04 december 2020
Hoe kan LCC tot het circulair ontwerp van gebouwen bijdragen
Caroline Henrotay Leefmilieu Brussel
Tools en ervaringen uit het Buildings As Material Banks (BAMB) project
Seminarie Duurzame Gebouwen
Analyse van de
levenscycluskost van
gebouwen (LCC)
PRESENTATIE VAN DE SPREKER
Caroline Henrotay werkt sinds 2010 als projectmanager bij Leefmilieu Brussel. Zij is betrokken bij de ontwikkeling en ondersteuning van technische expertise op het gebied van duurzaam bouwen en renoveren. Ze is gepassioneerd door innovatie en haar werk richt zich vooral op de ontwikkeling van innovatieve technische hulpmiddelen en studies op het gebied van duurzaam bouwen. In de loop der jaren heeft zij specifieke expertise verworven in de milieu-impact van materialen en gebouwen, bouwafval, efficiënt gebruik van hulpbronnen en circulaire economie. Zij ontwikkelde en coördineerde het H2020
project "Buildings As Material Banks".
Caroline Henrotay behaalde een Master in Ingenieurswetenschappen: Architectuur en promoveerde in september 2008 aan de Vrije Universiteit Brussel op het gebied van duurzaam en omkeerbaar ontwerpen.
Tussen 2008 en 2012 werkte ze als docent, onderzoeker en projectmanager op het gebied van duurzaam en betaalbaar ontwerpen van gebouwen in verschillende
universitaire instellingen (VUB, ULB, Moi University - Kenia) en als technisch en academisch expert voor NGO's (waaronder de Shelter Research Unit (SRU) van de Internationale Federatie van het Rode Kruis).
2
DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE
De rol en het belang van Life Cycle Costing in de transitie naar een kringloopeconomie presenteren
3
PLAN VAN DE PRESENTATIE
I. Circulaire economie in de bouwsector II. Omkeerbaar Ontwerp van Gebouwen
III. LCC in circulaire en omkeerbare projecten IV. Innovatieve circulaire business modellen
4
In het klassieke lineaire model is de bouwsector verantwoordelijk voor:
I. CIRCULAIRE ECONOMIE IN DE BOUWSECTOR
5 EXTRACT PRODUCE USE WASTE
40% van de broeikasgassen 50% van de ontgonnen
grondstoffen 33% van het geproduceerde afval
I. CIRCULAIRE ECONOMIE IN DE BOUWSECTOR
6
STIJGING VAN DE LEEGSTAND VAN GEBOUWEN
PRIJSSTIJGINGEN VAN DE NATUURLIJKE GRONDSTOFFEN (FE) AFHANKELIJKHEID VAN NATUURLIJKE GRONDSTOFFEN
Economische uitdagingen voor de bouwsector:
Prijsstijging van staal tussen 2001 en 2011 Export en import van producten en grondstoffen in Europa
tussen 2003 en 2018
Percentage leegstand in het gebouwenpark in Nederland en haar veranderingsgerichtheid
I. CIRCULAIRE ECONOMIE IN DE BOUWSECTOR
De EU geeft een nieuwe impuls aan haar economie met behoud van haar grondstoffen
• Routekaart voor een Europa dat efficiënt omgaat met het gebruik van haar grondstoffen (2011)
• De cirkel rond maken – een stappenplan ter ondersteuning van de kringloopeconomie (2015)
Steden nemen initiatief…
AMSTERDAM
LONDEN PARIJS BRUSSEL
I. CIRCULAIRE ECONOMIE IN DE
BOUWSECTOR
I. CIRCULAIRE ECONOMIE IN DE BOUWSECTOR
IN 2020, EEN LINEAIR MODEL met een uitgebreide kringloop voor recyclage MAAR…
Recyclage buiten het BHG … … afhankelijkheid voor afvalverwerking
Recyclage in downcycling … … waardeverlies van de materie
Vooral recyclage van inerte materialen …
Milieu-impact verbonden aan de productie van materialen
Bron : GPCE Bouw
Analyse van de milieu-impact van een wand in nieuwbouw
I. CIRCULAIRE ECONOMIE IN DE BOUWSECTOR
IN 2050, EEN CIRCULAIR MODEL dat een gebouw beschouwt als een materialenbank
productie van afval beperken
ontginning van grondstoffen beperken
de milieu-impact beperken
de kost…. van de levenscyclus beperken
Bron : GPCE Bouw
Vergelijking van de analyse van de milieu-impact van een wand in nieuwbouw (A) / materialen uit hergebruik (B) / renovatie (C) / Renovatie + materialen uit hergebruik (D)
A B C D
I. CIRCULAIRE ECONOMIE IN DE BOUWSECTOR
Bron: Drees & Sommer – BAMB Augustus 2017
Fortis Bank Amsterdam 1998 Fortis Bank Amsterdam 2014 Fortis Bank Amsterdam 2014 Waardeverlies van de materialen in een lineair ontwerp van gebouwen vs. het behoud van waarde van het gebouw en de materialen in een aanpak van circulaire economie
II. OMKEERBAAR ONTWERP VAN GEBOUWEN
Bron: Drees & Sommer / Dr. Elma Durmisevic Bron: Soliid 1 & 2 Amsterdam – Baumschlager – Eberle 2010
TECHNISCHEOMKEERBAARHEIDRUIMTELIJKE OMKEERBAARHEID
R
UIMTELIJKEO
MKEERBAARHEIDII. OMKEERBAAR ONTWERP VAN
GEBOUWEN
T
ECHNISCHEO
MKEERBAARHEID:
ONTWERP VOOR DEMONTAGE, HERCONFIGURATIE &HERGEBRUIK
Bron: loblolly-house, Maryland, USA, 2006
II. OMKEERBAAR ONTWERP VAN
GEBOUWEN
III. LCC IN CIRCULAIRE EN
OMKEERBARE PROJECTEN
H
UIDIGEN
ETTOW
AARDE– P
ROEFPROJECT VAN EEN COMMERCIEEL GEBOUWVERGELIJKING TUSSEN EEN LINEAIR ONTWERP EN EEN OMKEERBAAR ONTWERP
BAU Reversible Difference Initial investment € 7,649,945 € 8,115,963 € 466,018
NPV € 2,928,299 € 3,173,899 € 245,601
Added value 8.4%
III. LCC IN CIRCULAIRE EN
OMKEERBARE PROJECTEN
H
UIDIGEN
ETTOW
AARDE– P
ROEFPROJECT VAN EEN COMMERCIEEL GEBOUWVERGELIJKING TUSSEN EEN LINEAIR ONTWERP EN EEN OMKEERBAAR ONTWERP
B
IJSTAND BIJ ONTWERPKEUZESPROEFPROJECT: CIRCULAR RETROFIT LAB – ANALYSE VAN VERSCHILLENDE GEBRUIKSSCENARIO’S
Circular Retrofit Lab – Vrije Universiteit Brussel
III. LCC IN CIRCULAIRE EN
OMKEERBARE PROJECTEN
Circular Retrofit Lab – Vrije Universiteit Brussel TYPE 3
Separating wall TYPE 4
Facade TYPE 1
Exhibition wall
TYPE 2 Technical internal wall
B
IJSTAND BIJ ONTWERPKEUZESPROEFPROJECT : CIRCULAR RETROFIT LAB – WELKE CIRCULAIRE WAND PER TOEPASSING?
III. LCC IN CIRCULAIRE EN
OMKEERBARE PROJECTEN
Circular Retrofit Lab – Vrije Universiteit Brussel
B
IJSTAND BIJ ONTWERPKEUZESPROEFPROJECT : CIRCULAR RETROFIT LAB – LCC ANALYSE VAN DE VERSCHILLENDE WANDEN
III. LCC IN CIRCULAIRE EN
OMKEERBARE PROJECTEN
Circular Retrofit Lab – Vrije Universiteit Brussel
B
IJSTAND BIJ ONTWERPKEUZESPROEFPROJECT : CIRCULAR RETROFIT LAB – LCC ANALYSE VAN DE VERSCHILLENDE WANDEN
III. LCC IN CIRCULAIRE EN
OMKEERBARE PROJECTEN
Circular Retrofit Lab – Vrije Universiteit Brussel
B
IJSTAND BIJ ONTWERPKEUZESPROEFPROJECT: CIRCULAR RETROFIT LAB – ANALYSE LCC & LCA ANALYSE VAN DE
VERSCHILLENDE WANDEN
III. LCC IN CIRCULAIRE EN
OMKEERBARE PROJECTEN
C
IRCULAIRE EVALUATIETOOL MET INBEGRIP VANLCC
III. LCC IN CIRCULAIRE EN
OMKEERBARE PROJECTEN
IV. INNOVATIEVE CIRCULAIRE BUSINESS MODELLEN
SYSTEEM VOOR BINNENWANDEN
BUSINESS MODEL: BUY-BACK
BAST Architects & Engineers – Prefab zorgwoning - Zomergem
S
TAALSTRUCTUUR:
B
USINESS MODEL:
BUY-
BACKBron: Progroup Definitie van de wederinkoopprijs op basis van de raming van de staalprijs en prijs van de staalprofielen
IV. INNOVATIEVE CIRCULAIRE
BUSINESS MODELLEN
D
E ROL VAN MATERIAALPASPOORTEN:
DEFINITIE EN WAARDEBEHOUDBron: http://www.archiexpo.com/prod/union-living/product-148572-1655179.html
IV. INNOVATIEVE CIRCULAIRE
BUSINESS MODELLEN
FACADE AS A SYSTEM
BUSINESS MODEL : PRODUCT AS A SERVICE
Bron: VMRG – Façade as a system, 2018
IV. INNOVATIEVE CIRCULAIRE
BUSINESS MODELLEN
P
AY PERL
UXB
USINESS MODEL: P
RODUCT AS A SERVICEBron: Signify.com – pay-for-lux duurzaamheidsfabriek Dordrecht
IV. INNOVATIEVE CIRCULAIRE
BUSINESS MODELLEN
Performance Cycle
Service Contract Raw
Materials
Maintain
Use
Materials Cycle
Production
Installation
Product
Disassembly Recovered
Materials
Performance improvement
‘Built In’
Developed by BAM based on an early diagram by Turntoo
IV. INNOVATIEVE CIRCULAIRE
BUSINESS MODELLEN
TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE
• In de basisvisie voor een kringloopeconomie is het essentieel om rekening te houden met de
financiële gevolgen over de hele levenscyclus en zelfs meer dan één
• LCC kan de keuze voor een omkeerbaar en circulair ontwerp ondersteunen
• Verschillende innovatieve business modellen
maken het mogelijk om beter aan de behoeften
van de gebruikers te voldoen en de kosten van de levenscyclus te verlagen
29
TOOLS, WEBSITES, BRONNEN
• Gids Duurzame Gebouwen
www.gidsduurzamegebouwen.brussels
> 9 thema’s > Beheer van het project, de werf, het gebouw : Dossier | Omkeerbaar en circulair bouwen
https://www.circulareconomy.brussels/decouvrez-la-feuille-de-route-des-acteurs-de-la- construction-vers-une-economie-circulaire/?lang=nl
Voorziening | Analyse van de kosten tijdens de levenscyclus
https://www.guidebatimentdurable.brussels/nl/analyse-van-de-kosten-tijdens-de- levenscyclus.html?IDC=10488
BAMB Reversible Building Design Guidelines
http://www.bamb2020.eu/wp-content/uploads/2018/12/Reversible-Building-Design-guidelines- and-protocol.pdf
• Why invest in a reversible building design?
https://www.bamb2020.eu/wp-content/uploads/2018/12/SBE19-Brussels-BAMB-CIRCPATH-_- paper-ReversibleDesign_abstract.pdf
• Testing BAMB results through prototyping and pilot projects
https://www.bamb2020.eu/wp-content/uploads/2019/03/20190228-BAMB-D14.pdf 30