Bijlage: 3
Samenvatting bouwsteen 4: Voorstel nieuw beleid
A. Overzicht beleidsopties per doelstelling uit de Beleidsnota Glastuinbouw
1. Ruimte bieden voor groei van het glasareaal met 500 ha in de periode tot 2010 tot 1500 ha (incl. 150 ha projectlocatie West- Brabant)
Deze doelstelling wordt bij ongewijzigd beleid waarschijnlijk niet gehaald.
Beleidsopties
a. huidig beleid handhaven b. nieuwe gebieden aanwijzen
c. afwachten waar een initiatief zich ontplooit en dat initiatief faciliteren d. geen harde bovengrens voor het areaal
Voorstel GS
1.Geen nieuwe vestigingsgebieden aanwijzen
De ervaringen met de uitvoering van de nota Glastuinbouw en Streekplan 2002 tonen duidelijk dat draagvlak noodzakelijk is om ontwikkelingen van gebieden tot stand te kunnen brengen. Als de provincie gebieden aanwijst is lokaal draagvlak niet op voorhand aanwezig. De provincie kan de ontwikkeling van locaties bij gemeenten in strikt juridische zin niet afdwingen. De huidige ontwikkelingsperspectieven voor de doorgroei- en vestigingsgebieden dienen nauwkeurig in beeld gebracht te worden.
2. Inititiatieven indien mogelijk planologisch toestaan.
Het past binnen de door de Provincie Noord-Brabant gewenste verschuiving van toelatings- naar ontwikkelingsplanologie om ruimte te bieden voor ruimtelijke initiatieven vanuit de samenleving. Het lijkt gezien de ontwikkelingen in de glastuinbouwsector gewenst om onder voorwaarden ruimtelijke initiatieven planologisch toe te staan. Deze voorwaarden zijn:
- alleen in de AHS- landbouw - niet in extensiveringsgebieden.
De overige voorwaarden volgen meestal logischerwijze uit de 2 bovenstaande:
- niet in overstromings- en waterbergingsgebieden - niet in 500m beschermingszones natte natuurparel - niet in Belvederegebieden
- op basis van een waterlokatietoets dient aangetoond te worden of de locatie waterhuishoudkundig geschikt is.
- inpassing in het landschap.
- duurzame inrichting (water, energie etc)
Wanneer initiatieven ontstaan willen wij samen met de betrokken partijen bekijken hoe dit gerealiseerd kan worden. In het nieuwe beleid zullen we de voorwaarden en de wijze van faciliteren uitwerken.
Omdat het om nieuwe locaties gaat, die niet in het streekplan staan opgenomen, dient een SMB te worden uitgevoerd en een Streekplanafwijking/herziening.
De initiatieven dienen nadrukkelijk bij te dragen aan de concentratiedoelstelling. Voorgesteld wordt daarom om de ondergrens voor een nieuw cluster te zetten op 50 ha netto glas.
3. Geen harde areaalgrens hanteren.
Hoewel ongecontroleerde groei van het areaal niet wenselijk is, worden steeds vaker vraagtekens geplaatst bij een harde areaalbovengrens. Loslaten van deze harde grens voorkomt discussie over hardheid van getallen en nut en noodzaak. Het voorstel is om te werken met een areaal richtgetal. Op basis van de huidige ontwikkelingen kan gedacht worden aan een areaal van ca. 1800 ha in 2020 (excl.ondersteunend glas). Eén keer in de zoveel tijd (bijvoorbeeld bij de herziening van de reconstructieplannen) willen we evalueren hoeveel hectare glas erbij gekomen is.
2. In 2010 is 75% van het areaal glastuinbouw gelegen in doorgroei- en vestigingsgebieden
Deze doelstelling wordt bij ongewijzigd beleid waarschijnlijk niet gehaald.
NB: Door de ontwikkeling van projectlocatie Deurne, projectlocatie West-Brabant en de openstelling van de saneringsregeling zal wel een verdergaande concentratie optreden
Beleidsopties
a. huidige beleid voortzetten
b. voortzetting huidig beleid met extra aandacht voor sanering verspreid glas.
c. koppeling vestiging in concentratiegebied met sanering solitair glas d. invoeren van glasrechten
Voorstel GS
We willen het huidige concentratiebeleid/doelstelling voortzetten. Hierbij is aandacht nodig voor sanering van solitaire bedrijven. We zullen de Saneringsregeling glastuinbouw kwetsbaar gebied (1e tranche) in het voorjaar van 2006 openstellen. Volgende tranches saneringsregeling zullen we garanderen. Om verdere concentratie te bewerkstelligen is het van belang om ook de aandacht te richten op solitair glas in niet-kwetsbare gebieden ( AHS-lb). Het Ministerie van LNV heeft hier in haar beleidsbrief Ruimtelijk beleid glastuinbouw ( september 2005) op gewezen.
Daarom willen we aan LNV middelen/instrumenten vragen voor sanering van verspreid glas in AHS- lb. Daarnaast willen wij onderzoeken op welke wijze een koppeling kan worden aangebracht tussen ontwikkeling van glastuinbouw binnen concentratiegebieden en sanering van solitair glas uit. Indien een situatie zich voordoet dan zouden we op gebiedsniveau kunnen experimenteren met glasrechten.
3. In de concentratiegebieden ontwikkelt de glastuinbouw zich op duurzame wijze
Er zijn nog weinig concrete resultaten op dit vlak gerealiseerd.Op het gebied van duurzame glastuinbouwontwikkeling zijn extra impulsen welkom.
Beleidsopties
a. huidige beleid voortzetten.
b. huidige beleid voortzetten en meer duidelijkheid bieden door het opstellen van menukaarten (handreiking/checklist duurzaamheid.)
c. duidelijke eisen in het beleid opnemen (bij nieuwvestiging,verplaatsing of uitbreiding ).
d. stimulans bieden door subsidies, co-financiering ( andere overheden)
e. planologische/juridische ruimte bieden voor duurzaamheidsinitiatieven ( mest- en biomassavergisting, warmteopslag in bodem)
f. procesondersteuning duurzaamheid
g. verplicht stellen deel te nemen aan collectieve water- en energievoorziening in nieuw te ontwikkelen gebieden.
Voorstel GS
We willen de beleidsdoelstellingen uit de nota Glastuinbouw op het gebied van duurzaamheid
handhaven en in bepaalde gevallen aanscherpen en stimuleren. Zo stellen we voor vestigingsgebieden ( nieuw of bestaand) de eis dat er een collectief energie- en waterconcept ( giet- en afvalwater)door de projectontwikkelaar wordt gerealiseerd.
Voor doorgroeigebieden geven we handvatten door het opstellen van een menukaart, een voorbeeldenboek of iets dergelijks. We zullen bekijken wat het meest zinvol is en afstemmen met ervaringen opgedaan met Menukaart Duurzame Intensieve Veehouderij.
We willen geen gedetailleerde duurzaamheidseisen voor doorgroeigebieden of solitaire bedrijven opstellen.
We willen binnen huidige provinciale / Europese subsidieregelingen zorgen voor voldoende
mogelijkheden voor duurzame glastuinbouw en voor voldoende middelen, ook voor het faciliteren van het proces. Dit is in feite ‘gerichte’ stimulering en kan evt. aan de menukaart worden gekoppeld.
Verder willen we planologische belemmeringen voor toepassing van duurzame technieken voor doorgroeigebieden en solitaire bedrijven opheffen. We gaan onderzoeken hoe we dit het beste kunnen doen. Aansluiting zal worden gezocht bij de reeds gestarte provinciale initiatieven op dit terrein.
Ook zal onderzocht worden of een pilot samenwerking intensieve veehouderij/glastuinbouw gestart kan worden.
Als laatste gaan we de vergunningprocedure voor toepassing van duurzame technieken ( oa.
warmteopslag) stroomlijnen.
Wij zijn van mening dat de verdere ontwikkeling van glastuinbouw de noodzakelijke verbetering van de waterkwaliteit niet mag belemmeren ( KRW en Convenant Glami).
4. Solitaire bedrijven in AHS-lb tot maximaal 3 ha, AHS-Ls maximaal 3 ha , mits in overeenstemming met omgevingskwaliteit
5. Saneren van solitaire bedrijven in kwetsbaar gebied
Er is de afgelopen jaren met regelmaat discussie ontstaan over de groeimogelijkheden voor solitaire bedrijven. Vraag daarbij was of onder voorwaarden, via maatwerk meer ruimte kan worden geboden.
Daarnaast kan ook overwogen worden om ivm verdere concentratie juist minder ruimte te bieden.
Beleidsopties
a. huidige beleid handhaven
b. minder ruimte bieden aan solitaire bedrijven
c. meer ruimte bieden aan solitaire bedrijven door maatwerk .Glastuinbouwbedrijven in kwetsbaar gebied in principe geen uitbreiding.
Voorstel GS
Omdat de concentratie gedachte één van de belangrijkste pijlers van ons beleid is, vinden we het belangrijk dat solitaire bedrijven zich verplaatsen naar concentratiegebieden. We willen daarom geen extra ruimte bieden aan solitaire bedrijven in AHS-lb .Dan is er immers voor deze bedrijven geen stimulans om naar een concentratiegebied te gaan. We ondergraven daarmee onze
concentratiedoelstelling. Het maximum voor bedrijven in AHS-lb blijft 3 ha netto glas .Voor de solitaire bedrijven in de GHS is er geen uitbreiding mogelijk. Binnen de AHS-Ls mag worden uitgebreid tot 3 ha, mits dit in overeenstemming is met de omgevingskwaliteiten.
B. Overige aandachtspunten uit de workshop glastuinbouw
1. Aansluiten bij de Greenports ( Venlo en Westland)
Door de Nota Ruimte (2004) en de Beleidsbrief Glastuinbouw van LNV (september 2005) is de visie Greenport Nederland nadrukkelijk neergezet. Op de workshop Glastuinbouw heeft LNV een pleidooi gehouden om in Brabant aansluiting te zoeken bij deze visie.
Beleidsopties
a. handhaven beleid ( geen actie)
b. aansluiten bij de initiatieven die ontstaan voor uitwerking van de Greenportvisie door meer contacten met de Greenports Venlo en Westland
Voorstel GS
We willen in het beleid aandacht geven aan de Greenportvisie door dit op te nemen als 6e doelstelling:
Aansluiting van de Brabantse glastuinbouwgebieden bij de Greenport Venlo en de Greenport
In overleg met de beide Greenports en het Ministerie van LNV willen we bekijken hoe we dit het beste kunnen doen. Een vertegenwoordiging van beide Greenports zou in de Provinciale Stuurgroep
Glastuinbouw zitting kunnen nemen.
2.Flexibiliteit
Van verschillende kanten is nadrukkelijk gevraagd om meer flexibiliteit bij het ruimtelijk glastuinbouwbeleid en beleidskaders op hoofdlijnen.
Beleidsopties
a. handhaven beleid
b. beleidsnota op hoofdlijnen
Voorstel GS
In de nota Ruimte wordt ook de stap gemaakt van toelatings splanologie naar
ontwikkelingsplanologie. Wij willen daarin ook voor het glastuinbouwbeleid mee gaan. In het nieuwe beleid willen we meer kaders aangeven, waarbinnen ontwikkelingen kunnen plaatsvinden. Hiermee vergroten we de flexibiliteit. Door goede (rand)voorwaarden te stellen voorkomen we ongewenste ontwikkelingen. Ook willen we regelmatig evalueren hoe de ontwikkelingen gaan en hierop eventueel bijsturen. Het nieuwe beleidskader dat in plaats komt van de Beleidsnota uit 1999 zal in principe gelden voor een termijn van 10 jaar. Als maatschappelijke eisen veranderen of ontwikkelingen binnen de glastuinbouwsector toch via een andere koers verlopen, dan zullen we evt. wijzigingen aanbrengen.
Als over 10 jaar het beleidskader nog steeds actueel en werkbaar is zullen we het continueren. Dus hier zullen we ons ook flexibel in opstellen.
3.Maatwerk
Op diverse manieren is de laatste tijd gevraagd meer mogelijkheden te bieden voor planologisch maatwerk.
Beleidsopties
a. handhaven huidige beleid
b. op verschillende niveaus bekijken of maatwerk mogelijk is
1. Provinciaal 2. Lokaal
3. Solitaire bedrijven
4. Biologische glastuinbouwbedrijven
Voorstel GS
Wij vinden het belangrijk om maatwerk te kunnen leveren in ons beleid. Het maatwerk kan op verschillende niveaus. Op provinciaal en lokaal niveau vinden we het een goede zaak. Er komen meer ontwikkelingsmogelijkheden en ruimte voor glastuinbouwbedrijven, terwijl onze
concentratiedoelstelling overeind blijft (zie wat hierover beschreven staat bij ons voorstel bij
ondermijnen we onze concentratiedoelstelling. Solitaire bedrijven voelen geen druk meer om naar een concentratiegebied te gaan en het solitaire glas blijf staan en groeit zelfs (zie wat hierover beschreven staat bij ons voorstel bij doelstelling 2).
Voor biologische glastuinbouw zullen we nagaan of concentratie al dan niet wenselijk en mogelijk is.
4. Communicatie/draagvlak
Omdat de glastuinbouwsector maatschappelijke acceptatie en draagvlak moet “verdienen” is het van groot belang om bij glastuinbouwontwikkelingen een stevig communicatietraject te doorlopen. De vraag is of de provincie hierin een leidende rol moet spelen of een meer ondersteunende.
Beleidsopties
a. huidige situatie handhaven b. opstellen communicatieplannen c. imago-offensief
Voorstel GS
Wij vinden een goede communicatie van groot belang. Het beste kan bij elk project een
communicatieplan worden opgesteld, waarin een strategie staat om te komen tot acceptatie van de bevolking voor het te ontwikkelen GT-gebied. In de communicatie zal aandacht moeten zijn voor sociaal-economische aspecten, maar ook voor de wijze waarop het gebied aantrekkelijk en duurzaam ontwikkeld/ingericht wordt. Navolging van de aanpak zoals gehanteerd door de gemeente Terneuzen verdient aanbeveling. Wij voelen niets voor een imago-offensief vanuit de Provincie Noord-Brabant, dat is iets wat de sector beter zelf kan oppakken. Dit is waarschijnlijk veel effectiever dan dat het vanuit de overheid komt.
Voor ondersteuning bij communicatie verwijzen we naar het volgende blok.
5. Ondersteuning (middelen, expertise, instrumenten, capaciteit)
Om duurzame glastuinbouwontwikkeling en landschappelijke inpassing te realiseren zijn stimulansen noodzakelijk. Daarnaast wordt door gemeenten aangegeven dat er behoefte is aanexpertise/ondersteuning .De provincie kan hierin een centrale rol spelen. Tenslotte is duidelijkheid nodig over provinciale toetsingstrajecten om vertraging te voorkomen.
Middelen Beleidsopties
a. handhaven huidige beleid
b.GT koppelen aan landschappelijke inrichting
c. GT koppelen aan extra mogelijkheden voor woningbouw d. Rood met groen
Voorstel GS
Wij willen onderzoeken of er mogelijkheden zijn om goede landschappelijke inpassing van de GT- gebieden te steunen of stimuleren. Die landschappelijke inpassing moet zodanig zijn, dat deze recreatief interessant voor de burger wordt, dus vooral invulling op gebiedsniveau en niet op bedrijfsniveau We gaan duidelijke criteria opstellen over wanneer wij ondersteuning/stimulansen bieden bij de landschappelijke aankleding van een glastuinbouwgebied.
We zullen de wenselijkheid en mogelijkheden nagaan om te komen tot fondsvorming voor landschappelijke inpassing .
Expertise Beleidsopties
a.handhaven huidige situatie
b.opzetten van een informatiepunt/denktank/ provinciaal expertise centrum GT/steunpunt GT, aanjaagteam
Voorstel GS
Wij willen graag actiever de gemeenten bijstaan in het nadenken over hoe glastuinbouwprojecten opgepakt kunnen worden. Hiervoor roepen we een aanjaagteam glastuinbouw in het leven. We willen met de gemeenten die glastuinbouw ruimte willen bieden maar waar de glastuinbouwontwikkeling stagneert om tafel gaan, om te kijken tegen welke problemen ze aanlopen. Daarnaast willen wij indien initiatieven ontstaan samen met de betrokken partijen bekijken hoe dit gerealiseerd kan worden. Ook kunnen we adviseren over procesaanpak, communicatie en een aanpak van duurzaamheid. We nemen echter niet het werk uit handen van de gemeenten, want zij zijn verantwoordelijk. Daarnaast willen wij het gras niet voor de voeten van de TOM wegmaaien. Als het gaat om duidelijke uitvoeringsaspecten zullen wij de TOM nadrukkelijk in beeld brengen. De rol van de TOM zal vooral later in het ontwikkelingsproces sterker worden. Het aanjaagteam is ook te benaderen voor andere vragen. Als ons team het antwoord niet weet, zoeken ze het antwoord bij een collega. We verwachten dat deze werkzaamheden binnen de huidige glastuinbouwbezetting gesteund door deskundigheid elders in de organisatie ingevuld kunnen worden . Graag horen we wel van gemeenten tegen welke problemen ze aanlopen.
De ZLTO heeft te kennen gegeven graag mee te willen participeren in een op uitvoering gericht aanjaagteam. Een samenwerking tussen de Provincie en ZLTO op dit terrein zou tot de
mogelijkheden kunnen behoren.
Instrumenten
Knelpunten in de uitvoering liggen soms bij grondverwerving. Onteigening ten behoeve van
glastuinbouw behoort tot de mogelijkheden maar is binnen de huidige kaders niet altijd doelmatig. De discussie hierover is op dit moment wel geopend. LNV heeft hier op dit moment ook aandacht voor ( Beleidsbrief)
Beleidsopties
a.handhaven huidige beleid
b.inzet instrument onteigening
c. doorwerking in reconstructieplan (artikel 27) d. ontwikkelingsmaatschappij TOM
Voorstel GS
- Het huidige beleid handhaven en waar mogelijk de huidige onteigeningsfaciliteiten aanbevelen.
- Problematiek komend voorjaar bespreken met LNV.
- Afwachten wat de notitie over de provinciale mogelijkheden voor onteigening oplevert.
- Continueren werkzaamheden TOM
Capaciteit
Knelpunt wordt ervaren bij indieners door de lange doorlooptijd bij mn toetsing van voorontwerpbestemmingsplannen.
Beleidsopties
a.handhaven huidige situatie
b.andere interne prioritering/ werkzaamheden en taken schuiven en afspraken maken met de indiener over planning
Voorstel GS
Momenteel is het niet mogelijk om meer mensen aan te nemen om doorlooptijden te bekorten. Binnen de provincie zal bekeken moeten worden waar de prioriteiten liggen. Met indieners van
ontwerpbestemmingsplannen kunnen wellicht planningsafspraken worden gemaakt (SMART) over het toetsingstraject. Het streven is om 75% van deze plannen binnen 3 maanden beoordeeld te hebben.
Thans loopt binnen de provincie een INK-traject waarin oa. bekeken wordt hoe concrete doorloopdoelstellingen gerealiseerd kunnen worden. Hierbij kan aansluiting gezocht worden
Relatie Rijksbeleid (Beleidsbrief LNV) en (regie)rol Provincie Beleidsopties
a. huidige beleid handhaven
b. relatie Rijksbeleid en regierol voor provincie
Voorstel GS
We willen verdere uitwerking geven aan de in de Beleidsbrief LNV genoemde (regie) rol voor de Provincie.
