Willem de Zwijgerstraat 31B-33 te Budel rapport 2728

(1)

31B-33 te Budel

rapport 2728

(2)

(3)

Willem de Zwijgerstraat 31B-33 te Budel (gemeente Cranendonck)

Een Bureauonderzoek

J.M. Blom

(4)

Colofon

ADC Rapport 2728

Willem de Zwijgerstraat 31B-33 te Budel (gem. Cranendonck) Een Bureauonderzoek

Auteur: J.M. Blom

In opdracht van: mevrouw M.W.H. Slenders-Vermeulen

Foto’s en tekeningen: ADC ArcheoProjecten, tenzij anders vermeld Status onderzoek: definitief, 23 september 2011

Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie of op welke wijze dan ook

zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgevers.

ADC ArcheoProjecten aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventuele schade voortvloeiend uit de toepassing van de adviezen of het gebruik van de resultaten van dit onderzoek.

Autorisatie:

A. Muller

ISBN 978-94-6064-719-2

ADC ArcheoProjecten Postbus 1513 3800 BM Amersfoort Tel 033-299 81 81 Fax 033-299 81 80 Email info@archeologie.nl

(5)

Inhoudsopgave

Administratieve gegevens van het onderzoeksgebied 4

Samenvatting 5

1 Inleiding 7

2 Doelstelling en vraagstelling 7

3 Methodiek bureauonderzoek 7

4 Resultaten bureauonderzoek 8

4.1 Afbakening plan- en onderzoeksgebied en vaststellen van de consequenties

van het mogelijk toekomstige gebruik 8

4.2 Beschrijving huidig gebruik 8

4.3 Beschrijving van de historische situatie, ondergrondse bouwhistorische waarden

en mogelijke verstoringen 8

4.4 Beschrijving van bekende archeologische en aardwetenschappelijke waarden 9

4.5 Gespecificeerde verwachting (LS05) 11

5 Conclusies 11

6 Aanbeveling 11

7 Aanbeveling bevoegd gezag 11

Literatuur 12

Geraadpleegd kaartmateriaal 12

Geraadpleegde websites 12

Lijst van afbeeldingen en tabellen 12

(6)

Administratieve gegevens van het onderzoeksgebied

Provincie: Noord-Brabant

Gemeente: Cranendonck

Plaats: Budel

Toponiem: Willem de Zwijgerstraat 31B-33

Kadastrale gegevens: Budel F 3735, 3736 en 4537

Kaartblad: 57E

Oppervlakte plangebied 874 m²

Coördinaten: 168.157/364.595 (NW); 168.166/364.595 (NO); 168.195/364.561 (ZO); 168.167/364.551 (ZW)

Bevoegde overheid: gemeente Cranendonck

Deskundige namens de bevoegde overheid: mevr. R. Berkvens (SRE Milieudienst) ARCHIS-onderzoeksmeldingsnummer (CIS-code): 46163

ADC-projectcode: 4130370

Periode van uitvoering: april 2011

Beheer en plaats documentatie: ADC ArcheoProjecten bv, Amersfoort

Beheer en plaats digitale documentatie (e-depot): http://persistent-identifier.nl/?identifier=urn:nbn:nl:ui:13-0dg-yg4

(7)

Samenvatting

In opdracht van mevrouw M.W.H. Slenders-Vermeulen heeft ADC ArcheoProjecten een bureauonderzoek uitgevoerd voor het plangebied Willem de Zwijgerstraat 31B-33 in Budel (gemeente Cranendonck). In het plangebied zal grond worden gesaneerd, die is vervuild door zinkassen. Het onderzoek is uitgevoerd in het kader van een aanvraag van een

ontgravingsvergunning en was noodzakelijk om te bepalen of bij de voorgenomen activiteiten de kans bestaat dat archeologische resten in de ondergrond worden aangetast.

Op basis van het bureauonderzoek werden archeologische waarden verwacht daterend vanaf het Laat-Paleolithicum. Echter, indien deze aanwezig zijn, zijn deze deels verstoord en slechts fragmentarisch in kaart te brengen vanwege de aanwezigheid van een woonhuis en een vijver in het plangebied. Eventuele archeologische sporen kunnen niet in context geplaatst worden.

ADC ArcheoProjecten adviseert om het terrein vrij te geven voor de voorgenomen ontwikkeling. Het is echter niet volledig uit te sluiten dat binnen het onderzochte gebied toch nog archeologische resten voorkomen. Het verdient daarom aanbeveling om de uitvoerder van het grondwerk te wijzen op de plicht archeologische vondsten te melden bij de bevoegde overheid, zoals aangegeven in artikel 53 van de Monumentenwet.

De archeologisch adviseur van de gemeente Cranendonck, SRE Milieudienst, adviseert een archeologische begeleiding van de sanering conform het KNA¹ protocol Opgraven uit te laten voeren, indien een oppervlak van meer dan 250 m2 en dieper dan 30 cm verstoord gaat worden.

Voor deze werkzaamheden is een Programma van Eisen (PvE) verplicht dat is goedgekeurd door de bevoegde overheid. Geadviseerd wordt in onderling overleg tussen uitvoerder, opdrachtnemer en de gemeente (of diens adviseur) aanvullend op het PvE afspraken te maken over het

gecombineerd uitvoeren van de civiele werkzaamheden en het archeologisch onderzoek in de vorm van een begeleiding. In principe zijn de civiele werkzaamheden leidend en volgt de archeoloog de werkzaamheden. Echter, los van geldende veiligheidsaspecten en voorschriften, is het van groot belang dat het vlak in de bouwput op de juiste hoogte wordt aangelegd. Dit is de hoogte waarop de sporen het beste zichtbaar zijn en er binnen de gegeven beperkingen aanvullend archeologisch onderzoek aan de aanwezige sporen kan worden uitgevoerd. Dit betekent dat de archeoloog hiertoe aanwijzingen moet kunnen geven en daarnaast ook de tijd krijgt om het nodige onderzoek aan de sporen te kunnen uitvoeren.

1 Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie (KNA) versie 3.2

(8)

Tabel 1. Overzicht van de verschillende (pre)historische perioden.

Periode Tijd in jaren

Nieuwe tijd 1500 - heden

Middeleeuwen: 450 – 1500 na Chr.

Late Middeleeuwen 1050 - 1500 na Chr.

Vroege Middeleeuwen 450 - 1050 na Chr.

Romeinse tijd: 12 voor Chr. – 450 na Chr.

Laat-Romeinse tijd 270 - 450 na Chr.

Midden-Romeinse tijd 70 - 270 na Chr.

Vroeg-Romeinse tijd 12 voor Chr. - 70 na Chr.

IJzertijd: 800 – 12 voor Chr.

Late IJzertijd 250 - 12 voor Chr.

Midden-IJzertijd 500 - 250 voor Chr.

Vroege IJzertijd 800 - 500 voor Chr.

Bronstijd: 2000 - 800 voor Chr.

Late Bronstijd 1100 - 800 voor Chr.

Midden-Bronstijd 1800 - 1100 voor Chr.

Vroege Bronstijd 2000 - 1800 voor Chr.

Neolithicum (Jonge Steentijd): 5300 – 2000 voor Chr.

Laat-Neolithicum 2850 - 2000 voor Chr.

Midden-Neolithicum 4200 - 2850 voor Chr.

Vroeg-Neolithicum 5300 - 4200 voor Chr.

Mesolithicum (Midden-Steentijd): 8800 – 4900 voor Chr.

Laat-Mesolithicum 6450 - 4900 voor Chr.

Midden-Mesolithicum 7100 - 6450 voor Chr.

Vroeg-Mesolithicum 8800 - 7100 voor Chr.

Paleolithicum (Oude Steentijd): tot 8800 voor Chr.

Laat-Paleolithicum 35.000 - 8800 voor Chr.

Midden-Paleolithicum 300.000 – 35.000 voor Chr.

Vroeg-Paleolithicum tot 300.000 voor Chr.

Bron: Archeologisch Basis Register 1992

(9)

1 Inleiding

In opdracht van Mevrouw M.W.H. Slenders-Vermeulenheeft ADC ArcheoProjecten een bureauonderzoek uitgevoerd voor het plangebied Willem de Zwijgerstraat 31B-33 in Budel (gemeente Cranendonck). In het plangebied zal grond worden gesaneerd, die is vervuild door zinkassen. Het onderzoek is uitgevoerd in het kader van een aanvraag van een

ontgravingsvergunning en was noodzakelijk om te bepalen of bij de voorgenomen activiteiten de kans bestaat dat archeologische resten in de ondergrond worden aangetast.

Het bureauonderzoek is uitgevoerd op 8 en 12 april 2011 door: J.M. Blom (prospector) en A. Muller (senior prospector).

2 Doelstelling en vraagstelling

Het doel van bureauonderzoek is het verwerven van informatie, aan de hand van bestaande bronnen, over bekende en/of verwachte archeologische waarden, binnen een omschreven gebied, om daarmee te komen tot een gespecificeerde, archeologische verwachting.

De volgende onderzoeksvragen zijn opgesteld:

- Zijn er (aanwijzingen voor) archeologische waarden in het plangebied aanwezig, en zo ja, wat is naar verwachting de omvang, ligging, aard en datering hiervan?

Indien er archeologische waarden aanwezig zijn:

- In welke mate worden deze waarden verstoord door realisatie van de geplande bodemingreep?

- Hoe kan deze verstoring door planaanpassing tot een minimum worden beperkt?

Indien de archeologische waarden niet kunnen worden behouden:

- Welke vorm van nader onderzoek is nodig om de aanwezigheid van archeologische waarden en hun omvang, ligging, aard en datering voldoende te kunnen bepalen om te komen tot een selectiebesluit?

3 Methodiek bureauonderzoek

Het onderzoek is uitgevoerd conform de Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie (KNA), versie 3.2 Landbodems, protocol 4002 Bureauonderzoek.

Het bureauonderzoek bestaat uit de volgende elf processtappen:

1. Afbakenen plan- en onderzoeksgebied en vaststellen consequenties van mogelijk toekomstig gebruik;

2. Aanmelden onderzoek bij Archis;

3. Vermelden (en toepassen) overheidsbeleid;

4. Beschrijven huidig gebruik;

5. Beschrijven historische situatie en mogelijke verstoringen;

6. Beschrijven mogelijke aanwezigheid bouwhistorische waarden in de ondergrond;

7. Beschrijven bekende archeologische en aardwetenschappelijke waarden;

8. Opstellen gespecificeerde verwachting;

9. Opstellen standaardrapport bureauonderzoek;

10. Afmelden onderzoek bij Archis: overdracht onderzoeksgegevens;

11. Aanleveren digitale gegevens bij e-Depot.

De processtappen 1 tot en met 7 leveren gegevens op basis waarvan processtap 8, de gespecificeerde verwachting wordt opgesteld. De gespecificeerde verwachting kan worden beschouwd als een belangrijke conclusie van het bureauonderzoek, omdat hierin wordt aangegeven of, en zo ja, welke archeologische waarden worden verwacht, indien relevant weergegeven op een kaart.

(10)

De resultaten van processtappen 1 tot en met 8 worden behandeld in de paragrafen 4.1 tot en met 4.5. Processtap 9 resulteert in het voorliggende rapport. De processtappen 10 en 11 hebben betrekking op het voor derden openbaar maken van de resultaten van het bureauonderzoek bij onder meer Archis en het e-Depot.

4 Resultaten bureauonderzoek

4.1 Afbakening plan- en onderzoeksgebied en vaststellen van de consequenties van het mogelijk toekomstige gebruik

Het plangebied ligt aan de Willem de Zwijgerstraat 31B-33 te Budel (gemeente Cranendonck) en heeft een oppervlakte van 874 m². De exacte locatie is weergegeven in afbeeldingen 1 en 2.

Van het plangebied zelf zijn onvoldoende archeologische en aardkundige gegevens beschikbaar om een uitspraak te kunnen doen over de archeologische verwachting. Daarom zijn tevens gegevens betrokken uit de directe omgeving, waarmee het onderzoeksgebied kan worden gedefinieerd als het gebied binnen een straal van ca. 500 meter rondom het plangebied.

In het plangebied zal door zinkassen vervuilde grond worden gesaneerd. De grond buiten de bestaande bebouwing met een oppervlakte van maximaal 550 m² zal worden afgegraven tot maximaal 350 cm –mv.

De consequentie van de voorgenomen ingreep is dat eventuele waardevolle archeologische resten in de ondergrond worden aangetast.

4.2 Beschrijving huidig gebruik

In het plangebied is momenteel een woonhuis aanwezig. Het betreft de tot één huis gecombineerde huisnummers 31B en 33. De omringende tuin is deels betegeld en deels in gebruik als gazon en groenperk.

4.3 Beschrijving van de historische situatie, ondergrondse bouwhistorische waarden en mogelijke verstoringen

De historische situatie is op verschillende kaarten als volgt:

Bron Historische situatie

Kadastrale minuut uit 1811-32² tuin (Budel sectie F blad 01 nr 679)

Veldminuut 1847 (J. Schuurman) in uiterste noordpunt bebouwing, rest onbebouwd Bonnekaart uit 1902³ in uiterste noordpunt bebouwing, rest onbebouwd

Bonnekaart uit 1928⁴ onbebouwd

Topografische kaart uit 1953⁵ bebouwd KennisInfrastructuur CultuurHistorie (KICH)⁶ geen elementen Cultuurhistorische waardenkaart provincie

Noord-Holland

Willem de Zwijgerstraat is historisch lijnelement van redelijk hoge waarde

Heemkundevereniging geen historische bebouwing

De oudste vermelding van Budel dateert uit de 8^e eeuw.⁷ Op de oudst beschikbare kaart uit het begin van de 19^e eeuw is te zien dat het wegenpatroon rond het plangebied vrijwel identiek is aan het huidige; het plangebied ligt in de punt van twee bij elkaar komende wegen. Op de minuutplan wordt geen bebouwing weergegeven in het plangebied (zie afb. 3).

2 Kadaster.

3 Bureau Militaire Verkenningen 1902.

4 Bureau Militaire Verkenningen 1928.

5 Kadaster.

6 http://www.kich.nl

7 Van Berkel & Samplonius 2007.

(11)

Ook de heemkundekring De Baronie van Cranendonck geeft aan dat geen bebouwing aanwezig is geweest vanaf het begin van de 19^e eeuw.⁸ Dit is in tegenstelling met informatie van de bewoners, die aangeven dat de basis van nummer 33, het westelijk deel van de woning, is gefundeerd op resten van een 300 jaar oude boerderij. Tevens is in de tuin een gedempte beerput gelegen.⁹

De SRE Milieudienst geeft aan dat mogelijk in het midden van de 19^e eeuw een brandkuil in het plangebied heeft gelegen. Dit is een kuil waarin water te vinden was, vaak te midden van een aantal boerderijen, dat onder meer gebruikt kon worden in geval van brand. Echter, een dergelijke kuil is op de minuutplan niet terug te vinden in het plangebied. De heemkundekring geeft aan dat een brandkuil vermoedelijk ruim 100 meter ten zuidoosten van het plangebied gesitueerd is geweest. Op de minuutplan is hier water ingetekend.

De veldminuut uit het midden van de 19ê eeuw en de Bonnekaart uit het begin van de 20ê eeuw is in de uiterste noordelijke punt bebouwing te zien, mogelijk een schuur (zie afb. 4). In de eerste decennia van de 20ê eeuw is de bebouwing afgebroken. De huidige bebouwing is halverwege de 20ê eeuw opgericht. Tussen 1960 en 1970 is de Willem de Zwijgerstraat opgehoogd en opnieuw aangelegd. Tegelijkertijd is de achtertuin op de huisnummers 31B en 33 opgehoogd, zodat deze op ongeveer hetzelfde niveau als de aangrenzende straten bleef. Ook is een sloot gedempt die deels over het plangebied loopt. In de tweede helft van de 20ê eeuw zijn een berging en slaapkamer aangebouwd en is de garage uitgebreid. Ook is een vijver gegraven in de tuin aan de noordzijde.¹⁰

Aangenomen kan worden dat de bodem in het plangebied ter plaatse van de huidige bebouwing en vijver is verstoord.

4.4 Beschrijving van bekende archeologische en aardwetenschappelijke waarden

De volgende aardwetenschappelijke informatie is bekend van het plangebied:

Bron Informatie

Geologie¹¹ Fm. v. Boxtel met een dek van het Lp. v. Wierden;

fluvioperiglaciale afzettingen (leem en zand) met een zanddek (Bx6)

Geomorfologie¹² bebouwd, rond Budel dekzandruggen al dan niet met oud landbouwdek (3L5) en dekzandrug al dan niet met oud landbouwdek (3K14)

Bodemkunde¹³ bebouwd, rond Budel hoge zwarte enkeerdgronden (zEZ23) Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN)¹⁴ hoogteligging ca. 34 m +NAP

In het Weichselien, de laatste ijstijd die duurde van 116.000 tot 11.500 jaar geleden, is in de regio rond het plangebied dekzand afgezet. Dit is afgezet in de vorm van vlaktes, kopjes en langgerekte ruggen. In het Holoceen, de huidige geologische periode die na het Weichselien begon, trad een klimaatsverbetering op en nam de vegetatie toe, waarbij het dekzandreliëf werd vastgelegd. Rond Budel is een landschap van dekzandruggen gelegen. Hoewel het vanwege de aanwezigheid van bebouwing niet mogelijk is om een gedetailleerd beeld te krijgen van de hoogteligging van het plangebied, is het aannemelijk dat het is gelegen op een dekzandrug.

Volgens de bodemkaart bevinden zich hoge zwarte enkeerdgronden rond Budel. Deze gronden zijn ontstaan doordat akkers vanaf de Late Middeleeuwen werden bemest met potstalmest, vermengd met plaggen, huisafval, bosstrooisel en ook zand. Dit heeft ertoe geleid dat een dikke

humushoudende bovengrond ontstond, zogenaamde plaggendekken. Bij veel enkeerdgronden is het onderste deel van de humushoudende bovengrond de oorspronkelijke A-horizont, of de

8 Mededeling J. Biemans (heemkundekring Cranendonck).

9 Leijten 2011.

10 Leijten 2011.

11 De Mulder et al. 2003.

12 Alterra 2006.

13 Stichting voor Bodemkartering 1972.

14 http://www.ahn.nl/viewer

(12)

cultuurlaag van de eerste ontginning nog te herkennen. Wanneer de dikte van het plaggendek meer is dan 50 cm, wordt gesproken van een enkeerdgrond.

In het onderzoeksgebied zijn de volgende archeologische (indicatieve) waarden en ondergrondse bouwhistorische waarden vastgesteld:

Bron Omschrijving

Erfgoedkaart Zuidoost-Brabant¹⁵ noordelijk deel: hoge verwachting (esdek) zuidelijk deel: hoge verwachting (historische kern) plangebied ligt in terrein met lage dekzandruggen Archeologische Monumenten Kaart (AMK) geen elementen

waarnemingen ARCHISII (Archeologisch Informatie Systeem)

30565:

419508: aardewerk LME en NT uit plaggendek

vondstmeldingen ARCHISII geen

onderzoeksmeldingen ARCHISII 21168: booronderzoek -> deels vrijgave, deels begeleiding

24568: booronderzoek -> geen vervolg 27451: booronderzoek -> resultaat onbekend 28136: booronderzoek -> proefsleuvenonderzoek 40690: booronderzoek -> resultaat onbekend 45608: booronderzoek -> geen vervolg

De ligging van deze waarden is weergegeven in afb. 5 en 6.

In het onderzoeksgebied zijn diverse onderzoeksmeldingen gedaan. Direct ten oosten van het plangebied is recent een booronderzoek uitgevoerd. De resultaten zijn nog niet gepubliceerd, maar uit de conceptrapportage blijkt dat een vrijwel intact plaggendek is aangetroffen. Er heeft echter geen bodemvorming plaatsgevonden in de top van het esdek en er zijn geen archeologische indicatoren aangetroffen. Ook was de locatie in het verleden geen gunstige vestigingslocatie. Er wordt derhalve geen vervolgonderzoek geadviseerd.¹⁶

Op een locatie ruim 150 meter ten zuidwesten van het plangebied is uit het booronderzoek gebleken dat het bodemprofiel hier volledig is verstoord. Er is geen vervolgonderzoek

geadviseerd.¹⁷ Ongeveer 300 meter ten westen van deze locatie is eveneens een booronderzoek uitgevoerd. De resultaten hiervan zijn niet vermeld in Archis en ook is geen digitaal rapport gedeponeerd.¹⁸ Ruim 250 meter ten noordwesten van het plangebied is eveneens een

booronderzoek uitgevoerd waarvan geen resultaat vermeld is, en tevens ontbreekt een digitaal rapport.¹⁹

Ca. 400 meter ten noorden van het plangebied is een karterend booronderzoek uitgevoerd. De bodem bleek deels verstoord te zijn. Voor het intacte deel is een archeologische begeleiding geadviseerd.²⁰ Ongeveer 500 meter ten zuidoosten van het plangebied is op een perceel een dik plaggendek aangetroffen, waarna een proefsleuvenonderzoek is geadviseerd. In het plaggendek zijn enkele aardewerkscherven uit de Late Middeleeuwen en Nieuwe tijd aangetroffen.²¹

Ruim 450 meter ten noorden van het plangebied tenslotte is een waarneming gedaan. Het betreft twee vuurstenen werktuigen uit het Neolithicum die in de jaren ’30 in een zandverstuiving zijn gevonden.²²

15 http://atlas.sre.nl/archeologie/

16 Mededeling A. Koekkelkoren (Becker & Van der Graaf); onderzoeksmelding 45608.

17 Onderzoeksmelding 24568.

21 Onderzoeksmelding 28136, waarneming 419508.

22 Waarneming 30565.

(13)

4.5 Gespecificeerde verwachting (LS05)

De archeologische waarden daterend van het Laat-Paleolithicum tot en met de Vroege Middeleeuwen wordt verwacht onderin het plaggendek en in de top van de oorspronkelijke C-horizont, vanaf ca. 50 cm -mv. Hier wordt ook wel van ‘cultuurlaag’ gesproken: een doorwerkte oude bodem tussen het plaggendek en de ongeroerde ondergrond met kleine fragmenten aardewerk, natuursteen, vuursteen of houtskool.²³ Archeologische sporen bevinden zich naar verwachting tot ongeveer 25 cm in de top van de C-horizont. Organische resten (zoals bot, hout, leder en textiel) zijn door de relatief droge en zure bodemomstandigheden slecht geconserveerd. In de top van het plaggendek worden archeologische waarden uit de Late Middeleeuwen en Nieuwe tijd verwacht. Het betreft vermoedelijk bewoningssporen die te maken hebben met de bewoning van Budel. De beperkte beschikbare gegevens laten niet toe de omvang van de verwachte resten nader te specificeren. De archeologische waarden kunnen, indien deze aanwezig zijn, enkel gefragmenteerd in kaart worden gebracht vanwege de aanwezigheid van een woonhuis en een vijver in het plangebied. Eventuele sporen zullen vermoedelijk niet in context geplaatst kunnen worden.

5 Conclusies

De in de Inleiding gestelde onderzoeksvragen kunnen op basis van de bereikte resultaten als volgt worden beantwoord:

Zijn er (aanwijzingen voor) archeologische waarden in het plangebied aanwezig en, zo ja, wat is naar verwachting de omvang, ligging, aard, datering en waardestelling hiervan?

Er zijn aanwijzingen voor archeologische waarden aanwezig. Vanwege de aanwezigheid van een woonhuis en een vijver kunnen eventuele waarden echter slechts fragmentarisch in kaart worden gebracht. Eventuele sporen kunnen niet in context geplaatst worden. De eventueel aanwezige archeologische resten, die kunnen dateren vanaf het Laat-Paleolithicum, kunnen niet worden gewaardeerd. De overige vragen zoals gesteld in de inleiding komen te vervallen.

6 Aanbeveling

ADC ArcheoProjecten adviseert om het terrein vrij te geven voor de voorgenomen ontwikkeling. Het is echter niet volledig uit te sluiten dat binnen het onderzochte gebied toch nog archeologische resten voorkomen. Het verdient daarom aanbeveling om de uitvoerder van het grondwerk te wijzen op de plicht archeologische vondsten te melden bij de bevoegde overheid, zoals aangegeven in artikel 53 van de Monumentenwet.

7 Aanbeveling bevoegd gezag

De archeologisch adviseur van de gemeente Cranendonck, SRE Milieudienst, adviseert een archeologische begeleiding van de sanering conform het KNA²⁴ protocol Opgraven uit te laten voeren, indien een oppervlak van meer dan 250 m2 en dieper dan 30 cm verstoord gaat worden.

Voor deze werkzaamheden is een Programma van Eisen (PvE) verplicht dat is goedgekeurd door de bevoegde overheid.

Geadviseerd wordt in onderling overleg tussen uitvoerder, opdrachtnemer en de gemeente (of diens adviseur) aanvullend op het PvE afspraken te maken over het gecombineerd uitvoeren van de civiele werkzaamheden en het archeologisch onderzoek in de vorm van een begeleiding.

In principe zijn de civiele werkzaamheden leidend en volgt de archeoloog de werkzaamheden.

Echter, los van geldende veiligheidsaspecten en voorschriften, is het van groot belang dat het vlak in de bouwput op de juiste hoogte wordt aangelegd. Dit is de hoogte waarop de sporen het beste zichtbaar zijn en er binnen de gegeven beperkingen aanvullend archeologisch onderzoek aan de

23 Groenewoudt 1994.

24 Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie (KNA) versie 3.2

(14)

aanwezige sporen kan worden uitgevoerd. Dit betekent dat de archeoloog hiertoe aanwijzingen moet kunnen geven en daarnaast ook de tijd krijgt om het nodige onderzoek aan de sporen te kunnen uitvoeren.

Literatuur

Alterra, 2006: Geomorfologische Kaart van Nederland, schaal 1:50.000, Wageningen.

Berkel, G. van & K. Samplonius, 2007: Nederlandse plaatsnamen, herkomst en historie, Utrecht.

Groenewoudt, B.J., 1994: Prospectie, waardering en selectie van archeologische vindplaatsen:

een beleidsgerichte verkenning van middelen en mogelijkheden. Amersfoort (Nederlandse Archeologische Rapporten 17).

Leijten, P.C.J., 2011: Bodemonderzoek Zinkassen (conform protocol Zivest-HXRF) aan de Willem de Zwijgerstraat 31B/33 te Budel, Rhoon.

Mulder, E.F.J. de, M.C. Geluk, I. Ritsema, W.E. Westerhoff & T.E. Wong, 2003: De ondergrond van Nederland, Geologie van Nederland, deel 7, Nederlands Instituut voor Toegepaste Geowetenschappen TNO, Groningen/Houten.

Stichting voor Bodemkartering, 1972: Bodemkaart van Nederland, schaal 1:50.000, blad 57 Oost, Valkenswaard, Rijswijk.

Geraadpleegd kaartmateriaal

Bureau Militaire Verkenningen, 1902 en 1928: Station Budel, blad 736, 1:25.000.

Geraadpleegde websites

http://archis2.archis.nl http://www.ahn.nl http://www.kich.nl

Lijst van afbeeldingen en tabellen

Afb. 1 Locatie van het plangebied Afb. 2 Detailkaart van het plangebied

Afb. 3 Locatie van het plangebied op de Minuutplan uit het begin van de 19^e eeuw Afb. 4 Locatie van het plangebied op de Bonnekaart uit 1902

Afb. 5 Indicatieve Kaart Archeologische Waarden, AMK-terreinen en ARCHIS-meldingen Afb. 6 Het plangebied op de erfgoedkaart (archeologische verwachting)

Tabel 1. Overzicht van de verschillende (pre)historische perioden.

(15)

Afb. 1 Locatie van het plangebied

BUDEL BUDEL BUDEL BUDEL BUDEL BUDEL BUDEL BUDEL BUDEL BUDEL BUDEL BUDEL BUDEL BUDEL BUDEL BUDEL BUDEL BUDEL BUDEL BUDEL BUDELBUDELBUDELBUDELBUDELBUDELBUDELBUDELBUDELBUDELBUDELBUDELBUDELBUDELBUDELBUDELBUDELBUDELBUDELBUDELBUDELBUDELBUDELBUDELBUDELBUDELBUDELBUDELBUDEL

BUDEL DORPLEIN BUDEL DORPLEIN BUDEL DORPLEIN BUDEL DORPLEIN BUDEL DORPLEIN BUDEL DORPLEIN BUDEL DORPLEIN BUDEL DORPLEIN BUDEL DORPLEIN BUDEL DORPLEIN BUDEL DORPLEIN BUDEL DORPLEIN BUDEL DORPLEIN BUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEINBUDEL DORPLEIN BUDEL SCHOOT BUDEL SCHOOT BUDEL SCHOOT BUDEL SCHOOT BUDEL SCHOOT BUDEL SCHOOT BUDEL SCHOOT BUDEL SCHOOT BUDEL SCHOOT BUDEL SCHOOT BUDEL SCHOOT BUDEL SCHOOT BUDEL SCHOOT BUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOTBUDEL SCHOOT GASTEL GASTEL GASTEL GASTEL GASTEL GASTEL GASTEL GASTEL GASTEL GASTEL GASTEL GASTEL GASTEL GASTELGASTELGASTELGASTELGASTELGASTELGASTELGASTELGASTELGASTELGASTELGASTELGASTELGASTELGASTELGASTELGASTELGASTELGASTELGASTELGASTELGASTELGASTELGASTELGASTELGASTELGASTELGASTELGASTELGASTELGASTELGASTELGASTELGASTELGASTELGASTEL

MAARHEEZE MAARHEEZE MAARHEEZE MAARHEEZE MAARHEEZE MAARHEEZE MAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZEMAARHEEZE

SOERENDONK SOERENDONK SOERENDONK SOERENDONK SOERENDONK SOERENDONK SOERENDONK SOERENDONK SOERENDONK SOERENDONK SOERENDONK SOERENDONK SOERENDONK SOERENDONK SOERENDONK SOERENDONK SOERENDONK SOERENDONK SOERENDONK SOERENDONK SOERENDONKSOERENDONKSOERENDONKSOERENDONKSOERENDONKSOERENDONKSOERENDONKSOERENDONKSOERENDONKSOERENDONKSOERENDONKSOERENDONKSOERENDONKSOERENDONKSOERENDONKSOERENDONKSOERENDONKSOERENDONKSOERENDONKSOERENDONKSOERENDONKSOERENDONKSOERENDONKSOERENDONKSOERENDONKSOERENDONKSOERENDONKSOERENDONKSOERENDONK

WEERT WEERT WEERT WEERT WEERT WEERT WEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERTWEERT

bron: Geodan

00

0000000 2500 m2500 m2500 m2500 m2500 m2500 m2500 m2500 m2500 m

160000 160000

160000160000160000160000160000160000160000 165000165000165000165000165000165000165000165000165000 170000170000170000170000170000170000170000170000170000 175000175000175000175000175000175000175000175000175000 360000360000360000360000360000360000360000360000360000365000365000365000365000365000365000365000365000365000370000370000370000370000370000370000370000370000370000

Legenda

Locatie van het plangebied

(16)

Afb. 2 Detailkaart van het plangebied Jan van Schoonvorststraat

3331B

Anna van Saksenstraat

W illem

de Zw

ijge rstra

at

00

0000000 20 m20 m20 m20 m20 m20 m20 m20 m20 m

168100 168100

168100168100168100168100168100168100168100 168150168150168150168150168150168150168150168150168150 168200168200168200168200168200168200168200168200168200 168250168250168250168250168250168250168250168250168250 364500364500364500364500364500364500364500364500364500364550364550364550364550364550364550364550364550364550364600364600364600364600364600364600364600364600364600

Legenda

Plangebied

(17)

Afb. 3 Locatie van het plangebied op de Minuutplan uit het begin van de 19^e eeuw

00

0000000 50 m50 m50 m50 m50 m50 m50 m50 m50 m

168100 168100

168100168100168100168100168100168100168100 168200168200168200168200168200168200168200168200168200 168300168300168300168300168300168300168300168300168300 364500364500364500364500364500364500364500364500364500364600364600364600364600364600364600364600364600364600364700364700364700364700364700364700364700364700364700

Legenda

Plangebied

(18)

Afb. 4 Locatie van het plangebied op de Bonnekaart uit 1902

00

0000000 50 m50 m50 m50 m50 m50 m50 m50 m50 m

168100 168100

168100168100168100168100168100168100168100 168200168200168200168200168200168200168200168200168200 168300168300168300168300168300168300168300168300168300 364500364500364500364500364500364500364500364500364500364600364600364600364600364600364600364600364600364600364700364700364700364700364700364700364700364700364700

Legenda

Plangebied

(19)

Afb. 5 Indicatieve Kaart Archeologische Waarden, AMK-terreinen en ARCHIS-meldingen 45.608

28.136 28.136 28.136 28.136 28.136 28.136 28.136 28.136 28.136 28.136 28.136 28.136 28.136 28.13628.13628.13628.13628.13628.13628.13628.13628.13628.13628.13628.13628.13628.13628.13628.13628.13628.13628.13628.13628.13628.13628.13628.13628.13628.13628.13628.13628.13628.13628.13628.13628.13628.13628.13628.136 40.690

40.690 40.690 40.690 40.690 40.690 40.690 40.690 40.690 40.690 40.690 40.690 40.690 40.69040.69040.69040.69040.69040.69040.69040.69040.69040.69040.69040.69040.69040.69040.69040.69040.69040.69040.69040.69040.69040.69040.69040.69040.69040.69040.69040.69040.69040.69040.69040.69040.69040.69040.69040.690

21.168 21.168 21.168 21.168 21.168 21.168 21.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.16821.168

419.508 419.508 419.508 419.508 419.508 419.508 419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508419.508 24.568

24.568 24.568 24.568 24.568 24.568 24.568 24.568 24.568 24.568 24.568 24.568 24.568 24.56824.56824.56824.56824.56824.56824.56824.56824.56824.56824.56824.56824.56824.56824.56824.56824.56824.56824.56824.56824.56824.56824.56824.56824.56824.56824.56824.56824.56824.56824.56824.56824.56824.56824.56824.568 27.451 27.451 27.451 27.451 27.451 27.451 27.451 27.451 27.451 27.451 27.451 27.451 27.451 27.45127.45127.45127.45127.45127.45127.45127.45127.45127.45127.45127.45127.45127.45127.45127.45127.45127.45127.45127.45127.45127.45127.45127.45127.45127.45127.45127.45127.45127.45127.45127.45127.45127.45127.45127.451

30.565 30.565 30.565 30.565 30.565 30.565 30.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.56530.565

Legenda

Hoge indicatieve archeologische waarde Middelhoge indicatieve archeologische waarde Lage indicatieve archeologische waarde

Bebouwd gebied Water

Zeer lage indicatieve archeologische waarde

ARCHIS-meldingen (bijgewerkt aug '10) Neolithicum

Late Middeleeuwen

Plangebied

Onderzoeksmelding 00

0000000 200 m200 m200 m200 m200 m200 m200 m200 m200 m

167750 167750

167750167750167750167750167750167750167750 168000168000168000168000168000168000168000168000168000 168250168250168250168250168250168250168250168250168250 168500168500168500168500168500168500168500168500168500 364000364000364000364000364000364000364000364000364000364250364250364250364250364250364250364250364250364250364500364500364500364500364500364500364500364500364500364750364750364750364750364750364750364750364750364750365000365000365000365000365000365000365000365000365000

(20)

Afb. 6 Het plangebied op de erfgoedkaart (archeologische verwachting)

00

0000000 50 m50 m50 m50 m50 m50 m50 m50 m50 m

168100 168100

168100168100168100168100168100168100168100 168200168200168200168200168200168200168200168200168200 168300168300168300168300168300168300168300168300168300 364500364500364500364500364500364500364500364500364500364600364600364600364600364600364600364600364600364600364700364700364700364700364700364700364700364700364700

Legenda

Plangebied Hoge verwachting Historische kern