Alternatieven

A

B

C

s s m m referentie m s m s _m totaal _referentie m m

D

s s referentie

Naast alternatieve scenario’s van de op dit moment voorgestelde methode, zijn er ook legio andere

mogelijke invullingen van betalen naar gebruik te bedenken. Ondanks dat de wetgeving al in een

gevorderd stadium is en er legio onderzoeken zijn geweest, worden ze vanuit Twents perspectief

toch kort beschouwd.

9.3.1 Betalen op basis van ritten

Een alternatief systeem, waarbij registratie vereenvoudigd wordt en de stimulans om de kortste

route te kiezen verdwijnt, wordt voorgesteld door Van Berkum (2009). Hij stelt dat de gewenste

gedragsverandering (niet meer rijden in de spits) vooral gerealiseerd wordt door spreiding in de tijd.

Door een prijs te bepalen voor een rit van A naar B die onafhankelijk is van de gekozen route, hoeft

minder informatie te worden opgeslagen en zijn de kosten voor een rit vooraf inzichtelijk.

Onvoorziene omstandigheden onderweg zorgen dan niet voor een toename in de kosten voor de

gebruiker. Zo kan er op voorhand het ideale vertrektijdstip worden gekozen.

Dit is een interessante optie aangezien mensen vooraf volledig geïnformeerd zijn en onderweg geen

reden hebben om uitwijkgedrag (naar bijvoorbeeld het OWN) te vertonen. Hierdoor verandert het

huidige routekeuzegedrag niet, waardoor ook de negatieve effecten op de omgeving niet optreden.

Een lastig obstakel in dit alternatief is echter de praktische invulling van het bepalen van een rit.

9.3.2 Betalen op basis van overlast

Wanneer er wordt gekeken naar de mobiliteitsdoelen van Regio Twente is het betalen naar rato van

overlast een interessante optie. Door een heffing op te leggen die afhankelijk is van de overlast die

een auto daar veroorzaakt, zal de lokale luchtkwaliteit verbeteren en de geluidsoverlast afnemen. Dit

zorgt voor een motivatie om zuinig te rijden en versterkt de vraag naar groenere auto’s.

Dit is echter alleen op conceptueel niveau een goed idee. Wanneer er naar de praktijk wordt

gekeken, blijkt er een aantal essentiële nadelen op te treden. De mate van overlast is namelijk lastig

(objectief) te bepalen. Een mogelijke vervangende indicator zou reistijd kunnen zijn. Dit alternatief

levert echter agressief rijgedrag en hardrijders op (Bonsall & Palmer in Jakobsson p350).

9.3.3 Accijns

Een derde alternatief zou het verhogen van de accijns kunnen zijn. Dit is een vorm van variabilisatie,

doordat de vaste kosten worden opgezet in hogere variabele kosten voor brandstof. Dit is technisch

gezien een hele simpele oplossing. Zeker wanneer er enkel een basisheffing in Twente geldt, zou dit

een goede oplossing kunnen zijn. Technisch gezien is dit veel eenvoudiger, waardoor ook voordelen

optreden op het gebied van draagvlak.

Vanwege de ligging speelt uitwijkgedrag naar Duitsland wel een grote rol. Doordat mensen

eenvoudig kunnen tanken in Duitsland, is een accijnsverhoging vanuit Twents perspectief een minder

goede oplossing. Ook maakt het differentiatie in plaats en tijd echter onmogelijk, al is dit voor

Twente niet direct noodzakelijk. Omdat het een landelijk systeem betreft en er in andere regio’s wel

behoefte is aan differentiatie, is het ontbreken hiervan nationaal gezien geen optie.

LIJST VAN BEGRIPPEN EN AFKORTINGEN

Begrip / Afkorting Uitleg

ABvM Anders Betalen voor Mobiliteit

black spot Een gebied waar in de periode 2006-2008 binnen een straal van 26 meter 6

of meer ernstige slachtofferongelukken plaatsvonden.

BPM Belasting van Personenauto’s en Motorrijwielen, belasting op aanschaf van

een auto

CBP College Bescherming Persoonsgegevens

CBS Centraal Bureau voor de Statistiek

CPB Centraal Planbureau

filezwaarte Filelengte keer fileduur

H/B-relatie Herkomt/Bestemmingsrelatie

HWN Hoofdwegennet

I/C-verhouding Intensiteit / Capaciteit verhouding. Maat voor de drukte op een weg

IPO Interprovinciaal Overleg

modal split De verhouding waarin ritten over de vervoerswijzen zijn verdeeld

MON Mobiliteitsonderzoek Nederland

MRB Motorrijtuigenbelasting, jaarlijkse wegenbelasting

Netwerkstad De gemeenten Almelo, Borne, Enschede, Hengelo en Oldenzaal

OBU On Board Unit. In dit kader het apparaat dat in de auto aanwezig is voor

registratie van de kilometerheffing

omslagpunt Kilometrage waarop de prijs voor het aantal gereden kilometers exact gelijk

is aan de verlichting in vaste kosten

OVW Overlegorganen Verkeer en Waterstaat

OWN Onderliggend wegennet

PBL Planbureau voor de Leefomgeving

Regio Twente Bestuurlijk orgaan van de WGR-plusregio Twente

regio Twente Het gebied van de veertien Twentse gemeentes

Regionaal

Verkeersmodel Verkeersmodel van Regio Twente, opgebouwd uit de gemeentelijk modellen en het NRM.

ritdistributie De verdeling van ritten over herkomsten en bestemmingen

ritgeneratie Het aantal ritten dat een locatie genereert (zowel inkomend als uitgaand)

RVM zie Regionaal Verkeersmodel

schouderheffing Heffing die naast de spitsheffing wordt ingevoerd om plotselinge

overgangen (zowel in ruimte als tijd) te verminderen

SkVV De samenwerking van de zeven stadsregio's in het kader van verkeer en

vervoer

variabilisatie Methode waarbij variabele kosten worden ingevoerd ter compensatie van

het afbouwen van vaste kosten (budgetneutraal)

VenW Ministerie van Verkeer en Waterstaat

VNG Vereniging van Nederlandse Gemeenten

WGR-plusregio Regio zoals die onder het regime van de Kaderwet bestuur in verandering

REFERENTIES

Verkeersmodel ^{Verkeersmodel van Regio Twente, opgebouwd uit de gemeentelijk}modellen en het NRM.