Activiteiten waardoor combinerende ouders zichzelf tot sterke actor maken

Anticiperend op de komst van kinderen voeren ouders voorbereidende hande-lingen uit om werk en zorg te combineren. Deze handehande-lingen impliceren de vorming van een collectief (het gezin, als sociaal, ruimtelijk en tijdelijk beveilig-de plaats) dat beveilig-deels van invloebeveilig-den van elbeveilig-ders is afgeschermd. De volgenbeveilig-de activiteiten worden genoemd:

ZORG VOOR EEN STABIELE RELATIE MET DE PARTNER

Bij de vorming van een dergelijke relatie kan besproken worden, wanneer men bijvoorbeeld zelf, aan kinderen toe is of over het al of niet gezamenlijk verder gaan. Zo werd een moeder onverwacht zwanger, zonder dat ze met de vader verder wilde. Zij koos ervoor het kind alleen op te voeden.

ZORG VOOR EEN WOONRUIMTE VAN VOLDOENDE KWALITEIT

Sommige ouders prefereren een huis met een tuin, in plaats van een flat, of een huis dat groot genoeg is voor een gezin met meer kinderen. Ook kiezen ouders voor een regeling waarbij elk een eigen (voor elkaar goed bereikbare) permanente woonruimte heeft.

ZORG DAT DE MATERIËLE/FINANCIËLE SITUATIE STABIEL IS

Eventuele verbouwingen dienen afgerond te zijn, hypotheken waar mogelijk afbetaald, uitkeringen aangevraagd in geval van afloop van tijdelijke contrac-ten.

ONDERHANDEL OVER EEN WERKSITUATIE MET VOLDOENDE VARIATIE (IN WERKTIJDEN,

ARBEIDSVOORWAARDEN ETC.)

Zo heeft een moeder, vóórdat zij zwanger werd, bij haar werkgever geïnfor-meerd of het mogelijk was gecomprigeïnfor-meerd te werken (vier dagen van negen uur) en of er kinderopvang was. Verschillende moeders geven aan dat ze het krijgen van een kind uitstelden, omdat ze niet wisten hoe dat te combineren was met hun werk.

ZORG DAT VOLDOENDE VAN DE VRIJHEID VAN HET LEVEN GENOTEN IS, BIJVOORBEELD IN DE VORM VAN LANGE REIZEN OF HET VOLGEN VAN EEN STUDIE

Ik ben weliswaar 36 jaar, maar ik voel dat helemaal niet. Ik dacht altijd, die kinderen komen wel een keer. Ik wil eerst heel lang genieten van mijn leven. Ik zag altijd een paar nadelen aan kinderen. Met vrienden naar de kroeg gaan en vakanties waren voor mij ontzettend belangrijk. Ik heb nog een tijdje Spaans gestudeerd en ik wilde heel graag naar Zuid-Amerika.

En ik dacht dat wil ik nog allemaal zien en zodra ik wat rust in mijn leven heb, dan komen er wel kinderen. Wat mij betreft gebeurde dat toch in een vlaag van verstandsverbijstering, omdat mijn vriendin maar steeds herhaalde dat ze niet wilde dat ik een oude vader werd. (Peter)

NEEM VAN TEVOREN DE TIJD OM TE PRATEN OVER WIE VOOR HOEVEEL TIJD GAAT /

BLIJFT WERKEN (IN TWEEOUDERHUISHOUDENS)

M. (vrouw van de respondent) wilde ook altijd blijven wer-ken. Maar die zat op dat moment in een situatie waarin ze niet overdreven veel plezier had in haar werk en dat is van-daag de dag nog steeds zo. De keuze hebben we niet ge-maakt door een paar avonden te praten over de vraag: Ga jij minder werken of doe ik dat? Dat is een proces van jaren geweest. Mijn inkomen is veel hoger en ik vind werken veel leuker dan M. M. wil werk altijd doen plus iets, met

daar-haar branche niet voor het oprapen liggen, is het toen nooit een discussie tussen ons geweest dat zij drie dagen ging werken. Zij vond het leuk en ik vond het prima. (Peter)³⁴

De genoemde beslissing wordt niet altijd bewust genomen. Bij sommige ou-ders is er sprake van een soort vanzelfsprekendheid dat mannen niet terug-gaan in werktijd.

ZORG - OOK ALS DE KINDEREN ER ZIJN - DAT ER SPRAKE IS VAN EEN DUIDELIJKE BEVOEGDHEIDSTOEDELING, ZOWEL VOOR WAT BETREFT HET UITVOEREN VAN HET HUISHOUDELIJK WERK EN DE ZORG VOOR KINDEREN (HET HANDWERK) ALS HET REGELEN OF MANAGEN VAN HET HUISHOUDELIJK WERK EN DE ZORG (HET HOOFDWERK)

GEEF ELKAAR BINNEN DIE BEVOEGDHEIDSTOEDELING DE RUIMTE OM DE TAAK OP EEN EIGEN MANIER TE DOEN

Ook de kinderen kunnen hierin worden betrokken. Ouders kunnen een relatie verbreken als een bevoegdheidstoedeling ontbreekt.

(...) Ik heb er een punt achter gezet. Ik dacht: Iemand met die opvattingen, dat is geen man voor mij. Iemand die de huis-houding noch de zorg voor de kinderen wil, dan hoeft het voor mij niet. (Hasna)

Het afspreken van een bevoegdheidstoedeling is om verschillende redenen belangrijk. Een moeder geeft bijvoorbeeld aan dat een gelijke verdeling van werk en zorg belangrijk is vanwege de gelijke uitgangspositie die je dan met je partner hebt. Die zorgt dan op haar beurt weer voor een gelijkwaardige onder-handeling en een gelijkwaardige relatie. Een vader geeft aan een gelijke ver-deling van zorg en werk belangrijk te vinden, omdat deze elk der ouders de kans geeft naast hun gezinsleven ook een eigen leven te leiden, los van de kinderen. Ook voor de kinderen wordt een dergelijke verdeling van belang geacht:

Ik heb bijna geen aandacht van mijn vader gekregen, want hij was er nooit (...) Dat is voor hem ook een gemis in zijn leven geweest en ik vind dat mijn kind dat niet moet overkomen. Hij heeft twee ouders en moet van allebei kunnen genieten. (Ma-rijke)

Bij het plannen van kinderen is de vraag niet óf ouders wel kinderen wilden, maar wannéér. De ouders willen een situatie scheppen waarin ze voldoende toegerust zijn om hun kind groot te brengen. Dit valt ook op bij de beslissing een tweede of een derde kind te krijgen. Sommige vrouwen zeggen van meer kinderen af te zien, omdat alles met één kind al zo’n geregel is. Er zijn overi-gens gebeurtenissen waar men betrekkelijk weinig invloed op heeft. Vooral vrouwen voelen de leeftijd dringen. Dit krijgt de vorm van een beslissingsregel.

Dertig jaar is een soort breekpunt: als we kinderen willen moeten we dat nu doen. Mannen moeten bij deze beslissing soms worden ‘overgehaald’. Derge-lijke invloeden impliceren een compromis ten aanzien van de voorbereidende afscherming. Er kan altijd nog iets beter, maar als je daar op wacht, komt er dus nooit een kind.

Er zijn ook andere gebeurtenissen die een verstorende invloed kunnen uitoe-fenen. Hiertoe behoort de al genoemde mogelijkheid dat een relatie verbroken wordt. Dan worden compenserende oplossingen gezocht. Een voorbeeld is een co-ouderschapsregeling met de ex-partner. Een ander voorbeeld (overi-gens niet alleen bij scheiding) is in een woongroep wonen of in een wooncom-plex waarin bepaalde zaken, zoals bijvoorbeeld samen eten, tuinonderhoud of een gezamenlijke ruimte, gedeeld worden.

In al deze gevallen gaat het om het organiseren van voldoende handelings-ruimte. Ofschoon beperkingen worden geaccepteerd, zoals beperkingen in tijd die aan eigen activiteiten kan worden besteed, dient er ook sprake te zijn van de mogelijkheid keuzes te maken. Er bestaat behoefte aan handelingsruimte om tot ander gedrag te komen, om competent te worden, maar ook om be-voegdheden te herverdelen.

3.3.2 Activiteiten waardoor een gezin zich als sterke actor kan