Productbeschrijving Gezonde opvang en inburgering vluchtelingen
a) Doel
Het bevorderen van een gezonde opvang van asielzoekers1 en een succesvolle integratie van vergunninghouders2. Dit bevorderen we door het integraal organiseren van de publieke gezondheidszorg (PG).
b) Meerwaarde van het GGD-product voor (de behoefte van) gemeente/klanten?
een gezonde opvang en inburgering voor vluchtelingen in een doorlopende lijn; vanaf het moment van binnenkomst tot en met de periode van huisvestiging in de gemeenten.
zo snel mogelijk toegang tot (informatie en ondersteuning tbv) preventie voor
vluchtelingen. Hiermee wordt zwaardere zorg c.q. escalatie van problemen voorkomen;
coördinatie van de zorgketen in de opvang en in de gemeenten
in iedere gemeente een netwerk tbv vluchtelingen voor de betrokken ketenpartners
een rol voor de vluchtelingen zelf in (de ontwikkeling van) de publieke gezondheidszorg.
c) Hoe sluit het product aan bij de Meerjarenstrategie?
Door de gezondheidsvaardigheden (kennis en vaardigheden tbv de Nederlandse maatschappij en gezondheidszorg) van asielzoekers en vergunninghouders te versterken sluiten we aan bij de behoefte van deze kwetsbare inwoners. Er is in de asielopvang en in de gemeenten oog voor problemen van zowel de kinderen zelf als de ouders. Middels coördinatie van de zorgketen en de verbindende rol tussen de gemeenten en betrokken zorg- en welzijnsorganisaties pakken we onze rol als verbinder. Daarnaast zal de GGD, voor het organiseren van preventie, als kennismakelaar en stimulans voor peers binnen zelforganisaties werken middels het ‘train - de trainer’-principe. Het goed en geïntegreerd oppakken van specifieke vraagstukken op
infectieziekten- en TBC-gebied, soa-preventie en seksuele gezondheid en gezondheidsvoorlichting draagt bij aan een veilige en gezonde leefomgeving.
d) Doelgroep
Asielzoekers die verblijven in een COA- opvanglocatie in Gelderland-Zuid en vergunninghouders die (gaan) wonen binnen gemeenten in Gelderland-Zuid.
e) Beoogd resultaat / maatschappelijk effect
Er is een lokaal netwerk zorg en welzijn rondom vluchtelingen binnen iedere gemeente;
integraal (ketenzorg, verbinding asielopvang met wijken). Er is een duidelijke verbetering van het uitwisselen van knelpunten en signalen rondom zorg en welzijn van vluchtelingen.
De gemeenten zelf hebben de regie in de integrale keten van wonen, werken en integratie
Er is een nauwe samenwerking met vluchtelingenwerk rondom
gezondheidsbevordering voor statushouders in iedere gemeente. De inzet bij
vergunninghouders is om in het inburgeringsprogramma ruimte te maken voor verstevigen van de gezondheidsvaardigheden. Hierbij wordt gebruik gemaakt van landelijk en in de regio ontwikkeld voorlichtingsmateriaal.
Er is in alle gemeenten (kennis van) een sociale kaart op het gebied van zorg en welzijn voor vluchtelingen.
Er is een werkwijze ontwikkeld waardoor de vluchteling zelf wegwijs wordt en gezondheidsvaardigheden opdoet vanaf de binnenkomst tot en met de integratie;
o vluchtelingen zijn bekend in de wijk;
o bekend is wat zij kunnen bijdragen (positieve gezondheid);
o zelfredzaamheid is versterkt door uitleg te geven over het gezondheidssysteem in Nederland;
o er is zo nodig verwezen naar de juiste instantie (signalering en verwijzing).
GGD- medewerkers hebben competenties in cultuursensitief werken (bij voorkeur wordt dit gezamenlijk met de betrokken ketenpartners verworven)
1Een asielzoeker is een vreemdeling (iemand die niet de Nederlandse nationaliteit heeft) die zijn land heeft verlaten en bij de Nederlandse overheid een asielaanvraag indient.
2Een statushouder of vergunninghouder is een vluchteling met een verblijfsvergunning ofwel een erkende asielzoeker.
Uitvoerende WPG-taken GGD worden op maat van de behoeften van de vluchtelingen efficiënt en doelmatig ingezet, ism de samenwerkingspartners (denk aan
Vluchtelingenwerk).
f) Werkwijze
Coördinatie van de publieke zorg door de regio coördinator
Integrale netwerkontwikkeling en –onderhoud, op maat, in de gemeenten.
Beleidsvoorbereidend zijn voor de gemeenten en ketenpartners, signaleren waar hiaten in de zorg zitten en deze agenderen;
Uitvoering van de onderstaande thema’s (waar nodig met tolk) , in samenwerking met netwerkpartners in zowel de opvanglocaties als in de gemeenten.:
o Jeugdgezondheidszorg o Gezondheidsbevordering
o Infectieziektenbestrijding inclusief TBC en seksuele gezondheid o Preventiestructuur en netwerkontwikkeling/onderhoud
o Monitoring, signalering, advisering en evaluatie o Scholing professionals
Vluchtelingen zelf een rol geven middels participatie in projecten en middels
zelforganisaties. (informatie mee ontwikkelen, onderhouden en verspreiden; bv uitleg door vluchtelingen zelf over het gezondheidszorgsysteem in NL;
Deskundigheidsbevordering tbv cultuursensitief werken, zoveel mogelijk samen met netwerkpartners;
Extra inzetten op lokale gezondheidsbevordering in samenwerking met de gemeenten en ketenpartners in lijn met het landelijke ondersteuningsprogramma van VNG en Pharos.
Op agenda zetten van zingeving als bevorderende voorwaarde voor gezondheid en participatie. Bv door het genereren van werkervaringsplekken bij de GGD en bij de ketenpartners.
g) Welke bestaande bouwstenen (producten/expertises) worden benut?
Lokale bestaande netwerken van zorg en welzijn in de gemeenten;
De GGD-teams van de jeugdgezondheidszorg, de gezondheidsmakelaars, Algemene gezondheidszorg, Bijzondere Zorg en Veilig Thuis
De zorgnetwerken betrokken bij de COA- opvanglocaties en de vergunninghouders;
Publieke Gezondheidszorg Asielzoekers (PGA)-dienstverlening, zoals gecontracteerd door het COA (voor het AZC in Nijmegen);
Ervaringen met de ‘Eritrese jongeren in Lent’ en de samenwerking met Vluchtelingenwerk en de gemeente daarin.
Ervaringen vanuit de interventies rondom laaggeletterdheid.
h) Wat is nieuw aan het product?
Integrale uitvoering en netwerkontwikkeling tbv asielzoekers en vergunninghouders
Het in positie brengen van vluchtelingen zelf;
Inzet digitale middelen in de gezondheidsbevordering;
i) Welke externe partners zijn betrokken?
COA, GCA, GHOR GZ, gemeenten, Vluchtelingenwerk, huisartsen, Het Interlokaal, maatschappelijk werk, Pro Persona, Indigo, verloskundigen, ISK, taalaanbieders, apothekers, Nidos, welzijnswerk, onderwijsinstellingen, het Werkbedrijf.
j) In welke fase zit het product ?
Vanaf het allereerste moment is er sprake van uitvoering in dit project.
