Alternatieve mogelijkheden voor financiering

Eén van de manieren waardoor MO’s minder afhankelijk kunnen worden van andere actoren, is door op zoek te gaan naar alternatieve geldbronnen. De geïnterviewden hebben enkele interessante ideeën op dit gebied (waarvan er een aantal ook al in de praktijk worden gebracht), die ik hieronder zal samenvatten. Een vertegenwoordiger van een MO geeft bijvoorbeeld aan dat men inkomsten kan verwerven door wetenschappelijk werk te publiceren, door consultatie- en advieswerkzaamheden te verrichten, of door te investeren in projecten die zelfstandig geld genereren. Ook een vertegenwoordiger van een andere MO ziet mogelijkheden om aan inkomstenwervingsactiviteiten te doen. Dit kan volgens deze geïnterviewde bijvoorbeeld door in Nederland een koffiehuis op te zetten, waarbij de koffie uit het land van herkomst wordt geïmporteerd. Tevens kunnen MO’s geld vragen van hun leden in Nederland. Dit laatste aspect wordt overigens ook genoemd door twee geïnter- viewden die betrokken zijn bij de overheid. Eén van hen noemt daarnaast nog de optie om private sponsoren te zoeken, en ook een vertegenwoordiger van een MFO ziet hier wel wat in. Volgens deze geïnterviewde zou fondsenwerving binnen de Nederlandse samenleving geen slecht idee zijn voor MO’s. Als het gaat om geld zijn migranten hier niet goed in, maar ze zijn wel bereid om er veel tijd en energie in te investeren. Op dit moment krijgen een aantal MO’s training op het gebied van fondsenwerving, en dit biedt perspectief. Volgens een vertegenwoordiger van een MFO kunnen MO’s sowieso veel meer dan ze denken, en dit blijkt ook uit inzamelingsacties die regelmatig worden gehouden. Daarnaast zijn veel migranten volgens deze geïnterviewde bereid om remittances in te zetten voor gezamenlijke doelen. Eén van de onderzoekers stelt echter terecht vast dat het bundelen van remittances een andere discussie is, aangezien je dan meer over ‘hometown associations’ praat dan over OS- organisaties. Het zal volgens deze geïnterviewde lastig worden om migranten bereid te krijgen om hun remittances in te zetten voor de ontwikkeling van hun land als geheel. Een andere onderzoeker merkt tenslotte nog op dat het wel goed zou zijn als MO’s meer gebruik zouden maken van eigen middelen, echter niet alle diaspora groepen hebben deze middelen en de mate waarin ze zelf geld kunnen genereren is volgens deze geïnterviewde bovendien afhankelijk van de omstandigheden in het gastland.

7.5 Discussie

In paragraaf 7.2 werd ingegaan op de rol die MO’s kunnen spelen in OS, en dan vooral in samenwerking met andere actoren. Hieruit kwam naar voren dat de geïnterviewden over het algemeen positief tegenover een brugfunctie van MO’s staan. Zo’n rol houdt in dat MO’s de verbindende schakel kunnen zijn tussen de Westerse Wereld en het Zuiden, en dit kan op verschillende manieren vormgegeven worden. Zo kunnen MO’s optreden als bemiddelaar tussen MFO’s en lokale partners, of links leggen tussen organisaties hier en mogelijke partnerorganisaties daar en op die manier projecten initiëren. MO’s kunnen volgens de geïnterviewden verder bovendien op allerlei andere manieren iets toevoegen aan het werk dat MFO’s doen in hun landen van herkomst, en dit kunnen ze zowel vanuit hier doen als op de plekken waar de projecten zich afspelen. Belangrijk is volgens sommige geïnterviewden dat hierbij wordt ingezet op kennisoverdracht, aangezien dat de bijdrage van MO’s iets duurzaams geeft. Tenslotte kan de rol van MO’s volgens enkele geïnterviewden ook meer op beleidsmatig niveau gezocht worden, echter dan zullen ze het wel in toenemende mate eens moeten worden met elkaar. Dit is tot nu toe echter lastig gebleken, gezien de vele onderlinge verschillen. Samenvattend kan gesteld worden dat de rol van MO’s zich nog verder moet uitkristalliseren, en hiervoor zal de dialoog vaker gezocht moeten worden.

Wat de veronderstelde afhankelijkheid van MO’s ten opzichte van andere actoren betreft kunnen een aantal dingen worden gezegd. Eén daarvan is dat de meningen van de geïnterviewden over de mate waarin MO’s zich afhankelijk opstellen ten opzichte van andere actoren nogal uiteenlopen. Sommigen vinden dat MO’s zich te afhankelijk opstellen, terwijl anderen het hier absoluut niet mee eens zijn en aangeven dat MO’s juist bij uitstek zelfstandig zijn. Dit verschil kan te maken hebben met het feit dat veel initiatieven onbekend blijven. Vooral vertegenwoordigers van MO’s benadrukken dat er veel MO’s zijn die niemand kent, maar die toch met eigen middelen projecten uitvoeren in hun land van herkomst. MFO’s en het Ministerie krijgen echter logischerwijs vooral te maken met degenen die keer op keer aan- vragen voor subsidie indienen, en hierdoor kan het beeld met betrekking tot afhankelijkheid van MO’s in het algemeen vertroebeld worden. Overigens merken enkele geïnterviewden terecht op dat de Nederlandse OS-sector nu eenmaal gebaseerd is op afhankelijkheid. Het Ministerie beheert namelijk de belastinggelden die bestemd zijn voor OS, en heeft het dus min of meer voor het zeggen. MO’s, maar ook MFO’s en andere organisaties moeten dansen naar de pijpen van het Ministerie als ze in aanmerking willen komen voor subsidie. Uit paragraaf 7.4 valt echter op te maken dat er voor MO’s ook andere manieren zijn om hun projecten te financieren. Hier zal in de toekomst dan ook meer op ingezet moeten worden, aangezien de recente overheidsbezuinigingen het budget van het Ministerie onder zware druk hebben geplaatst. Vooral fondsenwerving en income generating activity kunnen hierbij in potentie interessant zijn voor MO’s.

De algehele conclusie die naar aanleiding van de in dit hoofdstuk behandelde deelvraag getrokken kan worden is dat een brugfunctie tussen de Westerse wereld en het Zuiden de meest geschikte rol is voor MO’s die zich bezig houden met OS. Verder zijn er voldoende mogelijkheden voor MO’s om hun afhankelijkheid van andere actoren zoveel mogelijk te beperken, en om een prominentere plaats te verwerven in het OS-veld zullen ze meer gebruik moeten gaan maken van deze mogelijkheden.