Zoals geconcludeerd, kenmerkt de huidige wettelijke regeling op het gebied van de procespositie van minderjarigen zich door een gebrek aan consistentie en is de regeling onoverzichtelijk te noemen. Ik pleit dan ook voor een wijziging van de huidige situatie, in de vorm van processuele handelingsbekwaamheid van minderjarigen in het Nederlandse civiele jeugdrecht en daarbuiten. In het huidige systeem is een minderjarige van zestien jaar in het civiele jeugdrecht niet bekwaam om zelfstandig in rechte op te treden, maar kan dezelfde minderjarige tegelijkertijd bijvoorbeeld wél procederen in een zaak voortvloeiende uit een geschil met betrekking tot zijn arbeidsovereenkomst. Dit verschil is mijns inziens
onverdedigbaar en deze rechtsongelijkheid dient opgeheven te worden. Ik ben van mening dat een aanpassing van het huidige systeem wenselijk is, om zo meer rekening te kunnen houden met de ontwikkelende vermogens en de kennis en kunde van het kind in kwestie, zoals ook door het IVRK wordt voorgeschreven. Ik zou daarom voor de regeling van de procespositie van minderjarigen in het civiele jeugdrecht graag willen aansluiten bij de regeling zoals deze thans in het bestuursrecht geldt. Op deze manier wordt rekening gehouden met de toenemende mondigheid van minderjarigen, maar worden minderjarigen die niet in staat zijn tot een redelijke waardering van hun belangen nog steeds beschermd tegen onbezonnen procederen. Omdat eenduidigheid naar mijn mening het huidige systeem ten goede zal komen, pleit ik er tenslotte voor om, voor wat betreft de bovengrens van zestien jaar, aansluiting te zoeken bij de regelingen van de arbeidsovereenkomst en de geneeskundige behandelingsovereenkomst.
Literatuurlijst
Handboeken:
Asser/de Boer 2010
J. de Boer, Mr. C. Assers Handleiding tot de beoefening van het Nederlands burgerlijk recht.
48
Corstens 2008
G.J.M. Corstens, Het Nederlands strafprocesrecht, Deventer: Kluwer 2008
Damen e.a. 2009
L.J.A. Damen, H.E. Bröning, e.a., Bestuursrecht 2: Rechtsbescherming tegen de overheid, Den Haag: Boom Juridische uitgevers 2009
Van der Grinten 2011
Van der Grinten, Arbeidsovereenkomstenrecht, Deventer: Kluwer 2011
Hartkamp 2011
A.S. Hartkamp, ‘Europees recht en Nederlands vermogensrecht’, Deventer: Kluwer 2011
Hins en Nieuwenhuis 2010
A.W. Hins en A.J. Nieuwenhuis, Hoofdstukken grondrechten, Nijmegen: Ars Aequi Libri 2010
Hondius en Rijken 2011
E.H. Hondius, G.J. Rijken, Handboek consumentenrecht, Zutphen: Uitgeverij Paris 2011
Klosse en Vonk 2014
S. Klosse en G.J. Vonk, Socialezekerheidsrecht, Deventer: Kluwer 2014
Nicolaï 2008
P. Nicolaï, Kernbegrippen Awb, Amsterdam: Uitgeverij Factotum 2008
Rueb 2009
A.S. Rueb, Compendium Burgerlijk procesrecht, Deventer: Kluwer 2009
Vlaardingerbroek, Blankman, Heida, e.a. 2014
P. Vlaardingerbroek, K. Blankman, A, Heida, e.a., Het hedendaagse personen- en
49
Wortmann en van Duijvendijk-Brand 2012
S.F.M. Wortmann & J. van Duijvendijk-Brand, Compendium van het personen- en
familierecht, Deventer: Kluwer 2012
Boeken en bijdragen in boeken:
Van Broekhoven 2010
R.J.R. van Broekhoven, ‘De rechtspositie van de minderjarige in het kader van de jeugdzorg’, in: J.H. de Graaf, F.K. van Wijk, C. Mak, L.A. Mulders (red.), Rechten van het kind en
autonomie, Nijmegen: Ars Aequi Libri 2010, p. 151-170
Bruning 2008
M.R. Bruning, ‘Meer kansen voor jeugdbeschermingskinderen’, in: J.H. De Graaf, C. Mak & F.K. van Wijk, Rechten van het kind en ouderlijke verantwoordelijkheid, Nijmegen: Ars Aequi Libri 2008, p. 121-135
Doek 2008
J.E. Doek, ‘De herziening kinderbeschermingsmaatregelen: IVRK-proof?’ in:
Herziening Kinderbeschermingsmaatregelen, Deventer: Kluwer 2008, p. 27-39
De Graaf 2008
J.H. de Graaf, ‘Rechten van het kind en ouderlijke verantwoordelijkheid, een inleiding’, in: J.H. De Graaf, C. Mak & F.K. van Wijk, Rechten van het kind en ouderlijke
verantwoordelijkheid, Nijmegen: Ars Aequi Libri 2008, p. 17-27
De Graaf 2010
J.H. de Graaf, ‘Laat de kinderen tot mij komen - de vertegenwoordiging van het kind in rechte’, in: J.H. de Graaf, F.K. van Wijk, C. Mak, L.A. Mulders (red.), Rechten van het kind
en autonomie, Nijmegen: Ars Aequi Libri 2010, p. 17-30
Enklaar en van Zutphen 2010
A.C. Enklaar & M.E. van Zutphen, ‘De autonomie van het kind in de rechtszaal’, in: J.H. de Graaf, F.K. van Wijk, C. Mak, L.A. Mulders (red.), Rechten van het kind en autonomie, Nijmegen: Ars Aequi Libri 2010, p. 171-186
50
Gras 2010
E. Gras, ‘Heroverweging van artikel 1:234 BW inzake de handelingsonbekwaamheid van minderjarigen’, in: J.H. de Graaf, F.K. van Wijk, C. Mak, L.A. Mulders (red.), Rechten van
het kind en autonomie, Nijmegen: Ars Aequi Libri 2010, p. 77-90
Hudig 1974
J.C. Hudig, ‘Geschiedenis der kinderrechtspraak’, in: Jeugdrecht op een keerpunt, 1974, p. 19-36
De Jonge en Van der Linden 2007
G. de Jonge en A.P. Van der Linden, ‘Jeugd & Strafrecht’, Deventer: Kluwer 2007
Kruithof 2008
B. Kruithof, ‘De gebreken der opvoeding moeten worden verholpen’, in: J.H. De Graaf, C. Mak & F.K. van Wijk, Rechten van het kind en ouderlijke verantwoordelijkheid, Nijmegen: Ars Aequi Libri 2008, p. 137-151
Ramlal en Stams 2013
R. Ramlal en G.J. Stams, ‘De ervaringen van kinderen bij het minderjarigenverhoor in civiele zaken’, in: J.H. De Graaf, C. Mak, F.K. van Wijk & P. Montanus, Rechten van het Kind en
waardigheid, Nijmegen: Ars Aequi Libri 2013, p.179-190
Artikelen in tijdschriften:
Doek 2007
J.E. Doek, ‘Het VN-Comité inzake de Rechten van het Kind’, in: Tijdschrift voor Familie en
Jeugdrecht (FJR), oktober 2007, nr. 10, nr. 100
Doek en Vlaardingerbroek 2009
J.E. Doek en P. Vlaardingerbroek, ‘Jeugdrecht en jeugdzorg’, in: Elsevier 2009, p.290-300
Van Emmerik 2005
M. van Emmerik, ‘Toepassing van het Kinderrechtenverdrag in de Nederlandse rechtspraak’, in: NJCM-Bulletin, jaargang 30 (2005), nr. 6, p.700-716
51
Hendriks 2014
J.A.M. Hendriks, ‘Artikel 1:250 BW, de bijzondere curator, in het belang van
vechtscheidingskinderen?’, in: EB. Tijdschrift voor Scheidingsrecht 2014, p. 199-203
Van Leuven en de Klerk 2013
C.A.R.M. van Leuven en M.J. de Klerk, ‘Formele en informele rechtsingang(en) minderjarige’, in: EB. Tijdschrift voor Scheidingsrecht 2013/32
Liefaard en Doek 2015
T. Liefaard en J.E. Doek, ‘Kinderrechten in de rechtspraak: een internationaal perspectief’, in:
Tijdschrift voor Familie- en Jeugdrecht, FJR 2015/20
Pieters 2008
I.J. Pieters, ‘De bijzondere curator: Quo vadis?’, in: Tijdschrift voor Familie- en Jeugdrecht, FJR 2008/78, p.180-186
Pieters 2013
I.J. Pieters, ‘Kroniek Jeugdrecht’, in: Tijdschrift voor Familie- en Jeugdrecht, FJR 2013/8
Raad voor het Jeugdbeleid en Nederlandse Gezinsraad 1995
Raad voor het Jeugdbeleid en Nederlandse Gezinsraad, ‘Kind in proces, pleidooi voor een
eigen rechtsingang’, Utrecht: SWP 1995
Steketee, Overgaag en Lünnemann 2003
M.J. Steketee, A.M. Overgaag en K.D. Lünnemann, ‘Minderjarigen als procespartij? Een
onderzoek naar de bijzondere curator en een formele rechtsingang voor minderjarigen’,
Utrecht: Verwey-Jonker Instituut 2003
Elektronische bronnen:
Comité van Ministers van de Raad van Europa 2010
Comité van Ministers van de Raad van Europa, ‘Guidelines on child friendly justice and their
explanatory memorandum’, 17 november 2010 (<www.coe.int/childjustice>)
52
Rechtbanken:
-Kantonrechter ’s-Gravenhage 28 januari 1959, NJ 1959/661
-Rechtbank Zwolle 3 april 1985 (Schellen/Zandbergen), ECLI:NL:RBZWO:1985:AB8375 -Rechtbank Zwolle-Lelystad 5 april 2007, ECLI:NL:RBZLY:2007:BA2519
-Rechtbank Utrecht 7 juli 2008, ECLI:NL:RBUTR:2008:BD6797
-Rechtbank Alkmaar 16 februari 2011, ECLI:NL:RBALK:2011:BQ1141 -Rechtbank Maastricht 29 november 2011, ECLI:NL:2011:BU6640 -Rechtbank Dordrecht 29 maart 2012, ECLI:NL:RBDOR:2012:BW4296 -Rechtbank Roermond 3 augustus 2012, ECLI:NL:RBROE:2012:BX5119 -Rechtbank ’s-Gravenhage 15 oktober 2013, ECLI:NL:RBDHA:2013:14160 -Rechtbank Oost-Brabant 31 oktober 2013, ECLI:NL:RBOBR:2013:6015 -Rechtbank Rotterdam 13 februari 2015, ECLI:NL:RBROT:2015:1660
Gerechtshoven:
-Gerechtshof ’s-Gravenhage 10 april 2002, ECLI:NL:GHSGR:2002:AE3547 -Gerechtshof ’s-Gravenhage 17 maart 2004, ECLI:NLGHSGR:2004:AO5994 -Gerechtshof Amsterdam 1 juni 2006, ECLI:NL:GHAMS:2006:AY3592 -Gerechtshof Arnhem 12 juni 2007, ECLI:NL:GHARN:2007:BA8423
-Gerechtshof ’s-Hertogenbosch 20 december 2007, ECLI:NL:GHSHE:2007:BC3205 -Gerechtshof ‘s-Gravenhage 22 oktober 2010, ECLI:NL:GHSGR:2010:BU1381 -Gerechtshof ’s Gravenhage 24 november 2010, ECLI:NL:GHSGR:2010:BO5974 -Gerechtshof Amsterdam 17 juli 2012, ECLI:NL:GHAMS:2012:BX6049
-Gerechtshof Amsterdam 24 juli 2012, ECLI:NL:GHAMS:2012:BX6053
-Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 16 april 2013, ECLI:NL:GHARL:2013:BZ9229 -Gerechtshof Amsterdam 1 juli 2014, ECLI:NL:2014:GHAMS:5958
Centrale Raad van Beroep:
-Centrale Raad van Beroep 22 mei 2012, ECLI:NL:CRVB:2012:BW6529
Raad van State:
-Raad van State 24 mei 2007, ECLI:NL:RVS:2007:BA6592
Hoge Raad:
53 -Hoge Raad 4 februari 2005, ECLI:NL:HR:2005:AR4850
-Hoge Raad 5 december 2014, ECLI:NL:HR:2014:3535 -Hoge Raad 29 mei 2015, ECLI:NL:HR:2015:1409
Europees Hof voor de Rechten van de Mens:
-EHRM 24 oktober 1979, nr. 6301/73 (Winterwerp/Nederland), ECLI:NL:XX:1979:AC6700 -EHRM 21 februari 1975, nr. 4451/70 (Golder/Het Verenigd Koninkrijk),
ECLI:NL:XX:1975:AB5466 Kamerstukken: -Kamerstukken II 1989-1990, 21 309, nr. 2 -Kamerstukken II 1989-1990, 21 309, nr. 4 -Kamerstukken II 1989-1990, 21 327, nr. 3 -Kamerstukken II 1989/1990, 21 561, nr. 3 -Kamerstukken II 1991-1992, 22 495, nr. 3 -Kamerstukken II 1992-1993, 22 855, nr. 3 -Kamerstukken II 1992-1993, 23 012, nr.3 -Kamerstukken II 1992-1993, 21 327, nr. 12 -Kamerstukken II 1993-1994, 23 012, nr. 8 -Kamerstukken II 1995-1996, 23 438, nr. 10 -Kamerstukken II 1999-2000, 26 800-V, nr. 116 -Kamerstukken II 1999-2000, 26 862, nr. 3 -Kamerstukken II 1999-2000, 26 862, nr. 6 -Kamerstukken II 2003-2004, 29 200-VI, nr. 116 -Kamerstukken II 2008-2009, 32 015, nr. 2 -Kamerstukken II 2008-2009, 32 015, nr. 3 -Kamerstukken II 2009-2010, 31 839, nr. 47 -Kamerstukken II 2010-2011, 32 015, nr. 38 -Kamerstukken II 2012-2013, 33 684, nr. 3 -Kamerstukken II 2012-2013, 31 753, nr. 56 -Kamerstukken II 2013-2014, 32 015, nr. E -Kamerstukken II 2014-2015, 34 000-V, nr. 54 Overige stukken:
54 -Werkproces benoeming bijzondere curator o.g.v. art. 1:250 BW (vastgesteld door het LOVF en het LOVF-hoven)