weten   kinderen   hun   weg   op   internet   gemakkelijk   te   vinden,   maar   lopen   hierdoor   ook   meer   risico’s.   Uit   onderzoek   blijkt   dat   wanneer   kinderen   over   meer   digitale   vaardigheden   beschikken,   zij   ook   meer   schadelijke   zaken   tegenkomen   omdat   ze   op   onderzoek   uitgaan.165Betrokkenheid   van   ouders   kan   helpen  

om   deze   risico’s   te   verminderen   zonder   de   vaardigheden   of   de   kansen   te   beperken.   Controle   door   ouders   met   behulp   van   technische   hulpmiddel   leidt   wel   tot   het   verminderen  van  risico’s,  maar  ook  tot  vermindering  van  vaardigheden  en  kansen.  Het   is  daarom  beter  dat  ouders  betrokken  zijn.    

Extra  aandacht  moet  uitgaan  naar  het  zorgvuldig  omgaan  met  persoonsgegevens,  zowel   met  de  eigen  gegevens  als  met  die  van  anderen.  Kinderen  moeten  leren  de  privacy  en   persoonsgegevens  te  respecteren166  en  bewust  gemaakt  worden  wat  het  kan  betekenen  

als   persoonsgegevens   openbaar   worden.167  Ze   zijn   zelf   de   belangrijkste   beschermers  

van  hun  persoonsgegevens.168    

Daarnaast   moeten   ze   hulp   krijgen   bij   het   begrijpen   van   de   privacy   instellingen   op   de   verschillende  sociale  netwerken.  Want  ondanks  dat  deze  sites  proberen  de  instellingen   duidelijk  uit  te  leggen  zal  het  voor  veel  minderjarigen  nog  onbegrijpelijk  zijn.    

De   verantwoordelijkheid   om   geschikte   campagnes   op   het   gebied   van   mediageletterdheid   ligt   volgens   de   Europese   Commissie   in   de   eerste   plaats   bij   de   nationale  autoriteiten.169  

In   Nederland   zijn   een   aantal   websites   gespecialiseerd   in   informatie   omtrent   mediageletterdheid,   hoewel   de   term   mediawijsheid   meer   gebruikt   wordt   binnen   Nederland.   De   term   is   ooit   bedacht   door   de   Raad   van   Cultuur   en   heeft   een   bredere   betekenis.  Het  omvat  ook  media-­‐creatie  en  actieve  deelname  aan  de  samenleving.170    

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         

met  de  concurrentiepositie  van  de  Europese  industrie  van  audiovisuele  en  online-­‐  informatiediensten,   (PbEU  2006,  L  378/72)    

165  Livingstone  e.a.,  2011  

166  Advies  2/2009  over  de  bescherming  van  persoonsgegevens  van  kinderen  2009  

167  Aanbeveling  CM/Rec(2012)4  van  het  Comité  van  Ministers  van  de  Raad  van  Europa  (4  april  2012)  On   the  protection  of  human  rights  with  regard  to  social  networking  services  

168  Advies  2/2009  over  de  bescherming  van  persoonsgegevens  van  kinderen  2009   169  Commissiedocument  833  van  2007,  laatste  definitieve  versie  

Zowel   de   websites   van   MediaWijzer,   MijnKindOnline   en   Mediawijsheid.nl   worden   bestuurd   door   dezelfde   vijf   grote   partijen   uit   het   medialandschap.171  Deze   zijn  

aangewezen  door  het  ministerie  van  Onderwijs,  Cultuur  en  Wetenschap.  MediaWijzer  is   meer  gericht  op  makers  waar  MijnKindOnline  zich  richt  op  ouders  en  leraren.  De  laatste   doet  ook  onderzoek  naar  het  internetgebruik  van  kinderen.    

Daarnaast  zijn  er  een  aantal  sites  speciaal  gericht  op  kinderen.  Zo  richt  WatNou172  zich  

op  basisschoolleerlingen.  De  site  gaat  over  verschillende  onderwerpen  en  heeft  ook  een   uitgebreide   sectie   op   het   gebied   van   mediawijsheid.   Hier   wordt   onder   meer   uitgelegd   hoe  privacy  instellingen  werken  en  tips  gegeven  tegen  online  pesten.  Ook  biedt  de  sites   leerzame  spelletjes.    

De   website   New   Kids   on   the   Web   richt   zich   op   tieners   en   probeert   via   persoonlijke   verhalen  de  kennis  over  te  brengen.  Zo  vertellen  twee  tieners  over  internetliefde,  maar   ook  worden  de  risico’s  belicht  door  een  expert.  

 Ook  de  Raad  van  Europa  heeft  een  spel  ontwikkelt:  Wild  Web  Woods.  Terwijl  je  door  dit   sprookjesbos  loopt  leren  kinderen  over  hun  rechten  op  het  internet.  Helaas  bestaat  de   site  van  de  Raad  waarin  het  spel  naar  verwezen  wordt  niet  in  het  Nederlands  en  zal  dus   voor  veel  jonge  kinderen  nog  onbegrijpelijk  zijn.  

3.3  Internetfilters  

Internetfilters   kunnen   op   manieren   filters   toepassen:   op   domeinnamen   of   op   inhoud.   Wanneer  een  domeinnaam  gefilterd  wordt  is  deze  in  zijn  geheel  niet  beschikbaar.  Deze   manier  is  in  Nederland  toegepast  door  een  aantal  internetproviders  tegen  de  Pirate  Bay   op  last  van  de  rechter.173  Een  filter  op  inhoud  blokkeert  vooraf  bepaalde  soorten  inhoud,  

zo   blokkeert   de   safe-­‐search   functie   van   google   inhoud   die   enkel   geschikt   is   voor   volwassen.    

Daarnaast   kunnen   filters   op   verschillende   niveaus   geïnstalleerd   worden,   waaronder   landelijk   of   op   de   computer   van   de   eindgebruiker.   De   Raad   van   Europa   wijst   het   blokkeren   van   informatie   en   andere   vormen   van   communicatie   via   het   internet   door   middel   van   een   algemeen   filter   in   beginsel   af.   Mocht   een   internetfilter   op   nationaal   niveau  toch  worden  ingevoerd,  moet  deze  aan  strenge  eisen  voldoen  wil  het  toegestaan                                                                                                                  

171  NTR,  Stichting  Kennisnet,  Sectorinstituut  Openbare  Bibliotheken,  Nederlands  Instituut  voor  Beeld  en  

Geluid  en  het  ECP.    

172  http://www.kennisnet.nl/kids/watnou/  

zijn  volgens  de  Raad.  De  geblokkeerde  content  moet  specifiek  en  identificeerbaar  zijn.   Een  nationale  autoriteit  moet  geoordeeld  hebben  over  de  illegaliteit  en  beroep  bij  een   onafhankelijke   rechter   moet   mogelijk   zijn.   Een   filter   op   nationaal   niveau   zou   volgens   Dommering  in  Nederland  in  strijd  zijn  met  het  censuurverbod  van  artikel  7  Grondwet.174    

Een  filter  op  de  computer  van  de  eindgebruiker  is  een  andere  mogelijkheid,  hierbij  kan   bijvoorbeeld   gedacht   worden   aan   het   installeren   van   filters   op   computers   waar   kinderen   toegang   hebben   tot   het   internet   zoals   op   scholen   en   in   bibliotheken.   Ook   ouders  kunnen  filters  installeren  op  de  computer  thuis.    

Ongeacht  het  soort  filter  of  het  niveau  van  plaatsing  moet  een  internetfilter  wel  het  recht   op   de   vrijheid   van   meningsuiting   respecteren.   Het   gevaar   bestaat   dat   een   filter   teveel   informatie  blokkeert  waardoor  het  recht  op  het  ontvangen  van  informatie  schendt.  Zo   kan   een   filter   dat   informatie   op   grond   van   trefwoorden   tegenhoudt   ook   seksuele   voorlichting  ‘s  informatie  tegenhouden  omdat  er  een  te  streng  filter  wordt  toegepast.  De   toepassing  van  filters  zal  dan  ook  moeten  voldoen  aan  de  voorwaarden  van  artikel  10  lid   2  EVRM.  

Een  tweede  punt  van  aandacht  moet  het  gebrek  aan  transparantie  zijn.  Bij  het  toepassen   van  een  filter  –  op  welk  niveau  dan  ook  –  moet  er  bekend  zijn  dat  het  wordt  toegepast  en   wat   de   criteria   zijn.   Waar   ook   maar   enigszins   mogelijk   moet   de   gebruiker   de   mogelijkheid   hebben   om   het   filter   aan   te   passen.   Dit   geldt   natuurlijk   niet   voor   minderjarigen,   maar   voor   de   ouders   die   het   filter   hebben   ingesteld.   Kinderen   moeten   wel  op  de  hoogte  gebracht  worden  van  het  feit  dat  een  filter  wordt  toegepast,  hoewel  dit   weer  andere  problemen  met  zich  mee  brengt.  Zij  zullen  wellicht  proberen  het  filter  te   omzeilen.  

Het   omzeilen   van   een   filter   is   relatief   gemakkelijk.   Kinderen   zijn   in   staat   om   de   filteringsoftware   te   deinstalleren   of   zelfs   geheel   te   verwijderen.175  Verder   bestaan   er  

speciale   websites   en   programma’s   om   filtering   of   blokkades   te   omzeilen.176  De  

gevreesde  websites  en  content  zijn  dan  nog  steeds  beschikbaar.  

Een   derde   aandachtspunt   is   dat   een   filter   geen   rekening   houdt   met   het   verschil   in   ontwikkeling  en  leeftijd  van  een  kind.  Wat  ongeschikt  is  voor  iemand  van  8  jaar  is  voor   een  16  jarige  heel  normaal.  De  Raad  van  Europa  heeft  daarom  ook  opgeroepen  tot  het                                                                                                                  

174  Dommering  2008   175  Akdeniz  2010  

ontwikkelen   van   intelligente   filters   die   rekening   houden   met   het   verschil   in   ontwikkeling  en  de  context  waarin  de  informatie  wordt  aangeboden.177    

Hoewel   het   toepassen   van   een   filter   wellicht   bepaalde   risico’s   kan   helpen   te   verminderen,   kan   het   enkel   een   complementair   middel   zijn   om   minderjarigen   te   beschermen.  Het  heeft  te  veel  haken  en  ogen  om  echt  doeltreffend  en  wenselijk  te  zijn   voor  de  bescherming.    

 

3.4  Leeftijdscontrole  systemen    

Er   zijn   verschillende   redenen   om   de   leeftijd   van   een   internetgebruiker   te   controleren,   bijvoorbeeld  bij  de  verkoop  van  bepaalde  producten  zoals  alcohol,  films  of  videogames.   Ook  de  toegang  van  bepaalde  websites  kan  gekoppeld  zijn  aan  een  minimumleeftijd.  In   de  offline  wereld  kan  leeftijd  snel  en  simpel  gecontroleerd  worden.  Via  het  internet  is  dit   aanzienlijk  minder  eenvoudig.178    

Volgens   de   Raad   van   Europa   kan   een   leeftijdsverificatie   systeem   helpen   bij   het   beschermen   van   minderjarigen.   Thans   zijn   er   geen   systemen   beschikbaar   die   doeltreffend  zijn  terwijl  ze  de  fundamentele  rechten  niet  schenden,  volgens  de  Raad.179  

In   2013   heeft   Innopay   een   onderzoek   uitgevoerd   naar   12   beschikbare   systemen   voor   online   identificatie.180  Er   zijn   volgens   hun   verschillende   betrouwbaarheidsniveaus:   het  

minste   betrouwbaar   is   de   zelfverklaring.   Dit   wordt   nu   bijvoorbeeld   gebruikt   bij   Facebook  of  websites  van  alcoholische  dranken:  de  bezoeker  geeft  zelf  aan  hoe  oud  hij  is   door   zijn   geboortedatum   in   te   vullen.   Hierbij   wordt   de   leeftijd   dus   niet   werkelijk   gecontroleerd,  hetgeen  problematisch  is.    

Als  tweede  volgt  een  vergelijking  van  de  ingevoerde  gegevens  met  gegevens  die  elders  al   bekend   zijn,   bijvoorbeeld   bij   een   telefoonmaatschappij.   Dit   tweede   niveau   leidt   tot   uitwisseling  van  veel  persoonlijke  gegevens.  Het  onderzoek  geeft  aan  dat  aanbieders  van   een   dergelijke   systeem   wel   voldoen   aan   de   gegevensbescherming   uit   de   WBP.   Hierbij   rijst  wel  de  vraag  of  dergelijke  gegevens  van  minderjarigen  voldoende  beschikbaar  zijn   om  een  goede  analyse  uit  te  kunnen  voeren.    

                                                                                                               

177  Aanbeveling  CM/Rec(2008)6  van  het  Comité  van  Ministers  van  de  Raad  van  Europa  (26  maart  2008),   On  meassures  to  promote  the  repect  for  freedom  of  expression  and  information  with  regard  to  internet  filters   178  Kamerstukken  II  2011/12,  28684,  362  

179  Aanbeveling  CM/Rec(2012)4  van  het  Comité  van  Ministers  van  de  Raad  van  Europa  (4  april  2012)  On   the  protection  of  human  rights  with  regard  to  social  networking  services  

Het  derde  niveau  is  controle  op  basis  van  een  wettelijk  identiteitsdocument,  zoals  een   paspoort  of  een  rijbewijs.  Hierbij  moet  een  document  geüpload  worden.  Dit  zal  niet  in   alle   gevallen   gewenst   zijn,   nu   er   ook   steeds   meer   gewaarschuwd   wordt   tegen   het   verstrekken  van  kopieën  van  paspoorten  e.d.  

De  betrouwbaarheid  van  de  meeste  systemen  is  volgens  het  onderzoek  momenteel  nog   niet  te  garanderen.  Daarnaast  moet  opgemerkt  worden  dat  het  onderzoek  gericht  was   op   controle   van   16   –   18   jarigen.   In   hoeverre   dergelijke   controlesystemen   ook   voor   jongere  kinderen  zullen  werken  is  dus  niet  onderzocht.    

In  2015  zal  de  Nederlandse  overheid  het  eID  systeem  gaan  invoeren,  dit  is  sterk  gelinkt   aan  het  reeds  gebruikte  DigiD  systeem.  Op  grond  van  dit  systeem  zullen  online  winkels   leeftijden   kunnen   controleren.   Of   het   systeem   ook   voor   leeftijdscontrole   buiten   verkopen   of   contracten   om   zal   worden   gebruikt   is   niet   bekend.   Daarnaast   kan   je   je   afvragen   of   een   dergelijk   systeem   geschikt   zal   zijn   voor   bijvoorbeeld   sociale   netwerk   sites.    

Het   controleren   van   de   leeftijd   van   een   internetgebruiker   kan   in   veel   gevallen   aantrekkelijk  zijn  en  zelfs  minderjarigen  beschermen  tegen  ongeschikte  content.  Helaas   zijn   er   nog   geen   goede   technische   controlesystemen   beschikbaar   die   ook   de   fundamentele   vrijheden   beschermen.   Wie   weet   dat   dit   met   de   komst   van   het   eID   systeem   gaat   veranderen,   maar   of   dit   voor   alle   markten   beschikbaar   komt   is   nog   niet   bekend.    

   

Interim  Conclusie  

In   dit   hoofdstuk   kwamen   vier   beschermingsinstrumenten   aan   de   orde   die   gebruikt   worden  als  aanvulling  op  het  regelgevingskader:  zelfregulering,  educatie,  internetfilters   en  leeftijdsverificatiesystemen.  

Hoewel  zelfregulering  gedeeltelijk  toegespitst  is  op  de  minderjarigen  en  op  deze  wijze   een  zinvolle  bijdragen  aan  de  bescherming  kan  bieden,  is  het  belangrijk  om  de  bron  van   de  regels  in  het  oog  te  houden.  De  sector  zelf  bezit  wellicht  de  kennis  en  snelheid  om   voor   een   betere   bescherming   te   zorgen,   maar   heeft   ook   zijn   eigen   belangen   om   te   beschermen.  Facebook  stelt  met  de  ene  hand  de  strengst  mogelijke  privacy  instelling  in   bij  profielen  van  minderjarigen,  maar  verwerkt  en  deelt  met  de  andere  hand  verzamelde   gegevens  met  derden.  Het  is  belangrijk  deze  belangen  in  het  oog  te  houden.  

Educatie   beschermt   niet   direct   de   online   privacy,   maar   onderwijst   kinderen   over   de   gevaren   en   het   zorgvuldig   gebruik.   Het   leert   kinderen   zichzelf   te   beschermen   en   de   privacy   van   anderen   te   respecteren.   Bovendien   omhelst   mediageletterdheid   ook   de   vaardigheden   om   verantwoord   om   te   gaan   met   de   aangeboden   opties.   Educatie   is   bij   uitstek   geschikt   om   rekening   te   houden   met   de   ontwikkeling   van   het   kind.   De   inhoud   van   lesplannen   en   campagnes   kan   worden   toegespitst   op   de   verschillende   ontwikkelingsniveaus.  

Internetfilters   en   leeftijdscontrolesystemen   zijn   niet   specifiek   gericht   op   de   bescherming   van   minderjarigen   en   sluiten   daarom   minder   goed   aan   bij   hun   belangen.   Daarnaast   schendt   een   internetfilter   mogelijk   het   recht   op   de   vrijheid   van   meningsuiting.   De   vrijheid   om   informatie   te   ontvangen   moet   niet   dusdanig   beperkt   worden   dat   deze   enkel   nog   theoretisch   is.   Als   een   internfilter   wordt   toegepast   is   het   essentieel   dat   er   voldoende   kennis   van   de   wijze   van   filtering   bestaat   en   dat   deze   eventueel  door  ouders  aangepast  kan  worden.  

Leeftijdscontrolesystemen   zijn   op   dit   moment   nog   niet   voldoende   effectief   en   toegespitst   op   de   problematiek   rond   minderjarigen   om   hun   bescherming   te   kunnen   bieden  .    

Conclusie  

 

Minderjarigen  maken  actief  gebruik  van  het  internet  en  de  mogelijkheden  die  het  biedt.   Ze   zijn   lid   van   sociale   netwerken   en   maken   zo   nieuwe   vrienden   en   ontdekken   dat   er   meer  mensen  op  de  wereld  zijn  met  dezelfde  interesses.  Het  stelt  ze  in  staat  buiten  hun   eigen   vertrouwde   wereld   te   stappen   en   op   ontdekkingstocht   te   gaan.   Ze   zetten   het   internet   in   als   middel   om   gebruik   te   maken   van   hun   recht   op   de   vrijheid   van   meningsuiting   en   van   vereniging.   Dit   is   een   gevolg   van   de   verschuiving   naar   web   2.0   waardoor   het   internet   steeds   interactiever   wordt   en   het   plaatsen   van   eigen   content   steeds  gemakkelijker.  Helaas  brengt  het  gebruik  van  internet  ook  gevaren  met  zich  mee,   waaronder  specifieke  gevaren  voor  minderjarigen.  Er  zijn  verschillende  soorten  risico’s   zoals  uiteengezet  in  hoofdstuk  1  maar  in  dit  onderzoek  lag  de  focus  op  privacy  risico’s   nu  deze  grote  gevolgen  voor  de  toekomst  van  kinderen  kunnen  hebben.    

Privacy   is   een   breed   begrip   en   laat   zich   niet   gemakkelijk   inkaderen.   Door   maatschappelijke   en   technologische   ontwikkelingen   is   het   gegroeid   tot   het   brede   zelfbeschikkingsrecht  dat  het  nu  is.  Er  valt  nu  niet  alleen  de  brede  bescherming  van  het   privéleven  onder,  maar  ook  de  bescherming  van  persoonsgegevens.  Zowel  het  EVRM  als   het   Handvest   beschermen   beide   rechten,   met   het   belangrijke   onderscheid   dat   de   bescherming  van  persoonsgegevens  apart  is  vast  gelegd  in  het  Handvest.  Het  EHRM  had   de   levend   instrument-­‐doctrine   nodig   om   persoonsgegevens   via   artikel   8   EVRM   te   kunnen  beschermen.  Daarnaast  is  de  Dataprotectie  Richtlijn  van  groot  praktisch  belang   voor  de  bescherming  van  persoonsgegevens.    

De  privacy  van  minderjarigen  loopt  risico  door  de  verspreiding  van  sexting  foto’s  en  de   hoeveelheid   persoonsgegevens   die   verwerkt   worden.   In   hoofdstuk   2   is   de   regelgeving   geanalyseerd  die  minderjarigen  probeert  te  beschermen  tegen  deze  specifieke  gevaren.     De   bescherming   tegen   sexting   foto’s,   in   het   bijzonder   de   verspreiding   via   secundaire   sexting,  moet  gezocht  worden  in  regelgeving  omtrent  kinderpornografie.  In  de  meeste   van   de   onderzochte   bronnen   is   er   ruimte   gelaten   voor   consensuele   seksuele   gedragingen.   Deze   vallen   buiten   de   reikwijdte   en   zijn   toegestaan.   Dit   gedeelte   van   de   privacy   blijft   hiermee   beschermd.   Seksualiteit   valt   immer   binnen   de   reikwijdte   van   artikel  8  EVRM.  

Secundair   sexting   valt   onder   de   definitie   van   kinderpornografie   en   is   via   die   route   strafbaar.  Echter,  dit  is  niet  de  gewenste  manier  om  deze  problematiek  aan  te  pakken.   Een  veroordeling  voor  een  zedenmisdrijf  achtervolgt  een  kind  levenslang.    

De   risico’s   van   de   verwerking   van   persoonsgegevens   worden   beperkt   door   de   WBP.   Hierbij   is   nauwelijks   bijzondere   aandacht   voor   minderjarigen.   Dit   is   vooral   problematisch   op   het   gebied   van   toestemming.   Hier   is   niet   altijd   evident   of   de   ouders   toestemming   kunnen   geven   en   zo   ja,   op   welk   moment   en   welke   wijze   dit   dient   te   gebeuren.   Daarnaast   wordt   er   geen   rekening   mee   gehouden   dat   een   kind   gemakkelijk   toestemming  zal  geven  indien  mogelijk.  Een  controle  wie  er  toestemming  heeft  gegeven   wordt  niet  uitgevoerd.  

Uit   het   derde   hoofdstuk   blijkt   dat   vooral   educatie   een   waardevolle   toevoeging   op   regelgeving   kan   vormen.   Het   bevorderen   van   mediageletterdheid   geeft   kinderen   de   vaardigheden   om   zorgvuldig   om   te   gaan   met   hun   eigen   en   andermans   privacy   zonder   daarbij  vrijheden  of  kansen  te  beperken.  Ook  zelfregulering  kan  een  rol  spelen,  mits  de   achterliggende  motieven  van  de  sector  niet  te  ver  naar  de  voorgrond  treden.    

De   twee   andere   besproken   beschermingsinstrumenten,   internetfilters   en   leeftijdsverificatiesystemen,   hebben   te   veel   negatieve   kanten   om   daadwerkelijk   doeltreffend   in   de   bescherming   van   privacy   te   zijn   terwijl   ze   ook   andere   rechten   respecteren.  

De   Nederlandse   regelgeving   is   nog   niet   volledig   toegespitst   op   de   online   privacy   van  

GERELATEERDE DOCUMENTEN