CONGRES – WERKEN MET ‘ONBEGELEIDBARE’ CLIËNTEN 18 Mei 2022
Pullman Cocagne, Eindhoven
"Onbegeleidbaar" en "onbehandelbaar" zijn termen die je met enige regelmaat tegenkomt in de hulpverlening.
Maar over wie zegt dat iets? Over de cliënt? Of over de hulpverlening? Of wellicht allebei?
Op dit congres zullen zeven door de wol geverfde experts op basis van onderzoek en decennialange praktijkervaring praten over hoe je voorkomt dat een cliënt als
onbehandelbaar en onbegeleidbaar gebrandmerkt wordt om vervolgens doorverwezen en (uiteindelijk) opgegeven te worden. Hoe werk je met mensen die op basis van ervaringen in het verleden ieder vertrouwen in de hulpverlening kwijtgeraakt zijn? Die niet op komen dagen op afspraken? A zeggen en B doen? Of met mensen waarbij alles al geprobeerd is, maar niets lijkt te werken? Hoe ga je er als hulpverlener mee om als cliënten het conflict met je lijken op te zoeken of je de indruk hebt dat ze je proberen te manipuleren of gebruiken?
Wat als je cliënt behalve complexe problematiek ook een lage intelligentie heeft en daarom door veel hulpverleners als "te moeilijk" wordt gezien? Op welke manier kun je cliënten bijstaan wanneer ze in een wirwar van langs elkaar af (of tegen elkaar in) werkende
overheden, organisaties, regels en procedures terecht zijn gekomen? Wat als je cliënt tussen het wal en het schip dreigt te vallen omdat er voor diens specifieke omstandigheden geen geschikt hulpaanbod beschikbaar lijkt te zijn? Of als je cliënt van zijn netwerk geen hulp mag zoeken of aanvaarden vanwege de familie-eer of omdat hij / zij kennis heeft over geheimen of strafbare feiten?
Over deze buitengewoon taaie problematiek zullen de sprekers op dit congres een praktijkgerichte bijdrage leveren.
Doelgroep
Dit congres is bedoeld als bij- en nascholing voor hbo- en academisch opgeleide professionals die binnen de hulpverlening werken.
Leerdoelen
• Welke theorieën en modellen aanwezig zijn om aan te sluiten bij cliënten die het vertrouwen in hulpverlening hebben verloren
• Begeleiding- en behandelmogelijkheden bij complexe problematiek, therapie- resistentie en no-show binnen de geestelijke gezondheidszorg
• Hoe je in de praktijk kunt omgaan met cliënten waarvan je het gevoel krijgt dat ze je gebruiken of manipuleren
• Welke praktische vaardigheden je kunt inzetten om de werkrelatie met mensen met een lagere intelligentie tot stand te brengen en in stand te houden
• Het begeleiden van met mensen die verstrikt zijn geraakt in de bureaucratie en regels binnen het sociaal domein
• Hoe je voorkomt dat hulpvragers van het kastje naar de muur worden gestuurd en op welke manier je cliënten die tussen wal en schip vallen toch zinnige hulpverlening kunt bieden
• Hulpverlening aan cliënten die mishandeld, misbruikt of bedreigd worden en zo gehinderd worden in hun zoektocht naar hulp
Programma
09.15 uur Registratie en ontvangst met koffie en thee
10.00 uur Opening congres door dagvoorzitter Dr. Guido van de Luitgaarden 10.15 uur Gerard Lohuis - Vertrouwen in de hulpverlening is zoek, wat nu?
11.10 uur Prof. Dr. Jan Derksen - Niets lijkt te werken, wat dan?
12.05 uur Pauze
12.20 uur Arno Derikx - Manipulatief gedrag, hoe hiermee om te gaan?
13.15 uur Lunchbuffet 14.00 uur Deelsessies
Deelsessie 1A Drs. Katrien de Vuyst - Werken met mensen met een lage intelligentie Deelsessie 1B Eelke Blokker MHC&SW - Werken met mensen die verstrikt raken in bureaucratie, regeltjes en verwijscultuur
15.00 uur Pauze 15.30 uur Deelsessies
Deelsessie 2A Drs. Erik Jongman - Werken met cliënten die in de hulpverlening tussen de wal en het schip belanden
Deelsessie 2B Theo Hendrickx - Werken met cliënten die van hun omgeving geen hulp mogen zoeken
16.30 uur Afsluiting 17.00 uur Einde
Deelnemers aan het live congres dienen na afloop de gemiste deelsessies online nog te volgen. Pas na het doorlopen van het volledige programma zal de deelnemer een bewijs van deelname en eventuele registerpunten ontvangen.
Sprekers
Dr. Guido van de Luitgaarden Bijdrage: Dagvoorzitter
Guido van de Luitgaarden is opgeleid als sociaal-pedagogisch hulpverlener en werkte in die hoedanigheid onder meer in het sociaal-cultureel werk. Hij was gedurende 16 jaar als senior onderzoeker en docent werkzaam bij Zuyd Hogeschool, lectoraat Sociale Integratie. Guido promoveerde aan de University of Salford (VK) op een proefschrift over oordeels- en
besluitvorming bij vermoedens van kindermishandeling. Sinds 2006 is hij verbonden aan het Euregionaal Congresburo en het Centrum voor Educatie en Supervisie. Daarnaast is hij
echtgenoot en (pleeg)vader. Ook is hij voorzitter van de Raad van Toezicht van het Steunpunt Mantelzorg Zuid.
Gerard Lohuis
Bijdrage: Hopeloos maar niet ernstig
Gerard is werkzaam als sociaal psychiatrisch verpleegkundige bij BuurtzorgT Groningen en richt zich vooral op de sociale psychiatrie, dubbele diagnoses en openbare geestelijke gezondheidszorg. Daarnaast is hij trainer, docent en opleider aan de Hanzehogeschool en redacteur van het tijdschrift Sociale Psychiatrie. Hij is nauw betrokken geweest bij het opzetten van een ambulant crisisteam in Groningen en het project Vangnet & Advies op het gebied van de openbare geestelijke gezondheidszorg.
Het contact met de hulpverlener is het meest werkzame bestanddeel van de hulp.
Persoonlijke diagnostiek, gebaseerd op goed contact leggen en opbouwen van een relatie met betrokkene is essentieel. Maar hoe doe je dat? Zeker bij mensen die niet meer op hulp zitten te wachten of zichzelf al hebben opgegeven! Hoe werk je als normatieve professional aan een betekenisvolle context voor 'onhandelbare mensen'. Handvatten voor een
weerbarstige praktijk! Hoe maak je dat contact en voelt iemand zich door jou gesteund? Hoe ben jij in staat het goed in te schatten en er op een goede manier mee om te gaan? Een verhaal over werkzame bestanddelen in de hulpverlening.
Prof. Dr. Jan Derksen
Bijdrage: Niets lijkt te werken, wat nu?
Jan Derksen is emeritus hoogleraar Klinische Psychologie en praktiserend klinisch
psycholoog. Hij is opgeleid in de psychoanalyse en in de cognitieve gedragstherapie. Behalve psychologie studeerde hij sociologie, journalistiek, filosofie en rondde een master af in de psychofarmacologie. Hij was en is actief op het terrein van persoonlijkheid en
persoonlijkheidsstoornissen, van psychologische tests, van cognitieve en emotionele intelligentie. Jan is gespecialiseerd in kortdurende psychodynamische psychotherapie en werkt 41 jaar in de eerstelijnsgezondheidszorg. Hij publiceerde een veertigtal boeken waaronder recentelijk een boek ter preventie van psychische aandoeningen en meer dan 200 artikelen.
Een van de belangrijkste uitdagingen in de geestelijke gezondheidszorg is het in zorg krijgen en houden van cliënten met ernstige psychische stoornissen. Deze mensen hebben naast hun psychische stoornis vaak meervoudige problemen, zoals zelfverwaarlozing, schulden of justitiële problemen, en geven nogal eens aanleiding tot overlast. Hoe om te gaan met cliënten waarbij vanalles geprobeerd is, maar bij wie niets lijkt te werken? Jan Derksen slaat vanuit wetenschappelijke kennis de brug naar de toepasbaarheid van deze kennis in de praktijk.
Arno Derikx
Bijdrage: Traumasensitief hulpverlenen, ook in lastige situaties
Arno is contextueel en systemisch opgeleid en is gespecialiseerd in de begeleiding van professionals binnen diverse hulpverleningsvormen waaronder ambulante- en residentiële pleegzorg. Hij is werkzaam bij Hoeve de Kaolder als coach voor medewerkers van de Mutsaersstichting.
Werken met mensen die het conflict met jou als hulpverlener opzoeken is bepaald niet gemakkelijk. Hoe om te gaan met manipulatief gedrag of weerstand? Arno Derikx zal in deze
praktijkgerichte presentatie het systemische aspect van traumasensitief werken binnen de individuele en/of gezins- of groepscontext onder de loep nemen. Vervolgens legt hij de link naar regulatievaardigheden die nodig zijn om daarna responsief de verbinding met de ander weer aan te gaan.
Drs. Katrien De Vuyst
Bijdrage: Werken met mensen met een lage intelligentie
Katrien is orthopedagoog-generalist en begon haar loopbaan bij De Viersprong. Daarna maakte zij de overstap naar Stichting Prisma en richtte zij zich op ambulante, systemische behandeling voor jongeren die anti-sociaal gedrag vertonen, waarbij ouders en/of jongeren op LVB niveau functioneren. Momenteel werkt Katrien bij Pro6 Jeugdhulpverlening te Breda, als regiebehandelaar en ontwikkelaar van nieuwe ambulante systemische producten.
Circa 15% van de Nederlanders heeft een IQ onder de 85 en veruit het grootste deel van deze groep is zwakbegaafd. Hulpverleners beseffen dat het niet altijd gemakkelijk is om zwakbegaafdheid tijdig te herkennen teneinde een passende en succesvolle behandeling te bieden. Katrien De Vuyst legt in deze praktijkgerichte presentatie de focus op signalering en behandeling van cliënten, waarbij sprake is van zwakbegaafdheid. Welke kennis is van belang en hoe bejegening en gespreksvoering optimaal in te zetten, rekening houdend met de mogelijkheden van de cliënt?
Eelke Blokker MHC&SW
Bijdrage: Overleven in bureaucratie, regels en verwijscultuur
Eelke houdt van ondernemende oplossingen voor ongetemde maatschappelijke problemen.
Zo zette hij een daklozenopvang op en startte hij een werkbedrijf voor het granieten bestand van de bijstand. Bij het IPW helpt hij om rust en perspectief te organiseren voor de vaak hectische levens van gezinnen met meerdere problemen. Op basis van zijn ervaringen ontwikkelt hij vervolgens methoden om de professional van de toekomst op te leiden.
Daarnaast is Eelke continue op zoek naar alternatieve financieringsmodellen om nieuwe maatschappelijke organisaties te bekostigen, of bestaande organisaties op een nieuwe manier. Kern van die zoektocht is het tegengaan van perverse prikkels en publiek geld effectiever inzetten op wat werkt.
Het is een hele uitdaging om te werken met mensen die door bureaucratie, regeltjes en verwijscultuur niet geholpen of tegengewerkt worden. Hoe deze mensen te ondersteunen en te motiveren in hun zoektocht naar passende hulp? En welke methodes kun je inzetten in het doorbreken van het bureaucratisch systeem? Deze vragen vormen de rode draad in de bijdrage van Eelke Blokker.
Theo Hendrickx
Bijdrage: Een verbod om hulp te zoeken? Maar dan....
Theo Hendrickx is regelmatig betrokken bij mensenhandel waarbij migratie en seksueel geweld een belangrijke rol spelen. Naast politiewerkzaamheden was hij jarenlang werkzaam als therapeut, seksuoloog, traumabegeleider, schematherapeut, docent en coördinator bij Stichting Manna en Expertisebureau Helse Liefde.
Iedereen die slachtoffer wordt van een strafbaar feit heeft rechten, waaronder ook het recht op hulp. Maar wat als slachtoffers van mishandeling, uitbuiting en/of dragers van criminele kennis hierin worden gehinderd door hun omgeving? Theo Hendrickx zal aan de hand van
praktijkvoorbeelden de (on)mogelijkheden behandelen die je in de rol van hulpverlener kunt inzetten om de juiste hulp en ondersteuning te krijgen voor het slachtoffer.
Drs. Erik Jongman
Bijdrage: Tussen wal en schip, wat nu?
Erik Jongman is psycholoog en psychotherapeut bij Spirit Jeugdzorg en De Waag. Daarvoor was hij werkzaam bij het RET Institute in New York, Behandeltehuis Harreveld en Centrum voor Orthopsychiatrie de Fjord.
Op het terrein van de geestelijke gezondheidszorg zijn er complexe en uiteenlopende problemen die om een oplossing vragen. En zeker cliënten met meervoudige problematiek worden in de praktijk niet zelden van het kastje naar de muur gestuurd, met alle nare gevolgen van dien. Hoe te werken met cliënten die vaak al een lange geschiedenis van moeizame en/of vastgelopen hulpverlening achter de rug hebben?
