Algeheel verbod op TPO: een brug te ver

In paragraaf 3.3 heb ik uitvoerig besproken op welke gronden de UEFA een verbod op TPO wilt invoeren. In hoeverre is zo’n verbod echter wenselijk? Een algeheel verbod op TPO zou allereerst het vrij verkeer van diensten van de third party owners kunnen belemmeren. Hiernaast zou een dergelijk verbod kunnen leiden tot de opkomst van het fenomeen TPO in andere groeimarkten met minder instutionele controle.90 En wat gebeurt er met voetbalspelers (wiens rechten gehouden worden door third party owners) die pas zijn getransfereerd naar een andere voetbalclub? Een dergelijke vraag zal vòòr de invoering van een verbod voor

helderheid moeten zorgen. Indien er geen duidelijkheid over dergelijke situaties bestaat, zal dit leiden tot meer wettelijke rechtsonzekerheid.

Een TPO verbod zou bovendien allerlei specifieke praktijken kunnen omvatten. Een voorbeeld van een specifieke praktijk is de Amerikaanse nationale voetbalcompetitie. De professionele voetbalcompetitie van de Verenigde Staten ( Major Soccer League) is een third party owner die de registratierechten van alle voetbalspelers in de competitie houdt.91 Een algeheel verbod op TPO zou betekenen dat de structurele organisatie van het Amerikaanse voetbal verstoord zou worden. Uit het voorgaande kan ik concluderen dat een verbod op TPO een te disproportionele maatregel zou zijn.

90

R.Branco Martins, "Profesional Footballon the level of the European Union: third party rights investing in talent or ownership of players’’, University of Amsterdam, The Netherlands, p.14

91

F.P. Josza, “Big Sports, Big Business: A Century of League Expansions, Mergers and Reorganizations”, Westport: Greenwood Publishing Group,Inc. 2006, p.76

6.

Conclusie

Third party ownership is momenteel één van de meest besproken topics in de voetbalwereld. Van dit fenomeen is sprake indien een voetbalclub en een derde partij een contract hebben gesloten die de derde partij vervolgens als eigenaar erkent van de economische rechten van de voetbalspeler(s). Op grond van het contract heeft de derde partij tevens het recht op een percentage van een eventuele toekomstige transfersom in ruil voor financiële steun aan de voetbalclub. Via TPO kunnen voetbalclubs buiten hun financiële mogelijkheden opereren. Clubs kunnen dit op verschillende wijzen bewerkstelligen: als importeur van jong talent of als exporteur van jong talent. Derde partijen kunnen variëren van individuele investeerders tot meerdere investeerders verenigd in een investeringsfonds. De speelruimte voor zulke derde partijen om mogelijke invloed te kunnen uitoefenen op het beleid van een voetbalclub is tamelijk beperkt aangezien de lijst van niet-toegestane clausules ruimer is dan de lijst van toegestane clausules. Enkele voorbeelden waar niet-toegestane clausules in casu speelden, betroffen de zaken Tampere United en de West Ham United zaak.

Naar aanleiding van de West Ham United zaak besloot de FIFA de toenmalige reglementen te wijzigen. Dit resulteerde in een nieuw artikel 18bis FIFA RSTP waarin vermeldt wordt dat het een derde partij verboden is invloed uit te oefenen op het beleid van een voetbalclub. Uit het artikel is echter onduidelijk op te maken welke vorm van invloed geoorloofd is. Voor

investeerders zou het bijvoorbeeld mogelijk zijn om via sponsor-en

managementovereenkomsten indirecte invloed uit te oefenen op het beleid van een voetbalclub. Uit het artikel is tevens op te maken dat TPO niet verboden is zolang derde partijen zich niet inlaten met het clubbeleid. De onduidelijkheid van artikel 18bis FIFA RSTP heeft in de implementatiewetgeving van diverse landen geresulteerd in discrepantie. Waar de meeste landen ervoor hebben gekozen om TPO onder voorwaarden toelaatbaar te achten, hebben Engeland, Frankrijk en Polen ervoor gekozen om TPO geheel te verbieden. In de landen waar TPO is geoorloofd , is hiernaast geen sprake van eenduidige

regulatiemechanismen. In de Belgische, Portugese en Spaanse voetbalcompetitie zijn de clubs bijvoorbeeld verplicht een registratielijst van third party owners bij te houden waaruit

vervolgens blijkt voor welk percentage de third party owner de economische rechten van een bepaalde voetbalspeler bezit. In de andere landen wordt een dergelijke reguleringswijze niet gehanteerd waardoor derde partijen ongecontroleerd kunnen handelen door bijvoorbeeld te sjoemelen met de percentages van economische rechten van voetbalspelers en wellicht alsnog invloed zouden kunnen uitoefenen op het beleid van een voetbalclub. Om deze problemen te voorkomen is een striktere regulering van TPO nodig.

Enkele onderwerpen die in dit kader in een overeenkomst geregeld zouden moeten worden: • Een duidelijkere omschrijving van het begrip "influence" in artikel 18bis FIFA RSTP om zodoende de transparantie in de driehoeksverhouding tussen voetbalclubs- voetbalspelers- third party owners te bevorderen.

• Scherper en effectief toezicht van de FIFA op de implementatiewetgeving van art 18bis FIFA RSTP

• Meer controle van de nationale voetbalbonden op zogenoemde stroman clubs. • Third party owners mogen voortaan een maximum percentage van de economische rechten van voetbalspelers bezitten.

• De verplichting voor Europese clubs om een registratielijst bij te houden waarop vervolgens te lezen is wie de third party owners zijn en welk aandeel third party owners in economische rechten van een bepaalde voetbalspeler hebben. In het verlengde hiervan dienen clubs voorafgaande aan ieder voetbalseizoen dergelijke gegevens te publiceren. Tevens kunnen zij de lijsten doorsturen naar de UEFA/FIFA opdat deze voetbalbonden de registraties kunnen monitoren.

Deze doelen zouden bereikt kunnen worden via middelen als de European Social Dialogue en een EU verordening.

De UEFA is een groot voorstander van een algeheel verbod op TPO. Een dergelijk verbod is echter om meerdere redenen niet wenselijk. Een algeheel verbod op TPO zou allereerst het vrij verkeer van diensten ( art 56 VWEU) van de third party owners kunnen belemmeren. Hiernaast laat een verbod tevens de opkomst van het fenomeen TPO in andere groeimarkten onverlet. Bovendien kan een verbod geen duidelijkheid verschaffen over bepaalde feitelijke situaties, wat tot meer wettelijke rechtsonzekerheid zou kunnen leiden. Tenslotte zou een verbod alle vormen van TPO omvatten waardoor bepaalde structurele organisaties van het voetbal ( denk aan de MLS in de Verenigde Staten) verstoord zouden kunnen worden. Mijn antwoord op mijn onderzoeksvraag luidt dan ook dat een strikere regulering van TPO noodzakelijk is vanwege de discrepanties in de nationale implementatiewetgevingen en het feit dat een algeheel verbod op TPO een te disproportionele maatregel zou zijn. Een

overeenkomst met daarin de concrete reguleringsmechanismen zou via middelen als de Europese Social Dialogue en een EU verordening gerealiseerd kunnen worden. In de voetbalwereld zijn waarden zoals integriteit en transparantie van essentieel belang. Deze waarden dienen ten allen tijde te worden gewaarborgd zodat de focus verlegd kan worden op de echte wedstrijd op het voetbalveld.

Literatuurlijst

Literatuur:

1. EPFL Sports Law Bulletin June-October 2012, nr. 10

2. Josza 2006

F.P. Josza, “Big Sports, Big Business: A Century of League Expansions, Mergers and

Reorganizations”,Westport: Greenwood Publishing Group,Inc.

Jurisprudentie:

Gerechtshof

Hof Amsterdam 27 mei 2008, JAR 2008/163 ( Veneberg)

Arbitragecommissie KNVB

Arbitragecommissie KNVB 29 augustus 2008, Arbitraal vonnis, nr. 1214 (Kenneth Perez/Ajax)



Europees Hof van Justitie

HvJ EG 15 december 1995, zaak C-415/93, (Bosman)

Court of Arbitration for Sport

 CAS 2004/A/635 par.65 (RCD Espanyol De Barcelona Sad/Club Atlético Velez Sarsfield)

 CAS 2004/A/662 ( RCD Mallorca V/Club Atlético Lanus

 CAS 2004/A/781 Tacuary FBC v Club Atlético Cerro & Jorge Cyterszpiler & FIFA

 CAS 2008/A/1482 par.87 (Genoa Cricket and Football Club S.p.A. v/Club Deportivo Maldonado)

Artikelen:

1. Branco Martins 2002

R.Branco Martins, “Introductie van de Sociale Dialoog in het Europese professionele

voetbal. Wenselijk of noodzakelijk? ”Arbeid Integraal 3,2002

2. The Guardian

Investors target profit from football's talented youth”, 10 december 2008

3. Lankers 2008