Aangrijpingspunten voor beleid

In het onderzoek staan de risico- en beschermingsfactoren voor spanningen in wijken centraal. Vanuit die invalshoek hebben we gezocht naar voorbeeldprojecten en

interventies die concreet worden uitgevoerd in de onderzoekswijken en die aansluiten op de geconstateerde risico- en beschermingsfactoren. Voordat we op de voorbeeldprojecten nader ingaan, merken we op dat ook in het reguliere beleid in het stadsdeel al veel

gebeurt ten aanzien van het terugdringen van risicofactoren en het bevorderen van beschermende factoren. Voorbeeldprojecten en interventies in wijken zijn vaak aanvullend op regulier (bovenwijks, stedelijk of landelijk) beleid of een intensivering daarvan,

bijvoorbeeld omdat een wijk op bepaalde thema’s extra aandacht nodig heeft. Een voorbeeld van regulier beleid is de uitvoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning, waarin kwetsbare groepen worden ondersteund, overbruggende contacten tussen bewoners en bevolkingsgroepen worden bevorderd, evenals de

participatie en ‘eigen kracht’ van burgers. Het sociaal-economisch beleid, in het bijzonder het werkgelegenheidsbeleid, beoogt bewoners perspectief te bieden op een baan en volwaardige deelname aan de samenleving. Het veiligheidsbeleid in wijken creëert de voorwaarden waaronder positief samenleven en ‘thuisvoelen in de buurt’ überhaupt mogelijk zijn. Het jeugdbeleid bevordert ontplooiingskansen van jongeren, en beoogt vroegtijdige uitval tegen te gaan. Onderdeel van regulier beleid is – onder meer -ook de wijkaanpak, buurtgericht werken, stedelijke vernieuwing met sloop- en nieuwbouw of renovatie van verouderde woningen, leefbaarheidsbudgetten om zowel leefbaarheid als bewonersparticipatie te vergroten, gezinsaanpakken voor jongeren die dreigen te ontsporen, inzet op multiprobleem gezinnen, armoedebestrijding. De voorbeeldprojecten en interventies die in het rapport de revue passeren, zijn vrijwel allemaal te verbinden met doelstellingen en thema’s uit regulier beleid.

Diamantbuurt

Risicofactoren voor spanningen in de Diamantbuurt worden voor een belangrijk deel geadresseerd door beschermende factoren en beleid. Er is veel inzet op veiligheid en criminaliteit. Tevens zijn interventies zoals de begeleide activiteiten voor kinderen en jonge tieners en Streetcornerwork; evenals de aanwezigheid van ‘vertrouwde gezichten’

belangrijk (beschermend) voor de buurt. In de buurt zijn verschillende initiatieven met een beschermende werking voor de buurt zoals bijvoorbeeld Buurtwinkel Zoet; ook is er sprake van ‘eigen kracht’ van bewoners. Er zijn desalniettemin enkele aandachtspunten voor beleid; deze liggen op terrein van:

1. De weerbaarheid van bewoners, zowel informele sociale controle tussen buren op het kleinste schaalniveau (portiek) als een aanpak in gezinnen (achter de

voordeur problematiek).

2. Overbruggende contacten tussen bewoners (zoals laagdrempelige ruimtes, bevorderen kleine bedrijvigheid die zich richt op de buurt).

3. Controle en handhaving (boetes) van overtredingen met vroegtijdig en verkeerd aanbieden vuilnis en grofvuil.

4. Betrekken scholen; inzet van positieve voorbeelden in de buurt (bijvoorbeeld jongeren werkervaring/stage als sport- en spelbegeleider).

Inzet hierop, in het bijzonder op weerbaarheid, kan de impact van het beleid verder vergroten. Ten aanzien van deze aandachtspunten zijn een aantal voorbeeld projecten te

noemen die we in buurten zijn tegengekomen. De projecten worden toegelicht in de overkoepelde rapportage over alle buurten. Het JeugdPreventieTeam (Bos en Lommer) combineert het corrigeren van jongeren die overlast veroorzakers met huisbezoeken. Het BuurtPraktijkTeam (Baarsjes) is een werkwijze waardoor integraal meerdere risicofactoren worden geadresseerd. De doelstellingen en werkwijze ‘van onderop’ van het

buurtpraktijkteam matchen met meerdere risicofactoren: overlast van jongeren en

kinderen, vervuiling en botsende opvattingen over het schoonhouden van de buurt, achter de voordeurproblematiek, eigen kracht van bewoners en gebrek aan toezicht en correctie van kinderen en jongeren. De integrale inzet op deze verschillende thema’s vergroot bovendien de synergie van het beleid. Een interventie die op straat veel risicofactoren en beschermende factoren bij kinderen adresseert (speelveiligheid, prosociaal gedrag, samenspelen, toezicht, talentontwikkeling, betrokkenheid ouders) is de Thuis Op Straat (TOS) methodiek. Voorbeelden van de inzet van positieve rolmodellen in de buurt (bijvoorbeeld jongeren werkervaring/stage als sport- en spelbegeleider) zijn Jongeren Sportief in Functie (stadsdeel West) en TOS. Initiatieven als portiekgesprekken, BeterBuren, JongerenBuurtBemiddeling en Hatecrime zijn gericht op het vergroten ven wederzijds begrip tussen buren om irritaties te voorkomen, of op het door bemiddeling voorkomen van escalatie van conflicten tussen buren, of tussen buurtbewoners en jongeren. Voor dit thema is een actieve rol gewenst van corporaties.

Marathonbuurt

Het beleid en beschermende factoren zoals voorzieningen adresseren de meeste risicofactoren voor spanningen in de wijk, zoals het aanbod en beleid dat aangrijpt op kinderen en jongeren, waardoor eventuele overlast en hieruit voortvloeiende spanningen worden voorkomen. Sportbuurtwerk en sport- en spel uitleen zijn belangrijk. Voor het samenleven tussen bewoners zijn het buurtcentrum Olympus, het inloopproject en de buurtwinkels belangrijke voorzieningen in de buurt. Wel zijn er zorgen over de toekomst van de buurtwinkels. Aandachtspunten voor beleid betreft in de eerste plaats botsende opvattingen over het schoonhouden van de buurt, in het bijzonder het verkeerd of te vroeg aanbieden van vuilnis en grofvuil. De overlast tussen buren is een tweede punt van aandacht (voorbeeldprojecten: buurtbemiddeling, portiekgesprekken) met wellicht extra aandacht voor de specifieke overlastproblematiek die soms speelt bij bewoners met psychiatrische aandoeningen. Een derde aandachtspunt betreft de pleinen die in de avond door oudere kinderen en jongeren worden overgenomen.

Buitenveldert

Beleidsinzet en beschermende factoren zoals voorzieningen matchen in Buitenveldert voor een groot deel met de problematiek in de buurt. Het beleid speelt onder meer in op de grote behoefte aan zorg en laagdrempelige contacten, waaronder Woonservicewijk, buurtkamers en preventieve huisbezoeken aan ouderen. Ook zijn er activiteiten om mensen uit een sociaal isolement te halen. Voor activiteiten en contacten tussen bewoners is het MFC De Binnenhof belangrijk in de wijk. Desalniettemin zijn er enkele aandachtspunten voor beleid te identificeren. Gezien de veranderingen in de

bevolkingssamenstelling van Buitenveldert die ook in de komende jaren waarschijnlijk zullen plaatsvinden, wordt het bevorderen van positief samenleven tussen zittende en nieuwe bewoners steeds relevanter; evenals voorzieningen voor jongeren. Andere aandachtspunten zijn het verkeerd of te vroeg aanbieden van vuilnis; de veroudering van woningvoorraad en straatmeubilair; de toename van 75-plussers met problematieken

zoals eenzaamheid, (verborgen) armoede en psychiatrische problematiek. Onder meer aandacht voor voorzieningen voor jongeren, bevorderen kennismakingen tussen jong en oud, portiekgesprekken en buurtbemiddelingsprojecten zijn passend voor de

(toekomstige) risicofactoren.